فصل در اشاره اجمالیه به تفسیر سوره مبارکه «توحید»
بدان که تفسیر این سوره مبارکه و آیات اوّل سوره «حدید» از حوصله امثال ما
کتابشرح چهل حدیث (اربعین حدیث)صفحه 650
خارج و فی الحقیقه دخول در آن خروج از وظیفه است. چگونه برای مثل من در شریعت انصاف جایز است ورود در تفسیر چیزی که حق تعالی فرو فرستاده برای اشخاص متعمق و علمای محقق. و حضرت باقر العلوم، علیه السلام، (در تفسیر برهان است) پس از آنکه شمه ای از اسرار حروف کلمه مبارکه الصّمد را بیان فرمودند، گفتند: «اگر حمله ای برای علمی که خداوند به من عطا فرموده می یافتم، نشر می کردم توحید و اسلام و ایمان و دین و شرایع را در الصّمد.» و جناب فیلسوف کبیر، صدر المتألهین، در خصوص آیات سوره «حدید» فرماید: «بدان که این شش آیه که در حدیث اشاره به آنها شده هر یک متضمن باب عظیمی است از علم توحید و الهیت، و مشتمل امر محکمی است از احکام صمدیت و ربوبیت، که اگر زمان مهلت دهد و دهر مساعدت کند با عارفی ربّانی یا حکیمی الهی که علمش را اخذ کرده باشد از مشکاة نبوت محمدیه، علی الصّادع بها و آله أفضل السلام و التحیّة، و اقتباس کرده باشد حکمتش را از احادیث اصحاب عصمت و طهارت، سلام الله علیهم، هر آینه حقّ او و حقّ آن آیات آن است که برای تفسیر هر یک جلد کبیری، بلکه مجلدات کثیره ای، مشحون گرداند.»- انتهی. بالجمله، امثال نویسنده فارس این میدان نیست، ولی از آنجا که میسور، در سنّت عقل، به معسور ساقط نگردد، شمّه ای از آنچه تلقی نمودیم از مشایخ عظام و کتب ارباب معرفت و مشکاة انوار هدایت اهل بیت عصمت مذکور می داریم به طریق اجمال و اشاره، و من الله الهدایة.
کتابشرح چهل حدیث (اربعین حدیث)صفحه 651