فصل اول : قلب ایران در قلب اروپا (امام در پاریس)

مصاحبه های امام

‏هجوم خبرگزاریها و خبرنگاران‌ رادیو تلویزیون‌ها و مطبوعات‌ سراسر دنیا به ‏‎ ‎‏نوفل‌لوشاتو باعث‌ شد که‌ محدودیتی که‌ دولت‌ فرانسه برای امام ایجاد کرده‌ بود در ‏‎ ‎‏مدت‌ کوتاهی‌ از بین‌ برود. البته‌ در شکسته‌ شدن این حریم عوامل‌ دیگری‌ نیز دخیل‌ و ‏‎ ‎‏مو‌ثر بودند از جمله‌ اولین‌ مصاحبه امام‌ با روزنامه‌ فیگارو که‌ آقای‌ قطب‌زاده‌ ترتیب‌ آن‏‎ ‎‏‌را ‏‎ ‎‏داد.‏

‏به هر حال سابقاً اگر امام‌ در نجف‌ بیانیه‌ای منتشر می‌کردند، باید ترجمه می‌کردیم و ‏‎ ‎‏می‌رفتیم‌ و این‌ روزنامه و آن‌ روزنامه را می‌دیدیم‌ و خواهش می‌کردیم آن‌‏‎ ‎‏را چاپ‌ کنند. ‏‎ ‎‏اما در نوفل‌لوشاتو خبرنگاران خودشان می‌دویدند به‌ دنبال‌ اینکه‌ خبر و مطلب‌ بگیرند، ‏‎ ‎‏به‌ طوری که‌ بعد از مدتی احساس‌ شد باید سر و سامانی‌ به‌ مصاحبه‌های‌ امام‌ داده‌ ‏‎ ‎‏بشود. یادم می‌آید این‌ موضوع‌ را یک‌ شب‌ در جمعی‌ با حضور آقایان‌ حبیبی، یزدی، ‏‎ ‎

خاطرات سیاسی- اجتماعی دکتر صادق طباطباییج. 3صفحه 41
‏موسوی‌ خوئینی‌ها، مرحوم‌ لاهوتی‌ و سیداحمد آقا مطرح‌ کردیم و قرار شد یک‌ کمیته‌ ‏‎ ‎‏سه‌ چهار نفری‌ تشکیل‌ بشود. احمد آقا بلافاصله این کمیته‌ را درست‌ کرد که‌ خودش و ‏‎ ‎‏آقایان‌ یزدی‌ و خوئینی‌ها و حبیبی‏‎[1]‎‏ آن را اداره می‌کردند و البته‌ متناسب‌ با حوزه‌ اقامت ‏‎ ‎‏و فعالیتهای سیاسی، افراد دیگری هم مساعدت می‌کردند. خبرگزاریها و مطبوعات ‏‎ ‎‏انگلیسی زبان را غالباً آقای‌ یزدی خودش حضور داشت و چنانچه مصاحبه با مطبوعات ‏‎ ‎‏آلمان‌ بود، من‌ شرکت می‌کردم‌ و یا اگر با خبرنگاران عربی و خاورمیانه بود، آقای‌ ‏‎ ‎‏دعایی‌ کمک‌ می‌کرد. گاهی ما فهرستی داشتیم شامل دویست نفر خبرنگار، همه هم‌ ‏‎ ‎‏معتبر که درخواست ملاقات برای مصاحبه‌ با امام‌ کرده‌و در نوبت‌ قرار گرفته بودند.‏

‏نحوه‌ کار به‌ این‌ شکل‌ تنظیم‌ شد که‌ خبرنگاران‌ سو‌الات‌ خودشان‌ را ابتدا تحویل‌ ‏‎ ‎‏می‌دادند، این‌ سو‌الات‌ بررسی می‌شد و خدمت‌ امام‌ داده می‌شد. امام که‌ پاسخ می‌دادند ‏‎ ‎‏آنگاه وقت‌ دیدار و مصاحبه تعیین می‌گشت و خبرنگار می‌آمد و چند دقیقه‌ای خدمت‌ ‏‎ ‎‏امام‌ می‌رسید و چنانچه لازم بود امام‌ توضیح‌ بیشتری‌ می‌‌دادند و اگر سو‌ال‌ دیگری‌ بود ‏‎ ‎‏مجدداً طرح می‌شد، دوستان‌ ترجمه‌ می‌کردند و امام‌ هم‌ پاسخ‌ می‌دادند.‏

‏گاهی هم‌ مصاحبه‌های‌ تلویزیونی‌ صورت می‌گرفت‌ که‌ البته‌ با یک سازماندهی قبلی‌ ‏‎ ‎‏بود. شبکه‌های تلویزیونی آلمان مسوولیتش برعهده من بود. گه‌گاه‌ به‌ آنها می‌گفتیم که‌ ‏‎ ‎‏بیائید و ترتیب‌ یک‌ مصاحبه‌ را می‌‌دادیم. البته باز هم‌ سوالات‌ از قبل‌ آماده‌ و بررسی‌ ‏‎ ‎‏می‌شد و امام پاسخ‌های‌ لازم‌ را می‌دادند. گرفتن‌ سو‌الات‌ از قبل‌ این‌ حُسن‌ را داشت که‌ ‏‎ ‎‏اولاً وقت‌ امام‌ با ترجمه‌ سو‌الات‌ خبرنگار و ترجمه‌ پاسخ‌ برای‌ او گرفته‌ نمی‌شد، ثانیاً از ‏‎ ‎‏یک‌ مقطعی‌ به‌ بعد سو‌الات‌ تکراری‌ بود و امام پاسخ‌ آنها را قبلاً داده‌ بودند. این‌ بود که‌ ‏‎ ‎‏این گروه‌ پاسخهای قبلی را آماده‌ می‌کردند، در عین‌ حال‌ همان‌ را هم‌ به‌ اطلاع‌ امام‌ ‏‎ ‎‏می‌رساندند، چه‌ بسا مواردی‌ پیش‌ آمد که‌ امام‌ معتقد بودند این‌ پاسخ‌ کهنه‌ است‌ و نکته‌ ‏‎ ‎‏جدیدی به‌ مطلب قبلی اضافه می‌کردند. مثلاً کنگره‌ ضد آپارتاید در مورد مسایل ‏‎ ‎‏آفریقای جنوبی تشکیل شده‌ بود و در آن بر تمایلات افکار عمومی جهان علیه آن تاکید ‏‎ ‎

خاطرات سیاسی- اجتماعی دکتر صادق طباطباییج. 3صفحه 42
‏شده‌ بود. در همین‌ ارتباط‌ امام‌ قبلاً عدم ارتباط سیاسی‌ با آفریقای‌ جنوبی‌ را به‌ دلیل ‏‎ ‎‏سیاست نژاد‌پرستانه رژیم حاکم‌ بر آن‌ کشور اعلام‌ کرده‌ بودند. بعد از این‌ کنگره‌ امام در ‏‎ ‎‏تحریک بیشتر و روشنگری افزونتر نسبت به‌ این مساله‌ هم‌ در دو سخنرانی خود در ‏‎ ‎‏همان‌ ایام و هم در چند مصاحبه با طول‌ و تفصیل بیشتری عنوان کردند. نمونه‌ دیگر ‏‎ ‎‏برگزاری‌ کنگره‌ سراسری کنفدراسیون دانشجویان و محصلین‌ ایرانی‌ خارج‌ از کشور بود ‏‎ ‎‏که‌ در قطعنامه‌ پایانی خود پیامی برای امام‌ فرستاده‌ بودند. جالب‌ است‌ که‌ در متن‌ پیام‌ و ‏‎ ‎‏ادبیات‌ آن کمترین‌ اشاره‌ای‌ به‌ مبانی‌ اسلامی‌ مبارزات‌ ملت ایران‌ نشده بود. در همین‌ ‏‎ ‎‏ارتباط‌ خبرنگاری‌ سو‌الاتی‌ از امام‌ مطرح کرده‌ بود، امام در پاسخ نکته‌ای بر مطالب قبلی ‏‎ ‎‏خود پیرامون‌ نقش روشنگرانه دانشجویان ایرانی خارج‌ از کشور به‌ جنبه‌های‌ عقیدتی و ‏‎ ‎‏ایدئولوژیک مبارزات مردم‌ ایران افزودند و ضمن‌ برشماری قسمت‌هایی از تاریخ ‏‎ ‎‏سیاسی‌ ایران، اهمیت مقطع‌ فعلی‌ را که‌ منطبق‌ بر آرمانهای فطری‌ ملت‌ بود مورد تاکید ‏‎ ‎‏قرار دادند. یا مساله‌ دیگر زمانی‌ که‌ پلیس‌ شاه‌ دست‌ به‌ کشتار دانشجویان‌ در زمان‌ ‏‎ ‎‏نخست‌وزیری‌ بختیار زده‌ بود موضع‌ امام‌ علیه‌ او شدیدتر گردید.‏

‏بخش‌ مهمی‌ از سو‌الات‌ خبرنگاران بویژه‌ خبرگزاریهای‌ مهم‌ در مورد مواضع‌ رژیم‌ ‏‎ ‎‏جدید پس از پیروزی انقلاب‌ بود. برخی‌ از خبرنگاران‌ که آزادتر بودند و بدشان‌ ‏‎ ‎‏نمی‌آمد که یک‌ تحولاتی در منطقه خاورمیانه و ایران صورت بگیرد، با انقلاب همدلی‌ ‏‎ ‎‏داشتند اما آنها هم‌ این‌ نگرانی‌ را داشتند که‌ کادر اداره‌ کننده‌ این حرکت بعد از پیروزی ‏‎ ‎‏توانایی اداره کشور را ندارد و احتمال‌ می‌دادند که‌ عناصر چپ‌ و توده‌ایها رفته‌رفته زمام‌ ‏‎ ‎‏امور را به‌ دست‌ بگیرند. لذا در اغلب‌ مصاحبه‌ها و گفتگوها سو‌ال می‌کردند بعد از ‏‎ ‎‏اینکه به حکومت رسیدید چه‌ می‌کنید؟ برنامه‌تان چیست؟ چه‌ افرادی‌ را دعوت‌ به‌ کار ‏‎ ‎‏می‌کنید؟ و از این‌ قبیل‌ سو‌الات. امام‌ هم‌ در نهایت‌ هوشیاری‌ پاسخ‌ می‌دادند و با ‏‎ ‎‏اطمینان‌ خاطر می‌گفتند از این جهت نگرانی‌ وجود ندارد.‏

‏یادم‌ می‌آید یک‌ روز بعدازظهر به‌ حاج‌ احمد آقا گفتم‌ برای‌ اینکه‌ دل امام‌ را واقعاً ‏‎ ‎‏گرم کنیم‌ که‌ این حرف‌ ادعا نیست‌ که‌ بعد از پیروزی می‌توانیم کشور را اداره‌ کنیم، ‏‎ ‎‏توسط‌ آقایانی که‌ در شهرهای مختلف می‌‌شناسید ـ گفتم‌ مثلاً آقای‌ صدوقی ـ‌ لیستی‌ از ‏


خاطرات سیاسی- اجتماعی دکتر صادق طباطباییج. 3صفحه 43

C:\Users\archive9\Pictures\5.JPG

خاطرات سیاسی- اجتماعی دکتر صادق طباطباییج. 3صفحه 44

‏اندیشمندان، مهندسین و متخصصین مسلمان تهیه شود و حوزه‌ اطلاعات و توانائیهای ‏‎ ‎‏مدیریتی آنها را جمع‌آوری کنند و این‌ فهرست را به امام‌ ارائه بدهیم که‌ هم دلگرم ‏‎ ‎‏شوند و هم‌ چنانچه‌ ان‌شاءالله انقلاب‌ پیروز شد و امام موفق شدند حکومت‌ پهلوی‌ را ‏‎ ‎‏سرنگون‌ کنند به‌ کادرهای‌ مدیریتی احتیاج دارند، این‌ لیست‌ از حالا آماده‌ شده‌ باشد. ‏‎ ‎‏سید احمد آقا خیلی از این پیشنهاد استقبال‌ کرد و قرار شد این‌ کار انجام‌ بشود.‏

خاطرات سیاسی- اجتماعی دکتر صادق طباطباییج. 3صفحه 45

  • . آقای دکتر حبیبی بعد از چند روز برای تهیه پیش‌نویس قانون اساسی به جنوب فرانسه رفت و نهایتاً دیگر  عضو گروه مصاحبه نبود.