[سؤال 2681]
2. آنچه قبل از توسعۀ خارق العاده بوده است وطن او است، چیست؟ توضیحاً
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 44
این که تهران قبلاً وطن من محسوب می شده است.
بسمه تعالی، حکم در مسأله قبل ذکر شد.
[سؤال 2682]
3. تکلیف نیروهای نظامی که هر چند یک بار محل کارشان تغییر می کند چیست؟
بسمه تعالی، مختلف هستند.
[سؤال 2683] ----> 3021
8. هل صحیح أنّ الوطن الجدید لا یتحقّق إلاّ بنیّة السکن الدائم؟ وما یقال عن الستّة أشهر، فما حکمه برأیکم؟ وعلیه ما العمل بالنسبة لطلاّب العلوم الدینیة الذین یهاجرون من بلادهم بنیّة السکن فی بلد العلم بضع سنین؟
بسم الله تعالی، لا بدّ فی اتخاذ الوطن ـ کما اُشیر ـ أن یکون بنیّة السکن الدائم والبقاء فیه بمقدار یصدق عرفاً أ نّه من مواطنی ذاک البلد. وحکم طلبة العلم فی غیر بلادهم، حکم المسافر فی سفره.
[سؤال 2684] 1307
بسمه تعالی 7 / 4 / 1361
قم، دفتر امام خمینی، رهبر کبیر انقلاب اسلامی ایران، با ابلاغ سلام و تحیات
موفقیت مسئولان محترم را در امر تنویر افکار عمومی و هدایت جامعۀ اسلامی از خداوندگار باری تعالی مسئلت می نمایم. استدعا دارم فتوای حضرت امام را در مورد مسأله شرعی مشروحۀ ذیل جهت اطلاع این جانب مرقوم فرمایید.
من زادگاهم ابهر زنجان است و در ذوب آهن اصفهان ـ 45 کیلومتری جادۀ اصفهان شهرکرد ـ شاغل و در پولادشهر ـ 30 کیلومتری اصفهان و تقریباً 15 کیلومتری کارخانه ـ سکونت دارم. صبح ساعت 6 عازم محل کارم می شوم و عصر ساعت 16 بر می گردم (حد وسط پولادشهر و کارخانه کوه است) و تصمیم دارم بعد از بازنشستگی ـ تقریباً 20 سال دیگر ـ ان شاء الله به وطن اصلی خود ـ ابهر ـ بازگردم. آیا من در محل
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 45
سکونت فعلی و محل کارم حکم مسافر را دارم؟ و نماز من قصر و روزه ام شکسته است یا باید کامل بخوانم و روزه را بگیرم؟
لازم به تذکر است که چون آیندۀ شغلی نامعلوم و مدت عمرها پوشیده است ولی مع الوصف اگر روزی مایل به ادامۀ خدمت شدم، باز این تصمیم را دارم که مدت 10 سال در پولادشهر بمانم و بعد به وطن بروم.
چون اکثر همکاران موقعیت نظیر مرا دارند پاسخ استفتا، تکلیف شرعی آنان را معین خواهد کرد.
بسمه تعالی، در فرض مذکور محل سکونت و محل کار وطن محسوب نمی شود.
2. مسأله دیگر این که چون در این رابطه اخبار ضد و نقیض می رسد و در صورت حکم مسافرداشتن مشکلاتی به وجود می آید، آیا مقلدین امام می توانند فقط در این مسأله از مراجع دیگر ـ که فتوای مغایر با امام را دارند ـ تقلید نمایند؟
استدعای عاجزانه دارم که پاسخ نامه ام را هرچه زودتر ارسال فرمایید؛ زیرا پاسخ نامۀ قبلی ام که در رابطه با اعلام شمارۀ حساب بانکی جهت واریز نمودن سهم امام و خمس و آدرس دقیق و درخواست رسید 900 تومان از بابت سهم امام و خمس بود تا کنون به دستم نرسیده است.
بسمه تعالی، از موارد رجوع به غیر نیست.
[سؤال 2685] 1308
بسم الله الرحمن الرحیم
إلی مکتب سماحة الإمام، حفظه الله ورعاه
نرید أن نطرح علیکم السؤال التالی، راجین الإجابة مع الشکر، ما حکم العراقیین المهاجرین المقیمین فی إیران من ناحیة الصلاة؛ هل هی قصر أم تمام علماً بأنّنا من مقلدی الإمام.
بسمه تعالی، بدون قصد التوطّن وقصد إقامة عشرة أیام فی محل واحد، محکومون بحکم المسافر.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 46
[سؤال 2686] 1309
بسمه تعالی 4 / 10 / 1361
با سلام، سؤالی است در مورد نمازهای یومیه که در این مکان بیشتر به این مسأله گرفتارند و جواب مطمئن را نمی دانند.
ما چند سالی است که در پادگان منجیل هستیم و ممکن است که چند سال دیگر هم بمانیم، ولی هنگامی که بازنشستگی یا انتقالی ما بیاید، از این شهر می رویم. حال این شهر وطن ما حساب می شود یا نه؟
ضمناً ما هر روز برای رفتن به مدرسه یا هر هفته برای رفتن به نماز جمعه، از حد ترخص (6 کیلومتر) بیشتر مسافرت می کنیم نمازهای یومیه ما به چه صورت است؟
در صورتی که تا الآن به علت ندانستن مسأله بر خلاف عمل می کردیم، نمازهای قبل قضا دارد یا ندارد؟ والسلام علیکم ورحمة الله وبرکاته
بسمه تعالی، در محل مزبور اگر قصد زندگی دائمی ندارید، حکم وطن مترتّب نیست، بلکه حکم مسافر دارید که بدون قصد اقامت ده روز نماز و روزه قصر است و اعمال گذشته اگر مخالف وظیفۀ مقرّره انجام گرفته، قضا دارد.
[سؤال 2687] 1310
بسمه تعالی
محضر مبارک حضرت امام خمینی
لطفاً بفرمایید: جمعیتی در حدود صد خانواده در جایی ساکن بوده و همان جا را برای خود وطن گرفته اند و بعضی پانزده سال ـ کمتر و بیشتر ـ در آن جا ساکن هستند. منتها چون دولت، خانه در اختیار آنان گذاشته، خود خانه ای نساخته اند و در خانه های سازمانی زندگی می کنند. نماز و روزۀ آن ها چه صورتی دارد؟ در صورتی که در آن جا مالک زمینی نیستند و ممکن است بعد از بازنشستگی که خانۀ سازمانی از آن ها گرفته
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 47
شد، به شهر و جای دیگر کوچ و اقامه نمایند. متذکر می گردد که بعضی مواقع؛ یعنی تقریباً هر هفته دو مرتبه یا سه مرتبه به تهران رفت و آمد می کنند.
بسمه تعالی، اگر از اول قصد داشتند برای زندگی تا آخر عمر در آن جا زندگی نمایند، آن محل وطن محسوب است و نمازشان در آن جا تمام است؛ ولی اگر قصد زندگی دائمی در آن محل نداشتند، در آن جا حکم مسافر دارند که بدون قصد اقامت ده روز نماز شکسته است و روزه صحیح نیست.
[سؤال 2688] 1311
بسمه تعالی 27 / 9 / 1361
این جانب جمعی پرسنل نیروی هوایی جمهوری اسلامی پایگاه هشتم شکاری اصفهان، در مدت چهار سال گذشته طبق فتوای امام، مسأله 1329 که هر کس می تواند وطن دوم اختیار کند، بنده هم به خاطر گرفتاری و بیماری همسرم که طبق نظریۀ پزشکان باید در آب و هوای خشک زندگی کند اصفهان را وطن دوم خود اختیار کردم. و نماز و روزه کامل می گرفتم. البته قبل از اصفهان، در بندر بوشهر خدمت می کردم که همسرم به بیماری آسم مبتلا شد و به خاطر همین موضوع به اصفهان منتقل شدم تا همسرم بتواند به زندگی عادی خود ادامه دهد و من هم بتوانم در اداره، به کار و فعالیت خود ادامه دهم. اما نمایندۀ محترم امام فرمودند چون که ما در خدمت ارتش هستیم، نمی توانیم اراده ای از خود داشته باشیم. با در نظر گرفتن گرفتاری خانوادگی و این که ممکن است وظیفۀ شرعی حکم کند که در جای دیگری خدمت کنم، مستدعی است بفرمایید که آیا می توانم اصفهان را وطن دوم قرار دهم یا خیر؟ البته ناگفته نماند که بنده بچۀ اصفهان یا اطراف آن نیستم و اهل اهواز هستم و سال گذشته قرار بود که مرا به جای دیگری منتقل کنند، ولی با نشان دادن مدارک پزشکی از انتقال این جانب خودداری کردند. لطفاً بفرمایید که نماز و روزۀ من چگونه باید باشد؟
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 48
بسمه تعالی، اگر قصد کرده اید که برای همیشه در اصفهان سکونت داشته باشید، اصفهان وطن شما محسوب می شود، هر چند برای خدمت.
[سؤال 2689] 1312
بسمه تعالی
محضر حضرت امام خمینی، مدّ ظله، السلام علیکم
از سال 1342 خود را مقلد شما می دانم و از سال 1350 تا 1361 حدود سه سال در خوانسار و چهار سال در شیراز جهت کار و تخصص بوده ام. و این مدت را وطن ثانوی خود فرض می کردم، در حالی که قصد اقامت نمی کردم و ممکن بود مسافرت بیش از هشت فرسخ نیز می رفتم. در عرض این مدت روزه ها را گرفته ام و نمازهای خود را تمام می خواندم. فقط به حساب این که خوانسار و شیراز و چهار محال بختیاری که سپاهی بودم را وطن ثانوی خود حساب می کردم. تکلیف چه بوده است؟
بسمه تعالی، بدون قصد سکونت دائم وطن تحقق پیدا نمی کند و نمازهایی که بر خلاف وظیفه انجام شده قضا دارد.
[سؤال 2690] 1313
بسمه تعالی هفتم محرم الحرام 1403 ق
حضور محترم حضرت آیت الله العظمی امام خمینی، مدّ ظله العالی
پس از تقدیم سلام، باری عرض می شود که آقایان طلابی که ده یا بیست سال ـ کمتر یا بیشتر ـ در قم سکونت دارند و معلوم نیست که برای همیشه در آن جا خواهند ماند؛ ظاهراً نظر جناب عالی این است که وطن آن ها حساب نمی شود؛ آیا احکام وطن بر آن جا جاری است یا خیر؟ یعنی اگر از مسافرت به آن جا آمدند، بدون قصد اقامت می توانند نمازهای خود را تمام بخوانند و روزه های خود را بگیرند یا باید قصد اقامت کنند؟ برفرض این که احکام وطن بر آن جاری شود، آیا هفته ای یک مرتبه مسافرت
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 49
کردن از قم به وطن اصلی یا جای دیگر ضرر به وطن حکمی دارد یا نه؟ لطفاً نظر شریف خود را مرقوم فرمایید.
بسمه تعالی، حکم مسافر دارند و بدون قصد اقامه نماز شکسته است.
[سؤال 2691] 1314
بسمه تعالی 22 / 10 / 1361
تهران، دفتر امام خمینی، السلام علیکم
این جانب متولد شهرستان، محل سکونت: شهر ری، محل کار: تهران، فاصلۀ منزل تا اداره ـ با توجه به فتوای امام که حد ترخص شهر ری از درب منزل شروع نمی شود ـ کمتر از 22 کیلومتر، مسکن: مستأجر، قصد توطّن نموده ام که برای همیشه در تهران باشم؛ احتمال نزدیکی به محل کار هست، ولی احتمال دورشدن از مسافت بیش از 22 کیلومتر نیست.
با توجه به مراتب بالا تکلیف نماز و روزه این جانب چیست؟
بسمه تعالی، در فرض مرقوم، وطن محقّق نشده و بدون قصد ماندن ده روز در یک محل، حکم مسافر دارید.
[سؤال 2692] 1315
بسمه تعالی
دفتر حضرت امام خمینی، مدّ ظله العالی
با عرض سلام و دعایی خالصانه به درگاه حضرت احدیت جهت طول عمر و سلامت حضرت امام خمینی و با آرزوی موفقیت لشکریان اسلام بر دشمنان نادان و جاهل وابسته به ابرقدرت ها و آرزوی موفقیت برای همه یاران با وفای امام
مسأله ای برای این جانب مطرح است که تقاضامندم طبق فتوای حضرت امام پاسخ دهید.
این جانب در شهرستان رشت متولد شده ام. تا 5 سالگی در آن جا بودم و پس از آن
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 50
به تهران مسافرت نمودیم و در خانۀ اجاره ای به مدت پنج سال می نشستیم و دوباره به رشت رفتیم و دو سال آن جا بودیم (محل تولد) و دوباره به تهران آمدیم و شش سال است که در تهران هستیم. (دو سال در خیابان جی و سه سال در خیابان گرگان) و یک سال آخر، در جاده ساوه و پس از آن ازدواج نمودم و حدود ده ماه است که در شمیران، چیذر در منزل شوهرم ساکن هستم و در منزل او می خواهم همیشه بمانم.
تکلیف نمازهای بنده در صورت های ذیل چگونه است؟
الف: مدت اول سکونت در تهران (در نه سالگی نماز واجب بوده).
ب: مدت برگشت به تولدگاه.
ج: مدت برگشت دوباره به تهران.
د: مدت سکونت در منزل شوهرم.
هـ: با فرض این که در منزل همسرم قصد سکونت دائمی دارم.
بسمه تعالی، در محل سکونت همسر که قصد زندگی دائمی دارید، حکم وطن دارد و نماز تمام است و در محل تولد که وطن اصلی بوده، اگر اعراض نشده، حکم وطن دارد و در جای دیگر تهران که قبلاً ساکن بودید، حکم مسافر داشتید و نماز مسافر بدون قصد اقامت ده روز در یک محله قصر است.
[سؤال 2693] ----> 1444
2. درجه داران که قبلاً مقلد مرجع دیگر بودند که ایشان، محل کار را مانع برای تمام خواندن نماز نمی دانند و اکنون هم که مقلد مرجع دیگری هستند و به این مسأله، یا قبلاً برخورد و عمل کرده اند و یا برخورد کرده، ولی به خاطر جو حاکم طاغوت بر نظام ژاندارمری، اهمیتی به مسائل شرعیه نداده اند، آیا می توانند محل کار خود را وطن اتخاذی انتخاب نمایند یا خیر؟
بسمه تعالی، بدون قصد زندگی دائمی در آن محل، وطن محسوب نمی شود.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 51
[سؤال 2694] 1316
بسمه تعالی 8 / 2 / 1361
محضر مبارک حضرت آیت الله العظمی رهبر انقلاب، حاج آقا روح الله خمینی، دامت برکاته، پس از تقدیم سلام، سلامتی حضرت عالی و جمیع علمای ربانی را از ایزد یکتا خواهانم.
مسائلی که سؤال می شود، در رابطه با پلیس راه می باشد. ابتدائاً برای این که مسائل بعد کاملاً واضح باشد متذکرمی شوم که از اصفهان تا سگزی، بیش از چهار فرسخ می باشد.
1. افرادی در پلیس راه سگزی مشغول خدمت هستند ـ غیر از رانندگی ـ و این عده از استان های دیگر می باشند و برنامۀ آن ها چنین است که 24 ساعت در سگزی مشغول کارند و 24 ساعت هم به اصفهان پیش خانواده شان می روند و مدت 7 الی 10 سال است که ساکن اصفهان هستند و این احتمال وجود دارد که به استان های دیگر هم منتقل بشوند. بعضی قصدشان این است که وقتی بازنشسته یا به اختیار خود شدند، در اصفهان بمانند و بعضی قصدشان این است که وقتی بازنشسته شدند، به شهر خود برگردند و دستۀ سوم مشکوک هستند که در آینده چه کنند. تکلیف نماز و روزۀ آن ها چگونه است؟
بسمه تعالی، کسانی که بنای سکونت دائم در اصفهان دارند، در فرض سؤال، نمازشان در اصفهان تمام است و کسی که این قصد را ندارد یا متردد است، نمازش در اصفهان و محل کار قصر است.
2. سربازانی هستند که از استان اصفهان نمی باشند و فعلاً در پاسگاه پلیس راه سگزی مشغول خدمت هستند. بعضی رانندگی می کنند ـ گاهی کمتر از چهار فرسخ و گاهی بیشتر از چهار فرسخ ـ خلاصه، فعلاً رانندۀ پلیس راه سگزی می باشند و در ضمن، کارشان طوری می باشد که قصد ده روز نمی توانند بکنند. نماز و روزه این ها چگونه است؟
و دستۀ دوم سربازانی هستند که فعلاً در پلیس راه سگزی مشغول کارند، اما شغلشان رانندگی نیست و این ها هم نمی توانند قصد ده روز بکنند. نماز و روزۀ این ها چگونه است؟ و اگر این دسته، نمازشان
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 52
قصر و روزه را نباید بگیرند، سؤال می کنند که مرخصی ما در سال 20 روز است؛ بقیۀ روزه ها را کی قضا کنیم؟
بسمه تعالی، در غیر وطن اگر نتوانند قصد اقامت ده روز نمایند، نماز قصر است و روزه صحیح نیست؛ مگر کسانی که شغل رانندگی دارند در مسافت شرعی. و قضای روزه باید تا قبل ماه رمضان سال بعد انجام شود.
3. آیا جریمه کردن ماشین های متخلف چه صورت دارد؟ بنابر آنچه گفته می شود، این قانون جریمه هنوز از مجلس و شورای نگهبان نگذشته است؟
بسمه تعالی، باید طبق مقررات دولت اسلامی عمل شود.
4. افرادی هستند که اصفهان وطنشان می باشد و برای کار غیر رانندگی، پهلوی راننده می نشینند و برای بررسی تصادفات، این طرف و آن طرف می روند یا این که کار دفتری دارند و خلاصه، برنامۀ آن ها چنین است که 24 ساعت در سگزی هستند و 24 ساعت در اصفهان. نماز و روزۀ آن ها چگونه است؟ و اگر روزۀ آن ها صحیح نیست و نباید بگیرند، اگر در ماه رمضان چنین کنند، آیا روزۀ آن ها صحیح می باشد یا نه؟ این افراد در اصفهان سحری خورده و نیت روزه می کنند؛ بعداً صبح به طرف سگزی می روند و در سگزی مفطر به جا نیاورده و خلاصه، قبل از ظهر به اصفهان بر می گردند و قصد روزه می کنند و بعد از ظهر دو مرتبه به سگزی بر می گردند.
بسمه تعالی، در وطن و رفت و آمدهای کمتر از مسافت شرعی، نماز و روزه تمام است و اگر از وطن به مقدار مسافت دور شدند و دوباره قبل از ظهر به وطن برگشتند، در صورتی که بین راه چیزی نخورده باشند، نیت روزه کنند و صحیح است.
5. آیا اصفهان از شهرهای بزرگ می باشد یا نه؟ و اگر نیست ابتدای مسافت را از خانه های 20 سال قبلِ اصفهان حساب کنیم یا از خانه های آخر شهر در سال 61 حساب کنیم؟
بسمه تعالی، از شهرهای بزرگ خارق العاده محسوب نیست؛ و مبدأ مسافت در آن جا، آخر شهر است.
[سؤال 2695] 1317
بسمه تعالی 13 / 4 / 1361
دفتر محترم امام خمینی، دام ظله
محترماً ضمن عرض ارادت و دعا برای سلامتی رهبر عزیز، مطلب زیر را
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 53
به عرض می رساند:
ما در تهران سکونت داریم، ولی پدر و مادرمان متولد شهرستان دماوند می باشند و در آن جا مستغلاّت دارند و هر ساله، حدود پنج ماه در آن جا هستند و ما فرزندان ایشان ـ جهت دیدار ـ ماهی یک یا دو بار به آن جا می رویم. گروهی می گویند وطن شما، هر دو جا محسوب می شود. تقاضا داریم که از جهت خواندن نماز و روزه، برایمان مشخص فرمایید که در آن جا نماز، شکسته و یا تکمیل است؟
بسمه تعالی، اگر وطن پدر و مادر، محل تولد و بزرگ شدن شما نیست، وطن شما محسوب نمی شود.
[سؤال 2696] 1318
بسمه تعالی 28 / 3 / 1361
حضور محترم رهبر کبیر انقلاب اسلامی، سلام علیکم
ضمن سلام حضور شما، چند سؤال برایم پیش آمد، و از این جهت، مزاحم شدم.
من در روستا متولد شدم و به مدت یک سال است که به شهر ری آمده ام و در خانۀ عمویم زندگی می کنم، ولی مدتی به خاطر قبول شدن در امتحانات تربیت معلم، در دانشگاه ملی، واقع در اوین مشغول درس خواندن هستم. هفته ای پنج روز را آن جا هستم و دو روز دیگر را در شهر ری می آیم؛ مسافت از شهر ری تا دانشگاه ملی 5 / 22 کیلومتر بیشتر است. آیا من باید این دو روز را که در شهر ری می آیم، نمازم را شکسته بخوانم یا نه؟
در ضمن، تقریباً شهر ری وطن دوم من حساب می شود و من می خواهم بعد از تحصیلاتم دوباره در شهر ری اقامت کنم.
بسمه تعالی، اگر قصد دارید برای همیشه در شهر ری زندگی نمایید، نماز شما در آن جا تمام است.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 54
[سؤال 2697] ----> 823
6. کسی که در جایی چهارده و پانزده سال مانده و زندگی کرده و قصد ندارد که آن جا را ترک کند آیا آن جا وطن او محسوب می شود یا نه؟ و اگر وطن برای او حساب نمی شود، برای این که آن جا وطن او حساب شود، غیراز قصد دائمی، راهی هست یانه؟
بسمه تعالی، در فرض مسأله که قصد دائمی ندارد، ترتب احکام وطن در صورتی است که عرفاً وطن محسوب شود.
[سؤال 2698] 1319
بسمه تعالی
خدمت اعضای دفتر حضرت آیت الله العظمی امام خمینی
1. لطفاً نظر امام خمینی را مبنی بر این که چطور کسی می تواند یک شهر به غیر از تهران را وطن خود اختیار کند بیان کنید. آیا همان نیت این که مثلاً قم را وطن خود اختیار نمودم کافی است؟ یا این که علاوه بر نیت باید مدتی در این شهر بمانم و یا این که خانه ای داشته باشم؟ لطفاً این مسأله را کاملاً برایم توضیح دهید.
بسمه تعالی، در غیر شهرهای بزرگ خارق العاده قصد توطّن در شهر کفایت می کند و بعد از قصد باید مدتی بماند که در نظر عرف صدق وطن کند.
2. آیا کسی که یک مقدار پول دارد و در آینده قصد ازدواج دارد؛ آیا با این پول می تواند لوازم خانگی مورد احتیاج خود را بخرد یا این که باید خمس آن را بدهد و بعد با پول خمس داده شده بخرد؟ لطفاً روشن نمایید.
بسمه تعالی، اگر از درآمد کسب است و سال بر آن گذشته باید اول خمس آن را بپردازد.
[سؤال 2699] 1320
بسمه تعالی
محضر مبارک امام امت، خمینی کبیر
نظر به مسأله 1331 توضیح المسائل جناب عالی که در آن جا قید شده: «اگر کسی
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 55
بدون قصد ماندن در محلی آن قدر بماند که مردم بگویند: این جا وطن او است وطن او محسوب می شود»، این جانب مدت 5 سال است در تهران دانشجو هستم و در شرکت مشغول به کار هستم و بعد از ظهرها تحصیل می کنم و هنوز درس من تمام نشده و در آن محل، صاحب منزل شخصی با سند مالکیت شخصی می باشم و ازدواج هم نموده ام و قصد حتمی ماندن در تهران را ندارم. حکم آن چیست؟
بسمه تعالی، بدون قصد ماندن دائم در یک محله از تهران، وطن محقّق نمی شود. مگر مدت زیادی که مردم او را اهل آن جا بشمارند در آن بماند و 5 سال کافی نیست.
[سؤال 2700] 1321
بسمه تعالی
حضور مبارک رهبر عظیم الشأن اسلامی، حضرت آیت الله العظمی امام خمینی، دام ظله العالی سلام عرض می کنم.
مسأله ای برایم مشکل شده که به هر کسی رجوع کردم، یک جور جواب داد. حقیر مدت ده سال است که در معدن ذغال سنگ پابدانا حوزۀ کرمان مشغول کار نجاری می باشم؛ محل کارم تا منزل ده کیلومتر فاصله است. صبح که می روم سر کار، ظهر ساعت دوازده بر می گردم و پس از صرف نهار، دوباره ساعت یک می روم و عصر ساعت پنج بر می گردم. فاصلۀ بهاباد تا این جا 130 کیلومتر است و من اقلاً ماهی یک دفعه بهاباد می روم. تا به حال که امام تشریف نیاورده بودند، از حضرت آیت الله بروجردی تقلید می کردم؛ از آن روزی که امام تشریف آوردند، من مسأله را پرسیدم؛ هر کسی یک جور گفت؛ لذا من مجبور شدم که از خود امام بپرسم.
بسمه تعالی، در غیر وطن اصلی بدون قصد توطن و قصد اقامۀ ده روز، حکم مسافر را دارید.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 56
[سؤال 2701] 1322
بسمه تعالی 12 / 8 / 1361
حضرت آیت الله العظمی امام خمینی، دامت برکاته، السلام علیکم
لطفاً عنایت فرموده جواب مسأله زیر را مرحمت بفرمایید:
فردی از محل تولد خود به تهران آمده و مدت پنج سال یا ده سال کلاً ساکن بوده است و در اثر گرفتاری یا نداشتن خانه مسکونی، به یکی از شهرهای اطراف تهران که مسافت آن بیش از چهار فرسخ و کمتر از هشت فرسخ شرعی است، رفته و ساکن شده است و اکثر روزها رفت و آمد دارد، و تصمیم دارد اگر مناسبتی پیش آمد باز به تهران برگردد؛ نماز و روزه او چگونه است؟
بسمه تعالی، در فرض مرقوم اگر در محل سکونت قصد زندگی دائمی یا قصد اقامت ده روز ندارد، نماز شکسته است.
[سؤال 2702] 1323
بسمه تعالی
محضر مبارک امام امت، رهبر عظیم الشأن، حضرت آیت الله العظمی روح الله الموسوی الخمینی، مدّ ظله العالی، سلام علیکم
پس از سلام، تقاضا می نمایم که به چند سؤال زیر پاسخ بفرمایید:
1. دختری در وطن (دهات) خود متولد شده و پنج سال در آن جا زندگی کرده و بعد از پنج سال، از وطن به شهر دیگر (ساوه) مهاجرت کرده و پنج سال دیگر هم در این شهر زندگی کرده و در آن شهر ازدواج کرده و به شهر دیگر مثلاً تهران مهاجرت نمودند؛ آیا نماز این دختر در خانۀ شوهر و در ساوه و در دهات چطور است؟ و کدام یک را باید درست و کدام یک را شکسته بخواند؟
بسمه تعالی، در زادگاه که وطن اصلی او است نماز تمام است، مگر از آن جا اعراض کرده باشد؛ و در سایر جاها حکم مسافر دارد، مگر در محلی که وطن قرار دهد.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 57
2. شخصی در یکی از دهات های همدان متولد شده؛ تا شانزده سال در وطن زندگی می کرده و بعد از شانزده سال به کرج مهاجرت نموده؛ آیا در موقع مسافرت به وطن، نماز این شخص در وطن خود یعنی (همدان) درست است یا شکسته؟
بسمه تعالی، تا از وطن اعراض نکرده، نمازش در آن جا تمام است.
3. شخصی قصد اقامه کرده است که ده روز در پادگان بماند تا نمازش را درست بخواند؛ آیا این شخص می تواند از پادگان به بیرون هم برود؟ اگر می تواند، چقدر می تواند از پادگان دور شود؟
بسمه تعالی، اگر از اول قصد خروج نداشته، بعد از تحقق قصد اقامه و خواندن نماز چهار رکعتی، خروج کمتر از چهار فرسخ ولو مکرراً ضرر ندارد.
4. شخص نقاشی، نقاشی یک ساختمان را مقطعی کنترات می کند؛ مثلاً همین طور می گوید: من این ساختمان را این قدر می گیرم نقاشی می کنم؛ آیا پولی که از صاحب این ساختمان می گیرد اشکال دارد یا نه؟
بسمه تعالی، اگر خصوصیات ساختمان و نقاشی مورد نظر و مقدار پول معلوم باشد و قرارداد شود، معامله صحیح است.
[سؤال 2703] 1324
بسمه تعالی
1. این جانب به طور موقت ساکن کاشان هستم، خانه پدری و محل زندگی سابق من اهواز بوده، ولی برای آینده تصمیم قطعی برای زندگی در کاشان یا اهواز نگرفته ام و معلوم نیست که در آینده کجا را برای وطن انتخاب کنم؛ ولی از جهت این که پدر و مادرم در اهواز هستند، به آن جا تعلّقاتی دارم. با مطالعه رسالۀ امام این گونه استنباط کرده بودم که اهواز وطن من نیست و کاشان هم مسافر هستم؛ از این جهت در اهواز کمتر از ده روز را نماز شکسته می خواندم و روزه را افطار می نمودم، ولی بعداً مطلع شدم که ناچاراً باید وطن انتخاب کنم. لطفاً حکم قطعی را در این زمینه بیان فرمایید و تکلیف روزه ها و نمازهای این مدتی را که به عنوان مسافر در اهواز خوانده و گرفته ام را بیان فرمایید.
بسمه تعالی، اگر اهواز محل تولد شما است و در آن جا بزرگ شده اید، تا از
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 58
آن اعراض نکرده اید، حکم وطن دارد و نماز را در آن باید تمام بخوانید؛ و آنچه بر خلاف وظیفه عمل کرده اید قضا دارد. و در کاشان حکم مسافر دارید.
2. آیا در نماز مسافر، زن تابع مرد است؟ یعنی هر کجا نماز مرد شکسته است، زن هم باید نمازش را به پیروی از شوهرش شکسته بخواند؟
بسمه تعالی، تابع نیست و میزان، قصد خود زن است.
3. اگر کسی در نماز جماعت توجه کافی نداشته باشد، ولی در منزل و به طور فرادا نمازش از توجه بیشتری برخوردار باشد، می تواند به جای این که در جماعت حاضر شود، در منزل نماز بخواند؟
بسمه تعالی، مانع ندارد و جماعت بهتر است.
[سؤال 2704] 1325
بسمه تعالی هشتم ربیع الثانی 1393 ق
خدمت حضرت آیت الله خمینی، دامت برکاته
1. فتوای حضرت عالی در مسأله 1330 توضیح المسائل صحت دارد یا خیر؟
بسمه تعالی، اگر قصد دارد در محلی که وطن اصلی اش نیست مدتی بماند و بعد به جای دیگر رود، آن جا وطن او حساب نمی شود.
2. جلد ضبط صوت و رادیو که از کشور غیر اسلامی آمده و چرم می باشد و احتمال دارد که چرم را از کشور اسلامی آن جا برده باشند، طاهر است یا نجس؟
بسمه تعالی، اگر از دست مسلمانی گرفته شده، با احتمال این که او احراز تذکیه کرده، محکوم به طهارت است به شرط آن که مسلم مذکور معاملۀ مذکّی با آن بکند علی الاحوط.
3. در هواپیما به اندازه کافی وقت نیست که همه نماز بخوانند؛ وظیفه آن ها چگونه است؟
بسمه تعالی، هر کس متمکن است باید با تمام شرایط نماز بخواند و دیگران به هر نحو ممکن است باید نماز بخوانند.
4. وضو گرفتن از آب هواپیما رضایت مهمان دار را لازم دارد یا خیر؟ اگر راضی نبود وضو باطل است یا خیر؟
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 59
بسمه تعالی، تصرف زاید بر مقدار متعارف، منوط است به اجازۀ متصدیان هواپیما ودر این صورت بدون اجازه وضو صحیح نیست.
5. تعمیر رادیو و ضبط در صورتی که نمی دانیم استفاده حلال از آن ها می شود یا حرام چه صورت دارد و مزد گرفتن برای تعمیر آن ها حلال است یا حرام؟
بسمه تعالی، تا علم نداشته باشد که استفاده محرّم از آن نمی شود اجازه نمی دهم.
6. کار کردن در کارگاهی که صاحب آن غیر مسلمان است چه صورت دارد؟ اجرت برای کار گرفتن حلال است یا حرام؟
بسمه تعالی، اگر درآمد کارگاه صرف در امور ضارّه بر اسلام و مسلمین نشود و عمل هم مشروع باشد، اشکال ندارد.
7. حمام وقف را شهرداری و اوقاف گرفته و اجاره داده است. غسل کردن در این حمام چه صورت دارد؟
بسمه تعالی، بدون اجازه متولّی شرعی صحیح نیست.
8. در بعضی جاها درخت را نذر اباالفضل کرده اند و درآمد آن را صرف ترویج دین می کنند، مثل دعوت کردن مبلّغ. این کار چه صورت دارد؟ در حالی که مورد خرج را معلوم نکرده اند!
بسمه تعالی، اگر جهت خاصه ای در نذر تعیین نشده، می تواند در مطلق خیرات صرف کند و ثواب آن را به حضرت هدیه نماید.
9. عموم مردم ده یک حمام درست کردند؛ ولی بعد بعضی عده ای را به زور از آن حمام خارج کردند. آن ها هم برای خود حمام درست کردند و می گویند: «ما رضایت نداریم شما در این حمام غسل کنید». غسل کردن در این حمام چه صورت دارد؟ برای دسته اول که دیگران را خارج کردند و یا عموم مردم ده چگونه است؟ اگر کسی از خارج آمد غسل کرد چگونه است؟
بسمه تعالی، اگر حمام مشترک است، بدون رضایت همۀ شرکا غسل در آن صحیح نیست.
10. در بعضی جاها انسان وارد می شود و علم دارد که حساب سال ندارند. غذا خوردن از آن منزل چه صورت دارد؟
بسمه تعالی، اگر علم به حرمت مقدار محل ابتلاء ندارد، جایز است.
11. لباس کهنه و کفشی که سربازان از سربازخانه می آورند نماز خواندن در آن جایز است یا خیر؟
بسمه تعالی، اگر به او بخشیده شده جایز است وگرنه جایز نیست.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 60
[سؤال 2705] 1326
بسمه تعالی 5 / 4 / 1361
با سلام حضور امام خمینی مدّ ظله العالی
طبق نامه ای که این جانب سال گذشته به دفتر امام نوشته بودم، شما اجازه داده بودید که نمازم را درست بخوانم با این که از خانه تا محل کارم که موطن من می باشد بیشتر از 35 کیلومتر می باشد ولی اخیراً مسأله ای به نام بلاد بزرگ مطرح شده که مسأله من باز مبهم شده؛ من تا به حال طبق دستور قبلی، هم نمازهایم را درست می خواندم، هم روزه می گرفتم و از خانه تا تهران (در هر نقطۀ تهران) می رفتم درست می خواندم ـ یعنی هر دو جا را وطن قرار داده بودم، هم تهران هم روستای فعلی را ـ ولی اکنون می خواهم بدانم چه کار کنم؟ اگر مسأله فرق کرده من باید نمازهای قبلی را قضا کنم و روزه ها را بگیرم؟ با تشکر، والسلام علیکم ورحمة الله وبرکاته
بسمه تعالی، اگر از تهران اعراض نکرده اید و در روستا هم قصد توطّن نموده اید، هر دو جا حکم وطن دارد و فاصلۀ فیمابین اگر به قدر مسافت شرعی است، در آن فاصله حکم مسافر دارید.
[سؤال 2706] 1327
بسمه تعالی
قم، دفتر حضرت آیت الله العظمی امام خمینی
خواهشمند است جواب مسأله زیر را طبق فتوای حضرت امام مرقوم فرمایید:
با توجه به این که اکثر افراد ساکن در فولادشهر اصفهان ـ که در 15 کیلومتری کارخانۀ ذوب آهن اصفهان قرار دارد ـ از شهرستان های مختلف می باشند که به علت اشتغال در کارخانۀ ذوب آهن ناچارند که در خانه های سازمانی که مال دولت می باشد زندگی نمایند و با توجه به این که بعضی از آنان هر هفته یک بار هم به وطن اصلی خودشان (شهری که در آن متولد شده اند) نزد پدر و مادرشان می روند و باز مراجعت
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 61
می نمایند، نماز و روزۀ آنان طبق دستور امام چگونه است؟ این سؤال را از افراد مختلف نموده اند و جواب های متفاوت شنیده اند؛ از آن دفتر استدعا می شود که نسبت به توضیح آن محبت فرمایید. با عرض تشکر و به امید آزادی قدس عزیز
بسمه تعالی، کسانی که آن جا را وطن قرار نداده اند حکم مسافر دارند.
[سؤال 2707] ----> 4867
2. شخصی در شهری زندگی می کند و کارگر شرکت نفت است، شاید سی سال در این شهر است ولی قصد ندارد که تا آخر عمر بماند، خانه در اهواز خرید کرده است که وقتی بازنشسته شد آن جا رود. حال هشت روز می رود در 20 فرسخی کار می کند و هشت روز هم در منزل است؛ تکلیف نماز و روزۀ او را معین فرمایید.
بسمه تعالی، در شهر و محل کار حکم مسافر دارید.
[سؤال 2708] 1328
بسمه تعالی
خدمت امام بزرگوار و نور چشم امت شهیدپرور و مستضعفان جهان، خمینی بت شکن، روحی له الفداء
چند مسأله شرعی برای ما مطرح بود که به عرض می رساند و استدعا دارد که مورد عنایت و توجه قرار دهید:
1. اگر کسی از وطن خود خارج شود و در محلی اقامت گزیند که برگشتن او به وطن خود قطعی نباشد، طبق فتوای شما اگر مدت ماندن آن قدر باشد که از نظر عرف، مقیم آن جا محسوب شود نمازش را باید کامل بخواند؛ دو سؤال مطرح است:
الف. مدت بقا از نظر عرفی چقدر است؟ و آیا باید در این مدت از آن محل خارج نشود؟
ب. اگر در محل اقامت دوم، نمازش را کامل بخواند (توقف او از نظر عرف به حد معینی رسیده باشد) آیا محل زندگی اول او هم، وطن این شخص خواهد بود یا خیر؟
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 62
بسمه تعالی، میزان در صدق وطن در فرض مرقوم، نظر عرف است و گاه گاهی خارج شدن، مضر نیست و تا از وطن اصلی اعراض نکرده به حکم وطن باقی است.
2. اگر کسی در زمان معیّن، حج بر او واجب شده است ـ یعنی از نظر مالی مستطیع شده است ـ و نتوانسته حج برود و پس از مدتی به دلیل نیاز، پول را خرج کرده و اکنون استطاعت رفتن به حج را از نظر مالی ندارد، آیا این فرد باید حج برود یا خیر؟ (البته این فرد، زن است نه مرد و پول خویش را در جهت رفاه زندگی خرج کرده است).
بسمه تعالی، اگر سایر شرایط استطاعت برایش موجود بوده و حج بر او مستقر شده، باید به هر نحو شده حج به جا آورد.
3. ما در بین اقوام خویش، فردی را داریم که نمازش را به طور عمدی و دائمی ـ تا حال ـ ترک کرده است و ولایت فقیه را هم قبول ندارد و اصلاً با حکومت اسلامی موافق نیست، حال یا آگاهانه است یا جاهلانه، که ما نمی دانیم، به دلیل این که شوهر خواهر من است مجبوریم که با او رابطه برقرار بکنیم و رفت و آمد داشته باشیم؛ چون به خاطر خواهرم هم که شده مجبورم به خانۀ آن ها بروم؛ زیرا اگر نروم او ناراحت شده و احتمالاً رابطۀ خواهری بین ما تیره خواهد شد؛ از نظر شرعی آیا باید خانۀ آن ها بروم یا خیر؟ و آیا این فرد، کافر محسوب می شود یا خیر؟
بسمه تعالی، تا ارتداد مسلمان ثابت نشود، محکوم به کفر نمی شود و قطع رحم جایز نیست؛ ولی امر به معروف و نهی از منکر، در صورت وجود شرایط آن، لازم است.
4. فرق کافر و فاسق چیست و حکم ارتباط با آن ها چگونه است؟
بسمه تعالی، ضوابط کفر و ایمان در رساله مذکور است و مسلمانی که واجب را بدون عذر ترک کند یا حرامی را مرتکب شود فاسق است.
5. از چه زمانی پرداختن خمس واجب می شود؛ آیا استقلال از خانواده یا داشتن درآمد ـ ولو در محیط خانواده ـ شرط است؟
بسمه تعالی، درآمد کسب شخص برای خودش اگر یک سال بر آن بگذرد خمس دارد، ولو این که شخص در محیط خانواده باشد.
6. آیا انکار عدل یا امامت باعث خروج از اسلام و محکوم به کفر است؟
بسمه تعالی، اگر تنها انکار عدل یا امامت باشد، موجب خروج از مذهب حق می گردد.
7. حکم ارتباط با افرادی که ولایت فقیه را قبول ندارند ـ یا به خاطر منافع یا جاهلانه ـ چیست؟
بسمه تعالی، باید با مراعات اخلاق اسلامی با آن ها برخورد و ارشاد نمایند.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 63
[سؤال 2709] 1329
بسمه تعالی 10 / 2 / 1362
محضر مبارک رهبر کبیر انقلاب اسلامی، منجی مستضعفین جهان، حضرت امام خمینی، مدّ ظله العالی
محترماً معروض می دارد: این جانب دانشجوی مرکز آموزش افسری ژاندارمری جمهوری اسلامی ایران هستم و جهت طیّ دوره آموزشی از روستای جاسب قم به پادگان 22 بهمن (ونک سابق) عزیمت کرده ام، اشکالی در مورد شکسته بودن نماز دانشجویان شهرستانی در پادگان وجود دارد؛ با توجه به این که مدت یک سال را باید به طور شبانه روزی در این پادگان به سر بریم ولیکن پنج شنبه و جمعه ها را به داخل شهر می رویم و با در نظر گرفتن حکم بلاد کبیره، این مسأله را چندگونه بیان می فرمایید، حدود پانصد نفر از دانشجویان که از شهرهای مختلف به این محل عزیمت کرده اند با این اشکال روبه رو هستند؛ آیا ما می توانیم پادگان را وطن دوم خود حساب کنیم یا خیر؟ مستدعی است در مورد نماز و روزه مان ما را راهنمایی فرمایید.
بسمه تعالی، هر محلی که قصد سکونت دائم در آن جا ندارد، وطن نمی شود و در فرض مسأله، نماز شکسته و روزه صحیح نیست؛ مگر تصمیم بگیرید که ده روز در مرکز آموزش بمانید که نماز تمام و روزه صحیح است و بعد از ده روز، رفت و آمد تا فاصلۀ کمتر از 5 / 22 کیلومتر مانع ندارد.
[سؤال 2710] ----> 89
2. مسأله دیگر در خصوص افرادی است که بدون قصد توطّن، سالیان متمادی در یک شهر سکنا دارند. آیا اگر 8 یا 10 سال مانده باشند، صدق توطّن می کند یا باید بیشتر بمانند؟ و در هر صورت، میزان چه مقدار است؟
بسمه تعالی، مقدار ذکر شده، کافی در صدق وطن نیست.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 64
[سؤال 2711] 1330
بسمه تعالی 20 / 4 / 1361
پس از عرض سلام، خواهشمند است به یک مسأله فقهی پاسخ دهید:
این جانب کارمند راه آهن دولت جمهوری اسلامی ایران می باشم. وطن اصلی بنده اهواز است. مدت 7 سال پیش به خاطر نداشتن منزل، ناچار به بندر امام خمینی (شاهپور سابق) منتقل شده ام و در آن جا سکونت نمودم، خانۀ سازمانی اداری دارم که تا محل کارم حدود 12 کیلومتر دور است، همه روزه با سرویس اداره می روم و پس از 8 ساعت کار، بعد از ظهر همان روز بر می گردم، نماز را تمام می خوانم و همه ساله روزه هم گرفته ام و معلوم نیست تا چند مدت در بندر امام باشم ولی خیال دارم پس از این که 10 سال دیگر ـ که بازنشسته می شوم ـ در اهواز خانه ای خریداری نمایم؛ در حال حاضر چون از امام خمینی تقلید می نمایم بفرمایید وضعیت نماز و روزۀ بنده چگونه است؟ ناگفته نماند که تا آمدن امام به ایران، از حضرت آیت الله بهبهانی تقلید نموده ام. حال بی صبرانه منتظرم برای جواب نامه شما.
ضمناً محل جدید را وطن دوم خود قرار داده ام، آیا وقتی به اهواز مسافرت می کنم، نمازم شکسته است یا درست؟
بسمه تعالی، در فرض مرقوم، محل سکونت فعلی وطن شما محسوب نمی شود و چنانچه با نیت اقامت ده روز و پس از خواندن حداقل یک نماز چهار رکعتی، از محل سکونت به محل کار رفته اید نماز و روزه تان صحیح است.
[سؤال 2712] 1331
بسمه تعالی 6 / 10 / 1361
دفتر محترم امام خمینی، سلام علیکم
این جانب در هفته، شش روز در اصفهان مشغول کار هستم و عصر پنج شنبه هر
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 65
هفته به زادگاه خودم، کوهپایه که فاصلۀ آن تا اصفهان 72 کیلومتر یا دوازده فرسخ می باشد، می روم و صبح شنبه مجدداً به اصفهان می آیم و در اصفهان اتاق دارم و تصمیم هم دارم در اصفهان منزل تهیه کنم و هنوز هم ازدواج نکرده ام؛ می خواهم به طور دقیق این مسأله را برای بنده روشن بفرمایید که نماز و روزۀ من چطور است؟ آیا باید نماز را شکسته بخوانم یا تمام؟ و روزۀ من در اصفهان چه حالتی دارد؟
بسمه تعالی، اگر اصفهان را محل سکونت دائمی خود قرار داده اید و چند ماهی در آن جا زندگی کرده اید که صدق می کند آن جا ساکن هستید، نماز شما تمام و روزۀ شما صحیح است والاّ حکم مسافر دارید.
[سؤال 2713] 1332
بسمه تعالی
ضمن عرض سلام محضر اعضای محترم دفتر امام خمینی
محترماً به عرض می رسانم که بنا به فرمودۀ امام بزرگوار که «هرکس در جایی سکونت دارد دور از وطن، و قصد ندارد که در آن جا که سکونت دارد، برای همیشه بماند ...» امام عزیز! در این روزها در مجلۀ پیام انقلاب خواندم که هر کس قصد توطّن در جایی که دور از وطن خویش است، نکرد باید نمازش را شکسته بخواند؛ حالا ما می خواهیم از محضر مبارک شما بپرسیم ما که مستأجر هستیم دور از وطن خویش، و قصد توطّن در این منزل کنونی را نداریم، آیا نماز ما شکسته است یا این که درست بخوانیم؟
بسمه تعالی، در غیر وطن اگر قصد زندگی دائمی ندارید حکم مسافر دارید و بدون قصد اقامت ده روز، نماز شکسته است.
[سؤال 2714] 1333
بسمه تعالی
کارمندانی که مدت ده سال یا کمی بیشتر ویا کمتر، در شهری مأموریت خدمت
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 66
دارند وهنوز هم مشخص نیست چند سال دیگر در این شهر باید بمانند، آیا به فتوای معظم له، این نوع افراد همیشه باید قصد دهه بنمایند ویا نمازشان را شکسته بخوانند؟ و در این صورت، نمازهایی که تا کنون خواندند به خیال وطن، چه حکمی دارد؟
بسمه تعالی، حکم مسافر دارند و چنانچه بر خلاف وظیفه عمل کرده اید، باید قضا نمایید.
[سؤال 2715] 1334
بسمه تعالی
در شهری که عقیده دارم بازنشسته شوم و زندگی کنم، نماز و روزه ام را بایستی به چه ترتیب بخوانم و بگیرم؟ چون از هر کس سؤال می کنم یک جوابی به من می دهد، مجبور شدم این سؤال را از طریق دفتر امام و خود امام سؤال کنم و ان شاء الله امیدوارم که جوابش به من برسد و چند نفر دیگر را هم از این سرگردانی نجات دهید.
بسمه تعالی، تا در آن شهر پس از قصد توطّن مدتی ساکن نشدید، حکم وطن ندارد.
[سؤال 2716] 1335
بسمه تعالی 11 / 2 / 1361
با سلام بر رهبر بزرگ انقلاب اسلامی، حضرت امام خمینی؛ چندین سؤال دینی دارم که می خواهم به این سؤالات پاسخ دهید:
1. ما کلاً تهرانی هستیم و تا چند سال پیش هم در تهران زندگی می کردیم و الآن هم تمام فامیل های ما در تهران زندگی می کنند و شغل پدرم هم در تهران است و حالا منزلمان در کرج است پدرم هر روز به تهران می رود و شب بر می گردد، نماز و روزه اش چه جور است؟ و من نانخور پدرم هستم و بالاخره در ماه، چندین باری به تهران می آیم، نماز و روزه ام چه جوری است؟ مسافتی که باید از خانه یا محل آخر شهر دور شویم تا نماز شکسته شود هشت فرسخ است و بعضی می گویند چهار
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 67
فرسخ می روی و همین مقدار بازمی گردی، می خواستم بدانم که کدام مسافت صحیح است؟
بسمه تعالی، تهران اگر وطن شما بوده و از آن اعراض نکردید به حکم وطن باقی است و در کرج اگر قصد زندگی دائمی دارید حکم وطن دارد وگرنه در آن جا حکم مسافر دارید و مسافت شرعی هشت فرسخ است ولو در مجموع رفت و برگشت.
2. من از چند نفر که پیشنماز بودند سؤالی کرده ام که این است: «اگر ما مثلاً در تهرانیم و نمازمان را شکسته بخوانیم آیا وقتی به منزل خودمان برگردیم و وقت باشد برای نماز باید نماز را دوباره تمام بخوانیم؟» که بعضی گفتند که باید تمام خواند و بعضی گفتند که دیگر لازم نیست که بخوانیم، تکلیف چیست؟
بسمه تعالی، نمازی که در سفر شکسته خوانده می شود در وطن اعاده ندارد.
3. موضوع بهرۀ بانک است؛ چون من برای کمک به دولت مقداری پول در بانک گذاشتم و بانک هم به آن بهره ای داده، بهرۀ آن از لحاظ شرعی اشکال دارد یا نه؟
بسمه تعالی، بهرۀ پول ربا و حرام است.
4. برای مقاومت در برابر به گناه افتادن و از راه حرام جنب شدن که موجب واجب شدن غسل جنابت می شود باید چه کاری کرد؟ البته یک راه آن روزه گرفتن است که برای معدۀ من بد است، راه های دیگر به من پیشنهاد کنید.
بسمه تعالی، از حرام باید خودداری شود و اگر تخلّص از حرام ممکن نیست مگر با ازدواج، لازم است ازدواج نماید.
5. شوهر عمۀ من ضد این انقلاب است و شراب هم می خورد اما خود عمۀ من فردی است مسلمان و انقلابی؛ از لحاظ شرع، عمۀ من بر شوهرش محرم است یا نه؟
بسمه تعالی، محرم است.
6. گوش دادن به رادیوی بیگانه ـ از جمله امریکا ـ اشکالی دارد یا نه؟ البته من برای این گوش می کنم که اگر کسی حرفی زد، بتوانم بگویم که این ها را که رادیوی بیگانه گفته! و با او بحث کنم.
بسمه تعالی، اگر موجب انحراف نشود اشکال ندارد.
7. پر کردن صدا چه از راه تلفن و یا وسایل دیگر که خود طرف نداند، در صورتی که برای مدرک داشتن باشد که بتوان حرف را ثابت کرد، اشکال دارد یا اشکالی ندارد؟
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 68
بسمه تعالی، موارد، مختلف است.
8. تراشیدن موی بدن مرد مثل ریش و سبیل با تیغ حرام است یا نه و همچنین با ماشین ریش تراشی که از ته می تراشد چطور؟
بسمه تعالی، ریش تراشیدن خواه با تیغ باشد یا با ماشین حرام است، علی الاحوط.
9. عقد کردن دائمی دختری که خانوادۀ آن مسلمان است ولی آن دختر بی حجاب است، مادرش هم همین جور، اشکال دارد یا نه؟ شرایط آن را بگویید.
بسمه تعالی، ازدواج با مراعات شرایط مقرّره اشکال ندارد.
10. انسان می تواند نوزاد دختری را برای خود صیغه کند و زنی هم ـ همچون زن برادرش، زن دایی اش و یا هر زن دیگر ـ آن را شیر دهد و چون مادر زن آن می شود، بر آن مرد که دختر را صیغه کرده، محرم دائمی می شود و اگر شرایط آن را بگویید متشکرم.
بسمه تعالی، اشکال ندارد و محرم دائمی می شود و شرایط آن در رساله مذکور است.
11. سر بریدن حیوان اگر با چاقو نباشد و با تیغ ـ مثل تیغ موکت بری ـ باشد اشکال ندارد یا دارد؟
بسمه تعالی، اشکال ندارد.
12. پدر من با دختر خاله اش ـ که مادر من است ـ ازدواج کرده است و دایی من هم با دختر خاله اش ـ که عمۀ من است ـ ازدواج کرده است و ما با پسر آنان هم پسر عمه ایم و هم دختر عمه؛ می خواستم ببینم در این صورت من بر دختر دایی ام که دختر عمه ام است محرمم یا که نامحرم؟ و ازدواج بین ما اشکالی دارد یا خیر؟
بسمه تعالی، ازدواج با دختر عمه و دختر دایی اشکال ندارد.
[سؤال 2717] ----> 1811
3. من طلبه ای هستم که وطن اصلی من در اطراف تبریز بوده است، اما فعلاً از آن جا اعراض کرده ام و تقریباً مدت هشت سال در تبریز بوده و آن جا را برای خود، وطن اخذ کرده بودم و مدت دو سال است که در قم هستم و نظرم هم این است که در تبریز خواهم ماند و موقع تعطیلات هم به تبریز می روم؛ حکم نماز بنده در آن محل چیست؟
بسمه تعالی، در تبریز تمام بخوانید و در قم و محلی که اعراض کرده اید، نماز شما شکسته است.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 69
[سؤال 2718] 1336
بسمه تعالی دوم ربیع الثانی 1403 ق
محضر مبارک آیت الله العظمی امام خمینی، دام ظله العالی
پس از عرض سلام و ارادت صمیمانه، بیان بفرمایید: طلابی که از شهرهای مختلف برای تحصیل به حوزه می آیند و برای تبلیغ، روزهای تعطیل هر هفته به مسافرت می روند، نمازشان در حوزه از نظر قصر و اتمام چگونه است؟ در صورتی که بعضی از طلاب، قصد ماندن همیشگی در حوزه را داشته باشند، با فرض این که هر هفته مسافرت می روند نمازشان در حوزه از نظر قصر و اتمام چگونه است؟
بسمه تعالی، اگر قصد ماندن همیشه ندارند وطن آن ها نشده است و اگر قصد ماندن دائم کرده اند و مقداری هم مانده اند که عرفاً گفته شود ساکن شده اند، وطن ایشان محسوب می شود.
[سؤال 2719] ----> 1467
3. اگر جایی را وطن قرار بدهم و فعلاً هیچ آن جا نروم، بلکه قصد کنم که مثلاً بعد از بیست سال دیگر به آن جا بروم و وطنم باشد، اگر حالا عبورم بیفتد، نماز و روزه ام در آن جا چطور است ؟
بسمه تعالی، حکم مسافر دارید.
[سؤال 2720] 1337
بسمه تعالی
دفتر امام خمینی، رهبر معظم انقلاب اسلامی ایران
با عرض سلام به حضور مبارک امام و با درود به تمام شهدای اسلام
این جانب کارمند ذوب آهن اصفهان می باشم که هم اکنون در خانۀ سازمانی واقع در فولاد شهر که فاصلۀ آن تا کارخانه، چهارده کیلومتر می باشد ساکن می باشم، که هر روز در رفت و آمد می باشم و صدای اذان به گوش نمی رسد؛ در ضمن وطن اصلی و
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 70
محل تولد این جانب، شهرستان سمنان می باشد که نیت دارم بعد از بازنشسته شدن ـ بعد از بیست سال ـ به سمنان عزیمت نمایم؛ ضمناً به عرض می رساند: دولت زمینی در فولادشهر به این جانب داده که مشغول ساختمان آن می باشم؛ خواهشمند است در مورد خواندن نماز تمام و یا شکسته جهت خودم و همسرم که خانه دار می باشد مرا راهنمایی فرمایید.
1. تا وقتی که در منزل سازمانی سکونت دارم، نماز چگونه است؟
2. وقتی که به منزل شخصی که در حال ساخت می باشد نقل مکان کردم، نماز چگونه است؛ با توجه به این که نیت دارم بعد از بازنشستگی، آن را به فروش برسانم و به وطنم سمنان برگردم؟ من الله التوفیق
بسمه تعالی، اگر قصد ماندن دائم در فولاد شهر ندارید، بدون قصد اقامت ده روز در یکی از دو محل، حکم مسافر دارید و فرقی بین داشتن منزل و نداشتن نیست.
[سؤال 2721] ----> 818
2. اگر کسی در محلی منزلی اجاره کرده و نمی داند در آن چه مدت سکونت دارد آیا می تواند قصد وطن کند؟
بسمه تعالی، با این فرض قصد توطن حاصل نمی شود.
[سؤال 2722] ----> 44
3. آیا شخصی در روستا و یا شهری به شرط این که: تا زمانی که شغل دولتی و یا غیراختیاری دارد؛ و یا در صورتی که خانه ای جهت سکونت خریداری کند؛ آیا می تواند آن جا را وطن خود اختیار نماید، تا نماز و روزه هایش را کامل به جا بیاورد؟ و در مواقع مراجعه به محل سکونت قبلی، نماز و روزه هایش چه صورتی دارد؟
بسمه تعالی، با قصد توطّن مشروط، وطن نمی شود و محل سکونت قبلی اگر وطن بوده، بدون اعراض به حکم وطن باقی است.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 71
[سؤال 2723] 1338
بسمه تعالی 4 / 11 / 1361
حضور محترم مرجع بزرگ شیعه، حضرت آیت الله العظمی امام خمینی
در مورد کسانی که از حضرت عالی تقلید می کنند بفرمایید: هر کسی که محل کارش در کارخانه ایران ناسیونال و منزلش در تهران است و از درب منزل تا محل کار حدود 30 کیلومتر فاصله داشته باشد و از آخر تهران حدود 15 کیلومتر و کمتر تا محل کار:
1. آیا این طور افراد می توانند محل کار خود را وطن قرار دهند ـ با توجه به این موضوع که در مدت 24 ساعت، بیشتر اوقات خود را در کارخانه می گذرانند ـ و پیرو آن، نماز را درست بخوانند و روزه بگیرند؟
بسمه تعالی، محلی که محل سکونت دائم قرار داده می شود وطن است و تنها با محل کاربودن وطن نمی شود.
2. آیا از نظر مبارک شما این ها همیشه مسافرند؟ چون صبح ها همیشه سرکارند و شب ها در منزل؛ منهای روزهای تعطیل.
بسمه تعالی، کسی که برای مقصدی که مسافت بین منزل تا مقصد 5 / 22 کیلومتر یا بیشتر است حکم مسافر را دارد.
3. آیا به نظر مبارک شما راجع به شهر تهران و امثالهم، حد ترخص از درب منزل است یا از آخر شهر؟
بسمه تعالی، مبدأ مسافت در مثل تهران، منزل است.
4. کسانی که نماز و روزه شان شکسته است و همیشه هم سر کارند ـ به جز تعطیلات رسمی ـ پس باید روزه های قضا شده را چگونه و کی به جا آورند؟
بسمه تعالی، باید در طول سال قضا نمایند علی الاحوط.
5. کسانی که از مراجع دیگر تقلید می کنند می توانند تقلید خود را عوض نمایند؟
بسمه تعالی، اگر مجتهد دوم، اعلم یا محتمل الاعلمیه باشد، عدول به او واجب است علی الاحوط.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 72
[سؤال 2724] ----> 1390
3. برای فرزندانی که در وطن اصلی به دنیا آمده و سپس با والدین هجرت کرده اند، آیا وطن اصلی حکم وطن دارد یا نه؟
بسمه تعالی، تاپس از بلوغ از آن جا اعراض نکردند، برایشان حکم وطن دارد.
[سؤال 2725] ----> 1390
4. شرط زندگی فرزندان با والدین در وطن اصلی چه مدت است؟ آیا با یک سال و دو سال و بیشتر، وطن صدق می کند یا همان طوری که بعضی از علما فتوا داده اند، در صورتی برای آن ها وطن است که در آن جا بالغ شده باشند؟
بسمه تعالی، ماندن تا زمان بلوغ شرط نیست و تا اعراض نکردند، حکم وطن دارد.
[سؤال 2726] ----> 1404
2. بچه ای که در شهری متولد و قبل از بلوغ، به اتفاق والدین در محل دیگری وطن اختیار نموده اند، اکنون پس از بلوغ و مقلد بودن و در مسافرت به محل تولد، آیا وطن اصلی حساب و نمازش تمام است و یا مسافر می باشد؟
بسمه تعالی، اگر از وطن اصلی (محل تولد) اعراض محقّق نشده ـ یعنی قصد این که دیگر برای سکونت به آن جا برنگردد ندارد ـ باقی بر حکم وطن است.
[سؤال 2727] ----> 1243
2. وطن حقیر ورامین و وطن همسرم کرج است؛ فرزندم در تهران متولد و پس از چند روز به کرج برده شده و پس از یک ماه به شاهرود برده شد (چون حقیر کارمند و محل کارم شاهرود بوده است)؛ و پس از حدود دو سال، با انتقال حقیر به سمنان به سمنان آمد و اکنون هفت سال است که در سمنان می باشد. وطن فرزندم کدام یک از
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 73
این شهرها می باشد؟
بسمه تعالی، در فرض مرقوم، جای معینی برای فرزند شما وطن محسوب نمی شود، تا خودش بعد از بلوغ، محلی را برای خود وطن انتخاب کند.
[سؤال 2728] 1339
بسمه تعالی 3 / 4 / 1361
این جانب متولد تهران هستم و مدت 17 سال است که در کرج سکونت دارم. مدت دو سال است که در تهران شاغل هستم و منزلم در کرج است. در ضمن چون تمام اقوام در تهران هستند و تهران نیز وطن من است، در این مدت 17 سال روزه می گرفتم و نماز را کامل می خواندم. اخیراً ازدواج کردم و همسرم در کرج شاغل است. اگر شاغل نبود امکان داشت در تهران خانه بگیرم؛ حال که در کرج سکونت دارم موقعیت نماز و روزه من چطور است؟ خداوند به شما اجر عطا فرماید.
بسمه تعالی، اگر در کرج قصد زندگی دائمی دارید آن جا وطن شما محسوب است وگرنه در آن جا حکم مسافر دارید.
[سؤال 2729] 1340
بسمه تعالی
پس از سلام به خدمت امید مستضعفان جهان و پدر ما امت ایران و امید همۀ مردم محروم جهان و نایب برحق بقیة الله و تداوم بخش راه رسول الله، امام عزیزمان خمینی، معروض می دارم که من یک روستازاده هستم که وطن اصلی من روستا است؛ پس از اتمام تحصیلات، به بخش بجستان از شهرستان خودمان رفته و معلّم بودم و نمازم را به علت این که 12 فرسنگ است شکسته می خواندم. هنوز شش ماه از تعلیم دادن بچه ها نگذشت که گفتند بیا در سپاه مأمور به خدمت بشو و من آمدم، یک ساله موافقت کردند؛ اما مسئول سپاه گفت: به علت احتیاج ضروری بایستی که همیشه در این جا باشید و من خودم با مسئول آموزش و پرورش دوست هستم و نخواهم
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 74
گذاشت که بروی و لذا من که ازدواج کرده ام، در گناباد فوری خانه اجاره کرده و قصد اقامت همیشگی در گناباد کردم و نمازم را طبق دستور امام که در رساله پیرامون نماز مسافر است، به عنوان وطن دوم خود انتخاب کردم. توضیح این که اگر هم موافقت به ماندنم در گناباد ننمایند بایستی یک سال یا دو سال دیگر به بجستان بروم و باز به گناباد منتقل خواهم شد و می خواهم برای همیشه در گناباد اقامت کنم و بنده در حال تردیدی این چنین، نماز و روزۀ خود را کاملاً صحیح به عنوان وطن دوم ادا می کنم. دستور فرمایید که تکلیف من چیست؟ و دربارۀ نمازهای گذشته ام چه کنم؟ و روزۀ ماه رمضان امسال چه صورت داشته است؟ به علت این که بنده احتمالاً در حال شک هستم، تقاضا دارم که هرچه زودتر جواب را ارسال دارید.
بسمه تعالی، اگر بنا دارید که همیشه در گناباد بمانید حکم وطن دارد ولی با تردید، قصد دائم محقّق نمی شود و در این صورت وطن نمی شود.
[سؤال 2730] 1341
بسمه تعالی
محضر مبارک مرجع عالی قدر شیعیان جهان، حضرت آیت الله العظمی امام خمینی، مدّ ظله العالی
1. آیا انسان می تواند بدون اعراض از وطن اصلی، محلی را که احتمالاً طولانی ولی نامعلوم در آن اقامت دارد، به عنوان وطن فعلی انتخاب نماید؛ بدون این که شش ماه در زادگاه و شش ماه در این جا باشد؟
بسمه تعالی، اگر قصد زندگی دائم در آن محل نماید و مدتی هم در آن جا بماند، آن جا وطن او محسوب می شود.
2. در بلاد کبیره ـ نظیر تهران ـ حد ترخص چه مسافتی است؟ مثلاً اگر محل سکونت، اطراف دانشگاه تهران باشد و محل کار، بازار، آیا این خارج از حد ترخص است یا نه؟
بسمه تعالی، در مثل تهران، ابتدای مسافت از منزل است؛ ولی حکم سفر، از آخر محله بار می شود.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 75
[سؤال 2731] 1342
بسمه تعالی
دفتر محترم رهبر عظیم الشأن، حضرت آیت الله امام خمینی
محترماً به عرض می رسانم که این جانب در شرکت کفش ملّی نگهبان هستم. به مدت پانزده روز از ساعت پنج صبح از خانه بیرون می روم و هفت شب به منزل می آیم و پانزده روز پنج بعد از ظهر از منزل خارج می شوم و هفت صبح به منزل می آیم. مسافت منزل من تا کفش ملّی 31 کیلومتر راه است که در حدود ده فرسنگ رفت و برگشت می شود و در نامۀ قبلی که به عرضتان رساندم مرقوم فرمودید که «نماز شما در تهران هم شکسته می باشد». من زادگاهم در شهرستان می باشد و 38 سال است که من در تهران مسکن دارم و در سال، امکان دارد پنج روز به وطن خودم بروم و برگردم و بقیه اش را در تهران زندگی می کنم و خانه از خودم در تهران دارم و دارای هشت اولاد هستم که زادگاهشان تهران می باشد؛ آیا تهران وطن من حساب می شود یا محل زادگاهم؟ خواهشمندم مرا راهنمایی کنید. در ضمن مرا راهنمایی کنید که نماز و روزه ام چگونه باید باشد. چون مقلد امام می باشم.
بسمه تعالی، اگر بنای مهاجرت از تهران ندارید آن جا نیز وطن شما محسوب است و کسی که بعد از ظهر از وطن خارج شود یا آن که قبل از ظهر به وطن برسد روزه صحیح است.
[سؤال 2732] 1343
بسمه تعالی
حضور محترم امام امت، خمینی کبیر
با سلام، خواهشمند است اعلان فرمایید کسی که اجاره نشین در تهران است و برحسب ضرورت، امکان توطّن در محله ای از تهران را تا آخر عمر ندارد و حدود 17 سال در تهران است، آیا باید نماز را شکسته بخواند یا کامل؟ و از طرفی، وضع
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 76
روزه اش چگونه است؟ توضیحاً ضرورت مذکور در رابطه با توطّن در محله ای از تهران بر حسب بستن قرارداد اجاره به مدت یک سال است.
بسمه تعالی، بدون قصد ماندن همیشگی، حکم وطن مترتّب نمی شود و در فرض مرقوم، بدون قصد ماندن ده روز در یک محله، حکم مسافر دارید.
[سؤال 2733] 1344
بسمه تعالی 1 / 4 / 1361
حضرت آیت الله امام خمینی، این جانب ساکن خرم می باشم. سیزده سال است که در ذوب آهن کار می کنم. یک قطعه زمین در فلاورجان که 22 کیلومتری ذوب آهن است، خریدم و مسکن دوم خودم قرار دادم؛ چون از آقای خمینی تقلید می کنم تا امروز هم نمازم را تمام خواندم و روزه هم گرفتم. چون چیزی در مسکن قبلی ندارم، خودم که نمی دانم این جا می مانم یا این که می روم؛ چون اگر بتوانم خرجی را تأمین کنم این جا می مانم و اگر نتوانم خرجی بچه هایم را تأمین کنم ممکن است به جای دیگر بروم، از شما یاری می خواهم که کمکم کنید که آیا نماز تمام بخوانم و روزه بگیرم یا خیر؟ یک راه حل به من نشان دهید.
خدایا، خدایا، تا انقلاب مهدی، خمینی را نگهدار، والسلام علیکم ورحمة الله
بسمه تعالی، در محل سکونت فعلی اگر بنای زندگی دائمی ندارید، وطن محسوب نیست و در غیر وطن، بدون نیت اقامت ده روز، نماز قصر است و روزه صحیح نیست.
[سؤال 2734] ----> 244
11. کسانی که در جبهه هستند نمازشان شکسته است؛ آیا هنگام مرخصی که به وطن خود می روند و کمتر از ده روز اقامت می کنند باید تمام بخوانند یا شکسته؟
بسمه تعالی، در وطن، نماز تمام است اگر چه کمتر از ده روز بمانند.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 77
[سؤال 2735] 1345
بسمه تعالی 30 / 10 / 1361
ضمن عرض سلام خدمت آن سروران عزیز، خواهشمند است جواب مسأله را مرقوم بفرمایید:
1. شخصی از شهرستانی ترک وطن کرده و به شهرستان دیگری رفته و آن جا را وطن اختیار کرده است. از لحظۀ سکونت ایشان تا حال شغل ایشان از شهر تا محل کار بیشتر از مسافت شرعیه می باشد، به این صورت که روزها به محل کار رفته و شب ها برگشته، آیا این شهر وطن ایشان می باشد یا خیر؟
بسمه تعالی، با فرض قصد توطّن حکم وطن دارد.
2. کسانی هستند که محل کار آن ها از 24 کیلومتر تجاوز کرده، تکلیف نماز و روزۀ آن ها چگونه است؟
بسمه تعالی، حکم مسافر دارند.
[سؤال 2736] 1346
بسمه تعالی 21 / 9 / 1361
محضر مبارک رهبر کبیر انقلاب، حضرت امام خمینی، ادام الله بقاؤه الشریف
فردی هستم در استخدام ارتش جمهوری اسلامی؛ پدر و مادر و خواهر و برادرانم ساکن قم هستند؛ محل سکونت خودم پادگان بیستون (حدود 18 کیلومتری باختران) و محل خدمتم فعلاً منطقۀ گیلان غرب می باشد.
1. نیتم این است که در صورت امکان، در آینده به قم برگشته و ساکن آن شهر بشوم؛ آیا شهرستان قم وطن محسوب می شود؟
بسمه تعالی، به مجرد نیت، وطن محسوب نمی شود.
[سؤال 2737]
2. چون شغلم نظامی است و در اختیار ارتش قرار دارم و مدت سکونتم در محل
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 78
فعلی معلوم نیست، آیا می توانم پادگان بیستون را وطن خود بدانم؟
بسمه تعالی، نمی توانید.
3. اگر گاهی به مرخصی هم می روم، همواره در فاصلۀ بین محل سکونتم و شهرستان باختران (حدود 18 کیلومتر) در حال تردّد هستم، تکلیف نماز و روزه چه می شود؟
بسمه تعالی، حکم مسافر دارید.
4. در حال حاضر حدود 50 روز روزۀ قضا مربوط به دو ماه رمضان گذشته دارم، از چه طریق باید آن ها را ادا کنم؟
بسمه تعالی، قضای روزۀ هر سال را از سال بعد نباید تأخیر بیاندازید علی الاحوط و برای این کار باید در محلّی قصد اقامه کنید یا در وطن بمانید و روزه بگیرید.
5. آیا حکم کسی که شغلش رانندگی است شامل حالم می شود یا حکم مسافر؟
بسمه تعالی، اگر اشتغال به رانندگی ندارید حکم آن را هم ندارید.
خداوند سایۀ شما را از سر مسلمین کوتاه نفرماید، ان شاء الله.
[سؤال 2738] 1347
بسمه تعالی 20 / 6 / 1361
مسئولین محترم دفتر امام خمینی، پس از سلام و درود فراوان به رهبر کبیر انقلاب اسلامی و آرزوی پیروزی رزمندگان اسلام در جبهۀ نبرد حق علیه باطل، سلامتی و موفقیت تمام برادران مسئول و متعهد را از خداوند متعال خواستارم.
غرض از مزاحمت، 2 سؤال می باشد که درخواست دارم مسئولین محترم، این جانب را یاری نمایند:
1. بنده مقلد امام بزرگوارمان، خمینی عزیز، می باشم و اصلاً تهرانی و متولد شهر تهران هستم و بنا بر ضروریاتی قصد دارم چند سالی را در شیراز سپری کنم؛ شاید یک سال یا بیشتر؛ مدت آن نامشخص می باشد. این است که می خواهم بدانم نماز و روزۀ این جانب در آن دیار چگونه است؟
بسمه تعالی، بدون قصد ماندن همیشگی در شیراز حکم مسافر دارید.
2. بنده همسری اختیار کرده ام که زن پدر دارد، آن زن پدر یک مادر مسن و یک دختر 14 ساله دارد،
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 79
اشتباه ما این بود که در موقع عقد، یک ساعت قبل از آن فراموش کردیم که آن دختر را صیغه بخوانیم که مادرش به من محرم شود، لذا به همان صورت نامحرم ماندیم که این مسأله باعث می شود که من با آن خانواده نتوانم صمیمی باشم، می خواستم بدانم اگر راهی وجود دارد که بنده به زن پدر همسرم محرم شوم لطفاً راهنمایی کنید.
بسمه تعالی، می توانید با عقد کردن مادر او با زن پدر همسر محرم شوید و تا وقتی عقد باقی است با او محرم هستید؛ مگر این که دخول با مادر او محقّق شود که در این صورت بعد از مدت عقد هم محرمیت باقی است.
[سؤال 2739] ----> 1374
2. اگر منزل دوم در مکانی ساخته شده باشد که آن فرد در آن جا ملکی از قبل، از ارث پدر داشته باشد باز چه حکمی دارد؟
بسمه تعالی، داشتن ملک میزان نیست؛ اگر قصد زندگی دائمی در آن جا ندارد آن محل حکم وطن ندارد.
[سؤال 2740] 1348
بسمه تعالی 10 / 12 / 1361
دفتر استفتائات حضرت امام خمینی، مدّ ظله العالی
1. طلاب که به قصد درس خواندن به قم یا شهرستان های دیگر مسافرت می کنند، آیا قم وطن آن ها محسوب می شود؟ و اگر محسوب نمی شود، با یک نیت و قصد وطن نمودن، وطن به حساب می آید یا این که اگر بخواهند وطن آن ها محسوب شود شرایطی دارد؟
بسمه تعالی، اگر قصد زندگی دائمی نمایند و مدتی هم در آن جا بمانند وطن محسوب است وگرنه وطن حساب نمی شود.
2. اگر کسی قصد کند که در جایی، ده روز بماند و بداند که در بین ده روز از حد ترخّص خارج می شود آیا قصد او منعقد می شود یا خیر؟ و اگر نداند که از حد ترخّص خارج می شود قصد او چگونه است؟ و بعد از برگشتن آیا نیاز به قصد مجدّد دارد یا خیر؟
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 80
بسمه تعالی، هنگام قصد اقامت ده روز، قصد خروج از حد ترخّص محل اقامت به مدت یکی دو ساعت مضر نیست و بیش از آن اگر قصد دارد خارج شود ضرر به نیت اقامت می رساند و در موردی که قصد خروج مضر نیست، در بازگشت تجدید نیت لازم نیست.
[سؤال 2741] ----> 1408
3. پسری دارم که در تهران زندگی می کند. برای دیدار او که به تهران می روم، در تهران نمازم شکسته است یا خیر؟
بسمه تعالی، تهران را اگر وطن قرار ندادید، در آن جا حکم مسافر دارید.
[سؤال 2742] ----> 983
3. اگر کسی در شهری دارای منزلی باشد ولی اکثر اوقات در آن جا نیست، هنگامی که به آن جا می رود متوطّن محسوب می شود یا مسافر؟ (آن شهر زادگاهش نیست).
بسمه تعالی، بدون قصد توطّن، وطن محسوب نمی شود.
[سؤال 2743] ----> 905
23. آیا مطلق خانۀ پدری انسان، وطن انسان حساب می شود یا آن خانه ای که در آن زندگی کرده؟ و اگر مدت زندگی کردن او در آن خانه کوتاه باشد (مثلاً یکی دو سال) آیا باز هم وطنش محسوب می شود؟
بسمه تعالی، اگر محل تولد خود او باشد و در آن جا رشد کرده، وطن اصلی محسوب می شود.
[سؤال 2744] ----> 905
25. کسی که در جایی قصد توطّن می کند، آیا از بدو ورود، نماز و روزه اش تمام و صحیح است یا مدتی باید در آن جا اقامت نماید؟ این مدت، چند ماه یا چند سال است؟
بسمه تعالی، به مقداری باید در آن جا بماند که عرف بگوید آن جا را وطن اتخاذ کرده است.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 81
[سؤال 2745] 1349
بسمه تعالی
حضور امام امت، رهبر کبیر انقلاب، آیت الله العظمی خمینی
پس از عرض سلام و آرزوی طول عمر تا انقلاب امام مهدی برای امام امت، خمینی بزرگ؛ تقاضا دارم تکلیف شرعی این جانب را در موارد ذیل مشخص نمایند:
بنده حدود دو سال است که از شهرستان خود به تهران آمده و مشغول به کار می باشم ولی در صورت امکان تمایل دارم که به شهر خود مراجعت نمایم ولی فعلاً امکان آن نیست.
1. آیا این جانب حکم مسافر دارم یا خیر؟
2. در صورتی که حکمم مسافر نیست، بنده محل کارم در خارج از تهران در جادۀ کرج می باشد که فاصلۀ آن تا منزل 30 کیلومتر است ولی فاصلۀ آن تا میدان آزادی حدود 10 کیلومتر می باشد، در این صورت حکم مسافر دارم یا خیر؟
بسمه تعالی، 1 و 2، حکم مسافر دارید.
[سؤال 2746]
3. حکم این جانب موقعی که به شهرستان محل تولد و رشد بروم چیست؟ (مسافرت برای دیدار فامیل و موقتی)
بسمه تعالی، در محل تولد، نماز شما تمام است مگر این که اعراض کرده باشید.
[سؤال 2747] 1350
بسمه تعالی
1. عضوی از واحد عملیات سپاه پاسداران هستم؛ مدت سه سال است که در غرب خدمت می کنم و چون همیشه حالت مسافر داشته ام و نتوانستم قصد کنم و این طور که از قرائن پیدا است تا زمانی که جمهوری اسلامی درگیر جنگ و خطر است من و امثال
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 82
من دچار چنین شرایطی هستیم، وضعیت نماز و روزۀ ما چه می شود؟
در مدت این سه سال نیز یک سال فکر کرده بودم که می توانم محل کارم را وطن قرار دهم و این کار را کرده ام و پس از این که سؤال کردم، دو سال بقیه را به صورت مسافر عمل نمودم، تکلیف اعمال گذشته ام چه صورتی پیدا می کند؟
بسمه تعالی، حکم مسافر دارید و بدون یقین به این که در محلی همیشه می مانید، نمی توانید قصد توطّن نمایید.
2. حقوق پاسداران از لحاظ خمس و زکات به چه صورت است؛ آیا تعلق می گیرد یا خیر، در صورتی که برای ساختن منزل پس اندازی تهیه شود؟
بسمه تعالی، خمس دارد.
3. اگر مردی از همسرش عکس بگیرد به صورتی که رعایت حجاب نشده باشد، با توجه به این که برای چاپ و ظهور باید به عکاسی برده شود و نامحرم آن را رؤیت می کند، اشکالی مترتّب می شود یا خیر؟
بسمه تعالی، اگر ظاهرکننده، زن را نمی شناسد و مفسده ندارد، اشکال ندارد.
4. حدود کمک به همسر در منزل چقدر است؟ آیا همسر می تواند انتظار داشته باشد که شوهر، بچه داری و آشپزی هم بکند، با توجه به سلامت جسمی همسر؟
بسمه تعالی، حدود وظایف زن و شوهر در رساله ذکر شده است.
[سؤال 2748] ----> 1192
3. در سؤال قبل برای کسانی که بیش از چهار سال در تهران ساکن بوده اند و در آینده معلوم نیست که قصد ماندن در تهران دارند یا نه تکلیف چیست؟
بسمه تعالی، حکم مسافر دارند.
[سؤال 2749] 1351
بسمه تعالی 14 / 1 / 1363
دفتر استفتائات حضرت آیت الله العظمی امام خمینی، مدّ ظله العالی
بدین وسیله پاسخ مسأله زیر که مورد ابتلا می باشد را تقاضا می نماید.
عده ای سال ها است در منطقه ای، ساکن عمارات و ساختمان های دولتی بوده و
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 83
خود نیز از کارکنان دولت هستند؛ اخیراً در بین آنان شایع شده که چون شما نمی دانید چند مدت در این جا خواهید بود، نماز و روزۀ شما قصر است و بعضی نیز اکنون در خانه های مسکونی خود، نمازهای خود را شکسته می خوانند، آیا در فتاوای امام امت چنین موردی هست یا خیر؟
بسمه تعالی، اگر وطن اصلی آن ها نیست و قصد ماندن همیشه در آن جا را ندارند، بدون قصد ماندن ده روز در آن جا حکم مسافر دارند.
[سؤال 2750] ----> 1388
3. در نظر دارم در شهر دیگری، بعد از بازنشسته شدنم زندگی کنم؛ ولی در آن شهر خانه یا زمینی هنوز ندارم؛ ولی در ماه، دو سه بار می روم و دو سه روز می مانم. در آن جا نماز و روزه ام را به چه ترتیب بایستی انجام دهم؟
بسمه تعالی، حکم مسافر دارید.
[سؤال 2751] 1352
بسمه تعالی
حضور محترم امام خمینی، دام ظله
شخصی است که در بیشتر از چهار فرسخی وطنش کشاورزی می کند و اکثر روزها و شب ها را در آن جا می ماند و قصد کرده تا آخر عمر در آن جا بماند و کشاورزی کند. روزه و نماز او چه حکمی دارد؟
بسمه تعالی، اگر در محل کار، قصد زندگی دائمی ندارد، بدون قصد اقامت ده روز در آن جا حکم مسافر دارد.
[سؤال 2752] 1353
بسمه تعالی 29 / 6 / 1361
حضور محترم رهبر کبیر انقلاب اسلامی ایران
پس از شکرگزاری به درگاه خداوند و سلام خدمت آن رهبر بزرگ
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 84
برای تعداد زیادی دو سؤال پیش آمده؛ خواهشمند است جواب بفرمایید.
1. این جانب در ذوب آهن اصفهان کار می کنم و در پولاد شهر 15 کیلومتری آن جا در محل مسکونی ذوب آهن سکونت دارم و تا زمانی که در ذوب آهن احتیاج می باشد ـ تا 20 سال یا 30 سال دیگر ـ کار خواهم کرد. نماز و روزه این جانب چگونه است؟
بسمه تعالی، بدون قصد زندگی دائم در محل سکونت فعلی، در محل سکونت و بین راه و محل کار، حکم مسافر دارید.
[سؤال 2753]
2. در واحد مسکونی که از طرف ذوب آهن واگذار شده و دولتی می باشد و کرایه هم کسر می نمایند، آیا می توانم آن جا را به عنوان وطن قرار بدهم یا خیر؟
بسمه تعالی، می توانید آن جا را برای زندگی دائم انتخاب کنید تا وطن شما گردد.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 85