تبعیت در وطن
[سؤال 2847] 1412
بسمه تعالی
محضر شریف حضرت امام، سلام علیکم
آیا ازدواج دختر، یک اعراض قهری است؟ اگر دختری در شهر دیگری به شوهر رفت، اگر بخواهد گاه گاهی به وطن اصلی خود برود و قصد عشره ندارد، نماز او چه صورت دارد؟
بسمه تعالی، زن تابع شوهر نیست در وطن، و تا اعراض از وطن اصلی نکرده، حکم وطن باقی است و مجرد ازدواج با مردی که در شهر دیگر است، اعراض محقق نمی شود.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 141
[سؤال 2848] ----> 818
3. آیا دختر بعد از ازدواج از نظر معین کردن وطن برای نماز و روزه اش تابع شوهر می باشد، در صورتی که آن محل برای شوهر وطن می باشد؟
بسمه تعالی، زن مستقل است و تابع کسی نیست.
[سؤال 2849] ----> 905
28. آیا زن در توطّن یا مسافرت، تابع مرد است؟ در چه شرایطی و تا چه حدی؟
بسمه تعالی، میزان، قصد خود زن است.
[سؤال 2850] ----> 1463
4. حدود دو ماه است که ازدواج کرده و به ساوه آمده ام. به ساوه علاقه ندارم، وطن پدر و مادرم نیز بوده و هردو اِعراض کرده اند، وطن شوهرم هم ساوه است (شوهرم، پسرخاله ام است).
الف. آیا زن، تابع شوهر است در توطّن یا نه؟ با توجه به این که شوهرم می گوید همیشه در ساوه زندگی خواهد کرد و پاسدار است.
ب. قصد توطّن با عدم علاقه امکان دارد یا نه؟
ج. اگر با این مسائل می توانم قصد توطّن کنم، آیا بعد از قصد توطّن باید ده روز یا بیشتر در ساوه بمانم، فعلاً نماز را جمع می خوانم.
بسمه تعالی، ساوه در صورتی وطن شما می شود که با قصد ماندن همیشه، در آن مدتی بمانید و بدون قصد توطّن، وطن شما نیست و زن در این مسأله تابع شوهر نیست.
[سؤال 2851] 1413
بسمه تعالی
محضر مبارک حضرت آیت الله العظمی امام خمینی، دامت برکاته
ضمن عرض سلام و ارادت به آن مرجع عالی قدر، آموزگاری هستم در سربیشه از
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 142
توابع شهرستان بیرجند. همسرم اهل زاهدان است و محل کارم یکی از روستاهای بیرجند می باشد و فقط ایام تعطیلات تابستان و تعطیلات رسمی دیگر به روستای زادگاهم که منزل شخصی داریم می رویم، و مدت اقامت ما در آن جا هیچ وقت شش ماه متوالی نمی باشد. تکلیف نماز و روزۀ همسرم در زادگاه من چیست؟ و بالعکس نماز و روزۀ این جانب در زاهدان و اقامت در منزل پدر همسرم چگونه می باشد؟
سر بیشه محل کار این جانب می باشد و مدت سه سال است در آن جا اقامت دارم و فاصلۀ سربیشه تا وطن اصلی خودم... فرسنگ می باشد و از وقتی که به سربیشه آمده ام به این نیت مقیم این جایم که معلوم نیست چند سال در این جا بمانم و هر هفته به وطن خودم یا به شهر خواهم رفت مگر آن که پیشامدی شود و یا کار واجبی داشته باشم در این صورت نماز خودم و همسرم قصر است یا کامل؟
بسمه تعالی، نماز و روزه شما در وطن اصلی خودتان تمام و در وطن اصلی همسرتان قصر است و نماز و روزه همسرتان در وطن اصلی خودش تمام و در وطن شما قصر است و در محل کار هر دو حکم مسافر دارید و بدون نیت اقامت ده روز نماز و روزه قصر است.
[سؤال 2852] ----> 846
3. بفرمایید دختری که شوهر کرد آیا وقتی که برای زیارت پدر و مادر آمد نماز و روزه تمام است یا خیر؟
بسمه تعالی، اگر منزل پدر و مادر محل تولد دختر است و از آن اعراض نکرده نمازش در آن جا تمام است.
[سؤال 2853] ----> 938
2. تکلیف خانوادۀ او که تابع او می باشند، در این مسأله چیست؟ بیان فرمایید.
بسمه تعالی، خانواده در اعراض از وطن و اتخاذ وطن مستقل است.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 143
[سؤال 2854] ----> 1890
4. کسی که وطن دارد ولی از جای دیگر زنی گرفته، گاهی با زن و بچه خود از محل زندگی غیر وطن می آید به وطن اصلی که اعراض نکرده، آیا زن و بچه از لحاظ حکم وطن تابع مرد و پدر خود هستند یا نه؟ و نیز زنی که در غیر وطن خود عروس شده گاهی به عنوان دیدن پدر و مادر می آید به وطن اصلی آیا حکم وطن باقی است یا به مجرد ازدواج و زندگی در جای دیگر اعراض محقق می شود.
بسمه تعالی، تابع حساب نمی شوند و مجرد ازدواج و زندگی در محل دیگر اعراض از وطن اصلی نیست.
[سؤال 2855] 1414
بسمه تعالی 25 / 10 / 1361
دفتر حضرت امام خمینی، رهبر کبیر انقلاب و بنیان گذار جمهوری اسلامی ایران
با درود و سلام به امام امت و امت شهیدپرور و رزمندگان جبهه های حق علیه باطل خواهشمند است حقیر را دربارۀ مسأله ای که ذیلاً به استحضار می رسد راهنمایی فرمایند.
همسر این جانب متولد سبزوار و بزرگ شده مشهد می باشد، ولی اکنون که ازدواج نموده به اتفاق این جانب در گناباد زندگی می کند. با توجه به این که پدر و مادرش ساکن مشهد می باشند و نامبرده از سن هشت سالگی در مشهد بوده، وضعیت نماز و روزۀ وی را در شهرهای سبزوار، مشهد و گناباد تعیین فرمایید.
خدایا، خدایا تا انقلاب مهدی خمینی را نگهدار، خدا نگهدار
بسمه تعالی، اگر وقتی همراه پدر و مادر خود به مشهد آمده پدر ومادر او قصد ماندن همیشه در مشهد کرده اند، در مشهد حکم وطن دارد و چنانچه از سبزوار اعراض کرده اند، در آن جا حکم مسافر دارد و در گناباد بدون قصد توطن محکوم به حکم مسافر است.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 144
[سؤال 2856] 1415
بسمه تعالی
مسئولین محترم دفتر امام خمینی، تقاضا می شود نظر و فتوای امام را در مورد مسائل زیر جهت اطلاع این جانب ابلاغ فرمایید.
1. کسی همسری از شهر دیگری غیر محل سکونتش، اختیار می کند. تکلیف زن وقتی برای سرکشی به خانواده اش نزد آن ها می رود در مورد نماز و روزه چگونه است؟
بسمه تعالی، زن اگر بعد از ازدواج از وطن اصلی اعراض نکرده، در آن جا نمازش تمام و روزه اش صحیح است.
2. با توجه به این که بیشتر مکان های نماز با الصاق عکس آزین بندی می شود، کراهت وجود عکس در محل نماز به چه اندازه است؟
بسمه تعالی، کراهت در نماز به معنای کمتر ثواب داشتن است و با پوشیدن عکس در موقع نماز زایل می شود و کراهت مخصوص آن جایی است که عکس مقابل نمازگزار باشد.
[سؤال 2857] ----> 1324
2. آیا در نماز مسافر، زن تابع مرد است؟ یعنی این که هر کجا نماز مرد شکسته است، زن هم باید نمازش را به پیروی از شوهرش شکسته بخواند؟
بسمه تعالی، تابع نیست و میزان، قصد خود زن است.
[سؤال 2858] ----> 1410
2. اگر چنانچه به اتفاق همسرم به نیشابور که محل سکونت اجدادی خودم می باشد برویم، آیا نمازهای یومیه همسرم شکسته می باشد یا کامل؟ همچنین روزه های ماه مبارک رمضان چه حکمی دارد؟
بسمه تعالی، چنانچه موطن شوهر را برای خود وطن قرار نداده باشد، در ایام اقامت در آن حکم مسافر را دارد.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 145
[سؤال 2859] ----> 1753
13. اگر کسی قم وطن او بوده و بدون اعراض از این وطن تهران را چون محل کارش بوده وطن اتخاذی قرار داده، بعضی از بچه هایش متولد قم هستند و بعضی در تهران متولد شده اند آیا هنگامی که به وطن اصلی می آیند و می خواهند کمتر از ده روز بمانند تکلیف بچه ها چیست آیا فرقی بین متولدین قم و تهران هست یا خیر؟
بسمه تعالی، در وطن اتخاذی بچه هایی که استقلال در اراده و زندگی ندارند تابع پدر هستند و در وطن اصلی پدر بچه هایی که در آن متولد نشده اند تابع پدر نیستند مگر خودشان قصد توطن نمایند.
[سؤال 2860] 1416
بسمه تعالی
محضر مبارک امام خمینی، مرجع تقلید شیعیان، سلام علیکم
در اجرای صحیح فرایض مذهبی تقاضای پاسخ گویی چند سؤال ذیل را دارم.
1. منزل پدری که هنوز در حیات است، برای فرزندی که خود شخصاً مستقل زندگی می کند آیا وطن محسوب شده و در آن جا به جای آوردن نماز و روزه به طور کامل صحیح است؟
2. همچنین منزل فرزند (پسر) برای پدر، که البته از نظر مادی با هم جدا نیستند؟
بسمه تعالی، میزان، منزل پدر یا فرزند نیست؛ بلکه میزان وطن به حساب شخص مکلف است. جایی که وطن مکلف بوده. تا از آن اعراض نکرده، به حکم وطن باقی است.
3. پرداخت فطریه برای فرزندانی که دارای عیال و اولاد بوده و جدا از پدر (البته در شهر دیگری) زندگی می کنند، در صورتی که شب عید فطر در منزل پدر باشند، غیر از پرداخت فطریه به وسیلۀ پدر، برای اولاد و عیالاتش واجب است یا خیر؟
بسمه تعالی، در صورتی که پیش از غروب روز آخر ماه رمضان بر منزل پدر وارد شوند و جزو عایلۀ نانخور او محسوب شوند، فطریه شان بر عهدۀ پدر است.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 146
4. در صورتی که در تمام مدت عمر فرزند بزرگ تر، پدرش هم نماز و هم روزۀ خود را انجام داده، آیا انجام عبادات قبل از تولد، به عهدۀ فرزند بزرگ تر واجب است یا خیر؟
بسمه تعالی، انجام نماز و روزۀ فوت شدۀ پدر بر پسر بزرگ تر واجب است.
[سؤال 2861] ----> 2068
16. مردی با زن خود از وطن اتخاذی هر دو به وطن اصلی خود می رود و بنا دارد کمتر از ده روز بماند آیا زن هم تابع شوهر است یا وظیفه زن قصر است؟
بسمه تعالی، در مورد سؤال زن تابع شوهر نیست و وطن شوهر اگر وطن زن نبوده نماز او قصر است.
[سؤال 2862] ----> 2068
19. زیدی وطن اصلی او مثلاً شیراز است و مدت مثلاً سی سال است که قم را وطن اتخاذی خود قرار داده و زندگی می کند آیا بچه های زید هنگامی که به شیراز می روند چنانچه قصد اقامه نکنند می توانند نماز خود را تمام بخوانند یا وظیفۀ آن ها قصر است چون در قم متولد شده اند؟
بسمه تعالی، در فرض سؤال وطن اصلی پدر وطن اولاد محسوب نیست.
[سؤال 2863] ----> 1528
3. فردی از شمال، در تهران ازدواج کرده و حال این که شمال، فقط وطن شوهر است؛ وظیفۀ همسر در قبال اعمال عبادی در وطن شوهر چه کیفیت دارد؟
بسمه تعالی، وطن یکی از دو همسر، حکم وطن برای دیگری ندارد.
[سؤال 2864] ----> 1378
2. در مورد همسر و یا فرزندی که مکلف شده و در منزل، تابع شوهر و یا پدر خود می باشند در مسألۀ ترک وطن، آن ها تابع پدر و یا شوهر خود هستند؟ و اگر پدر و یا شوهر ترک وطن نمود، آن ها هم همان حکم را پیدا می کنند و یا باید مستقلاً تصمیم بگیرند؟
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 147
بسمه تعالی، زن و فرزندی که از حد تبعیت بالطبع بیرون آمده و صاحب اراده است، در اتخاذ وطن و اعراض از آن و قصد اقامه، تابع نیست و میزان تصمیم خود او است.
[سؤال 2865] 1417
بسمه تعالی
دفتر حضرت امام خمینی، ادام الله ظله علی رؤوس المسلمین
پس از عرض سلام و آرزوی موفقیت برای آن مسئولین محترم، خواهشمند است به سؤالات ذیل جواب کافی مبذول دارید:
1. زن در اعراض از وطن اصلی، تابع شوهر است و یا می تواند مستقل باشد و آیا در صورت اعراض نکردن زن نمازش تمام است؟
بسمه تعالی، تا اعراض نکرده، حکم وطن باقی است و خودش مستقل است.
2. زمین های دیمی که در حریم روستاها است و مردم مشترکاً از آن استفاده می نمایند و ملک کسی نیست، آیا در صورت اعراض از وطن یا عدم استفادۀ ممتد، آن حق از بین می رود یا باقی است؟
بسمه تعالی، حق استفاده از حریم، تابع حق استفاده از خود روستا است.
3. زکات فطرۀ رزمندگان اسلام ـ که مخارج آن ها را دولت یا مردم می دهند ـ در ماه مبارک رمضان، به عهدۀ چه کسی است؟
بسمه تعالی، بر خود آن ها است، با شرایط وجوب فطره.
[سؤال 2866] ----> 1410
3. اگر چنانچه محل سکونت اجدادی همسرم از تهران به محل دیگری تغییر پیدا کند، تکلیف شرعی همسرم در آن محل ثانی که پدرش سکونت اختیار کرده چطور است؟
بسمه تعالی، وطن اتخاذی جدید پدر و مادر برای او حکم وطن را ندارد.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 148
[سؤال 2867] ----> 1408
2. چون ساکن شهرهای مختلف بوده ام لذا از مزینان و تهران و گنبد و مشهد، اولاد دارم. تکلیف آنان در نماز در مزینان چیست؟ و آیا وطن من وطن آنان هم هست یا زادگاه آنان وطنشان می باشد؟
بسمه تعالی، وطن اصلی شما وطن آنان محسوب نمی شود؛ مگر آن که خودشان آن جا را برای خود وطن قرار دهند.
[سؤال 2868] 1418
بسمه تعالی 24 / 7 / 1361
محضر مبارک حضرت امام خمینی، مدّ ظله العالی
ضمن عرض سلام، به استحضار می رساند: حدود سه ماه قبل طی نامه ای به دفتر آن حضرت در جماران، سؤالاتی شرعی که ذیلاً تکرار می شود، از جناب عالی استفتا نمودم؛ لیکن تا این تاریخ هنوز جوابی واصل نگردیده است. از آن جا که دفتر آن حضرت بارها اعلام فرموده اند که تنها سؤالات شرعی پرسیده شود، لهذا مصدّع اوقات گشتم؛ امیدوارم بنا به ضرورت ابتلای مسائل ذیل، نظر شریف را عاجلاً مرقوم فرمایید. مزید بر تشکر است.
1. اگر مردی (مثلاً از کاشان که وطن او است)، با زنی (مثلاً از مشهد که وطن او است) ازدواج کرد، در این صورت وطن مرد، برای زن نیز وطن محسوب می شود یا نه؟ در ایام کمتر از ده روز قصد اقامت در کاشان، نماز زن شکسته است یا تمام؟
بسمه تعالی، وطن مرد وطن زن محسوب نیست؛ مگر خود زن در آن جا قصد توطّن نماید؛ و بدون قصد توطّن، حکم مسافر دارد.
2. چنانچه در مسأله فوق زن از وطن پدر و مادری خود (مشهد)، اعراض نکرده باشد، هنگام قصد اقامت در مشهد در ایّام کمتر از ده روز، نماز او چه صورتی دارد؟
بسمه تعالی، تمام است.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 149
[سؤال 2869] ----> 1390
2. در صورت صدق وطن، برای فرزندان متولد در وطن مستجدّ نیز حکم وطن دارد یا خیر؟
بسمه تعالی، برای آن ها وطن اصلی شما حکم وطن ندارد.
[سؤال 2870] 1419
بسمه تعالی 13 / 10 / 1361
دفتر امام امت و رهبر و بنیان گذار جمهوری اسلامی ایران، امام خمینی، مدّ ظله
بعد از سلام و تقدیر از شما خدمتگزاران اسلام و امام، خواهشمندم که به مسأله زیر با توجه به فتوای امام خمینی جواب دهید. بسیار ممنونم.
ما ایل نشین هستیم و صاحب منطقه ای هستیم که هر وقت یا هر سال، مانعی برای ما پیش نیاید، به آن منطقه می رویم؛ به این معنا که در یک الی سه سال، یک مرتبه به منطقۀ مذکور می رویم و برای مدت سه الی چهار ماه می مانیم. آیا هر وقت که ما به آن منطقه برویم؛
1. آن جا وطن ما محسوب می شود؟
2. روزه و نماز ما تمام است یا شکسته؟
3. در صورتی که وطن ما محسوب نشود، آیا باید قصد ده روز کنیم و روزه بگیریم؟
طول عمر حضرت عالی را از خداوند خواستارم. خدایا خدایا تا انقلاب مهدی خمینی را نگهدار
بسمه تعالی، تا اعراض از آن منطقه نکرده اید، در آن جا حکم وطن دارید که نماز شما در آن جا تمام است و روزه صحیح است و قصد ماندن ده روز لازم نیست.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 150