شرایط نماز جمعه
[سؤال 1737] ----> 5308
2. نقل شده به نظر جناب عالی، امام برای نماز جمعه باید از طرف حاکم شرع منصوب باشد آیا این طور است یا اذن شرط نیست چنانچه در تحریر الوسیله ذکر این شرط نشده است، در صورت لزوم اذن، چند هفته است در قریه برزک اقامه نماز جمعه به وسیله این جانب سید احمد موسوی برزکی کاشانی شده و از جهاتی نافع
استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 277
است، اجازه می فرمایید ادامه دهیم یا خیر؟
بسمه تعالی، اجازه و نصب شرط نیست ولی مزاحمت با امام منصوب جایز نیست و در حال حکومت اسلامی نصب از قبل حاکم است.
[سؤال 1738] ----> 804
4. حضرت امام؛ چنانچه یک محل از هر طرف، شش کیلومتر به شهرهایی که نماز جمعه در آن جا برپا می شود فاصله دارد آیا می توان در همان محل، نماز جمعه اقامه نمود یا نمی توان؟
بسمه تعالی، در فاصلۀ شش کیلومتری اقامۀ نماز جمعۀ دیگر مانع ندارد.
[سؤال 1739] ----> 2908
2. با توجه به این که در تهران و شاه عبدالعظیم دو نماز جمعه اقامه می شود و فاصلۀ بین آن ها از دو فرسنگ کمی بیشتر است (یا در حدود آن) حکم کسانی که از شاه عبدالعظیم در نماز جمعۀ تهران شرکت می کنند چیست؟
بسمه تعالی، اشکال ندارد.
[سؤال 1740] ----> 389
2. ثنا که در خطبۀ جمعه واجب است، چگونه است؟ آیا حتماً «الثناءُ لله» و امثال این باید بگوید؟
بسمه تعالی، کلمۀ ثنا لازم نیست و آنچه دلالت کند بر ثنای حق تعالی، کافی است.
[سؤال 1741] ----> 2733
2. اگر در دو خطبۀ نماز وحدت بخش جمعه، سورۀ آخر خطبه خوانده نشود چه صورت دارد؟
بسمه تعالی، اگر سهواً یا نسیاناً باشد، مانع ندارد و نماز صحیح است.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 278
[سؤال 1742] ----> 786
4. اگر بعضی از چیزهایی که در خطبه لازم است مثل حمد یا سوره فراموش شود، نماز جمعه باطل می شود یا خیر؟
بسمه تعالی، باطل نمی شود.
[سؤال 1743] ----> 6817
4. خطیب در آخر خطبه دوم نماز جمعه، موعظه و بحث های لازم را به زبان مستمعین بیان می نماید؛ آیا وظیفه ادا می شود یا آن که لازم است در هر دو خطبه بحث به زبان مستمعین بشود؟
بسمه تعالی، احوط آن است که در هر دو خطبه مطالب راجع به شنوندگان را به زبان آن ها بیان کند.
[سؤال 1744] 778
بسمه تعالی
محضر شریف حضرت مستطاب آیت الله العظمی امام خمینی، مدّ ظله العالی
محترماً؛ پس از تقدیم بهترین تحیّات معروض می دارد: در خطبۀ نماز جمعه آیا حرف زدن و سر برگرداندن یا جواب کسی را دادن و همچنین قهقهه و دیگر مبطلات نماز، موجب بطلان نماز جمعه می گردد یا خیر؟ حکم الله بیان شود.
بسمه تعالی، موجب بطلان نیست؛ لکن گوش دادن به خطبه واجب است. و اگر تکلم موجب ترک گوش دادن و از بین رفتن فایدۀ خطبه است، لازم است ترک شود.
[سؤال 1745] ----> 822
2. در حال قرائت خطبه ها از طرف امام جمعه توجّه به جوانب و یا بعضاً مصاحبه و یا صرف سیگار از طرف مأمومین صحیح است یا نه؟
استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 279
بسمه تعالی، از هر کار که موجب فوات فائده خطبه باشد باید اجتناب نمایند.
[سؤال 1746] ----> 1546
2. در نماز جمعه حرف زدن و یا از قبله منحرف شدن ثواب نماز جمعه را دارد و نماز ظهر با این حالت ساقط است یا نه؟
بسمه تعالی، اگر در خطبه بوده نماز جمعه صحیح است.
[سؤال 1747] 779
بسمه تعالی 16 / 11 / 1361
محضر مبارک حضرت امام خمینی سلام عرض می کنم ان شاء الله خداوند وجود شما را برای خدمت به اسلام همیشه سلامت بدارد. حضرت امام سؤالاتی برای من پیش آمده:
1. در نماز جمعه وقتی امام جمعه خطبه می خواند نباید کسی حرف بزند اما متأسفانه مشاهده می شود افرادی هستند که در هنگام خواندن خطبه ها صحبت می کنند، سؤال من این است که نماز کسانی که صحبت می کنند اشکالی ندارد؟ و لازم نیست دوباره نماز ظهر را بخوانند؟ و دیگر این که صف ها نامرتب است، از این نظر هم نماز اشکالی ندارد؟
بسمه تعالی، اشکال ندارد و مجرد نامرتب بودن صف ها مانع ندارد.
2. مسأله دیگری هم برای من پیش آمده و به رساله هم رجوع کردم شما در این باره توضیحاتی فرموده بودید اما من متوجه نشدم، به همین خاطر وقت شریف شما را گرفتم و مسأله من این است که اگر دختری در عقد باشد امکان دارد آبی از او خارج شود که نجس باشد و غسل داشته باشد؟ و اگر امکان دارد در چه موقعی و چگونه است؟
بسمه تعالی، با شک در خروج منی، پاک است و موجب غسل نمی گردد.
[سؤال 1748] ----> 1598
2. با این که لازمۀ صحت نماز جمعه سکوت مأمومین می باشد، دیده می شود در
استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 280
اکثر نمازهای جمعه در مواقع تأیید سخنان امام جمعه شعار می دهند و یا موقع بردن نام امام زمان از جا بلند می شوند. در این صورت چنین نماز جمعه هایی چه حکمی پیدا می کند؟
بسمه تعالی، در فرض سؤال نماز جمعه صحیح و مجزی از ظهر است.
[سؤال 1749] ----> 7048
5. بدون وضو خطبه های نماز جمعه را گوش کنیم آیا باید نماز ظهر را بخوانیم یا لازم نیست؟
بسمه تعالی، احوط اولی آن است که در حال گوش کردن خطبه با طهارت باشند و در هر صورت اگر نماز جمعه را با وضو بخوانند مجزی و صحیح است.
[سؤال 1750] 780
بسمه تعالی 13 / 3 / 1361
با عرض سلام، اگر در موقع خواندن خطبه های نماز جمعه جا به جا شویم یا حواسمان به خطبه نباشد آیا نماز ظهر باطل است یا نه؟
والسلام علیکم ورحمة الله وبرکاته
بسمه تعالی، نماز باطل نیست ولی باید به خطبه گوش دهند.
[سؤال 1751] 781
بسمه تعالی
وقتی که امام جمعه نام امام زمان را در خطبه ها می برد بلند شدن افراد نمازگزار چه صورت دارد؟ در ضمن، نام امام زمان «قائم» گفته نمی شود. منظورم این است که امام جمعه در اول خطبه نام امامان را می برد و موقعی که اسم امام زمان را می گوید باید بلند شد یا نه؟ خواهشمند است به طور کامل توضیح دهید.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 281
بسمه تعالی، اشکال ندارد.
والسلام علیکم ورحمة الله وبرکاته
خدایا، خدایا، تو را به جان مهدی، تا انقلاب مهدی، خمینی را نگهدار
[سؤال 1752] ----> 3593
2. در موقع خواندن خطبۀ نماز جمعه که مأمومین نشستن به حالت تشهد را مراعات نمی کنند به اطراف نگاه می کنند و با گفتن اسم امام زمان قیام می کنند. نمازشان چه صورت دارد؟
بسمه تعالی، اشکال ندارد.
[سؤال 1753] 782
بسمه تعالی
آیا در هنگام خطبه های نماز جمعه قطع اتصال صفوف یا شعارهایی که به زبان فارسی داده می شود یا ایستادن به خاطر نام امام زمان علیه السلام موجب بطلان نماز می شود؟
خدایا، خدایا، تا انقلاب مهدی، خمینی را نگهدار
بسمه تعالی، موجب بطلان نماز نمی شود.
[سؤال 1754] ----> 2885
2. در نمازهای جمعه دیده می شود که عدۀ کثیری را با یک ردیف صف یا یک ستون صف به هم متصل می گردانند. آیا این نمازها صحیح است؟ این اتصال اغلب در موقع نماز می باشد و در موقع خطبه ها این اتصال هم نمی باشد.
بسمه تعالی، اشکال ندارد.
[سؤال 1755] ----> 6984
5. آیا صحبت کردن یا برگرداندن صورت به اطراف، در هنگام خطبه های نماز
استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 282
جمعه اشکالی در نماز ایجاد می کند یا خیر؟
بسمه تعالی، اگر موجب فوات فایده خطبه نباشد، اشکال ندارد.
[سؤال 1756] ----> 1783
2. در نماز جمعه وقتی که امام مشغول خطبه است، برگشتن به چپ و راست یا حرف زدن در بین خطبه چه صورت دارد؟
بسمه تعالی، مانع ندارد، ولی نباید موجب فوات فائده خطبه شود.
[سؤال 1757] 783
بسمه تعالی 19 / 1 / 1362
با سپاس حضرت پروردگار و درود فراوان بر رسول کردگار و سلام به محضر شریف حضرت ماندگار، آقا امام زمان . و با آرزوی سلامتی وجود نازنین امام مهدی (عج) و نایب برحقش امام خمینی.
لطفاً به چند سؤال زیر پاسخ فرمایید:
1. اگر کسی به یکی یا هر دو خطبۀ نماز جمعه نرسد و یا در آن جا باشد ولی متوجه خطبه ها نباشد و یا در بین خطبه ها حرف بزند؛ آیا باید نماز ظهر را بخواند یا خیر؟
بسمه تعالی، اگر به نماز جمعه اقتدا کرده و آن را به جا آورده لازم نیست نماز ظهر را بخواند.
2. الآن در تمام مساجد عکس و پوستر نصب می شود که اکثر آن ها روبه روی نمازگزاران است و یا در مکان هایی که نماز جمعه برقرار می شود بعضی پوسترها و عکس ها روبه روی نمازگزاران است آیا نماز خواندن در آن مکان ها اشکال دارد یا خیر؟
بسمه تعالی، نماز صحیح است، هرچند در مقابل نمازگزار بودن آن، کراهت دارد و کراهت رفع می شود به این که روی آن را به وسیله ای بپوشانند.
والسلام علیکم ورحمة الله وبرکاته
خدایا، خدایا، تا انقلاب مهدی، خمینی را نگهدار؛ از عمر ما بکاه و بر عمر او بیفزا.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 283
[سؤال 1758] 784
بسمه تعالی
محضر مبارک آیت الله العظمی امام خمینی، مدّ ظله العالی علی رؤوس المسلمین
با تقدیم سلام و اهدای تحیات و عرض دست بوسی متمنی است به سؤالات زیر پاسخ عنایت فرمایید:
1. چه بسا در بین خطبه های نماز جمعه، مردم با گفتن سه تکبیر و شعارهایی، سخن امام جمعه را تأیید می نمایند و نیز قیام کردن در هنگام نام امام عصر ـ ارواحنا له الفداء ـ و نیز فرستادن صلوات و یا آمین گفتن در پی دعاهایی که امام جمعه می کند، آیا این ها جایز است یا خیر؟
بسمه تعالی، اشکال ندارد.
2. اهل تسنن نماز مغرب را پیش از مغرب می خوانند. آیا ما می توانیم در هنگام حج یا غیر آن به آن ها اقتدا کرده و به همان نماز اکتفا نماییم.
بسمه تعالی، در مورد تقیه مانع ندارد.
3. از درآمد وسط سال خمسی، پولی را به صندوق قرض الحسنه می پردازد و صندوق قرض می دهد به افراد و صندوق قرض را گرفته و دوباره به دیگری قرض می دهد و این عمل تکرار می شود. چه وقت باید خمس آن را بپردازد؟
بسمه تعالی، اگر سر سال، وصول آن امکان دارد باید سر سال خمس بدهد و در غیر این صورت هر وقت وصول کرد خمس بدهد.
4. از اسرای عراقی چیزهایی (از پول و غیره) گرفته می شود یا خود آن ها از روی ترس و یا غیرترس می دهند و یا در سنگرها چیزها و اموالی پیدا می شود و یا از مقتولین لشکر عراق قاتلین آن ها یا غیرقاتلین پول یا غیره بر می دارند. آیا این برداشتن ها جایز است یا خیر؟ آیا مالک می شوند؟ آیا دادن خمس آن ها لازم است؟ و در صورت عدم جواز و عدم مالکیت چه بکنند؟
بسمه تعالی، از اسرا نباید چیزی بگیرند و آنچه از سنگرهای مقتولین به دست می آید در غیر مهمّات، رزمندگان می توانند برای خود بردارند.
5. صفوف زیاد و متعدد در نماز جماعت وجود دارد و شیب زمین اندک اندک است، به طوری که عرفاً صف بعد با صف قبل شیب قابل ملاحظه ای ندارد؛ ولی در صف های بعدی و اخیر مکان مأمومین با
استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 284
مکان امام نیم متر ـ کمتر یا بیشتر ـ پایین تر است این مقدارها با توجه به صفوف زیاد نماز اشکال دارد یا خیر؟
بسمه تعالی، در فرض مذکور اشکال ندارد.
6. درحالی که شهر تهران از نظر بزرگی خارق العاده است و متصل، میزان در وحدت محله و یا تعدّد آن چیست؟
بسمه تعالی، عرفی است.
7. در یک صف جماعت به واسطه مانعی (تیزی دیوار یا غیره) شخص کنار دستی خود را (که به واسطه او اتصال برقرار نموده) در حال رکوع و سجود نمی بیند؛ ولی در حال قیام و قعود یکدیگر را می بینند. (فرد سمت چپ از جلو اتصال دارد، ولی سمت راستی اتصال از جلو ندارد). آیا نماز شخص سمت راست و دیگران که به واسطۀ او متصل می شوند صحیح است یا خیر؟
بسمه تعالی، اگر علاوه بر اتصال، از صف متقدم ولو یک نفر را در بعض حالات ببیند جماعت صحیح است.
8. در طبقه دوم در داخل مسجد مأمومین زن یا مرد اقتدا می نمایند، در لبۀ این طبقه یک دیوار نیم متری یک آجره یا نیم آجره وجود دارد که در پشت آن ایستاده و اقتدا می نمایند. آیا وجود این دیوار ضرری به جماعت آن ها می زند یا خیر؟
بسمه تعالی، اشکال ندارد.
9. در مراجعت از سفر به شهر تهران ـ که وطن است ـ میزان در قطع سفر برای خواندن نماز به طور تمام و یا نیت روزه کردن منزل است یا ورود در محله ای که منزل در آن است؟
بسمه تعالی، منتهای مسافت منزل است؛ هر چند به رسیدن به محله، حکم سفر قطع می شود.
10. در دست مرتد اموالی است نمی دانیم شخص مرتد بعد از ارتداد به دست آورده و یا اموال قبل از ارتداد است؛ معامله با او صحیح است یا خیر؟
بسمه تعالی، محکوم به ملکیت است برای او و معاملاتش صحیح است.
11. توجد أموال بید من یکون کافراً بالفعل ولکن لا نعلم أنّه کان کافراً من الأصل ـ لانعقاد نطفته فی حال کفر أبویه ـ أو لم یکن کذلک و أنّه کان مسلماً وبحکم الإسلام ثمّ کفر بعد بلوغه؛ ونحتمل أن تکون هذه الأموال الموجودة بیده کانت مملوکة له قبل کفره وارتداده. هل یجوز البیع والشراء وسائر المعاملات معه ـ لکون یده أمارة علی مالکیته ـ أو لا؟
بسمه تعالی، یحکم بملکیته لما فی یده ویترتّب علیه الآثار.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 285
12. شخصی از مرجعی تقلید می کرده که مالی را که گرفته به هرصورت (بهره یا غیر آن) جایز می دانسته و سپس عدول نموده به حضرت مستطاب عالی که جایز نمی دانید، آیا با آن اموال معامله مالکیت خود را بنماید یا خیر؟
بسمه تعالی، اگر عین بهره موجود است حکم ربا را دارد.
[سؤال 1759] ----> 3344
9. در بین خواندن خطبۀ نماز جمعه، اگر حرکتی مثل حرکت پاها انجام گیرد و حرفی زده شود، آیا باید نماز ظهر را ادا کرد؟
بسمه تعالی، عمل مزبور مضر به صحت نماز جمعه نیست.
[سؤال 1760] ----> 2922
4. آیا به هنگام قرائت خطبه های نماز جمعه، سر را از قبله برگرداندن جایز است یا خیر؟ در این صورت از نماز ظهر کفایت می کند؟
بسمه تعالی، اشکال ندارد و نماز جمعه صحیح و مجزی از ظهر است.
[سؤال 1761] ----> 5498
5. آیا داشتن وضو در خطبه های نماز جمعه واجب است یا خیر؟
بسمه تعالی، واجب نیست.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 2صفحه 286