اعراض از وطن

‏‏اعراض از وطن‏

‏‏[سؤال 2769]‏‏ ‏ ‏ 1363‏

‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏دفتر امام خمینی دام ظله، پس از ابلاغ تحیت و سلام‏

‏‏1. شخصی در تهران که وطنش بوده زندگی می کرده، حالا به کرج رفته است و هر‏
‏‎

‎‏روز صبح باید بیاید و عصر برگردد. تکلیف نماز و روزۀ او چیست و اعراض از وطن‏‎ ‎‏چگونه است؟‏

‏‏بسمه تعالی، اعراض بیرون رفتن از وطن است با تصمیم بر این که دیگر‏‎ ‎‏برای زندگی به آن جا برنگردد و در مسیر و محل کار حکم مسافر دارید و‏‎ ‎‏در محل سکونت هم اگر بنای زندگی دائمی در آن جا نداشته باشید، حکم‏‎ ‎‏مسافر دارید.‏

‏‏2. شخصی در واحد عملیات است و هر روز یا هر وقت که مأموریت به او دادند باید 5 / 22 کیلومتر‏‎ ‎‏برود و 5 / 22 کیلومتر برگردد. تکلیف نماز و روزه او چیست؟‏

‏‏بسمه تعالی، در سفر عملیات و همچنین در مقر واحد عملیات اگر وطن او نیست حکم مسافر‏‎ ‎‏دارد.‏

‏‏3. اگر شخصی در تهران که وطن اوست به قصد مسافرت از منزل خارج شد، آیا اگر از حد ترخص‏‎ ‎‏خارج شد، نمازش قصر می شود؟ و موقع برگشتن اگر حوالی منزل رسید، نمازش تمام است یا قصر، یا‏‎ ‎‏حتماً باید داخل منزل برود؟‏

‏‏بسمه تعالی، در مثل تهران مبدأ مسافت از منزل است، ولی حکم سفر با خروج از محله مترتب‏‎ ‎‏می شود و در برگشت با رسیدن به محله حکم سفر قطع می شود.‏

‏‏4. شخصی مقداری کتاب برای کتابخانۀ شخصی خود خریده که همۀ آن ها را مطالعه نکرده، ولی سال‏‎ ‎‏او رسیده. آیا خمس تعلق می گیرد یا نه؟‏

‏‏بسمه تعالی، کتاب ها اگر مورد حاجت و مطابق شؤون شخص بوده خمس ندارد.‏

‏‏5. افرادی که در تهران هر روز یا یک روز در میان، گشت می روند، هم دور می زنند، هم مسیر مستقیم را‏‎ ‎‏طی می کنند، تکلیف نماز و روزۀ این افراد چیست؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر شغل شان در مقدار مسافت شرعی گشت زدن است نمازشان تمام است و روزه‏‎ ‎‏را باید بگیرند.‏

‏‏6. در جواب این سؤال که کسی که تهران وطن اوست و هر روز بدون آن که از شهر خارج شود چهار‏‎ ‎‏فرسنگ شرعی یا بیشتر راه می رود آیا چنین شخصی مسافر محسوب می شود؟ فرموده اید: با پیمودن‏‎ ‎‏مسافت شرعی ولو در داخل شهر حکم مسافر دارد. حالا آیا جواب، دور زدن یا پیچ و خم را هم شامل‏‎ ‎‏می شود یا فقط راه مستقیم را؟‏

‏
‏‎

‎‏بسمه تعالی، میزان راهی است که برای رسیدن به مقصد پیموده می شود، خواه مستقیم باشد یا‏‎ ‎‏با پیچ و خم.‏

‏‏7. مقداری پول در دفترچه حساب پس انداز گذاشته ام. حال رفته ام بگیرم مقداری بهره به من می دهند‏‎ ‎‏چه صورتی دارد؟‏

‏‏بسمه تعالی، بهرۀ پول ربا و حرام است، گرفتن آن جایز نیست.‏

‏‏8. شخصی در جبهه از سنگر عراقی ها لباس و کفش و یا جوراب و یا ساعت و دینار آورده چه‏‎ ‎‏حکمی  دارد؟‏

‏‏بسمه تعالی، اشیای مختصر مانع ندارد مقاتلین برای خودشان بردارند.‏

‏‏9. آیا می شود کفاره روزه را به جنگ زدگان داد؟‏

‏‏بسمه تعالی، مصرف کفاره فقرا هستند.‏

‏‏10. آیا خمس را می تواند به حساب دولت واریز نماید؟‏

‏‏بسمه تعالی، عجالتاً اجازه نمی دهم.‏

‏‏11. کسی که کارش تحقیق است و باید هر روز بیش از 5 / 22 کیلومتر برود و 5 / 22 کیلومتر برگردد‏‎ ‎‏تکلیف نماز و روزۀ او چیست؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر تحقیق در مرکز معین در مقصد است با پیمودن مسافت شرعی حکم مسافر‏‎ ‎‏دارد.‏

‏‏12. کسی که به قصد مسافرت از منزل خارج شد اگر وقت نماز است هر کجا رسید می تواند نماز قصر‏‎ ‎‏بخواند یا حد و حدودی دارد؟‏

‏‏بسمه تعالی، در مثل تهران بعد از خروج از محله و در سایر جاها بعد از خروج از حد ترخص‏‎ ‎‏نماز قصر می شود.‏

‏‏[سؤال 2770]‏‏ ‏ ‏ ‏‏----> 1376‏

‏‏2. قبلاً این طور برداشت کرده ام که اقامت دائم در یک شهر به معنی صرف نظر‏‎ ‎‏کردن از وطن قبلی است و لذا علی رغم قطع نکردن ارتباطم با زادگاهم، اخیراً‏‎ ‎‏نمازهایم را در آن شهر به طور شکسته خوانده ام، آیا دوباره می توانم نمازهایم را در آن‏‎ ‎‏شهر به طور کامل بخوانم یا خیر؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر اعراض کرده اید حکم مسافر دارید و دوباره تا به آن جا‏‎ ‎‏برای سکونت به قصد توطّن بر نگردید نماز شما در آن جا شکسته است.‏

‏
‏‎

‎‏[سؤال 2771]‏‏ ‏ ‏ ‏‏----> 1323‏

‏‏2. شخصی در یکی از دهات های همدان متولد شده؛ تا شانزده سال در وطن‏‎ ‎‏زندگی می کرده و بعد از شانزده سال به کرج مهاجرت نموده؛ آیا در موقع مسافرت به‏‎ ‎‏وطن، نماز این شخص در وطن خود یعنی (همدان) درست است یا شکسته؟ ‏

‏‏بسمه تعالی، تا از وطن اعراض نکرده، نمازش در آن جا تمام است.‏

‏‏[سؤال 2772]‏‏ ‏ ‏ ‏‏----> 1249‏

‏‏3. اگر مسافر هستم، آیا در قریۀ دلویی که زادگاهم می باشد و هنوز هم از آن جا‏‎ ‎‏قطع امید نکرده ام نیز مسافر هستم یا نه؟‏

‏‏بسمه تعالی، تا اعراض از محل تولد خود نکرده اید، به حکم وطن باقی‏‎ ‎‏است.‏

‏‏[سؤال 2773]‏‏ ‏ ‏ ‏‏----> 1890‏

‏‏9. افرادی از وطن اصلی خود می روند برای زندگی به شهر دیگر، به حسب بنای‏‎ ‎‏خود قصد مراجعت برای زندگی در وطن را ندارند ولی احتمال می دهند که وضع‏‎ ‎‏طوری بشود باز برگردند به وطن، لذا قطع علاقه قلبی نمی کنند آیا در این فرض‏‎ ‎‏وطنیت اصلی باقی است یا با قطع زندگی عملاً اعراض محقق شده.‏

‏‏بسمه تعالی، در فرض مذکور اعراض محقق نشده است.‏

‏‏[سؤال 2774]‏‏ ‏ ‏ ‏‏----> 2068‏

‏‏14. در اعراض از وطن آیا اعراض عملی کافی است مانند کسی که مثلاً سی سال‏‎ ‎‏است در شهری ساکن و به وطن خود نرفته ولی باز خود را اهل آن وطن می داند یا در‏‎ ‎‏اعراض قصد معتبر است و اصولاً بیان فرمایید معنی اعراض را.‏

‏‏بسمه تعالی، در فرض سؤال اعراض متحقق نیست مگر آن که قاصد عدم‏‎ ‎‏عود باشد و در تحقّق اعراض باید علاوه بر قصد عملاً هم از آن محل‏‎ ‎‏خارج شود.‏

‏
‏‎

‎‏[سؤال 2775]‏‏ ‏ ‏ ‏‏----> 508‏

‏‏2. آیا شخصی که محل تولدش با محلی که زندگی می کند تفاوت دارد اگر به آن جا‏‎ ‎‏مسافرت کند نمازش قصر است یا نه؟ در صورتی که اعراض نکرده ولی عملاً کاری‏‎ ‎‏در آن جا ندارد و فقط گاهی برای دیدن پدر یا مادر و قوم و خویشان آن جا می رود.‏

‏‏بسمه تعالی، اگر از وطن اعراض نکرده نمازش در آن جا تمام است.‏

‏‏[سؤال 2776]‏‏ ‏ ‏ ‏‏----> 7048‏

‏‏8. آیا نماز مسافر در خانه پدری اش شکسته است یا کامل؟‏

‏‏بسمه تعالی، خانه پدری اگر وطن او نیست یا از آن اعراض کرده در آن جا‏‎ ‎‏حکم مسافر دارد.‏

‏‏[سؤال 2777]‏‏ ‏ ‏ ‏‏----> 2223‏

‏‏4. اگر شخصی در اصفهان ساکن باشد ولی زادگاهش یزد و پدر و مادر و سایر‏‎ ‎‏بستگان هم در یزد باشند و هر چندگاه یک دفعه به یزد برود و مدتی نامعین بماند،‏‎ ‎‏تکلیف نماز و روزه اش چه می شود؟‏

‏‏بسمه تعالی، تا از وطن اعراض نکرده اید، نماز شما در آن تمام است.‏

‏‏[سؤال 2778]‏‏ ‏ ‏ 1364‏

‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏کسی که از محل خود به شهر دیگری رفته و در آن جا سکونت گزیده است،‏‎ ‎‏هنگامی که برای دیدار بستگان خود یا کار دیگری به محل اصلی خود می آید، حکم‏‎ ‎‏نماز و روزۀ او چگونه است؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر آن محل، وطن او بوده و از آن جا اعراض نکرده است،‏‎ ‎‏یعنی قصد نکرده است برای سکونت به آن جا برنگردد، به حکم وطن باقی‏‎ ‎‏است. ‏

‏
‏‎

‎‏[سؤال 2779]‏‏ ‏ ‏ 1365‏

‏ ‏ بسم الله‌ الرحمن الرحیم‏

‏‏المحضر المبارک لسماحة آیة الله‌ العظمی الإمام الخمینی، دام ظله الشریف‏

‏‏السلام علیکم ورحمة الله‌ وبرکاته‏

‏‏1. ما هو حکم صلاة و صوم المعاود العراقی الإیرانی الأصل الذی اُبعد إلی إیران‏‎ ‎‏والذی لیس له نیّة الإقامة الدائمة فی إیران؛ کما أنّه لا یعلم فی أیّ وقت یرجع إلی وطنه؟‏

‏‏بسمه تعالی، یکون بحکم المسافر؛ فیجب علیه التقصیر، إلاّ إذا نوی‏‎ ‎‏العشرة.‏

‏‏2. علی فرض سقوط فریضة الصوم أداءً فیما لو کانت صلاة المعاود العراقی قصراً، فمتی یجب قضاء‏‎ ‎‏الصوم؟ هل فی خلال وجوده فی إیران أم بعد عودته إلی وطنه؟‏

‏‏بسمه تعالی، یجب قضاء ما أفطر من الصوم فی خلال تلک السنة علی الأحوط؛ فلا بدّ من نیّة‏‎ ‎‏الإقامة لذلک.‏

‏‏3. هل یجوز للفتاة غیر المتزوّجة، لبس الخاتم، کزینة ظاهرة وکذلک الأساور؟ و ما حکم وضع الکحل‏‎ ‎‏فی العین حیث إنّنا قرأنا فی أحد الکتب ـ وأظنّه کتاب الحجاب، «تألیف الشهید المطهّری» ـ روایة زرارة‏‎ ‎‏عن أبی عبدالله‌ الصادق علیه السلام فی قوله تعالی: ‏‏إلاّ ما ظَهَر منها‏‏، قال: «الزینة الظاهرة، الکحل والخاتم».‏

‏‏بسمه تعالی، الأحوط عدم جواز إظهار الزینة ولو فی الوجه والکفّین.‏

‏‏4. ما حکم غسل الید فی الحالات الاضطراریة؛ طبقاً لما ورد فی نصّ المسألة 20 فی واجبات الوضوء،‏‎ ‎‏کما ورد فی تحریر الوسیلة؟ والسلام علی من اتّبع الهدی، أرجو إرسال أجوبة هذه الأسئلة علی العنوان‏‎ ‎‏التالی:‏

‏‏بسمه تعالی، الحکم المذکور فی تلک المسألة مختصّ بالمسح.‏

‏‏[سؤال 2780]‏‏ ‏ ‏ ‏‏----> 5429‏

‏‏11. شخصی از زادگاه خود که وطنش بوده، آمده تهران و هنوز علاقه مند به آن و‏‎ ‎‏ماهی یک بار یا دو بار می رود به وطنش. پدر و مادرش آن جا ملک و خانه و زراعت‏‎ ‎‏دارند. آیا اعراض از وطن است یا نه؟ و آیا می تواند تهران را وطن دوم خود قرار دهد‏‎ ‎‏یا نه؟‏

‏
‏‎

‎‏بسمه تعالی، می تواند تهران را برای خود وطن قرار دهد و چنانچه بنا دارد‏‎ ‎‏در سال، مدتی هم در وطن اصلی زندگی کند، آن جا به حکم وطن باقی‏‎ ‎‏است.‏

‏‏[سؤال 2781]‏‏ ‏ ‏ 1366‏

‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 18 رمضان المبارک 1402 ق‏

‏‏حضور محترم حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی، دام ظله الوارف‏

‏‏کسی که از وطن اصلی و قریۀ مسقط الرأس و وطن پدر و مادری، برای پیوسته‏‎ ‎‏ماندن، اعراض کرده و وطن دیگری برای خود اتخاذ نموده ولی در آن قریه، به اعتبار‏‎ ‎‏داشتن ملک و مسکن، تردّد و رفت و آمد داشته و دارد و مدتی نمازش را قصر و اخیراً‏‎ ‎‏جمع می خواند و چون روحانی متعهدی می باشد و روحانی دیگری هم در قریه‏‎ ‎‏نیست و اهالی انتظار دارند که در ایام تردد، به اقامۀ نماز جماعت و ارشاد آنان بپردازد،‏‎ ‎‏آیا می تواند در قریۀ مذکوره نمازش را تمام بخواند و روزه بگیرد؟ و آیا مشمول‏‎ ‎‏اعراض عملی که در عروة الوثقی و تحریر الوسیله فرموده اید می شود یا خیر؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر از وطن اصلی اعراض نموده، آن جا برای وی حکم وطن‏‎ ‎‏ندارد.‏

‏‏[سؤال 2782]‏‏ ‏ ‏ 1367‏

‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 2 / 5 / 1361 ‏

‏‏خدمت رهبر کبیر انقلاب اسلامی ایران، امام خمینی، سلام عرض می کنم و پس از‏‎ ‎‏عرض سلام، سلامتی آن جناب را از درگاه خداوند تبارک و تعالی خواستارم. ‏

‏‏اماما، من چند سؤال داشتم که از آن جناب جویای جواب آن ها می باشم:‏

‏‏1. پدر و مادرم در چند سال پیش از روستای ما که در 75 کیلومتری شهر مشهد‏‎ ‎‏واقع است به مشهد رفته اند و پدرم گفته است که حتی اگر کلاهم بیفتد به آن جا،‏‎ ‎‏برنخواهم گشت و پس از هفت سال زندگی در مشهد باز به روستایمان آمدند، آیا به‏
‏‎

‎‏علت این ترک وطن، وقتی که بروند به مشهد، روزه و نمازشان درست است و یا خیر؟‏‎ ‎‏و اگر از آن ها درست است، روزه و نماز من هم درست است؟ و اگر درست نیست‏‎ ‎‏تکلیف روزه و نمازهای قبلی که روزه و نماز را تمام ادا کرده اند و از خود من چیست؟‏‎ ‎‏(و اگر روزه و نمازها را شکسته خوانده اند) در صورت درستی چطور؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر از روستا ـ که وطن اصلی بوده ـ اعراض نمودید، در‏‎ ‎‏برگشت به آن جا حکم مسافر دارید که بدون نیت اقامت ده روز، نماز و‏‎ ‎‏روزه قصر است و در مشهد مقدس اگر قصد زندگی دائمی نمودید، در‏‎ ‎‏آن جا حکم وطن برای شما مترتّب است.‏

‏‏2. چند نفر از بچه های روستای ما همه ساله به مشهد می آیند برای تحصیل، در مدت اقامت که هفته ای‏‎ ‎‏یک بار به روستایمان می روند، روزه و نمازشان چطور است؟ و اگر درست یا شکسته است، نماز و‏‎ ‎‏روزه های قبلی آن ها ـ چه درست ادا نموده اند یا شکسته ـ تکلیف چیست؟‏

‏‏بسمه تعالی، در وطن، نمازشان تمام و روزه صحیح است و در محل تحصیل و بین راه،‏‎ ‎‏حکم  مسافر دارند و نماز و روزۀ گذشته اگر برخلاف وظیفۀ مقرّره انجام گرفته، باید قضا‏‎ ‎‏نمایند.‏

‏‏3. اگر انسان پولی ـ مثلاً 25000 تومان ـ به کسی بدهد که آن شخص حیاطی بخرد و آن شخص بخرد‏‎ ‎‏و مقداری پول هم از خود شخص باشد و پس از چند وقت بخواهد بفروشد، استفادۀ آن حیاط مال‏‎ ‎‏کیست، در صورتی که چند برابر شده باشد؟ اگر صاحب 25000 تومان بخواهد اضافه تر بگیرد آیا آن‏‎ ‎‏اضافه ربا است یا خیر؟‏

‏‏بسمه تعالی، صاحب پول اگر پول را قرض داده، فقط همان مقدار پول را استحقاق مطالبه دارد‏‎ ‎‏و زاید بر آن، ربا و حرام است.‏

‏‏4. بنا به تکلیفی که معلوم کرده اید، اگر بخواهیم برویم جبهه و پدر و مادر اجازه ندهند، باید رفت یا‏‎ ‎‏خیر؟ اگر مادر اجازه دهد و پدر اجازه ندهد، آن وقت چطور؟‏

‏‏بسمه تعالی، تا وقتی که جبهه ها نیاز به نیرو دارد رفتن به جبهه واجب است و اجازۀ والدین‏‎ ‎‏شرط نیست.‏

‏‏5. آیا فعلاً رفتن به جبهه واجب تر است یا کشاورزی و تحصیل؟ ‏

‏‏بسمه تعالی، تشخیص اهمیت بر حسب شرایط و امکانات، با خود شخص است. ‏

‏
‏‎

‎‏[سؤال 2783]‏‏ ‏ ‏ 1368‏

‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 12 / 10 / 1361‏

‏‏دفتر حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی، رهبر کبیر انقلاب و بنیان گذار‏‎ ‎‏جمهوری اسلامی ایران‏

‏‏به استحضار می رساند: در یکی از روزهای ماه مبارک رمضان سال جاری، فقیه‏‎ ‎‏عالی قدر، حضرت آیت الله‌ صانعی از صدای جمهوری اسلامی (قبل از اذان ظهر) در‏‎ ‎‏مورد نماز مسافر مطلبی عنوان فرمودند مبنی بر این که «اگر شخصی از وطن اصلی‏‎ ‎‏خود مهاجرت کند و در شهر دیگری سکنا گزیده باشد و سال های متمادی در آن‏‎ ‎‏اقامت کرده باشد، هر زمانی که به مدت کمتر از ده روز به وطن قبلی خود که در آن جا‏‎ ‎‏خانه و املاکی هم دارد (اعم از موروثی و غیره) برود بر مبنای فتوای حضرت امام‏‎ ‎‏خمینی باید نماز را شکسته بخواند و روزه اش را در ماه مبارک رمضان افطار کند» با‏‎ ‎‏این که این جانب پس از شنیدن این مسأله تا کنون به نحو مذکور عمل کرده ام، مع ذلک‏‎ ‎‏عده ای از دوستان که تا حدودی آشنایی به مسائل شرعی دارند گفتند که چنین‏‎ ‎‏مسأله ای در رسالۀ امام وجود ندارد و با این که تردیدی در این مورد ندارم، مع ذلک‏‎ ‎‏اجرای این مسأله در بین افراد، مورد شک و تردید است.‏

‏‏نظر به این که این جانب و عدۀ زیادی از اقوام و دوستان در تمام ایام سال،‏‎ ‎‏به  تفاوت، مسافرت های کوتاهی به وطن آباء و اجدادی خود که در آن جا خانه‏‎ ‎‏و  املاکی دارند، می نمایند، لذا استدعا دارم جواب مسأله فوق الذکر را مرقوم دارید تا‏‎ ‎‏در انجام فرایض دینی دچار اشتباه نگردیم. بی نهایت، موجب تشکر و امتنان‏‎ ‎‏خواهد  بود.‏

‏‏بسمه تعالی، اگر از وطن اصلی اعراض محقّق شود، در آن حکم مسافر‏‎ ‎‏دارید و تحقّق اعراض به این است که قصد داشته باشید برای سکونت به‏‎ ‎‏آن محل برنگردید.‏

‏
‏‎

‎‏[سؤال 2784]‏‏ ‏ ‏ 1369‏

‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 29 / 6 / 1361‏

‏‏حضور ریاست محترم دفتر رهبر عالی قدر، حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی‏

‏‏با عرض سلام و آرزوی عمر طویل برای رهبر عالی قدر‏

‏‏این جانب متولد روستای ویس در هفده کیلومتری اهواز می باشم. شانزده سال در‏‎ ‎‏آن جا زندگی کردم؛ بعد برای ادامۀ تحصیل به شهرستان شوشتر آمدم و تصمیم گرفتم‏‎ ‎‏که دیگر به ویس نروم؛ فاصلۀ شوشتر تا ویس، حدود 65 کیلومتر است؛ پس از گرفتن‏‎ ‎‏دیپلم وارد سپاه پاسداران انقلاب اسلامی شدم؛ در تمام این مدت، با توجه به این که‏‎ ‎‏قصد اقامت دائم در شوشتر و اعراض از ویس را داشتم، نمازم را تمام خواندم؛ ولی بنا‏‎ ‎‏به مقتضا اکنون محل کارم به اهواز انتقال یافته و شب ها به ویس می روم. حال‏‎ ‎‏خواهشمندم بفرمایید: نماز حقیر در اهواز و ویس باید تمام خوانده شود یا قصر؛ با‏‎ ‎‏توجه به این که مشخص نیست در آینده به چه مکانی انتقال یابم؟‏

‏‏بسمه تعالی، در فرض مرقوم، در اهواز و روستای محل تولد، حکم مسافر‏‎ ‎‏دارید که بدون قصد اقامت ده روز، نماز قصر است.‏

‏‏[سؤال 2785]‏‏ ‏ ‏ ‏‏----> 905‏

‏‏26. کسی که قصد اعراض از وطنش را دارد (مثلاً قصد دارد سال دیگر از وطنش‏‎ ‎‏خارج شود و دیگر آن جا نیاید)، آیا از لحظه ای که قصد اعراض کرده، نمازش شکسته‏‎ ‎‏می شود و روزه نمی تواند بگیرد؟ (به فرض این که قصد ده روز اقامت در آن نکند).‏

‏‏بسمه تعالی، تا از آن خارج نشده، حکم وطن باقی است.‏

‏‏[سؤال 2786]‏‏ ‏ ‏ 1370‏

‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 1 / 9 / 1361‏

‏‏دفتر محترم امام خمینی، رهبر کبیر انقلاب و بنیان گذار جمهوری اسلامی ایران‏

‏‏ضمن عرض تشکر سؤالی در مورد قصر نماز در روستایی که قبلاً در آن جا به دنیا‏
‏‎

‎‏آمدم مطرح شده است که متن آن ذیلاً عرض می شود:‏

‏‏در مورد ترک نکردن روستای مذکور باید به عرض برسانم که این جانب به هیچ‏‎ ‎‏وجه قصد بازگشت دائمی به آن روستا را ندارم و در توضیح المسائل، امام اعراض را‏‎ ‎‏بنا بر اقامت دائم نداشتن دانسته اند؛ و این مسأله در مورد این جانب نیز صدق می کند.‏

‏‏آنچه که لازم است باید به عرض برسانم این است که بنده به هیچ وجه قصد‏‎ ‎‏بازگشت دائمی ندارم و فقط هر چند وقت یک بار چند روزی به آن جا می روم و باز بر‏‎ ‎‏می گردم؛ لذا خواهشمند است مرا از سرگردانی در این مورد نجات دهید. ‏

‏‏بسمه تعالی، اگر قصد دارید که دیگر برای سکونت به وطن اصلی خود بر‏‎ ‎‏نگردید اعراض حاصل است.‏

‏‏[سؤال 2787]‏‏ ‏ ‏ 1371‏

‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 8 / 6 / 1361‏

‏‏محضر مبارک حضرت مستطاب، مرجع معظّم و رهبر مکرّم، آقای روح الله‌‏‎ ‎‏الموسوی الخمینی، دام ظله العالی و روحی له الفداء‏

‏‏پس از عرض سلام و ادای احترام و آرزوی سلامت آن جناب، معروض می دارد:‏‎ ‎‏این جانب مدت نه ـ ده سال اول زندگیم را در وطن اصلی ام؛ یعنی روستای ایوَر از‏‎ ‎‏توابع شهرستان کاشمر زندگی کردم و از آن تاریخ؛ یعنی حدود سال 1336 ـ به علت‏‎ ‎‏اشتغال به تحصیل و یا خدمت سربازی ـ در شهرها و اماکن مختلف زندگی کرده ام. از‏‎ ‎‏سال 1350 در شهر ری به عنوان آموزگار استخدام و مشغول به کار شدم و از آن زمان‏‎ ‎‏تا به حال در شهر ری ساکن می باشم. مادرم و اغلب اقوام بنده در ایور یعنی زادگاه‏‎ ‎‏این جانب ساکنند و بنده سالی حداقل یک مسافرت به آن جا می نمایم، ولی مدت‏‎ ‎‏اقامتم در هر سفر به آن جا کم است و غالباً ده روز یا کمتر است. این جانب شهر ری را‏‎ ‎‏وطن خود قرار داده و حدود شش سال پیش نیت نمودم که از ایور به عنوان وطنم‏‎ ‎‏اعراض نمایم. لذا هر وقت به آن جا می رفتم فرائضم را به عنوان مسافر ادا می نمودم،‏
‏‎

‎‏ولی اخیراً پشیمان شده و دوست دارم که روستای ایور وطنم باشد. اگرچه احتمال‏‎ ‎‏زندگی کردن در آن جا برایم بعید است، ولی غیر ممکن نیست. با این وصف‏‎ ‎‏می خواهم بدانم: آیا می توانسته ام اعراض کنم یا خیر؟ اگر جواب خیر است، تکلیف‏‎ ‎‏نمازهایی که در آن جا شکسته خوانده ام چه می شود؟ و اگر جواب بلی است، آیا حالا‏‎ ‎‏بدون اقامت یک یا چند ماهه می توانم آن جا را وطن خود بدانم یا خیر؟ باز اگر جواب‏‎ ‎‏خیر است، در چه صورتی می توانم آن جا را وطن خود بدانم؟ و اگر وطنم نباشد و با‏‎ ‎‏قصد ده روز در آن جا بخواهم بمانم، تا چه فاصله ای می توانم رفت و آمد کنم که قصد‏‎ ‎‏ده روزه ام به هم نخورد؟ والسلام علیکم ورحمة الله‌ وبرکاته‏

‏‏بسمه تعالی، اگر از وطن اصلی اعراض نمودید دیگر آن جا برای شما حکم‏‎ ‎‏وطن ندارد، مگر آن که دوباره به آن جا برگردید و قصد توطّن نمایید.‏

‏‏[سؤال 2788]‏‏ ‏ ‏ 1372‏

‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 11 / 8 / 1361‏

‏‏مسئول محترم دفتر امام خمینی، سلام علیکم‏

‏‏امیدوارم همواره در پناه ذات پاک حضرت احدیت و در ظلّ توجّهات ولی‏‎ ‎‏عصر«عج» موفق و مؤید و منصور باشید.‏

‏‏خواهشمندم به سؤالات زیر پاسخ فرمایید. متشکرم‏

‏‏1. راجع به اعراض از وطن، در توضیح المسائل شرحی داده نشده. لذا بفرمایید که‏‎ ‎‏به چه کسی می گویند که از وطنش اعراض کرده؟ آیا کسی که قلباً وطنش را دوست‏‎ ‎‏دارد، ولی مثلاً شاید سالی یک بار به آن جا می رود و احیاناً خانه ای در آن جا دارد، جزو‏‎ ‎‏اعراض کنندگان می شود یا خیر؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر از وطن بیرون آمده و بنا دارد که دیگر برای زندگی به‏‎ ‎‏آن جا نرود، اعراض متحقق می شود؛ وگرنه اعراض متحقق نیست.‏

‏‏2. قسمتی از فرش به وسیلۀ بول نجس شده و نجاست به پشت فرش هم رسیده و در نتیجه، آن‏
‏‎

‎‏قسمت از کف اتاق هم نجس گردیده است. آیا وقتی که از رو، قالی (فرش) را به وسیلۀ آب جاری (لوله‏‎ ‎‏کشی شهر) تطهیر نماییم، قسمت پشت فرش و آن قسمت از کف اتاق هم پاک می شود یا خیر، بلکه‏‎ ‎‏می بایست حتماً پشت فرش و کف اتاق را جداگانه تطهیر کرد؟‏

‏‏بسمه تعالی، برای آب کشیدن، زمین باید جداگانه تطهیر شود و برای پاک کردن فرش، اگر با‏‎ ‎‏آب لوله رویش آب بریزند و از پشتش عبور کند و خارج شود، هر دو رو پاک می شود.‏

‏‏[سؤال 2789]‏‏ ‏ ‏ 1373‏

‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 27 / 1 / 1361‏

‏‏دفتر حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی‏

‏‏شخصی در دو روستا زمین مزروعی دارد که ییلاق و قشلاقی می باشد؛ قبلاً در‏‎ ‎‏ییلاق سکونت داشته و بیش از ده سال است که ییلاق را ترک و در قشلاق مقیم‏‎ ‎‏می باشد؛ ولی چندین قطعه زمین مزروعی و جای ساختمان در روستای ییلاق، متعلق‏‎ ‎‏به وی می باشد؛ نامبرده فرزندی دارد که در قشلاق به دنیا آمده و پس از اتمام تحصیل،‏‎ ‎‏در روستای ییلاقی به عنوان آموزگار مشغول انجام وظیفه می باشد و تا حال بیش از ده‏‎ ‎‏روز در روستای ییلاقی نمانده است و هر هفته، حداقل یک روز به روستای قشلاقی‏‎ ‎‏که فاصلۀ آن بیش از چهار فرسخ می باشد مسافرت می کند. حکم نماز و روزۀ نامبرده‏‎ ‎‏چگونه است؟ أجرکم عند الله‌‏

‏‏بسمه تعالی، اگر روستای ییلاقی وطن آن پسر نیست، در آن جا حکم‏‎ ‎‏مسافر دارد.‏

‏‏[سؤال 2790]‏‏ ‏ ‏ 1374‏

‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 21 / 4 / 1361‏

‏‏حضور مرجع تقلید و رهبر بزرگ انقلاب اسلامی ایران، حضرت امام خمینی‏

‏‏1. اگر کسی غیر از منزل مسکونی و دائمی خود، منزلی در مکانی داشته باشد که‏‎ ‎‏فاصلۀ آن تا منزل اوّلی حدوداً از شش فرسخ بیشتر باشد و هر سال حدود یک ماه در‏
‏‎

‎‏آن جا به سر برد، چنانچه همراه جهاد سازندگی، جهت امر درمان و یا به علل عادی‏‎ ‎‏دیگر برای ایام تابستان، هفته ای یکی دو روز به آن منزل رفت و آمد داشته باشد، نماز‏‎ ‎‏و روزه اش چه حکمی دارد؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر در سفر از وطن به آن محل، قصد برگشت به وطن در‏‎ ‎‏اثنای ده روز را دارد، در آن محل و بین راه حکم مسافر دارد.‏

‏‏2. اگر منزل دوم در مکانی ساخته شده باشد که آن فرد در آن جا ملکی از قبل، از ارث پدر داشته باشد‏‎ ‎‏باز چه حکمی دارد؟‏

‏‏بسمه تعالی، داشتن ملک میزان نیست؛ اگر قصد زندگی دائمی در آن جا ندارد آن محل حکم‏‎ ‎‏وطن ندارد.‏

‏‏[سؤال 2791]‏‏ ‏ ‏ ‏‏----> 4274‏

‏‏6. شخصی که در حوزۀ علمیۀ قم مشغول تحصیل و ساکن شده و از محل ولادت‏‎ ‎‏خود اعراض کرده است و در عین حالی که اعراض کرده در ایام سال برای دیدن‏‎ ‎‏والدین و ایام تبلیغی به آن جا می رود و رفت و آمد خود را قطع نکرده است؛ اوّلاً این‏‎ ‎‏اعراض حساب می شود؟ و ثانیاً اگر اعراض حساب شود، با این حالت که دارد و‏‎ ‎‏نمی خواهد در آن جا زندگی کند می تواند از اعراض خود عود کند یا خیر؟ و ثالثاً اگر‏‎ ‎‏اعراض حساب نشود، تکلیف مدتی که در آن جا نماز به صورت قصر خوانده است‏‎ ‎‏چیست؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر قصد کرده که دیگر برای سکونت به وطن اصلی نرود،‏‎ ‎‏اعراض محقّق شده و در رفت و آمدهای مزبور، حکم مسافر دارد و نمازش‏‎ ‎‏در آن جا قصر است.‏

‏‏[سؤال 2792]‏‏ ‏ ‏ 1375‏

‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏حضور محترم دفتر شرعی امام خمینی‏

‏‏پس از عرض سلام؛ از خداوند متعال توفیقات امام خمینی و آن دفتر محترم را در‏
‏‎

‎‏پیشبرد اهداف اسلام خواستارم.‏

‏‏سؤالات زیر مربوط به چند نفر از خواهران و برادران است که به منظور‏‎ ‎‏صرفه جویی در وقت آن دفتر محترم یک جا پرسیده می شود، خواهشمندم به طور‏‎ ‎‏مشروح جواب بفرمایید:‏

‏‏1. زن متأهل 26 ساله ای هستم که اهل اصفهان می باشم و حدود 8 سال است که‏‎ ‎‏برای تحصیل در دانشگاه به تهران آمده ام. چون قصد بازگشت به اصفهان را نداشته ام،‏‎ ‎‏در آن شهر نماز شکسته می خوانم، فعلاً نیز به طور موقت در تهران زندگی می کنم و به‏‎ ‎‏طور مشخص معلوم نیست که در آینده محل سکونت من چه شهری است، حکم نماز‏‎ ‎‏و روزه ام به چه صورت است و با این توصیف آیا می شود شخص بی وطن باشد؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر از اصفهان اعراض نمودید، نماز شما در آن جا بدون قصد‏‎ ‎‏اقامت ده روز قصر است و در جاهای دیگر هم تا قصد زندگی دائمی‏‎ ‎‏نکردید حکم مسافر دارید.‏

‏‏2. بلاد کبیره غیر از تهران، کدام یک از شهرهای ایران است و تهران دقیقاً از چند سال قبل جزو بلاد‏‎ ‎‏کبیره حساب می شود؟‏

‏‏بسمه تعالی، تشخیص بلاد کبیرۀ خارق العاده و تعیین تاریخ آن موکول به نظر عرف است.‏

‏‏3. از ابتدای زمانی که قاعده شده ام (12 سال قبل) تا حدود یک سال قبل، غسل حیض را روز پنجم‏‎ ‎‏انجام داده و دو روز بعد را بر طبق استحاضۀ قلیله عمل کرده ام (اکثراً در روز هفتم پاک می شده ام) آیا‏‎ ‎‏باید نماز و روزه های این چند سال را قضا نمایم؟ ضمناً اگر شخصی دورۀ قاعدگی او هفت روز است،‏‎ ‎‏ولی در روز ششم غسل کرده باشد، آیا همۀ نماز و روزه ها باید اعاده شود؟ ‏

‏‏بسمه تعالی، غسل حیض، پیش از پاک شدن باطل است و نمازهایی که بدون غسل صحیح‏‎ ‎‏انجام گرفته قضا دارد.‏

‏‏4. اگر برای جلوگیری از حاملگی از دستگاه داخل رحمی (آی. یو. دی ‏‎I.U.D‎‏) استفاده شود و قبلاً‏‎ ‎‏مدت قاعدگی هفت روز بوده باشد، با استفاده از این دستگاه مدت خونریزی حدود نه تا چهارده روز‏‎ ‎‏خواهد شد، حکم روزهای هفتم به بعد چیست؟ و آیا کلاً مصرف این دستگاه برای جلوگیری از‏‎ ‎‏حاملگی از نظر شرعی صحیح است یا نه؟‏

‏
‏‎

‎‏بسمه تعالی، جلوگیری از حاملگی اگر موجب نازایی دائمی نشود و ضرر به مزاج نرساند و‏‎ ‎‏همراه با عمل حرام یا مستلزم آن نباشد، با اجازۀ شوهر مانع ندارد و عادت اگر از ده روز‏‎ ‎‏بگذرد، زاید بر ایام عادت حکم استحاضه دارد و گرنه تمام آن حکم حیض دارد.‏

‏‏5. پوشیدن حلقۀ پلاتین (طلای سفید) بدون نگین، برای زن متأهلی که در محیط کارش در تماس با‏‎ ‎‏مرد نامحرم نیز می باشد چه حکمی دارد؟ در جواب این سؤال گفته اند: «اگر حکم زینت نداشته باشد‏‎ ‎‏اشکال ندارد»، منظور چیست؟ چون به هر حال نمایان است (اگرچه از ابتدا، مقصود از دست کردن آن‏‎ ‎‏این بوده است که معلوم باشد ازدواج کرده ایم).‏

‏‏بسمه تعالی، پوشیدن مانع ندارد ولی احوط آن است که آن را مخفی کند.‏

‏‏6. غذا و پوشاکی که نزدیکانی که خمس نمی دهند برای ما بیاورند، مصرف آن ها چه حکمی دارد؟ در‏‎ ‎‏استفتا از دفتر امام خمینی جواب داده شده که «اگر یقین ندارید که در مال مورد مصرف، خمس است‏‎ ‎‏اشکال ندارد»، منظور چیست؟ چون خمس از همۀ پول جدا نشده است. ‏

‏‏در ضمن در مسأله 1764 رسالۀ امام نوشته شده که «اگر از کافر یا کسی که به دادن خمس عقیده ندارد،‏‎ ‎‏مالی به دست انسان آمد، واجب نیست خمس آن را بدهد». و نیز در مسأله 1763 رسالۀ امام نوشته‏‎ ‎‏شده که «اگر چیزی را که خمس آن داده نشده به کسی ببخشند، پنج یک آن چیز مال او نمی شود». با‏‎ ‎‏توجه به مسائل فوق آیا کلاً مواد مذکور مصرفشان حرام است یا این که می توان مصرف کرد و جداگانه‏‎ ‎‏خودمان خمس قیمت آن ها را بپردازیم؟‏

‏‏آیا می توان از چنین فردی پول قرض کرد و در صورت قرض کردن، پنج یک آن پول را به عنوان خمس‏‎ ‎‏پول قرض شده داد؟ و آیا به عاریه گرفتن وسایلی از قبیل آب میوه گیر برای مدتی، از چنین شخصی‏‎ ‎‏اشکالی ندارد؟‏

‏‏بسمه تعالی، حکم همان است که در جواب استفتا و در رساله ذکر شده و اگر صاحب غذا و‏‎ ‎‏چیزهای دیگر اصلاً مسلمان معتقد به خمس نباشد، بر مصرف کنندۀ اموال او خمس واجب‏‎ ‎‏نیست ولی اگر مسلمان معتقد به وجوب خمس باشد و خمس واجب را نداده، تصرف در مالی‏‎ ‎‏که متعلَّق خمس شده در مقدار خمس، محتاج اجازه از مرجع تقلید است.‏

‏‏7. نمازهایی که تا چند سال پیش خوانده ام اشکالی نظیر صحیح تلفظ کردن «ظ» و «ض» و از این قبیل‏‎ ‎‏داشته است، آیا باید اعاده شود؟ و اگر هنگام تلفظ «سمع الله‌ لمن حمده» خلط و مزج شده است ـ یعنی‏‎ ‎‏به صورت «سمع اله هُلمن حمده» تلفظ شده است و قیام متصل به رکوع در حالت سکون نبوده و بدن‏‎ ‎‏حرکت کرده است آیا باید این نمازها اعاده بشود؟‏

‏
‏‎

‎‏بسمه تعالی، در فرض سؤال، نمازهای گذشته قضا ندارد.‏

‏‏8. آیا نگاه کردن به استاد مرد (در ضمن تدریس) از نظر شرعی محل اشکال است؟‏

‏‏بسمه تعالی، بدون قصد ریبه اشکال ندارد.‏

‏‏9. در رابطه با سؤال یک نفر پیرامون نماز و روزۀ شخصی که برای تحصیل به تهران می آید این گونه‏‎ ‎‏جواب فرموده اید: «حکم مسافر دارید ولی اگر قصد اقامت ده روز در یک محل نمایید و بخواهید بعد از‏‎ ‎‏ده روز به کمتر از مسافت بروید، قصد اقامت محقّق شده و تا سفر جدید نکرده اید حکم اقامت باقی‏‎ ‎‏است و نمازهای گذشته اگر معلوم است که بعد از چند سال نیز که تهران به سرعت بزرگ شده،‏‎ ‎‏خوانده اید، قضا دارد». منظور از «محل» چیست؟ لطفاً دقیقاً مشخص فرمایید.‏

‏‏بسمه تعالی، منظور محله ای از محله های تهران است و تشخیص محدودۀ آن موکول به نظر‏‎ ‎‏عرف است.‏

‏‎ ‎

‏‎

‎