چند فرع دربارۀ نماز جمعه
[سؤال 1790] 795
بسمه تعالی 4 / 6 / 1360
محضر مبارک رهبر عالی قدر انقلاب، آیت الله العظمی امام خمینی، دامت برکاته
استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 295
این جانب امام جمعه اصطهبانات، گاه اقامتم در اصطهبانات به جهت کارهای ضروری و مسافرت به قم یا شهرهای دیگر، کمتر از ده روز است و احیاناً روز جمعه، بین آن ایام قرار می گیرد. با این وضع آیا می توانم نماز جمعه را اقامه کنم؟
ضمناً شخص دیگری که بتواند در آن جمعه، این مسئولیت را بپذیرد وجود ندارد.
بسمه تعالی، مسافر نمی تواند در نماز جمعه امامت کند.
[سؤال 1791] 796
بسمه تعالی
1. در نماز جمعه اگر امام مسافر باشد، ولی یا خودش مجتهد است و جایز می داند که امام جمعه مسافر باشد و یا مقلد چنین مجتهدی است؛ آیا برای مأمومین که مقلد حضرت مستطاب عالی هستند، در نماز جمعه اقتدا به چنین امامی جایز است یا خیر؟
بسمه تعالی، در فرض سؤال، اقتدا در نماز جمعه صحیح نیست.
2. از ربح سال پول می دهد که ماشین سواری بخرد؛ ولی ماشین را در سال بعد تحویل می دهند. آخر سال پولی که برای ماشین به شرکت داده خمس دارد یا خیر؟
بسمه تعالی، ماشین اگر مورد حاجت شخصی است و از مؤونه محسوب است، مقدار پولی که باید قبلاً پرداخت شود جزو مصارف سال پرداخت محسوب می شود.
[سؤال 1792] 797
بسمه تعالی
حضرت آیت الله العظمی رهبر عالی قدر امام خمینی مدّ ظله العالی، السلام علیکم ورحمة الله وبرکاته
سقوط جمعه را که از مسافر از باب رخصت می دانید، آیا مسافر می تواند امامت برای حاضرین بنماید یا نه؟
بسمه تعالی، در نماز جمعه امامت مسافر جایز نیست چه برای مسافرین و چه برای حاضرین.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 296
[سؤال 1793] 798
بسمه تعالی 30 / 9 / 1361
محضر مبارک آیت الله العظمی امام خمینی، دامت برکاته
پس از عرض سلام؛ مستدعی است دربارۀ مسائل زیر نظر مبارکتان را مرقوم فرمایید:
1. آیا شخص مسافر که حاضر به نماز جمعه شد جایز است که امام جمعه شود با داشتن شرایط یا فقط می تواند مأموم باشد؟
بسمه تعالی، نمی تواند امام باشد.
[سؤال 1794]
2. در صورتی که مأمومین حاضر در محل، عدۀ زیادی باشند ـ به طوری که اگر واجد شرایط در آن ها باشد، جمعه منعقد می شود ـ در این صورت اگر شخص مسافر، امام شود (بر فرض جواز) آیا مکمّل عدد است یا نه؟
بسمه تعالی، حکم آن گذشت.
[سؤال 1795]
3. اگر در مأمومین حاضر کثیر، واجد شرایط نباشد مسافر که امام است مکمّل عدد است یا نه؟
بسمه تعالی، مسافر نمی تواند در نماز جمعه امامت کند چنان که ذکر شد.
4. شخصی که درحال ایستاده بول او متقاطر می شود و اگر بنشیند بند می شود آیا در حال ایستاده با انجام شرایط سلس البول نماز بخواند یا بنشیند؟ و در حال نشسته نماز با تمام شرایطش بخواند؟
بسمه تعالی، باید نشسته نماز بخواند.
5. زمینی که در زمان طاغوت به زور گرفته شده است و الآن ادارۀ دولتی می باشد اقامۀ نماز جماعت در آن، چه حکمی دارد؟ البته صاحبش معلوم نیست.
بسمه تعالی، کسی که غصب بودن محل را نمی داند نمازش صحیح است.
6. کسانی هستند ریش را تمام نمی گذارند ـ به قول غربی ها پروفسوری است ـ آیا مقدار تراشیده شده
استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 297
فعل حرام است یا خیر؟ و آیا مقدار باقیمانده صدق بر تمام ریش را دارد یا نه؟
بسمه تعالی، تراشیدن بعض ریش حکم تراشیدن تمام آن را دارد.
[سؤال 1796] 799
بسمه تعالی
محضر مبارک حضرت آیت الله العظمی امام خمینی مدّ ظله العالی
لطفاً پاسخ سؤالات ذیل را مرقوم فرمایید:
1. آیا اقامۀ نماز جمعه برای امام جماعت، اذن از حاکم شرع می خواهد یا نه؛ چه مجتهد باشد یا نه و قصد اقامه هم باید بکند اگر مسافر است؟ و اگر امام جماعت در خطبه آنچه واجب است انجام ندهد، می شود دیگران به او اقتدا کنند و کافی از ظهر است یا نه؟
بسمه تعالی، منصب امامت جمعه، بدون نصب ولیّ امر مسلمین ثابت نمی شود و امامت جمعه برای مسافر جایز نیست و تا احراز تعمد ترک واجب نشود اقتدا و اکتفا به نماز جمعه مانع ندارد.
2. وسواسی شرعی چه کسی است؟ با کثیر الشک چه فرقی دارد؟ و به چه مواردی نباید اعتنا کند؟
بسمه تعالی، وسواس شرعی نداریم و کسی که از متعارف خارج شود وسواسی است و حرام است.
3. در نماز قضا ترتیب می خواهد؟ آیا انسان می تواند قضای دیروز و امروز را پیش از قضای سال های گذشته یا ماه های گذشته به جا آورد؟
بسمه تعالی، مانع ندارد.
4. گرفتن سرقفلی از مستأجر خانه یا دکان، شرعی است یا نه؟
بسمه تعالی، گرفتن سرقفلی برای مالک یا کسی که از جانب مالک حق سرقفلی به او داده شده مانع ندارد.
[سؤال 1797] ----> 2797
2. امامت در نماز جمعه شرطی غیر از آنچه در امامت سایر نمازها هست، دارد یا خیر؟
استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 298
بسمه تعالی، شرایط امام جمعه همان شرایط امام جماعت است، بلی امامت صبیان و زن ها و مسافر در جمعه جایز نیست.
[سؤال 1798] 800
بسمه تعالی بیست و پنجم محرم 1400 ق
دفتر حضرت امام خمینی مدّ ظله العالی، ضمن تقدیم سلام
به عرض می رساند: مدتی است چندین نامه و استفتا به حضور مبارک آیت الله العظمی امام خمینی، مدّ ظله العالی فرستاده شده است و جواب هیچ یک نرسیده است که خلاصه آن ها بدین شرح است:
1. موضوع تقاضای اهالی خرامه در برگزاری نماز جمعه.
بسمه تعالی، یکی از اهل علم که مورد قبول شما است مجاز است جمعه بخواند.
2. موضوع ساختن مسجد برای عشایر کفدهک خرامه از سهم مبارک امام علیه السلام.
بسمه تعالی، اگر از تبرعات و زکوات برای ساختن مسجد میسور نیست و مسجد مورد حاجت است، به مقدار ضرورت مجازید.
3. موضوع سفره های متعدد در خرامه در شهرین محرم و صفر؛ چنانچه امام اجازه فرماید به مصرف کمک به ضعفای محل برسد.
بسمه تعالی، مجازید.
[سؤال 1799] 801
بسمه تعالی
1. آیا ائمه جمعه می توانند برای خود جانشین (موقت) تعیین کنند یا این که باید با اطلاع و اجازۀ ولی امر (ولایت فقیه) باشد؟
بسمه تعالی، اطلاع دهند، هر چند موارد مختلف است.
2. اگر شخصی قبلاً در مورد انتخاب مرجع تقلید اعلم تحقیق کرده و بنا به شرایط زمانی اعلمیت شخصی بر او ثابت گردیده است و بعداً متوجه شود که آن شخص اعلم نیست و اعلم از او نیز
استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 299
وجود دارد، تکلیفش چیست؟
بسمه تعالی، باید از مجتهدی که فعلاً او را اعلم می داند تقلید کند،علی الاحوط.
[سؤال 1800] 802
بسمه تعالی 24 محرم الحرام 1400 ق
محضر مبارک آیت الله العظمی رهبر انقلاب امام خمینی، ادام الله ظله
کسی که از جانب حاکم شرع و نایب الامام منصوب شده برای امامت جمعه و این وظیفۀ شرعی را انجام می دهد اگر برای او عذری پیش آمد که نتواند اقامه جمعه نماید آیا می تواند که فرد مورد اطمینانی را به عنوان امامت جمعه اختیار کند موقتاً یا نه؟ و در این مسأله برای یک جمعه یا بیشتر مسأله فرق می کند یا نه؟ به هر حال در صورت پیش آمدن عذر نماز را تعطیل کند یا به فرد دیگری دستور دهد که اقامه نماز جمعه بنماید؟
بسمه تعالی، مانع ندارد. لکن حکم امام منصوب را پیدا نمی کند.
[سؤال 1801] ----> 3548
2. در محلی مدتی است که نماز جمعه خوانده می شده، و به گفتۀ امام آن، بهترین تبلیغ در ضمن دو خطبۀ آن انجام می گرفته است. آیا اجازه مخصوصی از جناب عالی می خواسته یا این که همان شرایط امام جماعت را باید دارا باشد؟ و آیا با این که مردم محل علاقه فراوان دارند و به پیشنهاد خودشان هم این نماز شروع شده ـ چون دسترسی به جای دیگر نداشته اند ـ باید تعطیل شود یا خیر؟
بسمه تعالی، لازم نیست تعطیل شود و چنانچه مورد علاقه مردم باشد می توانند ادامه دهند.
[سؤال 1802] ----> 4620
2. در نماز جماعت اگر مأموم به خیال این که امام سر از رکوع برداشته، بلند شود و ببیند امام در رکوع است، باید به رکوع برگردد و زیادی رکوع هم در این صورت
استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 300
اشکال ندارد. آیا در رکعت دوم نماز جمعه که قنوت بعد از رکوع است، اگر شخصی اشتباهاً بعد از قنوت به رکوع رود، این اضافۀ رکوع چه صورت دارد؟
بسمه تعالی، اشکال ندارد.
[سؤال 1803] ----> 1615
2. اگر امام جمعه به عللی (همچون شکسته بودن نمازش) نتواند نماز پرصلابت جمعه را به جا بیاورد، آیا می تواند که به نیابت خویش شخصی را به امام جمعه شدن بفرستد تا آن شخص نماز جمعه را بر پا بدارد یا نه؟
بسمه تعالی، نمی تواند بنابر احتیاط.
[سؤال 1804] 803
بسمه تعالی
با سلام و درود به رهبر کبیر انقلاب اسلامی ایران، امام خمینی و سلام به روح و قلب پر خروش حوزۀ علمیه قم امید امت و امام فقیه عالی قدر حضرت آیت الله العظمی منتظری و با درود به امت شهیدپرور ایران و سلام و دعا بدرقۀ رزمندگان پرصلابت جبهه های حق علیه باطل که در هر یورشِ خونین بر خصم زبون، پیکر از درون پوسیدۀ وی را درهم می شکنند و امید مستضعفان را قوت و نیرو می بخشند.
نظر به این که ما برادران مسلمان ایرانی مقیم شهر کلاستال واقع در آلمان غربی با برادران مسلمان اهل تسنن غیر ایرانی همه هفته نماز عبادی سیاسی جمعه را به پا می داریم؛ لذا به همین خاطر یکی از برادران ایرانی دانشجو امامت جماعت نماز جمعه را همه هفته به عهده می گیرد و با توجه به این که در ایران اسلامی کلیه ائمه جماعات از طرف حضرت امام ـ روحی فداه ـ باید حکم داشته باشند. این مسأله نسبت به موقعیت ما چگونه است؟ و آیا امامت این برادر به عنوان امام جمعه جایز است؟ و این مسأله به طور کلی چگونه می باشد؟ و من الله التوفیق
بسمه تعالی، به ترتیبی که نوشته اید، همچنان نماز جمعه را مانند گذشته به
استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 301
امامت همان برادر مذکور اقامه نمایید و صحیح است، ان شاء الله موفق باشید.
[سؤال 1805] ----> 2922
5. آیا هنگامی که امام جمعه مشغول خواندن خطبه می باشد، خرید و فروش ـ که معمولاً در اطراف محل برگزاری نماز، زیاد به چشم می خورد ـ جایز است یا خیر؟ اگر نه، آیا خریدار و فروشنده، صاحب آن کالا و پول آن می شوند؟
بسمه تعالی، اگر مزاحم استفاده از خطبه ها نباشد اشکال ندارد و در هر صورت، اصل معامله صحیح است.
[سؤال 1806] ----> 786
3. نماز جمعه اذان و اقامه دارد یا نه؟
بسمه تعالی، اذان و اقامه دارد و محل اذان قبل از خطبه و محل اقامه بعد از آن است.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 302