[سؤال 2931] 1459
بسمه تعالی 28 / 9 / 1361
حضور رهبر عزیز انقلاب اسلامی ایران، حضرت آیت الله العظمی امام خمینی
با سلام و دعا به آن وجود مقدس و با امید پیروزی رزمندگان اسلام و سلامتی و شفای مجروحان انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی و طول عمر با عزت آن حضرت، چند مسأله وجود دارد که امید است به آن پاسخ فرمایید.
1. این جانب معلمی هستم که از طرف وزارت آموزش و پرورش، به کشور قطر اعزام شده ام. موقعیت شهری دوحه ـ مرکز قطر ـ بدین صورت است که وسعت مرکز اصلی شهر ابتدا کم بوده و محله به محله نامگذاری شده، ولی از ده سال قبل به این طرف، شروع به ساختمان سازی کرده اند و شرکت ها و مدارس و مساجد و زمین های خالی در بین خیابان ها فراوان است؛ به طوری که محله ها همه به هم متصل شده اند و بدین مناسبت مشخص نیست که حدود فعلی شهر کجا است؛ مثلاً بعضی هتل ها و سوپرمارکت ها در 6 ـ 7 کیلومتری و بازار جدید میوه و تره بار و ماهی در 10 کیلومتری و تعمیرات و بعضی از نمایندگی های اتومبیل ها در 20 کیلومتری مرکز شهر واقع است؛ و در این مدت سه سال مأموریت، نمازها را تمام خوانده ایم و بعضی از همکاران بنا به ضرورت مالی، منازل خود را دور از مرکز شهر و مدرسه ـ مثلاً در 8 الی 12 کیلومتری ـ اجاره کرده اند و در این فاصله، هم منزل و مغازۀ تازه ساز است و هم زمین خالی و خیابان و فرودگاه و در بعضی جاها دریا، و بنا به وظیفه، در روز دو ـ سه بار این فاصله را طی می کنند. آیا با این توصیف، باید نماز را تمام بخوانند یا شکسته و تکلیف نمازهای گذشته چیست؟
بسمه تعالی، تا شهر مذکور در بزرگی، خارق العاده نشده و مجموع، به یک شهر نامیده می شود، با فرض قصد اقامت ده روز، نماز تمام است؛ و اگر نمازهای گذشته برخلاف وظیفه انجام شده باید قضا شود.
2. همان طور که اطلاع دارید برادران اهل سنت، مرغ هایی که ذبیحۀ کشورهای غیرمسلمان است
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 182
مصرف می کنند؛ به دلیل آن که چنانچه ذابح، اهل کتاب باشد کافی می دانند و روی پاکت این مرغ ها جملۀ (ذبح علی حسب شریعة الاسلامیه) نیز نوشته شده. آیا استفاده کردن یک فرد شیعه از این مرغ ها جایز است یا خیر؟
بسمه تعالی، تا احراز نشود تذکیه ـ ولو به این که احتمال داده شود که واردکنندۀ مسلمان، رعایت تذکیه شرعی را نموده و در اختیار مردم مسلمان برای استفاده گذاشته ـ حرام است.
3. اوایل بلوغ بر حسب نپرسیدن مسأله و کم رویی و یا نگفتن بزرگ ترها ـ مانند پدر و مادر و معلمان ـ غسل جنابت را به این ترتیب انجام می دادم که ابتدا سر و صورت و گردن و بعد، طرف راست یعنی نیم تنۀ راست و سپس طرف چپ یعنی نیم تنۀ چپ و بعد، دست راست و دست چپ و آخرالامر پای راست و پای چپ را به مدت قریب دو سال می شستم. تکلیف نماز و روزۀ این مدت چیست؟ آیا باطل است و باید قضای آن را گرفت یا صحیح است؟
بسمه تعالی، غسل، باطل و باید نمازهایی را که با آن خوانده شده قضا نمود؛ ولی روزه ها قضا ندارد.
4. از سال 52 الی 57 معلم مأمور خدمت در فلاورجان اصفهان بودم. در اصفهان منزل اجاره ای داشتیم و وطنم اصفهان نبود. صبح ها برای خدمت، به فلاورجان ـ که حدود 20 کیلومتر تا اصفهان فاصله داشت ـ می رفتم و ظهرها بر می گشتم و در آن مدت پنج سال نمازها را کامل خواندم و روزه هم گرفتم؛ اکنون به این مسأله واقف شده ام. در آن زمان، از چند نفر که مورد اطمینان بودند سؤال کردم. یکی می گفت: شکسته و دیگری جواب می داد: فتوا تغییر کرده است و باید تمام خواند. تکلیف نماز و روزه های این مدت چیست؟ و در ضمن، قضای نماز دو سالی که غسل را اشتباه می کردم، در همین مدت خواندم. وضع این قضا چه صورت دارد؟
بسمه تعالی، در فرض مسأله، نماز شکسته است و نمازهایی را که تمام خوانده اید باید شکسته قضا نمایید؛ ولی نمازهایی را که تمام قضا کرده اید، اگر مطابق تکلیف قضای فائته انجام شده صحیح است.
[سؤال 2932] 1460
بسمه تعالی 5 / 11 / 1360
دفتر محترم امام خمینی، دامت برکاته
محترماً؛ به عرض می رساند: این جانب از استان فارس و یکی از کارگران ذوب
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 183
آهن اصفهان، در شهر مسکونی پولاد شهر ساکن می باشم و فاصله آن تا کارخانۀ ذوب آهن پانزده کیلومتر می باشد و بین شهر و محل کار، کوه و گردنه وجود دارد. مدت هفت سال است در ذوب آهن مشغول خدمت هستم و پس از خاتمه و یا در صورت انتقال، به شهر شیراز باز خواهم گشت. آیا با وجودی که این جانب مقلد امام هستم، می توانم قصد وطن کرده و نماز و روزه خود را تمام بخوانم؟
خواهشمند است نسبت به این مسأله که سؤال یک نفر نیست؛ بلکه مسأله اشخاصی است که شرایط من را دارند پاسخ لازم مبذول فرمایید.
بسمه تعالی، در مفروض سؤال، وطن محسوب نمی شود و بدون قصد اقامت ده روز در یکی از دو محل، نه در هر دو محل، حکم مسافر دارید.
[سؤال 2933] 1461
بسمه تعالی 16 / 9 / 1361
دفتر امام خمینی مدّ ظله العالی
محترماً؛ شخصی از زادگاه خود برای کار به ذوب آهن ذغال سنگ پابدانا عزیمت و مدت ده سال مشغول کار می باشد و منزلی در پابدانا کرایه کرده؛ هر روز به فاصلۀ دو فرسخ سر کار می رود و شب به منزل بر می گردد، آیا نمازش شکسته است یا تمام، یا این که سر کار شکسته و منزل تمام است؟
و ضمناً زادگاه اصلی، در فاصلۀ 60 فرسخی طول راه می باشد، آیا نماز وی وقتی که به زادگاه خودش رسید تمام است یا خیر؟ آن هم در سال چندین نوبت، هر نوبت سه الی پنج یا دو الی شش روز می ماند و بعد به سر کارش می رود، آیا نمازش شکسته است یا تمام؟
بسمه تعالی، در صورتی که محل کار و منزل مسکونی، دو محل محسوب شود حکم مسافر دارد؛ مگر این که محل سکونت فعلی را وطن قرار داده
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 184
باشد و چنانچه از زادگاه اصلی اعراض نکرده، حکم وطن باقی است و اگر در یکی از دو محل کار، قصد اقامۀ ده روز نماید یا سفر شرعی کرد نمازش تمام است.
[سؤال 2934] 1462
بسمه تعالی
پس از عرض سلام به پیشگاه اقدس رهبر کبیر انقلاب و بنیان گذار جمهوری اسلامی ایران نایب الامام حضرت امام خمینی ادام الله ظله علی رؤوس الأنام به عرض می رساند گرچه در این مورد سؤال ها شده ولی حقیقت مسأله این است که دولت قدری بیابان را گرفته، یک گوشۀ آن کارخانه ذوب آهن ساخته و گوشه دیگری فضای سبز درست کرده و قسمتی را برای احتیاط نگهداری کرده و گوشۀ دیگرش شهر ساخته برای سکونت کارگرانش. این شهر را خود ذوب آهن با هزینۀ خود به وسیلۀ کارگران ذوب آهن برای سکونت فقط کارگران خودش تا وقتی مشغول کار هستند ساخته است.
سؤال این است کارگر ذوب آهن می خواهد در این شهر ذوب آهن (قیام پولاد شهر) قصد اقامت کند و از منزلش بیرون بیاید و به محل کارش کارخانه ذوب آهن برود و شب برگردد به منزل، آیا محل اقامه یا محل کارش ولو هفت ـ هشت کیلومتر فاصله دارد در حکم دو طرف شهر اسلامبول و بغداد و کاظمین ـ همان طور که در کتاب تحریر الوسیله ـ هست محسوب است و یا این که دو قسمت جدا از هم حساب می شود؟ با این که اداره و بودجۀ شهر و کارخانه یکی و با یک بودجه تأمین و اداره می شود.
خدایا، خدایا، تا انقلاب مهدی (عج)، خمینی را نگهدار.
بسمه تعالی، فاصله اگر به حدی است که در نظر عرف دو محل حساب می شود قصد اقامت متحقق نمی شود.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 185
[سؤال 2935] 1463
بسمه تعالی
با عرض سلام حضور امام عزیزمان و امید سلامتی وطول عمر ایشان و ظهور هرچه زودتر امام زمان (عج) امیدوارم به سؤالاتی که برای این جانب پیش آمده است پاسخ فرمایید:
دختری هستم متولد تهران، 22 ساله و بیش از 13 سال را بیرون از تهران ـ به علت انتقال پدرم که کارمند راه آهن است ـ زندگی کرده ام و اخیراً شش سال در اصفهان، البته در جاده شیراز ـ با تابلوی قبل، 12 کیلومتری، و با تابلوی جدید، 5 کیلومتری اصفهان ـ کوی کارمندان راه آهن، زندگی کرده ام و به علت کمبودهای بسیاری که در این محل وجود دارد برای رفتن به دبیرستان و پس از آن، کلاس های دیگر و شرکت در جهاد دانشگاهی و به طور کلی کارهایی که نیاز به من بود و شرکت در نماز جمعه، بین راه آهن و اصفهان تردّد داشته ام، ولی شب ها منزل بوده ام و گاهی روزها دو یا سه بار به اصفهان رفته و به راه آهن برگشته ام.
1. با توجه به این که منزل ما در محوّطۀ راه آهن است آیا زمین های بسیاری که اطراف این منازل، بدون ساختمان و به طور نرده کشیده، وجود دارد نیز مثل منازل محسوب می شود، برای حساب کردن حد ترخص یا 22 کیلومتر و نیم؟
2. در فاصلۀ بین راه آهن و اصفهان و در نزدیکی محوّطۀ راه آهن (نرده کشی) پایگاه شهید وطن پور (هوانیروز) وجود دارد که زمین های بسیاری را تقریباً متصل به شهر، نرده کشی کرده اند و متعلق به هوانیروز است، آیا هوانیروز مثل شهر محسوب می شود یا بیابان؟
3. با توجه به این که در این مدت شش سال، روزه ها را گرفته و نمازها را درست خوانده ام، اگر نماز و روزۀ ما نماز و روزۀ مسافر بوده، آیا باید تجدید شود (شکسته خوانده شود و روزه ها گرفته شود)؟ و می دانسته ام نماز و روزۀ مسافر شکسته است،
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 186
ولی نمی دانسته ام که حالت مسافر دارم یا نه؛ اصلاً به فکرم هم نرسیده بود که ممکن است مسافر محسوب شوم.
بسمه تعالی، 1 و 2 و 3. در فرض مرقوم، منزل شما خارج از شهر است و بدون قصد ماندن ده روز در یکی از دو محل (شهر و محوّطۀ راه آهن) حکم مسافر داشته اید و نماز شما شکسته بوده است و روزه صحیح نبوده است و آنچه برخلاف وظیفه عمل کرده اید قضا دارد.
4. حدود دو ماه است که ازدواج کرده و به ساوه آمده ام. به ساوه علاقه ندارم، وطن پدر و مادرم نیز بوده و هردو اِعراض کرده اند، وطن شوهرم هم ساوه است (شوهرم، پسرخاله ام است).
الف. آیا زن، تابع شوهر است در توطّن یا نه؟ با توجه به این که شوهرم می گوید همیشه در ساوه زندگی خواهد کرد و پاسدار است.
ب. قصد توطّن با عدم علاقه امکان دارد یا نه؟
ج. اگر با این مسائل می توانم قصد توطّن کنم، آیا بعد از قصد توطّن باید ده روز یا بیشتر در ساوه بمانم، فعلاً نماز را جمع می خوانم.
بسمه تعالی، ساوه در صورتی وطن شما می شود که با قصد ماندن همیشه، در آن مدتی بمانید و بدون قصد توطّن، وطن شما نیست و زن در این مسأله تابع شوهر نیست.
[سؤال 2936] 1464
بسمه تعالی
1. چون شهر مکۀ معظمه بزرگ شده و آخر خانه هایی که در سمت عرفات واقع شده تا عرفات، چهار فرسخ شرعی کمتر است، خواهشمند است بفرمایید: کسانی که قبل از رفتن به عرفات، ده روز در شهر مکه نبوده اند ولی تمام مدتِ قبل از عرفات و بعد از عرفات و منی مجموعاً در شهر مکه، ده روز بیشتر هستند، نمازشان را در شهر مکه و عرفات و منی ـ چون مادون المسافه است ـ چطور بخوانند؟ آیا تمام یا قصر و یا جمع بخوانند، خلاصه، این مسأله، چند سال است که خیلی مورد لزوم شده.
بسمه تعالی، حکم مسافر دارند.
2. کسانی که می توانند قبل از طلوع فجر، از مشعر الحرام به سوی منی حرکت کنند؛ مثل زن ها و
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 187
مریض ها و پیرمردها، آیا جایز است که در همان شب ـ قبل از طلوع فجر ـ رمی جمرۀ عقبه کنند یا باید روز برای رمی جمره بروند؟
بسمه تعالی، اگر عذر ندارند، باید صبر کنند و در صورت عذر، مانع ندارد.
3. چون روز عید، رمی جمره برای زن ها و مریض ها و پیرمردها بسیار کار دشواری شده و شب ها هم ایاب و ذهاب خیلی سخت شده، آیا زن ها و مریض ها و پیرمردها می توانند جهت رمی جمره نایب بگیرند ـ که اصلاً خودشان از خیمۀ منی بیرون نروند ـ یا نه؟
بسمه تعالی، در صورت عذر، جایز است.
4. وقتی محرم وارد شهر مکۀ معظمه شد و در هتل ـ که برای او آماده شده ـ جای گرفت، آیا می تواند در ماشین سرپوش دار بنشیند و برای طواف برود؟ چون گاهی در آن منزل که جای گرفته، تا مسجد الحرام یک فرسخ راه است و پیاده رفتن برای بسیاری، کار پرزحمتی است.
بسمه تعالی، مانع ندارد.
5. در سال های اخیر، پل های متعددی در مسیر به عرفات و مشعر و منی ساخته شده که شخص محرم با ماشین و گاهی پیاده، ناچار است زیر پل ها عبور کند. آیا زیر این پل ها عبورکردن، کفاره به ذمۀ حاجی می آید یا نه؟
بسمه تعالی، کفاره ندارد.
[سؤال 2937] ----> 1504
2. محل شهرک که با شهر فاصله دارد، اگر نرده کشی و تأسیسات اداری باشد ـ مثل نیروی هوایی و پادگان ـ متصل به شهر محسوب می شود یا حتماً باید منازل مسکونی باشد که متصل به شهر محسوب شود؟ باید دانست که این نرده کشی 5 کیلومتر است.
بسمه تعالی، میزان، نظر عرف است و در فرض مسأله، دو محل محسوب است.
[سؤال 2938] 1465
بسمه تعالی 13 / 10 / 1361
محضر مبارک حضرت امام خمینی، رهبر کبیر انقلاب اسلامی، مدّ ظله العالی
با آرزوی طول عمر برای حضرت عالی و پیروزی لشکریان اسلام بر لشکریان کفر
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 188
این جانب که ساکن تهران هستم، از طرف شرکت متبوعۀ خود جهت انجام کار. برای مدت نامشخص به منطقۀ امیدیه در خوزستان اعزام شده ام و هر ماهه برای مرخصی به تهران می روم؛ از زمان ورود به محل سکونت در خوزستان، قصد اقامۀ ده روز می نمایم و ملزم هستم که از محل قصد اقامت تا محل کارم که حدود 5 کیلومتر می باشد را روزانه ـ به جز ایام تعطیلات رسمی کشور ـ طی نمایم و مدت اقامتم در محل کار، هشت ساعت می باشد. با توجه به شرح مذکور، مستدعی است بفرمایید: انجام فرایض دینی حقیر در امیدیه به چه صورت باید انجام گیرد؟
به امید پیروزی نهایی اسلام بر کفر و توفیق همۀ خدمتگزاران اسلام و مسلمین
بسمه تعالی، اگر محل سکونت و محل کار شما در یک شهر باشد، قصد ده روز محقّق می شود؛ و اگر محل کار، خارج شهر محل سکونت باشد، در فرض مزبور قصد ده روز محقّق نشده و حکم مسافر دارید.
[سؤال 2939] 1466
بسمه تعالی
1. طلابی که برای تبلیغ می روند در دو محل که کمتر از چهار فرسنگ است یا بیشتر از چهار فرسنگ است، نماز در این محل تمام است یا قصر؟ هر دو صورت را بیان فرمایید؟
بسمه تعالی، بدون قصد اقامه ده روز در یک محل حکم مسافر دارند.
2. در وقت اختصاصی نماز ادا، با توجه به این که در انتظار امام جماعت است یا خود امام، منتظر مأمومین هست، می شود نماز دیگر خواند یا خیر؟
بسمه تعالی، مانع ندارد.
3. اگر قیمت سوقیه افزایش یافته، نه این که گوسفند چاق شده، آیا افزایش قیمت هم نما است و باید خمس بدهد یا خیر؟
بسمه تعالی، اگر مال التجاره نیست، ترقی قیمت آن خمس ندارد.
4. نماز قضای یومیه که احتیاطاً خوانده می شود، آیا می شود امام جماعت شد یا خیر؟
بسمه تعالی، صحیح نیست.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 189
5. شخصی یک قطعه زمینی که حدوداً 900 متر بود، در منطقۀ شهمیرزاد به یک طلبه ای به عنوان سهم شریف امام علیه السلام داده و طلبه هم زمین را آباد کرده و درختکاری نموده و بعد از چند سال، فروخت به 28 هزار تومان برای ساختمان و خریدن ماشین پیکان. حالا وظیفۀ این طلبه چیست؟ آیا باید این پول را به حوزه بدهد یا نباید بدهد؟ و در صورت اول، چقدر باید بدهد؟ آیا همان ده هزار تومان را یا بیست و هشت هزار تومان را باید بدهد؟
بسمه تعالی، نسبت به مقدار سهم امام، خمس واجب نیست و بقیه، اگر از ارباح است خمس دارد.
6. وجوه شرعیه را می شود به غیر مجتهد خود که در حوزه هست و شهریه هم می دهد داد یا نمی شود؟
بسمه تعالی، موقوف به اجازه از مرجع تقلید است.
7. طلبه ای هستم که در محرم 1399 ه .ق در سنیجان اراک، به وسیلۀ چماق دارها مضروب شدم؛ از آن تاریخ نمی توانم خوب درس بخوانم فقط منبر می روم و ساکن قم هستم. آیا می توانم از شهریۀ قم که رتبۀ دوم را امتحان دادم، استفاده کنم یا خیر؟
بسمه تعالی، بستگی به مقررات دفتر شهریه دارد.
[سؤال 2940] 1467
بسمه تعالی
محضر مبارک رهبر انقلاب اسلامی، حضرت آیت الله العظمی امام خمینی، دامت برکاته، ضمن عرض سلام و دست بوسی، سلامتی و پیروزی آن رهبر عزیز را از خداوند خواهانم. چند مسأله خدمتتان می نویسم؛ لطفاً جواب را مرقوم فرمایید.
1. من یک روحانی جوان هستم که در نزدیکی کازرون شیراز، در یک جا به نام قائمیه چند ماهی است مشغول تبلیغ هستم (از کلاس قرآن و اصول عقاید و احکام و نماز جماعت و امثال این ها) و هر وقت به قم می آیم و به محل مأموریتم بر می گردم، قصد ماندن ده روز در تمام آن منطقه را می کنم، یعنی تا فاصله و شعاع بیست کیلومتری؛ آیا نماز من تمام است یا خیر؟ و اگر بعد از روز اول بخواهم در یک بخش که پانزده کیلومتری آن جاست بروم و نه روز دیگر را آن جا بمانم چطور است؛ چون از
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 190
اول قصد داشته ام که چنین کنم؟
بسمه تعالی، در فرض مذکور، قصد محقق نشده و حکم مسافر دارید.
2. اگر دلم بخواهد به جبهه بروم، ولی در این مناطق بتوانم خیلی خدمت کنم، کدام یک مقدم است؟
بسمه تعالی، به مسئولین مراجعه نمایید؛ اگر نیاز نباشد مختارید.
3. اگر جایی را وطن قرار بدهم و فعلاً هیچ آن جا نروم، بلکه قصد کنم که مثلاً بعد از بیست سال دیگر به آن جا بروم و وطنم باشد، اگر حالا عبورم بیفتد، نماز و روزه ام در آن جا چطور است ؟
بسمه تعالی، حکم مسافر دارید.
[سؤال 2941] 1468
بسمه تعالی
1. افرادی هستند که در ارتش خدمت می کنند و بعضی از آن ها مدت زیادی هم در یکی از شهرها ساکن هستند؛ ولی پادگان آن ها در 12 کیلومتری شهر محل سکونت است. نماز و روزۀ آن ها چه صورت دارد؟ ضمناً آن شهر وطن آن ها نیست.
بسمه تعالی، در حکم مسافرند و می توانند در یکی از دو محل قصد ده روز کنند و بمانند. بعد از آن تا به حد مسافت نرفته اند، نمازشان تمام و روزه صحیح است هر چند هر روز در آن دو محل رفت و آمد نمایند.
2. پرسنل وظیفه ای در پادگان هستند که از بدو ورود می دانند اگر قصد ده روز کنند، جمعه و پنج شنبه بعد از ظهر را به 12 کیلومتری می روند و تا غروب هستند و بر می گردند؛ آیا آن ها می توانند قصد عشره بکنند؟
بسمه تعالی، نمی توانند قصد کنند.
[سؤال 2942] 1469
بسمه تعالی
آیا کسی که می خواهد در غیر وطن خود قصد اقامت ده روز کند، تا چه اندازه ای قصد خروج از محل اقامت، اشکال ندارد؟
بسمه تعالی، قصد خروج از محل اقامت، به مدت یکی ـ دو ساعت تا
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 191
کمتراز 5 / 22 کیلومتر، برای یک بار در طول ده روز، به قصد اقامت ضرری نمی زند و بیشتر از آن مضر است.
[سؤال 2943] 1470
بسمه تعالی
تهران، دفتر امام خمینی، سلام علیکم
من از طرف دولت مدت دو ماه در سئول مأمور هستم و هر روز یا اغلب بایستی به کارخانه ای که فاصله اش بین 23 الی 29 کیلومتر از مسیرهای مختلف است بروم و البته راننده ای می آید و مرا می برد و لذا به میل او مسیر انتخاب می شود. این فاصله ما بین منزل و کارخانه است و حد ترخص و غیره ملاحظه نگردیده و کارخانه نیز در اطراف شهر دیگری است. حال بایستی نماز را شکسته بخوانم یا صحیح؟ و یا لااقل کدام بهتر است؟ فعلاً به هر دو عمل می کنم.
بسمه تعالی، در مفروض سؤال اگر در محل واحد قصد ماندن ده روز ندارید نماز شکسته است.
[سؤال 2944] 1471
بسمه تعالی
محضر مبارک رهبر عالی قدر آیت الله العظمی امام خمینی دام ظله العالی
چه می فرمایید در این مسأله شرعیه که دو تا ده در حد ترخص واقع است و البته هر کدام مستقل است؛ به این معنی که آب و خاکشان علی حده است و حد و مرزی دارند و در ملک هیچ گونه اشتراکی ندارند آیا در هر دو می شود که قصد اقامه کند یک ماه یا ده روز در هر دو بماند و یا این که قصد اقامه محقق نمی شود؟ جواب مسأله را مرقوم فرمایید که مورد لزوم است.
بسمه تعالی، قصد اقامت ده روز باید در یک محل باشد، ولی در صورتی که ده دیگر داخل در حد ترخص باشد؛ به این معنی که در آن ده صدای
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 192
اذان و دیوار و ساختمان های محل اقامه تشخیص داده می شود رفت و آمد ضرری به قصد اقامه نمی زند.
[سؤال 2945] ----> 3104
3. اگر مبلّغی در دو محل نزدیک هم باشد، مثلاً به فاصلۀ دو فرسخ یا کمتر و در یکی از دو محل قصد اقامه کند و در محل دیگر هم منبر برود و بیش از سه ساعت معطل نشود، آیا ضرر به اقامه او دارد یا خیر؟
بسمه تعالی، اگر از اول قصد دارد که در محل دیگر هم برود در صورتی که قصد رفتن بیش از دو ساعت در مجموع ده روز داشته باشد مثل این که هر روز بخواهد برود قصد او محقق نشده و نمازش شکسته است.
[سؤال 2946] 1472
بسمه تعالی 16 / 3 / 1361
ما عده ای از کارکنان پتروشیمی بندر امام خمینی هستیم که از شهرستان های مختلف به این محل آمده ایم. محل زندگی ما در بندر ماهشهر و محل کار ما در بندر امام خمینی می باشد و فاصله بین این دو شهر بیست و دو کیلومتر است و هر روز به طور دائم جهت رفتن به محل کار این مسافت را طی می نماییم. با توجه به موقعیت کارمان نمی توانیم ده روز به طور دائم در یکی از این دو محل باشیم که حداقل مدتی را به عنوان قصد ده روز نیت داشته باشیم؛ زیرا صبح به محل کارمان در بندر امام خمینی می رویم و بعد از ظهر به ماهشهر برمی گردیم و تصمیم نداریم در آینده (مثلاً بعد از بازنشستگی) در این شهرستان ها بمانیم و این محل ها را هم وطن قرار نداده ایم؛ چون محل تولد خود یا محل دیگری را برای آینده وطن قرار داده ایم. اکنون با توجه به این که ما برای مدت طولانی (مثلاً 20 یا 30 سال) ممکن است در بندر ماهشهر باشیم و هر روز این مسافت را طی نماییم و هیچ کدام از این دو شهر را هم به عنوان وطن انتخاب ننموده ایم و در آینده هم قصد نداریم در این محل ها باشیم، تکلیف نماز و
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 193
روزه ما چیست؟ آیا محل های فوق به عنوان وطن دوم برای ما محسوب می شود؟
بسمه تعالی، با فرضی که مرقوم داشته اید حکم مسافر دارید و نماز شما قصر است و نمی توانید روزه بگیرید.
[سؤال 2947] ----> 1273
2. چنانچه کسی از مکانی که وطن او نیست هر روز به محل کار خود برود و حداقل نتواند ده روز در آن جا بماند چنین کسی چهار فرسخ رفتن او و برگشتن، با کسی که این مسافت را نمی رود و فقط از حد ترخص خارج می شود فرق می کند یا خیر؟
بسمه تعالی، در هر دو صورت قصد اقامت ده روز در یک محل متحقق نیست.
[سؤال 2948] ----> 4417
6. مسافری که قصد کرده ده روز در مکانی بماند، اگر در میان ده روز یا بعد از آن بخواهد کمتر از چهار فرسخ از آن مکان خارج شود، نمازش در آن مکان دوم، چه صورت دارد؟
بسمه تعالی، تمام است.
[سؤال 2949] 1473
بسمه تعالی
شخصی در تهران مثلاً در میدان شوش قصد اقامت ده روزه کرده است و می خواهد به شمیران برود؛ آیا قصد اقامت او به هم می خورد یا نه؟
بسمه تعالی، اگر از اول قصد داشته که از محل اقامه در بین ده روز خارج شود و قصد دارد که بیش از دو ساعت برود یا فاصله به حد مسافت است، قصد، محقّق نشده و نماز او شکسته است و اگر چنین قصدی نداشته و بعد از خواندن یک نماز چهار رکعتی بنای رفتن پیدا کرده، اگر کمتر از مسافت
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 194
باشد، قصد به هم نمی خورد. و در صورت مسافت بودن فاصله، حکم مسافر پیدا می کند.
[سؤال 2950] ----> 2112
2. کسی که در دهی قصد اقامه می کند و قصد دارد که در ده دیگر هم در ضمن مدت اقامت برود در صورتی که فاصله بین این دو ده کمتر از حد ترخص باشد آیا مضر به قصد اقامت هست یا خیر؟
بسمه تعالی، اگر دو محل است قصد اقامه محقق نشده است.
[سؤال 2951] 1474
بسمه تعالی 28 / 3 / 1361
به نام خدا و با عرض سلام و درود به امام مهدی (عج) و نایبش روح خدا، فرمانده کل قوا، امام خمینی؛ به استحضار می رسانم چون ایام نزدیک به ماه مبارک رمضان است و برخی از مسائل، در مناطق عملیاتی برای بعضی اشخاص پیچیده جلوه می کند، بر این شدیم که از چشمه سارها بگذریم و به دریای گره گشایی رجوع کنیم:
منطقه ای که رزمندگان اسلام در آن مستقر هستند حدود 28 کیلومتری شهر سنندج است و چون در هفته ای و یا در هر ده روز یک مرتبه یا دو مرتبه به آن جا می روند و بعضی افراد به علت گرفتاری داشتن، نمی توانند تا قبل از ظهر به مقر مربوطه برگردند و تا بعد از ظهر در شهر سنندج می مانند و با توجه به این که رفتن و برگشتن 56 کیلومتر می باشد و در روزه اشکال پیش می آید، در این موضوع آیا می شود دائم السفر نامیده و نماز و روزه را کامل خواند و روزه را گرفت؟ و آیا می شود قصد ده روز بکنند و در این ده روز از پایگاه مربوطه خارج نشده و اگر به سنندج و از آن طرف به کامیاران رفتند تا قبل از ظهر خود را به محل پایگاه برسانند و روزه باشند؟ آیا روزۀ آن ها صحیح است؟ متمنّی است از این دو راه، یکی را از راه شرع مقدس اسلام و رهنمودهای امام بزرگوارمان انتخاب کنید و یا اگر مسأله ای آسان تر و سهل تر که در این رابطه هست
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 195
ـ که حتماً می باشد ـ بفرمایید تا برادران، با رسیدن به ماه مبارک رمضان به مشکلی برخورد نکنند.
بسمه تعالی، نماز مسافر قصر است و روزه صحیح نیست مگر آن که قصد اقامت ده روز در یک محل داشته باشد. و در این صورت، اگر قصد داشته باشد در اثنای ده روز برای یک بار تا کمتر از چهار فرسخ به مقدار یکی دو ساعت خارج از محل اقامت برود، اشکال ندارد و زاید بر آن، مضر به قصد اقامت است.
[سؤال 2952] 1475
بسم الله الرحمن الرحیم
سماحة مرجع الاُمّة الإسلامیة الإمام السید الخمینی، دام ظله العالی، السلام علیکم ورحمة الله وبرکاته
وبعدُ غیرُ خافٍ أنّ ممّا تعمّ به البلوی لسکنة البلاد الکبیرة من المهاجرین من أوطانهم مسائل الصلاة والصوم. وقد ورد فی «صدق الإقامة» من تعلیقتکم علی العروة فی المسألة الثامنة من قواطع السفر قولکم: «لا بأس به نحو ساعة أو ساعتین ممّا لا یضرّ عرفاً بإقامة العشرة» لذلک یرجی الإجابة علی ما یأتی:
1. هل المراد من عدم البأس بالساعتین مثلاً هو من مجموع العشرة أیّام أو أنّ المراد من مجموع النهار کما هو مقتضی التعلیق علی کلام الماتن الذی جوّز الخروج نهاراً؟
بسم الله الرحمن الرحیم، المراد هو الخروج من محل الإقامة ساعة إلی ساعتین فی مجموع العشرة.
[سؤال 2953]
2. هل المراد من العرف المذکور هو خصوص عرف البلد الذی یسکن فیه؟ فإنّ من الممکن أن لم یکن واقعاً اختلاف الأعراف وبالنتیجة اختلاف حکمها؟
بسمه تعالی، العبرة بعرف بلد الإقامة.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 196
3. ما هو الحکم الشرعی فی خصوص البلاد الکبیرة جدّاً التی ربما تزید المحلّة فیها علی محاسبة فراسخ وفی خصوص الطلاّب والعمّال الساکنین فیها لیلاً ونهاراً ما عدی الساعات التی یذهبون فیها للدراسة او العمل إلی محلّة اُخری منها مع العلم أنّ ذلک فی عرف هذه البلاد لا یضرّ بالإقامة؟
بسم الله الرحمن الرحیم، فی البلدان الکبار الخارق للعادة مثل طهران فی الحال مبدأ المسافة یعتبر من منزل المسافر ومن سافر من منزله إلی المسافة الشرعیة ولو ملفّقاً من الذهاب والایاب ترتب علیه حکم المسافر بلا فرق بین الطالب والعامل وغیرهما الاّ من کان السفر عملاً له.
[سؤال 2954] 1476
بسمه تعالی 15 / 11 / 1358
محضر مقدس یگانه پیشوای اسلام آیت الله العظمی امام خمینی، دام ظله العالی
به شرف عرض اقدس عالی می رساند: این جانبان از بلاد مختلف به عنوان سرباز وظیفه در 21 کیلومتری آبادان مستقر هستیم و هر هفته یک بار ما را جهت استحمام به آبادان می برند و در آن جا لااقل 2 ساعت توقف می کنیم و اگر خدمت لازمی در قرارگاه نداشته باشیم، ممکن است توقفمان در آبادان تا 6 ساعت ادامه پیدا کند. آیا قصد خروج این نحوی به قصد اقامه ضرر می زند یا خیر؟ این مسأله را از اشخاصی پرسیده ایم و جواب مختلف به ما داده اند.
بسمه تعالی، با فرض این که در حین قصد اقامه احتمال می دهید که وقتی به آبادان رفتید 6 ساعت بمانید، قصد اقامه محقق نشده و حکم مسافر را دارید، و اگر بدانید که بیش از دو ساعت نمی مانید، می توانید قصد کنید.
[سؤال 2955] ----> 340
4. کسی که برای انجام مأموریت بیست و یک روز به جایی برود هر روز از محل استراحت تا کارش که حدود 8 تا 12 کیلومتر است رفت و آمد نموده و عصر به محل استراحت برگردد آیا نمازش کامل و یا شکسته است و اگر در ماه رمضان باشد روزه اش چه حالتی دارد؟
بسمه تعالی، در مفروض سؤال نماز شکسته است و نمی تواند روزه بگیرد.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 197
[سؤال 2956] 1477
بسمه تعالی
محضر مقدس آیت الله العظمی آقای امام خمینی مدّ ظله العالی
مستدعی است پاسخ مسائل ذیل را از نظر احکام نماز و روزه بیان فرمایید مزید تشکر است: توضیح این که مسائل ذیل مربوط به کارمندان شرکت گاز خانگیران سرخس مشهد است و این ها در مدت یک ماه 21 روز سرکار اشتغال دارند و بقیه ماه تعطیل و به وطن اصلی خویش در مناطق ایران مراجعت می کنند.
1. گروهی به عنوان دفتردار، آشپز، نگهبان و غیره در خوابگاه ها مستقر هستند که هنگام مسافرت از خوابگاهی به خوابگاه دیگر در همان منطقه به علت این که بین خوابگاه ها گاهی بیش از حد مسافت است، چنانچه مسافرت کرد و برگشت آیا مجدداً نیاز به قصد دارد یا خیر؟
بسمه تعالی، اگر مسافتی را که می رود و بر می گردد سفر شرعی باشد در صورتی می تواند نماز را تمام به جا آورد که مجدداً قصد اقامه نماید.
[سؤال 2957]
2. گروهی سمت دکتر و مهندسی دارند و مستقر در یکی از خوابگاه ها، ولی به عنوان طبابت و سرپرستی، بین خوابگاه ها و یا خوابگاه و محل کار (حفاری) ـ که فواصل این نقاط گاهی کمتر و گاهی بیشتر از حد مسافت است ـ در حرکت می باشند، و یا برای استماع به مجالس وعظ و سخنرانی از خوابگاهی به خوابگاه دیگر می روند و بر می گردند آیا این ها مسافر هستند و یا باید نماز را تمام بخوانند؟
بسمه تعالی، در غیر وطن حکم مسافر دارند مگر در محلی قصد اقامه نمایند که در این صورت تا سفر شرعی جدیدی نکرده اند نماز تمام و روزه صحیح است.
3. گروهی در یک خوابگاه مستقر و محل کار کمتر از مسافت، با احتمال انتقال در هر لحظه به محل
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 198
دیگر که از حد مسافت بیشتر است، و یا برای مجالس روضه و سخنرانی به مدت چند ساعت رفت و برگشت در صورتی که از محل کار (چاه های حفاری) عبور می کنند؟
بسمه تعالی، در غیر وطن اگر نتوانند قصد اقامه نمایند حکم مسافر دارند.
4. گروهی برای خرید بین شهر و محل کار که از حد مسافت بیشتر است مأموریت دارند؟
5. گروهی نیز به عنوان راننده، مکانیک و غیره وسایل شرکت را از فاصله منطقه گاز به مناطق دیگر ایران (از شرق به غرب کشور) حمل می کنند و معمولاً در این مسیر در حرکتند ولی گاهی اتفاق می افتد که بر اثر مهیا نبودن وسایل چند روز در محل کار توقف می کنند؟ در هر دو صورت وظیفه چیست؟
بسمه تعالی، 4 و 5. حکم مسافر را دارند ولی کسانی که شغل آن ها سفر است مانند راننده باید نماز را تمام بجا آورند و روزه آن ها صحیح است و توقف در محلی کمتر از ده روز حکم مذکور را تغییر نمی دهد.
[سؤال 2958] ----> 2559
2. به علت جنگ تحمیلی پس از خوزستان به استان بوشهر منتقل شده ام و بندر بوشهر هم وطن اصلی من نمی باشد. ضمناً از درب منزل تا درب محل کار، بیست و یک کیلومتر، فاصله می باشد. و نیز خانواده ام در منزل می باشد، تکلیف او را هم روشن بنمایید. خواهشمند است دربارۀ نماز و روزه که چگونه باید عمل نمود، ما را راهنمایی نمایید.
بسمه تعالی، بدون قصد ماندن ده روز در یکی از دو محل کار و سکونت، حکم مسافر دارید.
[سؤال 2959] ----> 1388
2. در شهری که فعلاً زندگی می کنم، مدت سه چهار سال است که اقامت دارم؛ ولی از خانه ام تا محل کارم هشت کیلومتر است که این فاصله را در روز بایستی بروم و برگردم و گاهی در ماه، دو سه بار مجبورم که شب در محل کارم بخوابم برای مدت 24 ساعت، و گاهی در روزها چند کیلومتر از محل کارم دورتر هم می روم و بر می گردم. لطفاً بفرمایید که نماز و روزه ام را در خانه به چه ترتیب و در محل کارم به
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 199
چه ترتیب بایستی انجام دهم؟
بسمه تعالی، اگر خانۀ شما در غیر وطن شما است، در آن جا و در محل کار حکم مسافر دارید.
[سؤال 2960] ----> 1389
2. من نظامی هستم و حالا مدت سه سال یا بیشتر است که در شهری سکونت دارم که محل کارم از خانه ام هشت کیلومتر دور است و شش روز هفته بایستی این مسافت را بروم و برگردم. ضمناً در ماه، یکی دو بار مجبورم در پادگان به عنوان نگهبان شب بمانم برای مدت 24 ساعت. در هفته، یکی دو بار هم چند کیلومتر از پادگان دورتر می رویم و بر می گردیم. شما بفرمایید که نماز و روزه ام را به چه ترتیب بایستی انجام دهم؟ در خانه چطور و در محل کار چطور؟
بسمه تعالی، در محل مذکور، حکم مسافر دارید که بدون قصد ماندن در محل واحد، نماز شکسته و روزه صحیح نیست.
[سؤال 2961] 1478
بسمه تعالی
دفتر حضرت امام، رهبر و مرجع عزیز و امید مستضعفان که خداوند از عمر من بکاهد و به عمر او بیفزاید؛ ان شاء الله، پس از عرض سلام، از خداوند بزرگوار سلامتی و موفقیت خدمتگزاران اسلام را خواهانم تا با راهنمایی آنان، قوانین و دستورات اسلام عزیز را هرچه صحیح تر به جا آوریم.
1. من شخصی هستم که دور از وطن خود، در پایگاه دزفول، ساکن هستم و از محل کارم تا منزل 18 کیلومتر است که در هفته، دو روز و دو شب سر کار می روم. با این حال، ده روز کامل در یک جا نیستم و در بین همکاران طی سؤالاتی که شد، نماز را شکسته می خوانند و هیچ کس تا کنون جواب صد در صد قاطع نداده است و طبق فتوای حضرت امام، کسانی که شغل مسافرتی ندارند ـ مانند سرباز ـ با طیّ مسافت
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 200
هشت فرسخ شرعی نماز و روزه آن ها شکسته است. لطفاً دستور مسأله چیست؟ اگر نماز و روزه قصر است به خاطر شغلی که ما داریم، در بیشتر مناطق کشور عزیزمان، محل کار ما به این شکل است. تکلیف روزۀ قضای ما چیست؟
2. آیا پایگاه دزفول، جزو شهرستان دزفول به حساب می آید یا نه؟ از درب پایگاه تا شهر چهار کیلومتر است؛ از یک طرف، چسبیده به پادگان زمینی است که متصل به شهر است و از طرف دیگر حصار پایگاه تا کنار رودخانه ادامه دارد و آن طرف رودخانه، شهر واقع شده ولی از منازل تا حصار طرف رودخانه مقداری فاصله است. در ضمن، امام جمعۀ محترم دزفول می گوید که در بین مردم، معروف است که پایگاه، جزء شهر است. با این حال، نماز در شهر دزفول شکسته است؟
بسمه تعالی، در فرض سؤال، شما در محل کار و منزل، حکم مسافر دارید و قضای روزه را باید با قصد اقامت ده روز یا در وطن، پیش از رسیدن ماه رمضان سال بعد انجام دهید؛ و تشخیص یکی بودن پایگاه با شهر، با عرف است.
[سؤال 2962] 1479
بسمه تعالی 10 / 3 / 1361
با درود بر امام امت و تحیّت بر روح شهدا و عرض سلام به شما برادران؛ خاطر عالی را به عرایض ذیل معطوف داشته و نظر امام در مورد این مسأله را خواستارم:
پارسال جهت آموزش امور هواپیمایی به اصفهان مسافرت و قصد اقامت نمودم و روزه و نماز را کامل به جا می آوردم؛ لکن در قبل از ظهر و یا بعد از ظهر، روزها یک ساعت جهت آموزش در اطراف اصفهان ـ احتمالاً ـ خارج از حد سفر، پرواز می کردم و این امر بیست روز طول کشید؛ آیا نماز و روزۀ ما درست بوده است یا خیر؟
بسمه تعالی، حکم مسافر داشته اید و با علم یا احتمال این که بین ده روز از آن جا خارج می شوید، نمی توانید قصد نمایید.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 201
[سؤال 2963] 1480
بسمه تعالی 3 / 10 / 1361
دفتر رهبر کبیر انقلاب و بنیان گذار جمهوری اسلامی ایران
بعضی از پرسنل این پایگاه مسکنشان در پایگاه و محل کارشان در مکانی است که کمتر از حد مسافت شرعی می باشد. آیا پرسنل فوق الذکر می توانند در پایگاه قصد نموده و بین پایگاه و محل کارشان هر روز یا هفته ای چند روز، رفت و آمد نمایند یا نه؟ لطفاً نظر حضرت عالی را در این مورد بیان فرمایید.
بسمه تعالی، چنانچه محل سکونتشان وطن آن ها نباشد، بدون قصد اقامت ده روز حکم مسافر دارند.
[سؤال 2964] 1481
بسمه تعالی 9 / 9 / 1361
محضر مبارک امام بزرگوار ما و مرجع جهانی، امام خمینی روحی له الفداء
1. نماز و روزۀ پاسداران و جهادگران و ارتشیان و ژاندارم ها چگونه است؛ در حالی که هیچ کدام یقین ندارند در بین ده روز، مأموریت و مسئولیت، در حومه و حوزه و چند فرسخی برایشان رخ ندهد؟ آیا می توانند قصد ده روز کنند؟ و اگر نمی توانند، روزه را در چه هنگامی بگیرند؟
بسمه تعالی، اگر در وطن خود نیستند و نمی دانند چند روز می مانند، نمازشان شکسته است و نمی توانند روزه بگیرند؛ و برای قضای روزه ها باید در بین سال ـ تا رمضان دیگر ـ در وطن روزه بگیرند یا در محلی قصد اقامۀ ده روز کنند و روزه ها را به جا آورند.
2. برادران اهل تسنن در هنگام سر بریدن، پیشانی گوسفندان را رو به قبله قرار می دهند و کاردگاه و دست و پا را رو به قبله قرار نمی دهند. خوردنش برای ما اشکال دارد یا خیر؟ خودشان سر می برند و همۀ علمایشان که در این حومه هستند حلال می دانند. نمی دانم اصل فتوایشان همین است یا طور دیگری؟
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 202
بسمه تعالی، فرض مذکور، حکم جهل به حکم را دارد که ذبیحه، حلال است.
3. آیا به نماز جمعه شان شرکت کنیم، در حالی که آنان به نماز ما شرکت نمی کنند؟ و اگر نماز جمعه را با آنان خواندیم درست است؟ چون امام جمعۀ آنان، آن شرایط را ممکن است دارا نباشد؟
بسمه تعالی، بستگی به وجود تقیّه دارد و با شرایط تقیّه، اقتدا صحیح است.
[سؤال 2965] 1482
بسمه تعالی 5 / 10 / 1361
این جانب یکی از سربازان امام زمان در جبهۀ غرب، به حضور رهبر مسلمانان جهان و رهبر عظیم الشأن انقلاب سلام عرض می کنم.
پس از عرض سلام؛ سلامتی تمام بندگان خدا به خصوص ولی عصر، امام زمان (عج) و رهبر عزیزم را از درگاه خداوند متعال خواستارم؛ امیدوارم از من بسیجی راضی باشید. اما دلیل این که دیر به جبهه رفتم این بود که نزدیک دو سال، خرجی خانه را به عهده داشتم؛ چون پدرم بیکار بود و وقتی که پدرم سر کار رفت، در اولین فرصت به جبهه رفتم و هم اکنون نزدیک چهار ماه است که در جبهه ها هستم.
و در آخر، سؤالی داشتم و آن این که ما الآن در جبهۀ غرب و در یکی از روستاهای سردشت هستیم، فاصله از روستا تا شهر تقریباً چهار کیلومتر است و ما هر چند روز برای کارهای ضروری باید به شهر برویم، آیا باید نمازمان را کامل بخوانیم یا نه؟ و اگر که کامل باید بخوانیم، آیا نمازهایی که الآن شکسته می خوانیم اشکال پیدا می کند یا نه؟
اماما، من آن قدر گنه کارم که ارتباطم با خدا قطع شده و من تو را شفیع قرار می دهم که ما را پیش خدا شفاعت کنی و از خدا بخواهی که این بار سنگین گناه را از دوش ما بردارد و من نیز قول می دهم که گناهی از من سر نزند. اماما، از خدا بخواه که ما را قبول درگاه خود بگرداند و نعمت بزرگ شهادت را نصیب ما نیز بکند.
خدایا، خدایا، تا انقلاب مهدی، خمینی را نگهدار، والسلام علیکم ورحمة الله
بسمه تعالی، در فرض سؤال، نماز را شکسته بخوانید.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 203
[سؤال 2966] ----> 1348
2. اگر کسی قصد کند که در جایی، ده روز بماند و بداند که در بین ده روز از حد ترخص خارج می شود آیا قصد او منعقد می شود یا خیر؟ و اگر نداند که از حد ترخص خارج می شود قصد او چگونه است؟ و بعد از برگشتن آیا نیاز به قصد مجدّد دارد یا خیر؟
بسمه تعالی، هنگام قصد اقامت ده روز، قصد خروج از حد ترخص محل اقامت به مدت یکی دو ساعت مضر نیست و بیش از آن اگر قصد دارد خارج شود ضرر به نیت اقامت می رساند و در موردی که قصد خروج مضر نیست، در بازگشت تجدید نیت لازم نیست.
[سؤال 2967] ----> 823
8. کسی که در جایی قصد اقامۀ ده روز می کند و از ابتدا هم قصد دارد که کمتر از چهار فرسخ برود و برگردد؛ بلکه قصد دارد که در عرض این ده روز، چند مرتبه برود و برگردد، نماز او چه صورتی دارد؟
بسمه تعالی، در فرض سؤال، اقامه محقّق نمی شود.
[سؤال 2968] 1483
بسمه تعالی
محضر مبارک رهبر کبیر انقلاب اسلامی، حضرت آیت الله العظمی امام خمینی، دام ظله العالی لطفاً به دو سؤال زیر پاسخ فرمایید.
1. این جانبان پرسنل پدافند هوایی جزیرۀ کیش به عرض عالی می رسانیم که محل خدمت و انجام وظیفۀ ما و محل اقامت ما تا شهر کیش، کمتر از چهار فرسخ و بیشتر از حد ترخص است و ما در بین ده روز، به طور مکرر از حد ترخص خارج می شویم و مدت خدمت ما در این جزیره، بعضی دو سال و بعضی سه سال و بعضی تا پنج سال است؛ با وجود این که ما در بین ده روز، هر روز یا یک روز در میان و یا دو روز در
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 204
میان، چند ساعت از حد ترخص خارج می شویم، آیا قصد اقامۀ ما محقق می شود یا نه؟ تکلیف نماز و روزۀ ما چیست؟
بسمه تعالی، اگر در حین نیت اقامت ده روز، بنای خارج شدن از محل اقامت به بیش از یکی دو ساعت دارند، قصد اقامت متحقق نمی شود؛ ولی اگر بار اول بنای خارج شدن نداشته باشند، پس از نیت اقامت و خواندن یک نماز چهار رکعتی، تا سفر هشت فرسخی پیش نیامده حکم اقامت باقی است.
2. بعضی از افراد پرسنل در نیروی هوایی کارشان فقط رانندگی است؛ و گاهی به مقدار چهار فرسخ و گاهی کمتر از چهار فرسخ رانندگی می کنند و در هیچ کار دیگری دخالت ندارند؛ به طوری که اگر از جزیرۀ کیش به جای دیگر منتقل شوند، باز کار رانندگی را به عهدۀ آن ها می گذارند. آیا در این صورت می توان گفت که شغل این شخص رانندگی است و اشکال مسأله قبل برای او نیست، یا این شخص هم با بقیه فرق نمی کند؟
بسمه تعالی، اگر در مقدار هشت فرسخ شرعی شغل رانندگی دارند، نمازشان تمام و روزه صحیح است.
[سؤال 2969] 1484
بسمه تعالی
با سلامی از صمیم قلب و آرزوی سلامتی و طول عمر از درگاه حق تعالی برای رهبر کبیر و نایب بقیة الله تا هنگام ظهور آن حضرت؛ لازم بود چند سؤال شرعی که با آن دست به گریبانیم را با قلب امت در میان بگذاریم:
1. تعدادی از سربازان اعزامی از مشهد مقدس به پادگان 01 تهران جهت خدمت زیر پرچم جمهوری اسلامی ایران هستیم و بدین گونه که مسئولین می گویند به مدت سه ماه آموزشی را در این پادگان خواهیم ماند و الآن که بعد از یک هفته آموزش با ماه مبارک رمضان در پیش رو هستیم، آیا با قصد سه ماه، این پادگان منزل ما محسوب شده و ماه رمضان را کامل روزه داریم، و پنج شنبه و جمعه را که از پادگان خارج می شویم، باید حد شرعی را در نظر بگیریم و با پیمودن فاصلۀ بیش از حد مسافر
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 205
محسوب شویم؟ در غیر این صورت، لطفاً مسأله را روشن نمایید.
بسمه تعالی، با نیت اقامت ده روز در یک محل، نماز تمام و روزه صحیح است ولی اگر از اول، قصد داشته باشد که بیش از یکی دو ساعت در خلال ده روز از محل اقامت خارج شود این نحو قصد اقامت صحیح نیست و چنانچه با چنین قصدی نماز را تمام بخواند و روزه بگیرد باید آن را قضا کند.
[سؤال 2970]
2. با توجه به این که چند روز گذشته از ماه رمضان را به روش بالا رفتار نموده ایم، در صورت خلاف، چه طریقی برای صحت آن لازم است؟
بسمه تعالی، حکم مسأله از جواب بالا معلوم می شود و اگر بخواهد نماز را تمام بخواند و روزه بگیرد باید قصد کند ده روز در یک محل، بدون خارج شدن از حد ترخص، آن جا بماند.
[سؤال 2971] 1485
بسمه تعالی
با سلام و آرزوی توفیق در راه پیشبرد اهداف مقدس اسلام و طول عمر رهبر کبیر انقلاب، مدّ ظله العالی
خواهشمند است فتوای امام را در رابطه با مسائل زیر بیان فرمایید:
1. حکم نماز و روزۀ کسی که در غیر وطن، قصد اقامۀ ده روز و بیشتر دارد و از ابتدا قصد دارد دو شب در میان در محلی که به اندازۀ حد ترخص می باشد برود، چیست؟ آیا حکم مسافر دارد؟ و اگر آن وقت گمان می کرده که نماز او تمام و روزه صحیح است، آیا الآن کفارۀ تأخیر دارد و یا فقط قضا بر او لازم است؟
بسمه تعالی، در فرض مرقوم، قصد اقامۀ ده روز محقّق نشده و حکم مسافر دارد و آنچه بر خلاف وظیفه عمل شده فقط قضا دارد.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 206
[سؤال 2972]
2. در رسالۀ امام هست «کسی که قصد اقامۀ ده روز و بیشتر دارد، می تواند یکی دو ساعت از محل اقامت تا کمتر از چهار فرسخ شرعی برود». آیا این دو ساعت فقط در تمام ده روز است یا هر روز، یکی دو ساعت؟ و اگر هر روز یکی دو ساعت رفته، حکم نماز و روزۀ آن وقت او چه می شود؟
بسمه تعالی، مربوط به یک بار در تمام ده روز است.
[سؤال 2973]
3. کسی که قصد اقامه در محلی به فاصلۀ چهار فرسخ یا مقداری کمتر از وطن خود دارد، اگر روزی یکی دو ساعت از فاصلۀ چهار فرسخ جدا بشود چه حکمی دارد؟
بسمه تعالی، حکم این مسأله از دو مسأله قبل ظاهر شد.
4. خرید و فروش زمین های ممنوع المعامله فعلی توسط دولت که با قولنامه به خریدار می دهند و او ساختمان می نماید و بعد، صاحب زمین به عنوان خانه به او سند می دهد شرعاً جایز است یا خیر؟ و آیا فقط معصیت کرده یا نماز خواندن هم در چنین منزلی اشکال دارد؟
بسمه تعالی، تخلف از مقررات جایز نیست ولی اگر از مالک شرعی خریده نماز در آن صحیح است.
[سؤال 2974] ----> 1004
3. اگر عده ای از کارکنان پالایشگاه تهران ـ استثنائاً ـ در ماه مبارک رمضان، در شهر ری قصد اقامت ده روزه نمایند و روزه بگیرند، با توجه به این که شهر ری تا منزل مسکونی آن ها کمتر از 5 / 22 کیلومتر می باشد، آیا روزۀ آن ها صحیح می باشد؟
بسمه تعالی، با فرض این که روزانه بنا دارند به پالایشگاه ـ که خارج از شهر ری است ـ بروند، قصد اقامت ده روز در یک محل متحقق نیست و حکم مقیم مترتّب نمی شود.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 207
[سؤال 2975] ----> 1382
2. فعلاً در شهری که زندگی می کنم، مدت چهار سال است که اقامت دارم ولی محل کارم از شهر، 8 کیلومتر فاصله دارد که هر روز مجبورم این فاصله را بروم و برگردم؛ ضمناً بعضی اوقات هم در هفته ای یکی دو بار از پادگان هم به صحرا می رویم؛ در ماه، یکی دو شب هم در محل کارم بایستی باشم؛ لطفاً بنویسید که در شهر و در محل کارم به چه ترتیب بایستی نماز و روزه ام را بخوانم و بگیرم؟
بسمه تعالی، اگر در محل سکونت فعلی قصد توطّن و ماندن همیشگی ندارید، بدون قصد ماندن ده روز در یک محل، در محل سکونت و محل کار حکم مسافر دارید.
[سؤال 2976] 1486
بسم الله الرحمن الرحیم شانزدهم ذوالقعده 1402 ق
سماحة سیدنا الإمام المفدی، السید روح الله الموسوی الخمینی، دام ظله العالی
السلام علیکم ورحمة الله وبرکاته
وبعد نرجو من سماحتکم الإجابة علی الأسئلة التالیة:
1. کنت فی شهر رمضان فی قریة للتبلیغ، ونویت الإقامة عشرة أیام، وکان من نیّتی الخروج فی کلّ لیلة إلی قریة تبعد خمسة کیلومتر تقریباً وانقضی الشهر وأنا فی کلّ لیلة أذهب إلی تلک القریة ثلاث ساعات تقریباً، ثمّ أعود لمحل الإقامة واُغادر إلی قریة اُخری تبعد حوالی کیلومتر واحد ولمدّة ثلاث ساعاتٍ أیضاً وصادف أن غادرت محلّ الإقامة نهاراً أکثر من مرّةٍ لمدة ثلاث ساعاتٍ أو أقلّ. فهل الإقامة مع هذا کلّه تعتبر شرعیة وهل الصیام والصلاة صحیحان.
بسم الله الرحمن الرحیم، فی مفروض السؤال، لم تصحّ نیّة الإقامة ویجب قضاء الصوم والصلاة قصراً.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 208
[سؤال 2977]
2. إذا نوی شخص الإقامة عشرة أیام، فکم مرّةٍ یسوغ له مغادرة محلّ الإقامة إلی ما دون المسافة خلال العشرة؟
بسم الله تعالی، إذا کان من قصده حینما نوی الإقامة، ذلک، جاز له قصد الخروج إلی ما دون المسافة بقدر ساعةٍ إلی ساعتین.
[سؤال 2978]
3. هل هناک فرقٌ بین من کان من البدایة ناویاً مغادرة محلّ الإقامة خلال العشرة لمرّةٍ أو مرّاتٍ وبین من لم تکن له هذه النیّة من البدایة واتّفق له ذلک خلال العشرة؟
بسم الله تعالی، لا یجوز إلاّ مع العلم برضاء المالک، أو العلم بأنّ مالک الحذاء الباقی هو الذی أخذ تلک الحذاء.
[سؤال 2979]
4. من نوی الإقامة عشرة أیام فی بلد وأتمّها، فهل یسوغ له بعد العشرة أن یمکث یوماً أو أیاماً خارج محلّ الإقامة، مع بقائه علی التمام؟
بسم الله تعالی، لا مانع من ذلک ویبقی علی التمام، وقد تقدّم فی المسألة السابقة.
5. هل یشترط فی حاکم الشرع (القاضی) أن یکون مجتهداً؟
بسم الله تعالی، یعتبر الاجتهاد، ویجوز فی مثل الوقت الحاضر، تصدّی القضاء لغیر المجتهد إذا کان عارفاً بالمسائل ـ ولو تقلیداً ـ بإذن ولیّ الأمر.
6. المجتهد الجامع للشرائط إذا أصدر أمراً إلزامیاً بالجهاد أو بأیّ شیءٍ آخر، فهل یجب علی غیر مقلدیه، امتثال أمره؟
بسم الله تعالی، ینفذ حکم ولیّ الأمر فی حقّ الجمیع، حتّی علی المجتهدین الآخر.
7. إذا أمّ شخصٌ جماعةً للصلاة وتبیّن بطلان صلاته، فهل تعتبر صلاة المأمومین باطلة؟
بسم الله تعالی، تختلف الموارد؛ ومجرد بطلان صلاة الإمام، لا یوجب بطلان صلاة من ائتمّ به.
8. إذا اشتبه الحذاء بحذاءٍ آخر فی اجتماع الناس، فهل یجوز أخذ الحذاء البدیل؟
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 209
بسم الله تعالی، لا یجوز إلاّ مع العلم برضاء المالک، أو العلم بأنّ مالک الحذاء الباقی هو الذی أخذ تلک الحذاء.
9. فی منی ـ هذه الأیام ـ یمنع الحجّاج من ذبح الهدی إلاّ فی الأماکن المخصّصة للذبح، التی یشکّ فی کونها تابعة لمنی فهل الذبح فیها مجزٍ ومبرءٌ للذمّة؟
بسم الله تعالی، مجزئ ومبرئ للذمّة.
10. إذا توضّأ الإنسان لغایة ـ کتلاوة القرآن ـ ثمّ أعرض عن تلک الغایة، فهل یبطل الوضوء؟
بسم الله تعالی، لا یبطل الوضوء بعد ما وقع صحیحاً.
11. هل یصحّ الوضوء إذا کان للکون علی الطهارة فقط؛ دون أیّ غایة اُخری؟
بسم الله تعالی، لا بأس به.
12. هل یصحّ الغسل إذا لم یکن المغتسل من نیّته أن یعمل أیّ عمل تترتّب صحّته علی الطهارة؟
بسم الله تعالی، لا بأس به.
13. هل یشترط فی صحّة الغسل، طهارة تمام کلّ عضوٍ قبل غسله أم یجوز ـ مثلاً ـ البدء بغسل أعلی العضو، ثمّ تطهیر أسفله وغسله.
بسم الله تعالی، لا یجب ذلک وإنّما الواجب، طهارة المحل قبل الغسل الوضوئی أو الغسلی؛ فلا یکفی غسل واحد للتطهیر والوضوء أو الغسل.
14. هل یجوز شراء الموادّ الغذائیة أو غیرها من الأسواق السوداء؛ مع عدم العلم بأنّ أصحاب هذه الموادّ یبیعونها برضی الحکومة إلاسلامیة أو بدون رضاها، کما قد یحتمل أنّهم جلبوا هذه الموادّ عن طریق التهریب؟
بسم الله تعالی، لا مانع منه ما لم یعلم منع فیه من الدولة الإسلامیة.
15. هناک من یأخذ من الشوری المحلّیة أشیاءً لا یحتاجها ـ کالسیگار مثلاً ـ ثمّ یبیعها فی الأسواق أو یعطیها لأصدقائه. فهل هذا العمل جائز وهل یجوز الشراء من هذا الإنسان؟
بسم الله تعالی، یجب فی ذلک مراعاة مقرّرات الدولة الإسلامیة.
[سؤال 2980] 1487
بسمه تعالی 15 / 9 / 1361
محضر مبارک امام خمینی، رهبر کبیر انقلاب و مرجع عالی قدر مسلمین
سؤال هایی پیرامون احکام برای حقیر مطرح است؛ مستدعی است جواب آن ها
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 210
را مرقوم فرمایید.
1. در شهری غیر از موطن خویش سکونت دارم؛ محل کارم ده کیلومتر خارج از همین شهر است؛ قصد اقامت دائم نیز در آن جا ندارم. آیا می توانم در حالی که هر روز به سر کار می روم، قصد اقامت ده روزه در محل سکونت نموده و نمازم را کامل بخوانم؟
بسمه تعالی، با فرض این که ده روز فقط در محل سکونت نمی مانید، نمی توانید قصد کنید.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 211