اما 377 سال بعد از فوت کمالالدین فارسی، دانشمندی به نام «کریستین هویگنس» کتابی نوشته است به نام «فیزیک نور» که قسمتهای زیادی از آن شبیه کتاب کمالالدین است، بدون اینکه نامی از او برده شود. مثلاً کمالالدین نوشته بود: «نوری که از جشم نورانی خارج میشود، در اصل از جنس حرارت و آتش است؛ زیرا اگر نور آفتاب را به آیینه مقعر بیتابانیم، در یک نقطه جمع میشود و هرگاه در آن نقطه، جسم قابل سوختنی باشد، آن را میسوزاند.»
هویگنس دقیقاً مانند کمال الدین این چنین نوشته است: «نور از جنس آتش است و همه میدانند که از شعله آتش، نور به وجود میآید.
هرگاه نور را بر آینه مقعر بتابانیم و آن را در یک نقطه متمرکز کنیم. نقطهای نورانی تولید میشود که این نقطه نورانی سسوزاننده است و حرارتی دارد که اگر جسم قابل سوختن را در برابر آن نگهداریم، آن را مانند آتش میسوزاند.»
نکته مهم این است که به نظر میرسد ترجمه لاتین کمالالدین فارسی به کتابخانههای اروپا راه یافته است و به دلایلی که از عقل و انصاف دور است، بسیاری از نظریههای او از کتابها و زبان دانشمندان غربی سر در آورده است. شاید این معنای دیگری برای امانتداری علمی است و ما نمیدانیم!ا
مجلات دوست کودکانمجله کودک 47صفحه 16