دانش دوست
تنها صداست که میماند!
صداها چیزی جز تعدادی گره و شکم نیستند! در واقع هر موج صوتی، از یک یا چند برآمدگی به نام «شکم» و تعدادی فرورفتگی به نام «گره» تشکیل شده است.
تمام ویژگیهای صدا (مانند زیر و بم بودن و...) به کم و زیاد یا کوتاه و بلند شدن این برآمدگیها و فرورفتگیها بستگی دارد. البته جنس محیطی که موج صدا در آن حرکت میکند نیز مهم است.
مثلاً حالت صدا در هوا یا در یک مایع مانند آب، با همدیگر فرق دارند. این تفاوتها را میتوانید در یک آزمایش علمی به راحتی متوجه شوید. اگر در تعدادی بطری، مقادیر مختلفی آب بریزید، (مانند شکل) و سپس در آنها به ترتیب بدمید، صدایی که میشنوید با همدیگر فرق دارند. زیرا در هر بطری گرهها و شکمهای صوتی با فاصله و زمانهای مختلف به سطح آب برخورد کرده و بازمیگردند. وسیله موسیقی به نام «اُرگ بادی» که در کلیساها از آن استفاده میشود، بر این اساس کار میکنند. اما در آنها به جای بطریهای آب، از لولههایی که با فاصلههای حسابشده باز و بسته شدهاند، استفاده شده است.
تا اینجا، آنچه درباره صدا برایتان گفتیم، به «ویژگیهای فیزیکی صوت» مربوط میشود. امّا هر صدایی هنگامی معنا و مفهوم پیدا میکند، که توسّط گوش به بخش شنیداری و مغز برود. صداها در آنجا، با توجه به سابقه هر صدایی که مغز در خود ذخیره دارد،مفهوم پیدا میکنند. در حقیقت، شنیدن واقعی مربوط به بخش شنیداری مغز است و گوشها تنها وسیلههایی برای انتقال صوت هستند.
خوشایند یا ناخوشایندبودن صداها، لذت شنیدن یک موسیقی زیبا، یا صدای آرامبخش ریزش آب یک آبشار، همه از فرمانهای بخش شنیداری مغز به دستگاه عصبی انسان است.
مجلات دوست کودکانمجله کودک 102صفحه 16