مجله کودک 95 صفحه 16

دانش دوست داستان مغناطیس هفته گذشته خواندید که: پسرک چوپانی در ۲۵۰۰ سال پیش به هنگام چرای گوسفندانش، سنگ مغناطیس را کشف کرد. تالس دانشمند بزرگ یونان باستان، داستان کشف این سنگ را شنید و شبانه روز تحقیق کرد تا به ماهیت آن پی ببرد. او یک جسم شیشهای به رنگ طلایی پیدا کرد که به آن «کهربا» میگفتند این جسم از خاصیت مغناطیس برخوردار بود، اما با آن تفاوتهایی داشت. رفته رفته خاصیت سنگهای مغناطیسی کشف میشد. مثلا اگر عقربهای از جنس فولاد را به سنگ مغناطیس مالش میدادند، عقربه، خاصیت سنگ را پیدا میکرد. یک ویژگی جالب این عقربهها، این بود که اگر روی چوبپنبه، شناور بر سطح آب قرار میگرفتند، پس از مدتی چرخش، همواره در یک امتداد قرار میگرفتند. این امتداد، راستای شمال و جنوب بود. به این ترتیب «قطبنما» اختراع شد. شاید اگر این وسیله نبود، هیچگاه «کریستفکلمب» نمیتوانست قاره امریکا را کشف کند. اما کهربایی که تالس با مالش آن، چیزهای کوچک را جذب کرد، هم فایدههای زیادی داشت. «ویلیام گیلبرت» انگلیسی از خود میپرسید، که چرا کهربا، چیزهای سبک را میرباید؟ او که یک فیزیکدان بود شروع به تحقیق برروی سنگهای قیمتی دیگر مانند الماس کرد و فهمید که آنها هم بعد از مالش داده شدن چیزهای سبک را میربایند. گیلبرت، نام خاصیت ربایش را «الکتریک» نامید. زیرا کهربا در زبان یونانی، الکترون معنی میدهد. بعدها «والتر چارلتون» پژوهشگر انگلیسی پی به نیروی الکتریک برد و نیروی حاصل از مالش کهربا را نیروی الکتریسته نامید. در قرنهای بعد با استفاده از الکتریسته، چیزهای شگفتانگیزی اختراع شد. کنجکاوی دانشمندان در طول قرنها باعث شد تا راز پدیدههای طبیعی کشف شود و زندگی امروزه راحتتر گردد.