فصل پنجم: اختلاف در بقای بر میت

وجوب رجوع به فتوای مجتهد اول

‏از آنچه گفتیم، مساله دیگری پیدا می‌شود و آن این است اگر شخصی در ‏‎ ‎‏احکام عملی [فروعات فقهی] از مجتهدی تقلید کند و بعداً آن مجتهد ‏‎ ‎‏بمیرد و او از مجتهد دیگری تقلید نماید که رجوع از مرده را واجب ‏‎ ‎

کتاباجتهاد و تقلید (ترجمه الاجتهاد و التقلید)صفحه 148
‏می‌داند و بر این اساس از وی تقلید کند سپس آن مجتهد نیز بمیرد و ‏‎ ‎‏مقلد از مجتهد دیگری تقلید نماید که بقا بر میت را واجب می‌داند، در ‏‎ ‎‏این صورت بر چنین شخصی واجب است به فتوای مجتهد اول برگردد؛ ‏‎ ‎‏زیرا برای او اماره فعلی پیدا شده است که فتوای مجتهد دوم مبنی بر ‏‎ ‎‏رجوع از مرده، باطل بوده است. لذا رجوعش از مجتهد اول را باطل ‏‎ ‎‏می‌بیند و معیار حجت فعلی نیز فتوای زنده می‌باشد. ‏

‏و قول به جواز بقا بر فتوای مجتهد دوم نیز بنا به رای مجتهد سوم ‏‎ ‎‏صحیح نیست؛ زیرا مجتهد سوم فتوای مجتهد دوم را در مساله اصولی ‏‎ ‎‏باطل و رجوع مقلد از مجتهد اول را نادرست می‌داند. بنابراین، برای ‏‎ ‎‏مقلد عملاً اماره‌ای بر بطلان رجوع خود از مجتهد اول حاصل شده ‏‎ ‎‏است، لذا معنا ندارد که مقلد در آن مساله همچنان باقی باشد.‏

‎ ‎

کتاباجتهاد و تقلید (ترجمه الاجتهاد و التقلید)صفحه 149