وجوب قضای قدر متیقن از نمازهای فوت شده

‏‏وجوب قضای قدر متیقن از نمازهای فوت شده‏

‏‏[سؤال 1633]‏‏ ‏ ‏ 740‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏محضر مبارک حضرت امام خمینی مدّ ظله العالی، با عرض سلام و تقدیم احترام‏‎ ‎‏استفتا می شود:‏

‏‏1. فردی که به حد تکلیف رسیده و در همان سنین اوایل تکلیف نسبت به‏‎ ‎‏نمازهایش بی اعتنا بوده و بعضی مواقع از روی سهل انگاری نمازش را نمی خوانده و‏‎ ‎‏اکنون که تعداد آن ها را نمی داند تکلیف او چیست؟‏

‏‏بسمه تعالی، هر مقدار که یقین دارید فوت شده باید قضا نمایید.‏

‏‏2. فردی که جهت تحصیل به شهر تهران آمده و هر هفته برای ادای نماز جمعه از محل اقامت خود‏‎ ‎‏خارج می شود، آیا می تواند قصد کند و نمازهایش را تمام بخواند. با توجه به این که محل اقامتش تا‏‎ ‎‏محل نماز جمعه از 22 کیلومتر کمتر باشد. (محل اقامت ترمینال جنوب تا دانشگاه تهران)‏

‏‏بسمه تعالی، در فرض سؤال قصد اقامت صحیح نیست.‏

‏‏3. کسی که گناه کبیره ای انجام داده ولی توبه کرده باشد، آیا می تواند به عنوان پیشنماز، نماز جماعت‏‎ ‎‏بخواند؟‏

‏‏بسمه تعالی، شرایط امامت جماعت در رساله مذکور است.‏

‏‏4. اگر کسی مشغول خواندن نماز باشد، افرادی به او اقتدا کنند و آن فرد صلاحیت امامت جماعت را‏‎ ‎‏در خود ندید. آیا به صرف این که به مأمومین بگوید من صلاحیت امامت جماعت را ندارم، نمازتان را‏‎ ‎‏دوباره بخوانید. در صورتی که بداند مأمومین با گفتن این جمله نمازشان را دوباره نمی خوانند، آیا‏‎ ‎‏تکلیف از وی ساقط می شود؟‏

‏‏بسمه تعالی، احراز عدالت امام جماعت نزد مأمومین کافی است.‏

‏‏5. با توجه به وضع اقتصادی کشور که لازم است مردم پول ها را در بانک بگذارند، بانک ها در موقع پس‏‎ ‎‏دادن پول سودی روی آن می کشند. اولاً آیا این سود حرام است یا حلال؟ در صورتی که حرام باشد یا‏‎ ‎‏آن که افراد را مجبور به گرفتن آن می کنند، وظیفه چیست؟ در صورت حرام بودن آیا می شود سود آن را‏‎ ‎‏به نیازمندان داد؟ لطفاً مفصلاً توضیح دهید.‏

‏
‏‎

‏‏[سؤال 1634]‏‏ ‏ ‏ ‏‏----> 4261‏

‏‏5. این جانب نمی دانم آیا روزه و نمازی بدهکار هستم یا خیر (به خاطر نمی آورم)؛‏‎ ‎‏تکلیف چیست؟‏

‏‏بسمه تعالی، با فرض شک در فوت، چیزی بر شما نیست. ‏

‏‏[سؤال 1635]‏‏ ‏ ‏ 741‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 5 / 11 / 1361‏

‏‏با دعا برای طول عمر امام و تسریع در ظهور مهدی و پیروزی رزمندگان اسلام و‏‎ ‎‏نصرت مسلمین، سؤال شرعی خود را که با مقدمۀ نسبتاً طولانی است مطرح می کنم:‏

‏‏من در سال 1341 در یک خانوادۀ شیعی مذهب ـ به مقتضای طاغوت که قید و بند‏‎ ‎‏زیادی در این باره نبود ـ متولد شدم. از سن 9 الی 10 سالگی نماز خواندن و روزه‏‎ ‎‏گرفتن را شروع کردم؛ بدین صورت که ماه رمضان، اکثر روزه ها را گرفتم و نمازها را‏‎ ‎‏می خواندم ولی در غیر این ماه، چند ماه نماز می خواندم و چند ماه نمی خواندم؛ گاه‏‎ ‎‏ماه ها می خواندم و همین طور گاه ماه ها ترک می شد و این به خاطر عصیان نبوده بلکه‏‎ ‎‏از ضعف ایمان و آگاهی و عدم تبلیغات اسلامی و جوّ خراب طاغوت و مقید نبودن‏‎ ‎‏زیاد خانواده ام بوده است. تا چند ماه بعد از انقلاب که شعله های تحقیق در من‏‎ ‎‏شعله ور شد، من به مطالعه کتاب هایی در رابطه با جهان بینی و ایدئولوژی به طور اعم و‏‎ ‎‏جهان بینی و ایدئولوژی مادی و الهی ـ اسلام و سایر ادیان ـ پرداختم. ‏

‏‏حالا سؤالاتی چند در این زمینه مطرح می سازم؛ لازم به تذکر است در این مدت‏‎ ‎‏نماز و روزه تمام قضا شده:‏

‏‏الف. نمازهایی که در سن بلوغ و در مدت تحقیق فوت شده، در صورتی که مقدار‏‎ ‎‏آن ها را نمی دانم، چگونه و به چه مقدار باید قضا شود؟‏

‏
‏‎

‏‏ج. روزه هایی که قبل و بعد از تحقیق عمداً فوت شده، در صورتی که مقدار آن را‏‎ ‎‏نمی دانم، چگونه باید قضا شود؟‏

‏‏د. روزه هایی که در حین تحقیق فوت شده چگونه می شود؟ (یک ماه، ماه روزه‏‎ ‎‏بوده).‏

‏‏ه . اگر قرار بر یک روز، شصت روز قضای آن تعلق گیرد، چون توانایی جسمی و‏‎ ‎‏هم امکان آن را ندارم ـ چون در کردستان در سپاه فعلاً شاغل هستم و اکثراً نیت ده روز‏‎ ‎‏قصد را نمی توانم بکنم ـ باید کفاره بدهم، آیا کفاره را می توان به جبهه اختصاص داد؟‏

‏‏توجه: نماز و روزه هایی که به عمد یا غیر عمد در قبل از تحقیق، ترک شده، از روی‏‎ ‎‏کبر و مخالفت با امر خدا نبوده بلکه از عدم آگاهی و کمبود ایمان مذهبی بوده و نیز‏‎ ‎‏روزه ها و نمازهایی که در هنگام تحقیق، ترک شده نیز چنین بوده است.‏

‏‏بسمه تعالی، آنچه یقین دارید از نماز و روزه از شما فوت شده را باید قضا‏‎ ‎‏نمایید و در صورتی که از روی عمد یا جهل تقصیری روزه نگرفته اید باید‏‎ ‎‏کفاره هم بدهید و می توانید برای هر روز، شصت فقیر را اطعام نمایید و‏‎ ‎‏دادن پول کفایت نمی کند.‏

‏‏[سؤال 1636]‏‏ ‏ ‏ 742‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 28 / 9 / 1358‏

‏‏سلام علیکم، ان شاءالله‌ حالتان خوب است. بدون مقدمه به اصل مطلب می پردازم:‏

‏‏من در حدود چهار ـ پنج سال پیش شروع به بازی با آلت خود کردم؛ آن موقع منی‏‎ ‎‏از من خارج نمی شد؛ اما پس از مدتی روزی بر اثر این کار جنب شدم؛ من اول ضرر و‏‎ ‎‏زیان این کار را نمی دانستم؛ اما بعد از مدتی متوجه شدم و یواش یواش آن را ترک‏‎ ‎‏کردم، تا این که در خواب جنب شدم. آیا من از آن وقتی که با خود بازی می کردم و‏
‏‎

‏‏بسمه تعالی، اگر قبل از تمام شدن 15 سال قمری منی خارج شده ـ ولو‏‎ ‎‏در  بیداری و به هر نحو ـ بالغ شده اید و چنانچه عبادتی از شما فوت شده،‏‎ ‎‏به مقداری که یقین دارید به جا نیاورده اید یا باطل انجام داده اید، قضا‏‎ ‎‏نمایید.‏

‏‏[سؤال 1637]‏‏ ‏ ‏ 743‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏محضر رهبر کبیر انقلاب امام روح الله‌ خمینی‏

‏‏آیا اگر کسی در سن 12 سالگی استمناء کرد و از او منی خارج شد، بالغ محسوب‏‎ ‎‏می شود یا نه؟‏

‏‏و در ضمن، این شخص اگر بالغ حساب شود باید از این سن نماز می خوانده و‏‎ ‎‏روزه هم می گرفته، اما همان طور که می دانید در زمان طاغوت بوده و آن وضعی که‏‎ ‎‏می دانید و خوب هم متوجه نبوده است و به هر حال در سن 15 سالگی به نماز و روزه‏‎ ‎‏می پردازد، آیا برای روزۀ خود باید فقط قضا نماید یا این که کفاره هم دارد؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر یقین کند که منی از او خارج شده بالغ محسوب است و‏‎ ‎‏نماز و روزۀ فوت شده قضا دارد و افطار روزه اگر از روی عمد بوده، علاوه‏‎ ‎‏بر قضا، کفاره هم دارد. و در مورد سؤال اگر جاهل بوده و در یادگرفتن‏‎ ‎‏مسأله کوتاهی نکرده کفاره واجب نیست.‏

‏‏[سؤال 1638]‏‏ ‏ ‏ ‏‏----> 755‏

‏‏2. من خودم هم اوایل جوانی، مقدار کمی از نمازهایم قضا شده و نمی دانم چه‏
‏‎

‏‏بسمه تعالی، آنچه را یقین دارید نخوانده اید قضا نمایید.‏

‏‏[سؤال 1639]‏‏ ‏ ‏ 744‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 31 / 4 / 1361‏

‏‏پس از سلام بر شما و آرزوی موفقیت در تمامی گام هایی که در راه خدا بر‏‎ ‎‏می دارید؛ این سومین نامه ای است که به حضور شما کارکنان محترم دفتر امام‏‎ ‎‏می نویسم. بعد از دومین نامه ای که نوشته بودم، پاسخی دریافت نداشتم، نامۀ دوم را‏‎ ‎‏بیشتر به خاطر این نوشتم که جواب یکی از سؤالاتم را که در نامۀ اول نوشته بودم‏‎ ‎‏درست نفهمیدم:‏

‏‏1. پرسیده بودم که نمازهایی را که در زمان طاغوت به جا نیاورده ایم یا احیاناً از‏‎ ‎‏لحاظ شرعی اشکال داشته اند و همچنین روزه هایی را که نگرفته ایم، باید قضایشان را‏‎ ‎‏به جا آوریم یا نه؟ اگر باید به جا آوریم، به جای هر روز چند روز؟ مثلاً یک سال قبل از‏‎ ‎‏انقلاب بویی از اسلام به مشاممان خورده و بعد واجبات را رعایت نموده ایم. در‏‎ ‎‏جواب نامۀ اول این گونه پاسخ داده شده بود که: «قضای نماز و روزه واجب نیست،‏‎ ‎‏مگر مقداری که علم به بطلان و یا به جا نیاوردن پیدا کند». و گویا امام عزیز، این مطلب‏‎ ‎‏را نوشته بودند؛ لطفاً جواب روشن تری بنویسید.‏

‏‏بسمه تعالی، قضا بیش از مقدار یقینی واجب نیست.‏

‏‏2. گاهی انسان غیبت فردی را می کند، اما به دلایلی ـ از جمله هراس از این که کسی که غیبتش را‏‎ ‎‏نموده، ناراحت گردد و روابطش را با غیبت کننده تیره کند ـ از آن طرف حلالیت نمی طلبد یا خجالت‏‎ ‎‏می کشد به او بگوید غیبت تو را نموده ام، اگر شخص، حلالیت نطلبد و توبه کند کافی است؟‏

‏‏بسمه تعالی، کفایت می کند.‏

‏‏3. نماز خواندن بر مهر شکسته صحیح می باشد یا نه؟‏

‏‏بسمه تعالی، اشکال ندارد.‏

‏‏4. همسایه ای داریم که صابئی می باشد، حکم برخورد با صابئین و دیگر کسانی که صریحاً خدا و ادیان‏
‏‎

‏‏بسمه تعالی، غیر مسلمان محکوم به نجاست است.‏

‏‏5. کسی که مدت ها است که یا حامله است یا بچه شیر می دهد و ماه رمضان نمی تواند روزه بگیرد،‏‎ ‎‏تکلیفش در قضای روزه چگونه است؟‏

‏‏بسمه تعالی، وجوب قضا ساقط نیست.‏

‏‏6. آیه ای که می گوید: «چرا آنچه نمی کنید، می گویید» حاکی از این است که از هر عملی که انجام‏‎ ‎‏نمی دهیم، نباید سخنی به میان آوریم؟‏

‏‏بسمه تعالی، منظور، حرمت گفتن نیست، بلکه مقصود آن است که تکلیفی که برای همه است و‏‎ ‎‏انسان می خواهد به دیگران گوشزد کند، باید خودش هم به آن عمل نماید.‏

‏‏7. در رسالۀ امام آمده است که هر کس روزۀ قضایش را تا ماه رمضان سال دیگر به جا نیاورد، باید برای‏‎ ‎‏هر روز، یک مدّ (10 سیر) گندم بپردازد، آیا می شود معادل گندم یا همان طور که در رساله آمده برنج یا‏‎ ‎‏سایر چیزها، پول به فقیری داد؟‏

‏‏بسمه تعالی، سایر اقسام طعام هم کافی است، ولی پول کافی نیست.‏

‏‏8. میزانِ فقرِ افراد چیست؟ آیا همین که شخصی مثلاً حدود 500 تومان پول نداشت اما از لحاظ‏‎ ‎‏خوراکی چندان در مضیقه نبود، می توان وجوهات واجب را به وی داد؟‏

‏‏بسمه تعالی، فقیر کسی است که احتیاجات سال خود و عائله اش را ندارد و نمی تواند تأمین‏‎ ‎‏کند.‏

‏‏[سؤال 1640]‏‏ ‏ ‏ 745‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏من یک جوان مرد هستم؛ از سن 17 سال شروع به نماز و روزه کردم و مقلد امام‏‎ ‎‏عالی قدر خمینی (دام ظله) هستم. خداوند متعال را شکر می کنم، این خدایی که مرا به‏‎ ‎‏راه هدایت انداخت، و از شما عالی قدران می خواهم به این مسائل جواب بدهید و‏‎ ‎‏دستم را بگیرید تا مرا به صراط مستقیم برسانید.‏

‏‏1. چند سال نماز و چند ماه روزۀ قضای واجب باید بگیرم؟‏

‏‏2. آیا کفاره بر من واجب است؟ و در حال واجب بودن آن، مجموع قیمتش به‏
‏‎

‏‏بسمه تعالی، حد بلوغ شرعی برای پسر، تمام شدن پانزده سال قمری است‏‎ ‎‏و اگر قبلاً منی از او خارج شده یا موی خشن بر محل مخصوص او‏‎ ‎‏بیرون  آمده بالغ شده است و مدتی را که یقین دارید در زمان بلوغ، نماز و‏‎ ‎‏روزه از شما فوت شده، باید قضا کنید و اگر در افطار روزه، تعمدی‏‎ ‎‏نداشته اید یا از روی جهل بدون تقصیر در یادگرفتن مسأله، روزه‏‎ ‎‏نگرفته اید کفاره ندارد.‏

‏‏[سؤال 1641]‏‏ ‏ ‏ ‏‏----> 6935‏

‏‏5. کسی که مریض شده و نمی داند چند روز نمازش فوت شده، جهت قضای نماز‏‎ ‎‏خود چه کند؟‏

‏‏بسمه تعالی، مقداری که یقین دارد فوت شده باید قضا نماید.‏

‏‏[سؤال 1642]‏‏ ‏ ‏ 746‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏حضور محترم رهبر انقلاب و بنیان گذار جمهوری اسلامی ایران، با تقدیم‏‎ ‎‏عرض  سلام، از خداوند باری تعالی بقای عمر شریف را برای آن رهبر عظیم الشأن‏‎ ‎‏خواستارم.‏

‏‏رهبر گرامی و امید مستضعفان جهان! این جانب حقیر که بیش از هفده سال از‏‎ ‎‏عمرم می گذرد و در حدود دو سال و نیم از تکلیف شرعی ام می گذرد، در این مدت‏‎ ‎‏تکالیف الهی نماز و روزه را به طور مداوم انجام نداده ام؛ لذا از آن رهبر گرامی‏‎ ‎‏خواهشمندم مرا به تکلیف شرعی در این مورد راهنمایی فرمایند.‏

‏‏و در پایان پیروزی اسلام بر کفر جهانی را از خدای تعالی خواستارم.‏

‏‏بسمه تعالی، مقداری را که یقین دارید نماز و روزه از شما فوت شده، قضا‏‎ ‎‏نمایید.‏

‏
‏‎

‏‏4. اگر کسی میزان و تعداد و مقدار نمازهای قضای خود را نمی داند و فراموش‏‎ ‎‏کرده، حکم امام در این مورد چیست؟‏

‏‏بسمه تعالی، به مقدار متیقن از نمازهایی که فوت شده قضا نماید.‏

‏‏[سؤال 1644]‏‏ ‏ ‏ ‏‏----> 2009‏

‏‏4. در اوایل سن بلوغ مدتی در خواندن نماز سستی کرده ام و مدت دقیق آن‏‎ ‎‏مشخص نیست، چه باید کرد؟‏

‏‏بسمه تعالی، مقداری که یقین دارید نماز از شما فوت شده را باید قضا کنید.‏

‏‏[سؤال 1645]‏‏ ‏ ‏ ‏‏----> 914‏

‏‏2. من تا قبل از انقلاب به وظایف شرعی خود عمل نمی کردم و اصولاً مرجع‏‎ ‎‏تقلیدی اختیار نکرده بودم، تا این که به لطف خدا انقلاب اسلامی به وقوع پیوست و به‏‎ ‎‏برکت آن من هم به وظایف خود تا اندازه ای آشنا شده و مشغول به جا آوردن آن ها‏‎ ‎‏شدم. حال می خواهم بدانم تکلیف نماز و روزه هایی که به جا نیاوردم چگونه است؟‏

‏‏بسمه تعالی، مقداری که یقین به فوت نماز و روزه دارید را باید قضا نمایید.‏

‏‏[سؤال 1646]‏‏ ‏ ‏ 747‏

‏‏ ‏ ‏ بسم الله‌ الرحمن الرحیم  ‏ ‏ 11 شوال 1402 ق‏

‏‏سماحة حجة الاسلام والمسلمین ممثل إمام الاُمّة حفظکم الله‌ تعالی، السلام علیکم‏‎ ‎‏ورحمة الله‌ وبرکاته‏

‏‏مولای! فی الفترة من 15 ـ 20 سنة من عمری وقبل زواجی کانت تمرّ علیَّ أیاماً‏‎ ‎‏أبقی فیها جُنُباً وأترک الصلاة لحیائی أن أغتسل أمام أهلی وعند نهایة الاُسبوع أغتسل‏‎ ‎‏واُصلّی وأبقی مطلوباً الصلاة التی ترکتها حتّی تراکمت الصلاة القضاء علیَّ بحیث لا‏‎ ‎‏أستطیع تقدیر عددها کم یوم بالضبط؟ ولکن أحتمل أن تکون تتراوح بین سنة واحدة‏‎ ‎‏إلی ثلاث سنوات؛ فماذا أعمل ـ یرحمکم الله‌ ـ علماً بأنّ أکثر حالات الجنابة کانت‏
‏‎

‏‏بسمه تعالی، یجب قضاء الصلاة بالمقدار المعلوم ترکها.‏

‏‏[سؤال 1647]‏‏ ‏ ‏ ‏‏----> 6818‏

‏‏2. اگر کسی یادش نباشد که در چه زمانی بالغ شده است (با توجه به دانستن‏‎ ‎‏شرایط بلوغ که در رسالۀ امام آمده است)، در مورد نماز و روزه های گذشته چه باید‏‎ ‎‏بکند؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر یقین ندارد، چیزی بر او نیست.‏

‏‎ ‎

‏‎