فصل اول : قلب ایران در قلب اروپا (امام در پاریس)

بی اطلاعی کارتر از اوضاع ایران و آغاز ماموریت جورج بال

‏جان‌ استمپل‌ می‌گوید، تازه‌ بعد از این‌ همه‌ مناقشات‌ و کش‌ و قوسها و تناقض‌ها، کارتر ‏‎ ‎

خاطرات سیاسی- اجتماعی دکتر صادق طباطباییج. 3صفحه 64
‏طی‌ نامه‌ای‌ به‌ کمیته‌ بحران‌ اعلام‌ کرد از اوضاع‌ ایران‌ کاملاً بیاطلاع‌ است‌ و گزارشاتی‌ ‏‎ ‎‏که‌ دریافت‌ می‌کند با یکدیگر هم‌خوانی‌ ندارد.‏‎[1]‎

‏خصوصاً آنکه‌ می‌دید آرا و نظریات‌ سایروس‌ ونس‌ و جورج‌ بال‌ کاملاً نقطه‌ مقابل‌ ‏‎ ‎‏گروه‌ برژینسکی‌ قرار دارد، در حالی‌ که‌ هر دو گروه‌ حفظ منافع‌ ایالات‌ متحده‌ و ‏‎ ‎‏حمایت‌ کامل‌ از شاه‌ و حفظ‌ ایران‌ را مد نظر دارند. از این‌ رو تصمیم‌ گرفت‌ زیر نظر ‏‎ ‎‏خود تحقیقاتی‌ توسط‌ یک‌ تیم‌ تحقیقاتی‌ به رهبری یک‌ فرد کارشناس‌ زبده‌ دیگرانجام‌ ‏‎ ‎‏دهد. این‌ شخص‌ جورج‌ بال‏‎[2]‎‏ یکی‌ از دیپلماتهای‌ باهوش‌ و از سیاستمداران‌ کارکشته‌ و ‏‎ ‎‏آشنا به‌ امور خاورمیانه‌ بود. جورج‌ بال‌ زبان‌ فارسی‌ را خوب‌ می‌دانست. او همچنین‌ از ‏‎ ‎‏دین‌ براون،‏‎[3]‎‏ یکی‌ دیگر از سیاستمداران‌ و دیپلماتهای‌ امریکایی‌ که‌ سالیان‌ دراز در ایران‌ ‏‎ ‎‏و دیگر کشورهای‌ منطقه انجام وظیفه‌ کرده‌ بود و زبان‌ ترکی‌ و عربی‌ و فارسی‌ را ‏‎ ‎‏می‌فهمید، دعوت‌ به همکاری‌ کرد. این‌ دو نفر کمیته‌ای‌ تشکیل‌ دادند و دست‌ به‌ کار ‏‎ ‎‏شدند، از دوستان‌ شنیدم‌ که‌ برادران‌ انجمن‌ اسلامی‌ در امریکا از تاریخ‌ سفر هیات ‏‎ ‎‏اعزامی جورج‌ بال‌ به‌ ایران‌ اطلاع یافته‌ و در تهران‌ ترتیبی‌ اتخاذ کردند که‌ آن تیم‌ بتواند ‏‎ ‎‏اطلاعات‌ جامعی‌ از اوضاع‌ کشور به‌ دست‌ آورد. خصوصاً ترتیب‌ ملاقات‌ آنها با آیت‌الله ‏‎ ‎‏طالقانی‌ و مهندس‌ بازرگان‌ و دکتر میناچی‌ و نیز تنی چند از مقامات روحانی‌ داده‌ شده‌ ‏‎ ‎‏بود. شرح گزارش‌ جورج‌ بال‌ را در  همین‌ فصل‌ آورده‌ام.‏

‏قرائن‌ حاکی‌ از آن است‌ که‌ در پی ملاقاتهای‌ سران روحانی و سیاسی‌ با امام، ‏‎ ‎‏خصوصاً مصاحبه مهندس بازرگان و نیز سخنرانیها و پیامهای‌ امام، مشاورین‌ شاه‌ و ‏‎ ‎‏دیپلماتهای خارجی به‌ این یقین رسیده‌ بودند که‌ امام‌ به کمتر از رفتن‌ شاه‌ و ایجاد ‏‎ ‎‏حکومت‌ اسلامی تن‌ درنمی‌دهد و لذا هیچ یک از سیاسیون‌ ایران‌ جر‏‏ا‏‏ت‌ پذیرفتن‌ ‏‎ ‎‏شورای سلطنت و انتخابات‌ آزاد مجلسین‌ و... را نخواهد داشت. به‌ ویژه‌ که‌ شعارهای ‏‎ ‎‏مرگ بر شاه‌ و ننگ‌ بر این‌ سلطنت‌ پهلوی‌ و از همه‌ مهمتر «استقلال‌، آزادی، جمهوری‌ ‏‎ ‎‏اسلامی» تقریباً فراگیر شده‌ و تمامی‌ قشرهای‌ مملکت‌ را در بر گرفته‌ بود در همین حال‌ ‏‎ ‎

خاطرات سیاسی- اجتماعی دکتر صادق طباطباییج. 3صفحه 65
‏و احوال‌ روز 27 آبان‌ ازهاری‌ کابینه‌ خود را تکمیل‌ کرد که‌ در مجموع‌ 14 مقام‌ کشوری‌ ‏‎ ‎‏و 5 لشکری‌ در آن‌ حضور داشتند.‏

خاطرات سیاسی- اجتماعی دکتر صادق طباطباییج. 3صفحه 66

  • . همان.
  • . George Ball.
  • . Dean Brown.