پاسخ شبهه عدم تناسب بین اعمال و جزاء
ثواب و عقاب اخروی، حاصل اعمال دنیوی
هر چه در عالم آخرت واقع می شود، یک چیزی است که از اینجا ما تهیه کرده ایم و وارد می کنیم در عالم آخرت. به ما یک چیزی خارج از عملمان نمی دهند؛ اعمال ماست اینها.(347)
بین 1344 تا شهریور 1346
* * *
تفاوت عذابهای دنیا و آخرت
اساس عذاب الهی بر اعمال ماست. هر عملی که از ما صادر می شود، در آن عالم یک صورت دارد، رد برانسان می شود. این طور نیست که عذاب آخرت شبیه عذاب های دنیایی باشد که مأمورین بیایند، بکشندش و ببرندش، و از باطن خود ـ ذات انسان ـ آتش طلوع می کند. اساس جهنم، انسان است، و هر عملی که از انسان صادر می شود بر شدت و مدت عمل، بر شدت و مدت عذاب می افزاید.(348)
20 / 9 / 63
* * *
ثواب و عقاب اخروی، بروز درون انسان
می دانیم که هرچه که در اینجا باشد، صورت غیبی اش در آنجا به ما می رسد. ما گرفتار اعمال خودمان هستیم در آن عالم، از خارج به ما چیزی نمی دهند. ما هستیم که بنا می کنیم اساس آن عالم را. این همه اعمال شماست که به شما رد می شود. اِنَّها هِی اَعْمالُکُمْ تُرَدُّ اِلَیْکُمْ، فَمَنْ یَعْمَلْ مِثْقال ذَرّةٍ خیرا یَرَه. نه اینکه ثوابش را می برد،
کتابمعاد از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 420
خودش را می بیند وَمَنْ یَعمَلْ مِثْقَالَ ذَرّةٍ شَرّا یَرَه. خود شرّ را می بیند، خود آن عمل را در آنجا می بیند. کارهای ما، عقاید ما، اخلاق ما؛ تمام اینها در آنجا منعکس است.(349)
1 / 1 / 61
* * *
تحذیر از پیامد اعمال
جمله ولتنظر نفس ما قدّمت لغدٍ تحذیر از پی آمدهای اعمال ما است و شاهد است بر آن که آنچه عمل می کنیم خود آنها به صورت مناسب در نشئه دیگر وارد می شوند و به ما خواهند رسید.(350)
* * *
انعکاس اعمال ما در آخرت
وقتی انسان از این جهان به جهان دیگر رخت بربندد و پرده ها پس برود، می فهمد که: ذلک بما قَدَّمَت اَیْدیکُم. وَ وَجَدوا ماعَمِلوا حاضِراً. تمام اعمالی که در این دنیا از انسان سر می زند در آن جهان دیده می شود، در برابر وی مجسم می گردد. فَمَن یَعْمَل مِثقالَ ذَرَّةٍ خَیراً یَرَه * و مَن یَعمَل مِثقالَ ذَرَةٍ شَرّاً یَرَه، تمام اعمال و کردار و گفتار انسان در جهان دیگر منعکس می گردد گویی از زندگی ما فیلم برداری می شود و در آن جهان نشان داده خواهد شد و قابل انکار نخواهد بود. همه اعمال و حرکات ما را علاوه بر شهادت اعضا و جوارح به ما نشان خواهند داد: قالوا اَنطَقَنَا الله الّذی اَنطَق کُلَّ شی ءٍ. در مقابل
کتابمعاد از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 421
خداوند که همه چیز را ناطق و گویا قرار داده، نمی توانید اعمال زشت خود را انکار کنید و پنهان نمایید.(351)
* * *
بهشت و دوزخ ساخته عمل انسان
بهشت و دوزخ از کار انسان پیدا شده است. در کار انسان است که یا عمل صالح است یا کار خوب است که مبدأ تحقق بهشت است یا اعمال غیرصالح و فاسد است که مبدأ دوزخ است.(352)
11 / 2 / 58
* * *
دوزخ صورتهای عمل و اخلاق انسان
اعمال و کردار آتشزای جهنّم
جهنّم وعذابهای گوناگون عالم ملکوت وقیامت صورتهای عمل و اخلاق خود توست. تو به دست خود، خویشتن را دچار ذلّت و زحمت کردی و می کنی تو با پای خود به جهنّم میروی و به عمل خود، جهنّم درست می کنی جهنم نیست جز باطنِ عملهای ناهنجار تو. ظلمتها و وحشتهای برزخ و قبر و قیامت نیست جز ظلّ ظلمانی اخلاق فاسده و عقاید باطله بنیالانسان:
فَمَنْ یَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ خَیْراً یَرَهُ * وَ مَنْ یَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ شَرّاً یَرَهُ.
امیرالمؤمنین فرماید: «این آیه شریفه، محکمترین آیات است». و ظاهر این آیه شریفه آن است که خود عمل خوب و بد را می بینیم...
اگر اعمال بنی الانسان نبود و صورتهای غیبی عملهای زشت ما نبود، جهنّمی نبود و همه عالم غیب بَرْد و سلامت بود.(353)
کتابمعاد از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 422
شما با دست خویش آتش روشن نکنید، آتش جهنم را شعله ور نسازید، جهنم با اعمال و کردار زشت انسان روشن می گردد. این اعمال بشر چموش است که آتش افروزی می کند. فرمود: جُزنا و هی خامِدَة (از جهنم گذشتیم در حالی که خاموش بود) اگر بشر با اعمال و کردار خویش آتش نیفروزد، جهنم خاموش است.(354)
کتابمعاد از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 423
کتابمعاد از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 424