در بیان فضیلت صدقه است

‏‏در بیان فضیلت صدقه است‏‏ ‏

‏‏و اما سنت سوم رسول اکرم، صلّی الله علیه و آله و سلّم، که آن عبارت است از صدقه و جهد نمودن در آن، پس آن نیز یکی از مستحبات است که کمتر در اعمال مستحبه به پایه آن می باشد. و اخبار در موضوع صدقه، حتی بر خارج از مذهب و بر حیوانات برّی و بحری، بیش از آن است که در این مختصر بگنجد، و ما به ذکر بعضی از آن اکتفا می کنیم.‏

‏‏محمّد بن یعقوب بإسناده عن عبد الله بن سنان فی حدیث قال قال أبو عبد الله،‏

‏
‏‎

‏‏و تدبر در این حدیث شریف و امثال آن، که در ابواب متفرقه کتب اصحاب، رضوان الله علیهم اجمعین، منقول است، برای اهل معرفت و اصحاب قلوب کشف توحید فعلی و تجلی قیومی حق را می نماید. و اشاره به نکته مهمه ای است که توجه به آن برای کسانی که قیام به این امر مهم می کنند خیلی لازم است. و آن آن است که انسان بفهمد تصدق در دست که واقع می شود، که نعوذ بالله اگر منت و اذیتی در دادن صدقه از انسان نسبت به فقیر واقع شود، اوّل به حق تبارک و تعالی واقع شود، پس از آن به سائل، چنانچه اگر تواضع و فروتنی کند و از روی کمال خضوع و مذلت صدقه را به سائل مؤمن تقدیم کند، برای حق تعالی کرده، چنانچه عالم آل محمد، صلّی الله علیه و آله، و عاشق جمال حق تعالی، جناب باقر العلوم، علیه السلام، صدقه را پس از وقوع در دست سائل می بویید و می بوسید و استشمام رایحه طیبه محبوب از آن می کرد. و خدا می داند برای آن ذات مقدس و عاشق ‏

‏
‏‎

‏‏افسوس و هزاران افسوس! که این نویسنده مستغرق در بحار هوای نفس و مخلّد بر ارض طبیعت و گرفتار شهوات و اسیر بطن و فرج و بیخبر از ملک هستی و مست خودی و خود پرستی در این عالم آمد و عن قریب خواهد رفت و از محبت اولیا هیچ ادراک نکرد و از جذبات و جذوات و منازل و مغازلات آنها هیچ نفهمید، و وقوفش در این عالم وقوف حیوانی و حرکاتش حرکات حیوانی و شیطانی بود. اگر چنین باشد، مردنش نیز مردن حیوان و شیطان است. اللهمّ إلیک المشتکی و علیک المعوّل. ‏‎[4]‎‏ خداوندا، تو خود ما را به نور هدایتت دستگیری فرما و از این خواب سنگین بیدار فرما و به عالم غیب و نور و دار بهجت و سرور و خلوت انس و محفل خاص دعوت کن.‏

‏‏و بإسناده عن أبی عبد الله، علیه السّلام، قال قال رسول الله، صلّی الله علیه و آله: أرض القیامة نار ما خلا ظلّ المؤمن فإنّ صدقته تظلّه.‏‎[5]‎‏ «فرمود حضرت صادق، علیه السلام، که حضرت رسول خدا صلّی الله علیه و آله فرمود: زمین قیامت آتش است، مگر سایه مؤمن و جوار آن که صدقه او را سایه اندازد و حفظ نماید.» و در روایت است که «صدقه را خدای تعالی تربیت فرماید مثل شماها که بچه شتر را تربیت می کنید. و اگر نصف خرما صدقه دهید، خدای تعالی آن را تربیت می فرماید و در روز قیامت آن را می دهند به بنده در صورتی که مثل کوه احد یا بزرگتر از آن است.»‏‎[6]‎‏ و از این قبیل حدیث بسیار است. و در احادیث کثیره وارد است که صدقه مردنهای بد را دفع می نماید، ‏‎[7]‎‏ و روزی را نازل می کند، ‏‎[8]‎‏ و قرض را ادا می کند، ‏‎[9]‎‏ و عمر را زیاد کند، و هفتاد طور مردن بد را دفع کند، ‏‎[10]‎‏ و خدای تعالی عوض آن را از ده تا صد هزار عطا فرماید، ‏‎[11]‎‏ و اسباب زیادت مال گردد، ‏‎[12]‎‏ و در صبح هر کس صدقه دهد، از بلاهای آسمانی در آن روز ایمن گردد، و اگر در اوّل شب بدهد، از بلاهای آسمانی در آن شب ایمن باشد، ‏‎[13]‎‏ و مداوای مریضها با صدقه شود، ‏‎[14]‎‏ و اگر کسی اهل بیت مسلمی را کفایت کند، گرسنگی آنها را رفع کند و بدن آنها را بپوشاند و آبروی آنها را حفظ کند، از هفتاد حج محبوبتر است، با آنکه یک حج از هفتاد عتق رقبه بالاتر است، ‏‎[15]‎‏ با آنکه در عتق رقبه وارد است که هر کس بنده ای را آزاد کند، خداوند به هر عضوی از آن عضوی از او را از آتش جهنم ‏

‏
‏‎

‏‎ ‎

‏‎

• . فروع کافی، ج 4، ص 3،« کتاب الزکاة»،« باب فضل الصدقة»، حدیث 5.
• . فروع کافی، ج 4، ص 9- 10،« کتاب الزکاة»،« باب صدقة اللیل»، حدیث 3.
• . مستدرک الوسائل، ج 7، ص 164- 166،« کتاب الزکاة»، باب 4 از« ابواب الصدقة»، حدیث 1- 6.
• . «بار خدایا، شکوه به سوی تو برند و بر تو اعتماد کنند.»
• . فروع کافی، ج 4، ص 3،« کتاب الزکاة»،« باب فضل الصدقة»، حدیث 6.
• . قال: فسکت أبو عبد الله (ع) ساعة ثمّ قال: قال الله تعالی: إنّ من عبادی من یتصدّق بشقّ تمرة فأربیها له کما یربّی احدکم فلوّة حتی أجعلها مثل جبل أحد. بحار الانوار، ج 93، ص 122- 123، «کتاب الزکاة»، باب 14. حدیث 30.
• . قال رسول الله (ص): الصّدقة تدفع میتة السّوء. فروع کافی، ج 4، ص 2، «کتاب الزکاة»، «باب فضل الصدقة»، حدیث 1. و ص 5، «باب ان الصدقة تدفع البلاء» حدیث 3.
• . قال أبو عبد الله (ع) لمحمّد ابنه: یا بنیّ کم فضل معک من تلک النفقة؟ قال: أربعون دینارا. قال: أخرج فتصدّق بها قال: إنّه لم یبق معی غیرها. قال: تصدّق بها، فإنّ الله عزّ و جلّ یخلصها، أما علمت أنّ لکلّ شی ء مفتاحا و مفتاح الرّزق الصّدقة؟ فتصدّق بها. ففعل. فما لبث أبو عبد الله (ع) عشرة أیّام حتّی جاءه من موضع أربعة آلاف دینار. فقال: یا بنیّ أعطینا لله أربعین دینارا، فأعطانا الله أربعة آلاف دینار. (حضرت صادق (ع) به پسر خود، محمد گفت: «فرزندم، از آن پول چه قدر برای تو باقی مانده است؟» گفت: «چهل دینار.» فرمود: «بیرون برو و آن را ببخش.» گفت: «همین مقدار برایم مانده است.» فرمود: «آن را ببخش که خداوند عز و جل جای آن را پر می کند. آیا ندانستی که هر چیزی را کلیدی است و کلید روزی بخشش است؟ پس آن را ببخش.» محمد آن را بخشید. ده روز بر حضرت صادق (ع) بگذشت که از جایی چهار هزار دینار برای وی رسید. پس به فرزند خود گفت: «فرزندم، برای خدا چهل دینار انفاق کردیم خداوند چهار هزار دینار به ما باز گرداند.») و از هفتمین پیشوای شیعیان نقل است که فرمود: استنزلوا الرزق بالصدقة. (با بخشش روزی را از آسمان طلب کنید.) فروع کافی، ج 4، ص 9- 10، «کتاب الزکاة»، «باب فی أنّ الصدقة تزید فی المال»، حدیث 3- 4.
• . امام صادق (ع) فرمود: إنّ الصّدقة تقضی الدّین و تخلف بالبرکة. بخشش دیون را از گردن می افکند و مالها را با برکت می گرداند.» منبع پیشین، ص 9، حدیث 1.
• . عن أبی جعفر (ع) قال: البرّ و الصّدقة ینفیان الفقر و یزیدان فی العمر و یدفعان تسعین [خ: سبعین ] میتة السّوء. فروع کافی، ج 4، ص 2، «کتاب الزکاة»، «باب فضل الصدقة»، حدیث 2.
• . عن أبی جعفر (ع) فی قول الله عزّ و جلّ: «فأمّا من أعطی و اتّقی و صدّقه بالحسنی» (لیل- 5) قال: و إنّ الله یعطی بالواحدة عشرة إلی مأة ألف فما زاد الحدیث. وسائل الشیعة، ج 6، ص 256، «کتاب الزکات»، «ابواب الصدقة»، «باب 1»، حدیث 5.
• . پیامبر (ص) فرمود تصدّقوا، فإنّ الصّدقة تزید فی المال کثرة ... (صدقه دهید صدقه مال را فزونی دهد.) فروع کافی، ج 4، ص 9، «کتاب الزکاة»، «باب فی أن الصدقة تزید فی المال»، حدیث 2.
• . پیامبر (ص) فرمود: من سرّه أن یدفع الله عنه نحس یومه، فلیفتتح یومه بصدقة، یذهب الله بها عنه نحس یومه. و من أحبّ أن یذهب الله عنه نحس لیلتة، فلیفتتح لیلته بصدقة، یدفع الله عنه نحس لیلته ... (هر کس دوست می دارد که خدا شومی روز وی را از او دور دارد، روز خود را با صدقه آغاز کند، که به سبب آن خداوند شومی آن روز را ببرد. و هر که دوست دارد که خدا شومی شب وی را ببرد، شبش را با صدقه آغاز کند که خداوند به سبب آن شومی آن شب را از او دور کند.) فروع کافی، ج 4، ص 70، «کتاب الزکاة»، «باب أنّ الصدقة تدفع البلاء»، حدیث 9.
• . امام صادق (ع) فرمود: داووا مرضاکم بالصّدقة ... (بیماران خود را با صدقه درمان کنید.) فروع کافی، ج 4، ص 3، «کتاب الزکاة»، «باب فضل الصدقة»، حدیث 5.
• . امام باقر (ع) فرمود: لأن أحجّ حجّة أحبّ إلیّ من أن أعتق رقبة و رقبة. (حتّی انتهی إلی عشرة، و مثّلها و مثّلها حتّی انتهی إلی سبعین.) و لأن أعول أهل بیت من المسلمین أشبع جوعتهم و أکسو عورتهم و أکفّ وجوههم عن النّاس أحبّ إلیّ من أن أحجّ حجّة و حجّة و حجّة، (حتّی انتهی إلی عشر و عشر و عشر، و مثّلها حتّی انتهی إلی سبعین.) اگر یک حج به جای آورم خوشتر دارم از آنکه بنده ای آزاد کنم و بنده ای دیگر، (امام تا ده بار آن را تکرار کرد و ادامه داد تا به هفتاد رسید.) و اگر نفقه خانواده ای مسلمان را تعهد کنم و آنان را سیر گردانم و تنشان را بپوشانم و آبرویشان را نزد مردم نگاه دارم، خوشتر دارم از آنکه حجی به جای آورم و حجی دیگر و حجی دیگر. (و تا ده بار آن را تکرار کرد و ادامه داد تا به هفتاد رسید.) فروع کافی، ج 4، ص 2 «کتاب الزکاة»، «باب فضل الصدقة» حدیث 3.
• . عن جعفر بن محمّد (ع) أنّه قال فی الرّجل یعتق المملوک یعتق الله عزّ و جلّ بکلّ عضو منه عضوا من النّار. وسائل الشیعة، ج 16، ص 2، «کتاب العتق»، باب 1، حدیث 1.
• . از امام صادق (ع) در حدیثی بلند مروی است: و لقد أعتق علیّ، علیه السلام، ألف مملوک لوجه الله عزّ و جلّ، و برت [دبّرت ] فیهم یداه. (علی (ع) برای خشنودی خداوند عز و جل هزار بنده را از دسترنج خود آزاد کرد.) منبع پیشین، ص 3، حدیث 3.