فهارس

فهرست تفضیلی

‏ ‏

‏ ‏

‏ ‏

‏ ‏

‏ ‏

‏ ‏

فهرست تفصیلی

‏ ‏

عنوان ‏صفحه‏

‏ ‏

فصل اول: معاد، امتداد و استمرار حیات

‏          ‏‏عمومیّت معاد··· 3‏

‏          انسان دارای زندگانی دنیا و آخرت··· 4‏

‏          زندگی دنیا مقدّمه زندگی آخرت··· 4‏

‏          حسّ گرایی علت انکار معاد··· 5‏

‏          حرکت قهری به سوی حیات اخروی··· 5‏

‏          دنیا، راه است و ماورای دنیا، مقصد··· 6‏

‏          تفاوت معاد انسان با سایر موجودات··· 7‏

‏          مرجع و معاد عوالم وجودیّه··· 7‏

‏          انسان کامل، واسطه معاد موجودات··· 8‏

‏          انسان کامل، واسطه ایجاد و معاد موجودات··· 9‏

‏          اتّصال به عالم عقلی شرط عود به سوی حق··· 9‏

‏          معاد، تحوّل در همین عالم نیست··· ‏10

‏          ‏‏بیان اصل معاد در قرآن··· ‏11


کتابمعاد از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 461

‏          ‏‏تأثیر اعتقاد به معاد در زندگی··· ‏11

‏          ‏‏اعتقاد به معاد، مانع گناه··· ‏11

‏          ‏‏علل فراموشی سفر آخرت··· ‏12

‏          ‏‏علم و عمل زاد و راحله آخرت··· ‏13

‏          ‏‏خطیر بودن امر آخرت··· ‏14

‏ ‏

فصل دوم: دلایل اثبات معاد

‏          ‏‏معاد، ضروری ادیان و برهان··· ‏19

‏          ‏‏فطری بودن ایمان به معاد··· ‏19

‏          ‏‏اثبات معاد با تکیه بر فطرت بشر··· ‏19

‏          ‏‏عشق به راحتی مطلق··· ‏20

‏          ‏‏میل به حریّت و نفوذ اراده··· ‏21

‏          ‏‏حصول راحتی و نفوذ اراده در آخرت··· ‏21

‏          ‏‏عشق به بقای ابدی··· ‏22

‏          ‏‏جهان غیب و ثابت معشوق فطرت··· ‏22

‏          ‏‏عدم قابلیت دنیا برای عذاب مجرمین··· ‏23

‏          ‏‏عدم قابلیت دنیا برای برقراری عدالت کامل··· ‏24

‏          ‏‏جهان ابدی، جایگاه برپایی عدالت··· ‏27

‏          ‏‏برپا شدن قیامت، ضروری تکامل حرکت جوهری··· ‏27

‏          ‏‏ایجاد تدریجی قوا در انسان··· ‏28

‏          ‏‏حصول تدریجی مراتب تجرّد نفس··· ‏28

‏ ‏

فصل سوم: تجرّد نفس و بقای روح

‏          ‏‏حیوان و انسان دارای حقیقت غیرمادّی··· ‏33

‏          ‏‏انسان، موجود مجرّد··· ‏33


کتابمعاد از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 462

‏          ‏‏تجرّد عقلانی، مقصد رسالت انبیا··· ‏34

‏          ‏‏اختلاف محدّثین و محقّقین در تجرّد نفس··· ‏35

آرای فلاسفه در باب تجرّد نفس‏··· 36‏

‏          ‏‏تجرّد نفس، از مسلّمات فلسفه··· ‏36

‏          ‏‏رأی ثالیس ملطی··· ‏37

‏          ‏‏رأی اِنکسیمانس، فیلسوف ملطی··· ‏37

‏          ‏‏رأی انباذقلس··· ‏37

‏          ‏‏رأی فیثاغورث··· ‏38

‏          ‏‏رأی سقراط··· ‏39

‏          ‏‏رأی افلاطون··· ‏39

‏          ‏‏رأی ارسطاطالیس··· ‏40

‏          ‏‏رأی شیخ الرّئیس··· ‏41

‏          ‏‏رأی شیخ اشراق··· ‏42

‏          ‏‏رأی صدرالمتألّهین··· ‏43

‏          ‏‏رأی دکارت··· ‏44

‏اثبات تجرّد نفس··· 45‏

‏          ‏‏تجرّد قوای ادراکی··· ‏46

‏          ‏‏نقصان قوای فکری در پیری··· ‏47

‏          ‏‏تضادّ آثار نفس با خواصّ جسم··· ‏47

‏          ‏‏عدم فساد نفس به فساد بدن··· ‏48

‏ادلّه تجرّد نفس در اسفار··· 48‏

‏          ‏‏تجرّد محل علم به بسایط··· ‏48

‏          ‏‏نقد دلیل اوّل··· ‏49

‏          ‏‏تجرّد نفس، مقدّمه اثبات معاد··· ‏49

‏          ‏‏اثبات تجرّد نفس از طریق ادراک کلیّات··· ‏50


کتابمعاد از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 463

‏          ‏‏انجام امور غیرمتناهی··· ‏50

‏          ‏‏عدم انطباع قوّه عاقله در عضوی از اعضا··· ‏50

‏          ‏‏عدم ضعف قوّه عاقله در پیری··· ‏51

‏          ‏‏عدم تحقّق خواصّ جسمانی در قوّه عاقله··· ‏51

‏          ‏‏استغنای نفس در فعل خود از محلّ··· ‏51

‏          ‏‏درک امور شدید و ضعیف در آن واحد··· ‏52

‏          ‏‏عدم نیاز نفس در تأثیر و تأثّر به وضع خاص و محاذات··· ‏52

‏بقای نفس در عالم تجرّد··· 53‏

‏          ‏‏بقای نفس پس از مرگ··· ‏53

‏          ‏‏بقای نفس در عالم تجرد··· ‏54

‏          ‏‏استحاله فساد و فنای مجرّد··· ‏55

‏          ‏‏طرد عدم بر مجرّد از ناحیه عدم فاعل··· ‏56

‏          ‏‏بقای دائمی نفس به بقای فاعل آن··· ‏57

‏          ‏‏علّت محال بودن عدم بر مجرّد··· ‏57

‏          ‏‏راه داشتن عدم بر عالم طبیعت··· ‏57

‏          ‏‏ضرورت رسیدن نفس به تجرّد··· ‏58

‏          ‏‏تخلّص نفس از مادّه با حرکت جوهری··· ‏59

‏          ‏‏کفایت تجرّد خیالی برای اثبات بقای نفس··· ‏59

‏          ‏‏بقای نفس و حشر حیواناتِ دارای تجرّد برزخی··· ‏60

‏          ‏‏حضور حیوانات در برزخ و محشر··· ‏60

‏          ‏‏سعادت و شقاوت برزخیّه حیوانات··· ‏60

‏دلایل نقلی تجرّد و حیات روح··· 61‏

‏          ‏‏قرآن و حیات روح··· ‏61

‏          ‏‏دلالت قرآن بر تجرّد نفس··· ‏62

‏          ‏‏استدلال به آیه «علّم آدم الاسماء...»··· ‏63


کتابمعاد از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 464

‏          ‏‏شهود حضرت ابراهیم(ع) و اثبات تجرّد نفس··· ‏65

‏          ‏‏مشهودات حضرت ابراهیم(ع)··· ‏66

‏          ‏‏مسّ قرآن به وسیله مطهرین و اثبات تجرّد نفس··· ‏67

‏ ‏

فصل چهارم: حدوث نفس و رابطه آن با بدن

‏          ‏‏نشآت نفس ناطقه و تأثیر آنها بر یکدیگر··· ‏71

‏          ‏‏جایگاه نشآت وجودیّه انسان··· ‏72

‏          ‏‏مراتب و مقامات نفس··· ‏72

‏          ‏‏بدن، تجلّی مقام اوّل نفس··· ‏73

‏          ‏‏قوای انسانی در منزل مُلک··· ‏73

‏          ‏‏مقام دوم نفس··· ‏73

‏          ‏‏قوای نفس در منزل ملکوت··· ‏73

‏اقوال مختلف پیرامون حدوث نفس··· 74‏

‏          ‏‏نظر حکیم هندی··· ‏74

‏          ‏‏رأی شیخ الرّئیس··· ‏75

‏          ‏‏نظر صدرالمتألّهین··· ‏75

‏ارتباط نفس با عالم طبیعت··· 77‏

‏          ‏‏نفس، ولیده عالم طبیعت··· ‏77

‏          ‏‏نفس و بدن صورت و مادّه··· ‏78

‏          ‏‏چگونگی تعلّق نفس به بدن··· ‏78

‏          ‏‏ارتباط لزومی بین نفس و بدن··· ‏79

‏          ‏‏عقیده افلاطون در رابطه نفس و بدن··· ‏79

‏          ‏‏اشکال صدرالمتألّهین··· ‏80

‏          ‏‏حرکت مادّه و وصول به مرتبه نفس و عقل··· ‏81

‏          ‏‏اشتغال نفس به بدن در سنین مختلف··· ‏82


کتابمعاد از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 465

‏          ‏‏تعاکس رابطه نفس و قوای جسمانی با رابطه نفس و قوّه عاقله··· ‏82

‏          ‏‏ضعف قوای جسمانی و قوّت قوّه عقلانی··· ‏83

‏          ‏‏در تابعیّت نفس از بدن··· ‏83

‏          ‏‏صورت عامل تحصل و شیئیّت شی ء··· ‏84

‏          ‏‏چگونگی تابعیّت بدن از نفس··· ‏84

‏          ‏‏نفس، صورت بدن··· ‏85

‏          ‏‏واسطه ها در مراتب عالم و وجود انسان··· ‏87

‏          ‏‏حرکت نفس از مرتبه شهادت تا تجرّد عقلانی··· ‏88

‏          ‏‏لزوم وسایط بین مرتبه عقل و شهادت انسان··· ‏89

‏ارتباط روح با بدن در عالم برزخ و قیامت··· 90‏

‏          ‏‏بقای ارتباط روح با بدن پس از مرگ··· ‏91

‏          ‏‏سرّ زیارت اموات··· ‏91

‏          ‏‏حقیقت تعلّق روح به بدن پس از مرگ··· ‏92

‏          ‏‏تبدیل بدن طبیعی به بدن برزخی··· ‏92

‏          ‏‏بدن برزخی در حجاب بدن دنیایی··· ‏93

‏          ‏‏تبدیل جسم طبیعی به جسم برزخی··· ‏93

‏          ‏‏مراتب سه گانه نفس و عالم کبیر··· ‏95

‏          ‏‏وجود کمالات مرتبه پایین در مرتبه بالا··· ‏96

‏          ‏‏تناسب قوا در هر مرتبه با قوانین آنها··· ‏96

‏          ‏‏تفاوت خواب با تصوّرات خیالی··· ‏98

‏          ‏‏وجود حقیقت تکلّم و سمع در عوالم بالا··· ‏98

‏          ‏‏رهایی از طبیعت، شرط رؤیت برزخ··· ‏99

‏          ‏‏اشتمال عالم غیب بر حقایق کمالیّه عالم شهادت··· ‏100

‏          ‏‏نفس در مرتبه عقلانی دربردارنده کل کمالات··· ‏101

‏          ‏‏وجود جسمیّت در عالم برزخ··· ‏101


کتابمعاد از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 466

‏          ‏‏اشتمال بدن برزخی بر کمالات قوای بدن طبیعی··· ‏102

‏          ‏‏اختصاص حرکت به مرتبه طبیعت··· ‏103

‏          ‏‏اختصاص ادراک به مرتبه برزخی نفس··· ‏104

‏          ‏‏عدم تعصّی بدن از نفس در آخرت··· ‏104

‏          ‏‏سیر حرکت جوهری بدن طبیعی··· ‏104

‏          ‏‏عدم تعصّی بدن برزخی از نفس··· ‏104

‏          ‏‏قیام صدوری ابدان برزخی به بدن··· ‏105

‏          ‏‏نفس فاعل و خلاّق بدن برزخی··· ‏105

‏          ‏‏عدم معلولیت بدن برزخی نسبت به نفس··· ‏105

‏          ‏‏استخلاص از مادّه، سبب نفوذ اراده··· ‏106

‏          ‏‏معنی انشای بدن به وسیله نفس··· ‏108

‏          ‏‏مبادی و اصول مادّه اخروی··· ‏108

‏          ‏‏تفاوت صور منشئه نفس در دنیا و برزخ··· ‏110

‏          ‏‏اشکال بر تألم نفس از فعل خود··· ‏111

‏          ‏‏چگونگی تألم نفس از فعل خود··· ‏112

‏          ‏‏تعذیب به ادراک الم و غم··· ‏113

‏          ‏‏دیدگاه غزّالی پیرامون تألم نفس··· ‏113

‏          ‏‏عامل اصلی تألم و مقدّمات آن··· ‏114

‏ ‏

فصل پنجم: تناسخ

دلایل امتناع تناسخ‏··· 117‏

‏          ‏‏حرکت جوهری مادّه و تحوّلات آن··· ‏117

‏          ‏‏حرکت مادّه و تشکیل جسم و نفس··· ‏118

‏          ‏‏مادّه، زمینه حرکت و تغییر··· ‏119

‏          ‏‏استحاله تناسخ بر اثر حصول فعلیّت محض··· ‏120


کتابمعاد از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 467

‏          ‏‏ابطال تناسخ با تکیه بر فاعلیّت حق تعالی··· ‏121

‏          ‏‏ابطال تناسخ به طریق مقبول قوم··· ‏122

‏          ‏‏تناسخ، یعنی مادی کردن مجرّد··· ‏123

‏          ‏‏ابطال تناسخ با تکیه بر بساطت نفس··· ‏123

‏          ‏‏تناسخ صعودی و نزولی··· ‏124

‏          ‏‏نوع دیگری از تناسخ··· ‏125

‏ابطال تناسخ صعودی و نزولی··· 125‏

‏          ‏‏قول گروه اوّل و ابطال آن··· ‏125

‏          ‏‏قول دسته دوم و سوم از باورمندان به تناسخ··· ‏126

‏          ‏‏محال بودن دو نفس برای یک بدن··· ‏127

‏          ‏‏ردّ قول دوم قائلین به تناسخ··· ‏128

‏          ‏‏استحاله تعطیل نفس پس از استقلال··· ‏129

‏          ‏‏استحاله غیرمستقل پس از استقلال··· ‏129

‏          ‏‏ادّله ابطال تناسخ نزولی··· ‏129

‏          ‏‏ردّ قائلین به تناسخ نزولی··· ‏130

‏          ‏‏حرکت جوهری، حرکتی در جهت تجرّد··· ‏130

‏          ‏‏نقش ایمان و کفر و سعادت و شقاوت در تجرّد··· ‏131

‏          ‏‏تقسیم موجود مجرّد عقلانی به سعید و شقیّ··· ‏132

‏          ‏‏عدم وابستگی سعادت و شقاوت به میزان تجرّد··· ‏133

‏          ‏‏محال بودن سیر از کمال به نقص··· ‏134

‏          ‏‏محال بودن سیر از کمال به نقص··· ‏135

‏          ‏‏رابطه شدّت و ضعف هیولای ثانیه با تجرّد··· ‏136

‏          ‏‏دلیلی برای اثبات تناسخ··· ‏137

‏          ‏‏اشتغال نفوس شریره در برزخ به امور غیرعقلانی··· ‏137

‏          ‏‏سبب اِخبار فسقه و اهل باطل از عالم غیب··· ‏138


کتابمعاد از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 468

‏شبهات قائلین به تناسخ··· 138‏

‏          ‏‏تمسّک به آیات و روایات در اثبات تناسخ··· ‏138

‏          ‏‏پاسخ آیه «اخسئوا فیها...»··· ‏139

‏          ‏‏بطلان تناسخ ملکی و صحّت تناسخ ملکوتی··· ‏140

‏          ‏‏پاسخ به استناد آیه «کلّما نضجت جلودهم»··· ‏141

‏          ‏‏پاسخ اجمالی در باب رجعت و معاد جسمانی··· ‏142

‏          ‏‏ادعای ثبوت تناسخ به دلیل حشر و معاد جسمانی··· ‏142

‏          ‏‏ردّ تناسخ به منزله ردّ ضروری ادیان··· ‏143

‏          ‏‏پاسخ به شبهه رجعت··· ‏144

‏          ‏‏علی(ع) و حضور در مکانهای متعدد در زمان واحد··· ‏145

‏          ‏‏حضور ائمه(ع) بر بالین محتضرین در آن واحد··· ‏146

‏          ‏‏تناسخ (در دنیا) موجب عذاب گناهکاران··· ‏147

‏          ‏‏پاسخ شبهه و اشکال فوق··· ‏148

‏          ‏‏وجود مادّه، شرط تحقّق عذاب و درد··· ‏149

‏          ‏‏اختصاص تجرّد عقلانی محض به اولیا و خواص··· ‏152

‏          ‏‏رابطه میزان عذاب با قوّت ادراک··· ‏153

‏          ‏‏خلاصه شبهه اهل تناسخ··· ‏154

‏          ‏‏حرکت قهری انسان به سوی ماورای طبیعت··· ‏155

‏          ‏‏تفاوت حرکت ذاتی انسانها در عالم طبیعت··· ‏156

‏          ‏‏لزوم استعدادات غیرمتناهی در ملک··· ‏157

‏          ‏‏تناهی و عدم تناهی نفوس··· ‏158

‏          ‏‏عدم وقوع تناسخ در مرگ طبیعی و اخترامی··· ‏158

‏          ‏‏بحثی پیرامون مسخ··· ‏159

‏          ‏‏تفاوت مسخ با تناسخ··· ‏160

‏ ‏


کتابمعاد از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 469

فصل ششم: مرگ یا حیات برتر

حقیقت و کیفیت مرگ‏··· 165‏

‏          ‏‏مرگ، حیات ملکوتی و امر وجودی··· ‏165

‏          ‏‏خروج نفس از طبیعت و استقلال از بدن··· ‏166

‏          ‏‏خروج تدریجی از طبیعت به سوی برزخ··· ‏167

‏          ‏‏همراهی مرگ با انسان از ابتدای زندگی··· ‏167

‏          ‏‏ضعف قوا و ادراکات··· ‏168

‏          ‏‏موت طبیعی به اتمام سیر طبیعی··· ‏168

‏          ‏‏انتقال از نقص به کمال··· ‏169

‏          ‏‏مرگ، حیات حقیقی··· ‏169

‏          ‏‏قرینه والای حیات··· ‏169

‏اقسام مرگ··· 170‏

‏          ‏‏مرگ طبیعی (اجل حتمی)··· ‏170

‏          ‏‏موت اخترامی (اجل معلق)··· ‏171

‏          ‏‏بیانی دیگر پیرامون مرگ طبیعی و اخترامی··· ‏173

‏          ‏‏اخترامی نسبت به نوع، طبیعی نسبت به فرد··· ‏174

‏          ‏‏تشریح موت طبیعی و اخترامی با مبنای حرکت جوهری··· ‏175

‏          ‏‏حقیقت موت محتوم طبیعی··· ‏178

‏          ‏‏معنای وقوع مرگ انخرامی··· ‏180

‏          ‏‏میرندگان به موت طبیعی··· ‏181

‏          ‏‏مرگ اختیاری··· ‏185

‏مقام و حقیقت شهادت··· 185‏

‏          ‏‏شهادت، حیات جاوید··· ‏185

‏          ‏‏شهدا مرزوق عندربّ··· ‏185

‏          ‏‏بزرگی مقام شهدا··· ‏186


کتابمعاد از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 470

‏          ‏‏انسان کامل، یگانه مدرک حقیقت شهادت··· ‏187

‏          ‏‏نظر به وجه الله ، حاصل شهادت··· ‏187

‏          ‏‏نظر به وجه الله ، آخرین کمال انسان··· ‏188

‏          ‏‏حضور و شهود در مقام «جمع الجمع»··· ‏189

‏          ‏‏رضوان خدا و همجواری انبیا و اولیا··· ‏190

‏علّت خلق مرگ··· 190‏

‏          ‏‏سبب آفرینش مرگ··· ‏191

‏سبب خوف از مرگ··· 191‏

‏          ‏‏علاقه و دلبستگی به دنیا··· ‏191

‏          ‏‏حبّ بقا و تنفر از فنا··· ‏192

‏          ‏‏ترس به دلیل عدم اعتقاد به معاد··· ‏193

‏          ‏‏عدم اعتقاد به حیاتی برتر از حیات مادّی··· ‏193

‏          ‏‏محبت و وابستگی به دنیا و مافیها··· ‏194

‏          ‏‏سبب خوف متوسّطین··· ‏196

‏          ‏‏خوف کمّل از عظمت حق تعالی··· ‏196

‏          ‏‏سبب خوف و کراهت ناقصان··· ‏197

‏احتضار و خصوصیّات آن··· 198‏

‏          ‏‏مشاهده عالم غیب··· ‏198

‏          ‏‏مشاهده درجات و درکات··· ‏199

‏          ‏‏تفاوت مشهودات اهل ایمان و کفر··· ‏200

‏          ‏‏مشهودات وقت احتضار، مظهر باطن انسان··· ‏200

‏          ‏‏سبب گشوده شدن چشم ملکوتی در هنگام احتضار··· ‏202

‏          ‏‏ظهور ولایت و حضور ائمه(ع)··· ‏203

‏          ‏‏نمایاندن امور مورد علاقه انسان··· ‏207

‏          ‏‏خطر محبّت دنیا هنگام احتضار··· ‏207


کتابمعاد از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 471

‏          ‏‏حال محبس دنیا به هنگام احتضار··· ‏207

‏          ‏‏بروز امراض باطنی و نفسانی··· ‏208

‏سکرات مرگ··· 209‏

‏          ‏‏علاقه به دنیا، موجب سختی مرگ··· ‏209

‏          ‏‏آثار و شداید سکرات موت··· ‏209

‏          ‏‏اهوال و شداید سکرات موت··· ‏209

‏          ‏‏اثربخشی تلقین در سکرات موت··· ‏211

‏عزرائیل(ع) و نزع··· 212‏

‏          ‏‏حقیقت عزرائیلی و مظاهر آن··· ‏212

‏ ‏

فصل هفتم: عالم قبر یا برزخ

‏          ‏‏ورود به عالم برزخ··· ‏217

‏          ‏‏تفاوت قبر مادّی با عالم قبر··· ‏217

‏          ‏‏ظهور ارواح به صورت ابدان··· ‏218

‏          ‏‏حقیقت عالم برزخ··· ‏219

‏          ‏‏برزخ، عالم متوسّط بین دنیا و آخرت··· ‏220

‏          ‏‏برزخ، اوّلین منزل آخرت··· ‏220

‏          ‏‏عالم برزخ، نمونه ای از قیامت··· ‏220

‏          ‏‏حجاب، مانع دیدن برزخ··· ‏221

‏          ‏‏ذو مراتب بودن عالم برزخ··· ‏221

‏          ‏‏حیات برزخی··· ‏221

‏          ‏‏طول مدّت برزخ··· ‏221

‏          ‏‏میزان کوتاهی و بلندی برزخ··· ‏222

‏          ‏‏تخیّل شمول وجود طبیعی بر وجود برزخی و عقلانی··· ‏222

‏          ‏‏اشتمال مرتبه بالا بر کمالات مرتبه پایین··· ‏223


کتابمعاد از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 472

‏          ‏‏همزمانی حضور انسان در نشئآت··· ‏223

‏          ‏‏سبب عدم درک برزخ و برزخیان··· ‏224

‏          ‏‏چگونگی حضور انسان در نشئآت··· ‏224

‏          ‏‏اختلاف نشئه برزخ و طبیعت··· ‏225

‏          ‏‏ظهور ملکات باطنه در برزخ··· ‏225

‏          ‏‏فشار و عذاب قبر··· ‏225

‏          ‏‏عذاب قبر با امور دنیا··· ‏226

‏          ‏‏بدخلقی، موجب فشار قبر··· ‏226

‏          ‏‏فشار قبر، پیرو گشادگی و تنگی سینه··· ‏227

‏          ‏‏تجسّم اعمال خیر در قبر··· ‏227

‏ ‏

فصل هشتم: دنیا و آخرت

‏          ‏‏معنای دنیا و آخرت··· ‏231

‏          ‏‏مقصود از آخرت··· ‏231

‏دنیا··· 232‏

‏          ‏‏دنیا، اخسّ مراتب وجود··· ‏232

‏          ‏‏دنیا، یگانه راه کمال موجود··· ‏233

‏          ‏‏نیل به مقام انسانیّت··· ‏233

‏          ‏‏دنیا، دار سلوک اختیاری··· ‏235

‏          ‏‏دنیای مذموم··· ‏236

‏          ‏‏دنیای ممدوح و مذموم··· ‏237

‏          ‏‏تعریف عالم ملک··· ‏238

‏          ‏‏فرق دنیای مذموم و عالم طبیعت··· ‏239

‏          ‏‏تکذیب دنیا، نه عالم طبیعت··· ‏239

‏دنیا و ماورای دنیا··· 239‏


کتابمعاد از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 473

‏          ‏‏دار تغییر و فنا و سرای ثبات و بقا··· ‏239

‏          ‏‏ماورای دنیا، نورمطلق··· ‏240

‏          ‏‏بهشت، ماورای دنیا··· ‏240

‏          ‏‏ماورای دنیا، منظور رحمت الهی··· ‏240

‏آخرت··· 241‏

‏          ‏‏ارتباط بساطت با وحدت و کثرت··· ‏241

‏          ‏‏دار حیات حقیقی··· ‏242

‏          ‏‏اراده و حیات صور معاصی··· ‏242

‏          ‏‏حیات صور ملکوتی اعمال··· ‏243

‏مادّه اخروی··· 244‏

‏          ‏‏نبود هیولا در دار آخرت··· ‏244

‏          ‏‏نیاز صورت به مادّه در ابتدای وجود··· ‏244

‏          ‏‏علت زنده بودن دار آخرت··· ‏245

‏          ‏‏قوای چهارگانه مادّه و مبدأ فعّاله آخرت··· ‏246

‏          ‏‏کوچکی عالم دنیا در برابر آخرت··· ‏247

‏          ‏‏تعصّی مادّه دنیا از تنفیذ اراده··· ‏248

‏          ‏‏نفوذ اراده در آخرت··· ‏248

‏          ‏‏روایتی پیرامون نفوذ اراده در آخرت··· ‏249

‏          ‏‏هر انسان نوع منحصر به فرد··· ‏249

‏          ‏‏زوال نسبتهای ملکی و بقای ارتباطهای ملکوتی··· ‏250

‏          ‏‏دنیا، دار اختلاف رحمت و عذاب··· ‏250

‏          ‏‏آخرت محل نقمت و نعمت خالص··· ‏251

‏          ‏‏نقمت و نعمت آخرت فوق تصوّر انسان··· ‏251

‏          ‏‏قابل قیاس نبودن نعمت و نقمت دو عالم··· ‏252

‏          ‏‏عزّت و شقاوت آخرت، برتر از تصوّر انسان··· ‏253


کتابمعاد از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 474

‏          ‏‏عدم فطور نعمتهای بهشت در قلب انسان··· ‏253

‏          ‏‏بهشت، دار کرامت حق تعالی··· ‏253

‏          ‏‏آمیختگی لذّات دنیوی با رنج··· ‏254

‏          ‏‏لذّت دنیا، مانع سعادت··· ‏254

‏          ‏‏آخرت، دار رحمت رحیمیّه··· ‏254

‏          ‏‏محرومان از رحمت رحیمیّه··· ‏255

‏          ‏‏تفاوت نشئه دنیا و آخرت··· ‏256

‏          ‏‏دلیلی بر فرق دنیا و آخرت··· ‏257

‏          ‏‏تذکّراتی در پرهیز از دنیا و پرداختن به آخرت··· ‏258

‏          ‏‏دوری از دنیا و توجّه به آخرت··· ‏262

‏          ‏‏تقابل دنیا و آخرت و تمایلات قلب به دو عالم··· ‏265

‏ ‏

فصل نهم: معاد جسمانی

‏          ‏‏اصالت وجود··· ‏269

‏          ‏‏عینیّت تشخّص با وجود··· ‏269

‏          ‏‏وجود دارای مراتب··· ‏269

‏          ‏‏حرکت جوهری··· ‏270

‏          ‏‏شیئیّت شی ء به صورت نه مادّه··· ‏270

‏          ‏‏سیر انسان از مادّه به تجرّد··· ‏271

‏          ‏‏حرکت جسمانی اقتضای عالم مادّه··· ‏272

‏          ‏‏ضرورت معاد جسمانی برای انسان··· ‏273

‏          ‏‏حرکت انسان از نقص به کمال··· ‏274

‏          ‏‏وحدت شخصیّه··· ‏274

‏          ‏‏ارتباط بین وحدت و تشخّص··· ‏275

‏          ‏‏حفظ شخصیّت در عوالم مختلف··· ‏275


کتابمعاد از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 475

‏          ‏‏تجرّد مرتبه خیال··· ‏276

‏          ‏‏قیام صور خیالی و حسّی به نفس··· ‏277

‏          ‏‏خلاقیّت نفس در عوالم مختلف··· ‏277

‏          ‏‏عینیّت نفس با بدن اخروی··· ‏278

‏          ‏‏پیوستگی بین ذرّات عالم··· ‏278

‏          ‏‏مراتب سه گانه هستی··· ‏278

‏          ‏‏انسان جامع عوالم سه گانه··· ‏278

‏          ‏‏رفض هیولای منضمّه··· ‏279

‏          ‏‏عدم وابستگی هویّت انسان به جسم··· ‏280

‏          ‏‏تجرّد نفس با معاد··· ‏280

‏          ‏‏رابطه تجرّد نفس با معاد جسمانی··· ‏281

‏          ‏‏شیخ الرّئیس و مسأله معاد جسمانی··· ‏282

‏          ‏‏شیخ الرّئیس و عدم اثبات مرتبه برزخ··· ‏283

‏          ‏‏نقش تجرّد برزخی در تحقّق معاد جسمانی··· ‏283

‏          ‏‏عقل بالفعل مدرک حقایق عقلیّه··· ‏284

تطوّرات جسم در عوالم مختلف‏··· 285‏

‏          ‏‏حرکت دائمی از مادّه به سوی تجرّد··· ‏285

‏          ‏‏بقای شخصیّت با تبدیل مراتب وجود··· ‏286

‏          ‏‏حرکت جسم از کدورت به لطافت··· ‏287

‏          ‏‏تفاوت جسم دنیوی با جسم برزخی··· ‏288

‏          ‏‏شدّت و قوّت جسم در عوالم برتر··· ‏288

‏          ‏‏حفظ وحدت شخصیّه در حقایق متصرّم بالذات··· ‏290

‏          ‏‏«نفس» حقیقت واحده متغیّر بالذات··· ‏290

‏          ‏‏چگونگی تبدیل جسم طبیعی به جسم اخروی··· ‏292

‏          ‏‏بقای صورت و فنای مادّه به هنگام حشر··· ‏294


کتابمعاد از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 476

‏          ‏‏بقای صورت جسمیّه و نابودی هیولا··· ‏294

‏          ‏‏رابطه جسم دنیوی و اخروی با هیولا··· ‏295

‏          ‏‏حرکت جسم دنیایی در جهت تبدل به جسم آخرتی··· ‏296

‏          ‏‏بقای وحدت شخصیّه در اثر تجدّد و تبدیل··· ‏297

‏          ‏‏حافظ وحدت و شخصیّت جسم··· ‏297

‏          ‏‏تفاوت صورت و مادّه یا صورت مادّه «بدن»··· ‏298

‏          ‏‏حرکت جسم به سوی فعلیّت تام··· ‏298

‏          ‏‏تبدّل ابدان در اخبار··· ‏299

‏          ‏‏ثبات حقیقت جسم با دگرگونیهای آن در طول زمان··· ‏300

‏          ‏‏سرّ حفظ وحدت شخصیّه··· ‏301

‏          ‏‏جسم حاضر در رجعت··· ‏302

‏          ‏‏اخبار و معاد جسمانی و روحانی··· ‏303

‏شبهات معاد جسمانی··· 305‏

‏     ‏شبهه اوّل‏··· ‏305

‏          ‏‏شبهه آکل و مأکول··· ‏305

‏          ‏‏پاسخ شبهه بنابر مسلک صدرا··· ‏305

‏          ‏‏پاسخ دیگر بر پایه بقای عجب ذنب··· ‏305

‏          ‏‏نقد پاسخ عجب الذّنب و جزء لایتجزّی··· ‏306

‏     ‏شبهه دوم‏··· ‏307

‏          ‏‏کمبود مواد زمین برای احیای مجدّد··· ‏308

‏          ‏‏نفس حافظ وحدت بدن··· ‏308

‏          ‏‏پاسخهای مختلف بر مبنای متکلّمین··· ‏309

‏     ‏شبهه سوم‏··· ‏309

‏          ‏‏مشکل متکلّمین در پاسخ شبهه··· ‏309

‏          ‏‏پاسخ بر مبنای تفاوت دو عالم··· ‏310


کتابمعاد از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 477

‏          ‏‏اعتقادات نادرست پیرامون معاد جسمانی··· ‏311

‏     ‏معاد روحانی‏··· ‏312

‏          ‏‏معاد روحانی قبل از قیامت··· ‏312

‏          ‏‏فعلیّت عقل فطری برای تحقّق معاد روحانی··· ‏313

‏          ‏‏معاد روحانی مخصوص دارندگان عقل بالفعل··· ‏314

‏          ‏‏توقّف حرکت در عالم مثال و وقوع معاد جسمانی··· ‏314

‏          ‏‏حرکت در عالم مثال نافی معاد جسمانی··· ‏315

‏ ‏

فصل دهم: قیامت

‏          ‏‏قیامت، رجوع ملک به ملکوت··· ‏319

‏          ‏‏قیامت صغرا و کبرا··· ‏319

‏          ‏‏برزخ پایان انس با طبیعت··· ‏320

‏          ‏‏قیامت کبرای اسمای الهیّه اعیان ثابته و خارجیّه··· ‏320

‏          ‏‏اجتماع همه افراد در قیامت··· ‏321

‏          ‏‏برپایی قیامت به صفت جلال··· ‏321

‏          ‏‏تجلّی تامّ نور عظمت حق، سبب برپایی قیامت··· ‏321

‏          ‏‏قیامت روز حکومت جلالیّه··· ‏322

‏          ‏‏برپایی قیامت و نزع مطلق··· ‏322

‏          ‏‏کیفیّت مالکیّت حق تعالی··· ‏323

‏          ‏‏مالکیّت حق نسبت به عوالم مختلف··· ‏324

‏          ‏‏سبب اختصاص مالکیّت به یوم الدّین··· ‏325

‏          ‏‏ظهور موجودات، در «یوم الدّین»··· ‏326

‏          ‏‏ظهور احکام قیامت برای انسان کامل··· ‏326

‏          ‏‏بروز سلطنت تامّ الهیّه به واسطه انسان کامل··· ‏327

‏          ‏‏قیامت عالم کرامت و رحمت حقّ··· ‏327


کتابمعاد از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 478

‏          ‏‏قیامت بر مبنای تفضّل حق··· ‏328

‏          ‏‏سبب محرومیّت از رحمت حق··· ‏328

‏نامهای قیامت··· 328‏

‏          ‏‏وجه تسمیه قیامت به یوم الدّین··· ‏328

‏          ‏‏روز کشف سرایر··· ‏329

‏          ‏‏یوم الحسرة··· ‏329

‏          ‏‏روز ندامت··· ‏329

‏          ‏‏روز تبدیل و تبدّل ارض··· ‏330

‏          ‏‏سرشکستگی روز قیامت··· ‏330

‏ ‏

فصل یازدهم: صراط

‏          ‏‏بیان عرفانی صراط موجودات··· ‏333

‏          ‏‏صراط انسانی، طولانی ترین صراطها··· ‏334

‏          ‏‏سبب تفاوت صراط انسانها··· ‏334

‏          ‏‏صراط مستقیم، صراط انسان کامل··· ‏335

‏          ‏‏صورت باطنی ولایت، حقیقت صراط··· ‏336

‏          ‏‏انسان کامل، صراط مستقیم··· ‏337

‏          ‏‏دنیا، ابتدای صراط··· ‏338

‏          ‏‏انسان در صراط··· ‏338

‏          ‏‏صراط آخرت، باطن صراط دنیا··· ‏339

‏          ‏‏صراط مستقیم از طبیعت تا الوهیّت··· ‏340

‏          ‏‏استقامت دنیوی و اخروی··· ‏341

‏          ‏‏سعادت در پرتو گذر مستقیم··· ‏341

‏          ‏‏شرط عبور از صراط··· ‏342

‏          ‏‏احاطه آتش بر صراط··· ‏342


کتابمعاد از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 479

‏          ‏‏نورانیّت عقل، خاموش کننده شعله آتش··· ‏343

‏          ‏‏گذر به سلامت از آتش··· ‏343

‏          ‏‏رحم و امانت، دو جانب صراط··· ‏344

‏          ‏‏نور و روشنایی صراط··· ‏344

‏          ‏‏زاد و راحله عبور از صراط··· ‏345

‏ ‏

فصل دوازدهم: نامه اعمال

‏          ‏‏ثبت تمام اعمال··· ‏349

‏          ‏‏اعمال ما در محضر حق··· ‏349

‏          ‏‏پهنه عالم، نامه عمل انسان··· ‏349

‏          ‏‏لوح نفس، نامه عمل··· ‏350

‏          ‏‏لوح نفس، نامه عمل··· ‏350

‏          ‏‏صفحه قلب، صورت نامه عمل··· ‏350

‏          ‏‏ثبت اعمال دیگران در نامه عمل انسان··· ‏351

‏          ‏‏گشوده شدن نامه عمل··· ‏351

‏          ‏‏دادن نامه اعمال به دست انسان··· ‏352

‏          ‏‏عرضه نامه اعمال به پیغمبر(ص)··· ‏352

‏          ‏‏عرضه نامه اعمال به امام زمان(ع)··· ‏352

‏          ‏‏عرضه نامه اعمال به امام زمان(ع)··· ‏352

فصل سیزدهم: بهشت و جهنم

‏          ‏‏اقسام بهشت و جهنّم··· ‏355

‏          ‏‏مراتب بهشت··· ‏355

‏          ‏‏ارتباط مراتب بهشت با مراتب انسانی··· ‏356

‏          ‏‏ارتباط مراتب بهشت با مقامات معنوی··· ‏356


کتابمعاد از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 480

‏          ‏‏مراتب بهشت و نسبت آن با معرفت حق··· ‏357

‏          ‏‏حقیقت جنّت جسمانی··· ‏359

‏          ‏‏بهشت جسمانی، نتیجه اعمال صالحه··· ‏359

‏بهشت··· 360‏

‏     ‏بهشت اعمال‏··· ‏360

‏          ‏‏تعمیر بهشت به صور باطنی اعمال··· ‏360

‏          ‏‏بهشت عامّه مؤمنین··· ‏360

‏          ‏‏فراهم شدن مطلوبهای نفس··· ‏360

‏          ‏‏مهیّا شدن، شأن بهشت اعمال··· ‏361

‏          ‏‏سعه بهشت اعمال··· ‏361

‏     ‏بهشت صفات‏··· ‏361

‏          ‏‏جنّت متوسّط··· ‏361

‏          ‏‏مرتبه بهشت اخلاق··· ‏361

‏          ‏‏بهشت متوسّط برتر از بهشت جسمانی··· ‏361

‏          ‏‏بهشت متوسّطین، حاصل اخلاق کریمه··· ‏362

‏          ‏‏سعه بهشت اخلاق··· ‏362

‏          ‏‏اراده، میزان بهشت اخلاق··· ‏362

‏     ‏بهشت لقاء‏··· ‏364

‏          ‏‏برترین مرتبه بهشت··· ‏364

‏          ‏‏آخرین مرتبه بهشت··· ‏364

‏          ‏‏وصول به لذّت جمال الهی··· ‏364

‏          ‏‏بهشت لقاء، باطن معارف··· ‏364

‏          ‏‏بهشت عارفان··· ‏364

‏          ‏‏بهشت اولیای حقّ··· ‏365

‏     ‏جنّت خداوند‏··· ‏365


کتابمعاد از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 481

‏          ‏‏معاد بندگان خدا··· ‏365

‏          ‏‏جایگاه رسول الله و ائمه(ع)··· ‏366

‏          ‏‏جنّت خدا، جایگاه شهدا··· ‏367

‏          ‏‏ضیافت شهدا عندالرّب··· ‏367

‏          ‏‏خوی بهشتیان··· ‏368

‏جهنّم··· 368‏

‏     ‏حقیقت جهنّم‏··· ‏368

‏          ‏‏جهنّم، ضروری ادیان الهی··· ‏368

‏          ‏‏جهنّم، باطن طبیعت··· ‏368

‏          ‏‏جهنّم، باطن دنیا··· ‏368

‏          ‏‏جهنّم، ظهور طبیعت··· ‏368

‏          ‏‏جهنّم، ظهور طبیعت··· ‏369

‏          ‏‏جهنّم، ساخته اعمال انسان··· ‏369

‏          ‏‏جهنّم، صورت باطنی اعمال انسان··· ‏369

‏          ‏‏جهنّم، صورت باطنی اعمال انسان··· ‏370

‏          ‏‏جهنّم، رحمت در صورت غضب··· ‏370

‏          ‏‏باطن جهنّم، لطف خدا··· ‏370

‏          ‏‏آتش، رحمت برای موحّدین··· ‏371

‏          ‏‏آتش، صورت رحمت حق··· ‏371

‏          ‏‏جهنّم، دارالشفای گناهکاران··· ‏371

‏          ‏‏جهنّم، دار شفا و دار جزا··· ‏372

‏     ‏مراتب و خصوصیّات جهنّم‏··· ‏373

‏          ‏‏جهنّم اعمال··· ‏373

‏          ‏‏جهنّم اخلاق··· ‏373

‏          ‏‏جهنّم اخلاق یا ملکات··· ‏374


کتابمعاد از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 482

‏          ‏‏جهنّم عقاید··· ‏374

‏          ‏‏مراتب جهنّم و مراتب انسان··· ‏374

‏          ‏‏احاطه جهنّم بر دنیا··· ‏374

‏          ‏‏احاطه جهنّم بر کافران··· ‏375

‏          ‏‏شدّت آتش و عذاب جهنّم··· ‏375

‏          ‏‏شدّت آتش و عذاب جهنّم··· ‏379

‏          ‏‏شدّت آتش و عذاب جهنّم··· ‏379

‏          ‏‏سبب اختلاف آتش دنیا و آخرت··· ‏380

‏          ‏‏عدم احاطه آتش بر باطن و قلب··· ‏383

‏          ‏‏انسان بین دو جهنّم··· ‏383

‏          ‏‏آتش سوزاننده قلوب··· ‏384

‏          ‏‏آتش سوزاننده روح و درون··· ‏384

‏          ‏‏احاطه آتش جهنّم ظهور احاطه قیّومی حقّ··· ‏384

‏          ‏‏عذابهای مختلف جهنّم··· ‏385

‏          ‏‏سَقَر··· ‏385

‏          ‏‏هیبت مالک جهنّم··· ‏386

‏          ‏‏نشانه اهل جهنّم··· ‏386

‏          ‏‏اوصاف اهل جهنّم··· ‏386

‏          ‏‏نزاع اهل جهنّم··· ‏387

‏          ‏‏خصومت از مصایب جهنّم··· ‏387

‏          ‏‏مجادله، تخاصم اهل آتش··· ‏388

‏خلود··· 388‏

‏          ‏‏خلود در آتش··· ‏388

‏          ‏‏خلود در نار، تجسّم خلود طبیعت··· ‏388

‏موجبات خلود··· 388‏


کتابمعاد از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 483

‏          ‏‏انطفای نور فطرت··· ‏388

‏          ‏‏نابودی فطرت توحید··· ‏389

‏          ‏‏ملکات، زایل کننده ایمان··· ‏389

‏          ‏‏عجب و استغنای از فضل حق··· ‏389

‏          ‏‏اخلاق و نیّات فاسده··· ‏390

‏          ‏‏چگونگی ایجاد بهشت و جهنّم··· ‏391

‏ارتباط بین اعتقادات و جایگاه آخرت··· 392‏

‏          ‏‏جایگاه انسانهای بیخبر از دین و تمدّن··· ‏393

‏          ‏‏جایگاه انسانهای بالقوّه··· ‏397

‏          ‏‏عدم انتقال استعدادهای بالقوّه به آخرت··· ‏398

‏          ‏‏جایگاه انسانهای دارای تجرّد برزخی··· ‏399

‏          ‏‏عاملین و معتقدین به ادیان دیگر··· ‏399

‏          ‏‏انسانهای دارای تجرّد عقلی··· ‏400

‏ ‏

فصل چهاردهم: تجسّم اعمال

‏          ‏‏تجسّم اعمال و اخلاق··· ‏405

‏          ‏‏تجسّم اعمال، عقاید و اخلاق··· ‏405

‏          ‏‏تجسّم اعمال در قرآن··· ‏406

‏          ‏‏تجسّم اعمال در احادیث··· ‏406

‏          ‏‏عامل کمال و حسن عمل··· ‏409

‏          ‏‏ملاک حیات ملکوتی اعمال··· ‏411

‏          ‏‏نیّت صورت کامل اعمال··· ‏412

‏          ‏‏افعال قلبی دارای صورت··· ‏412

‏          ‏‏تجسّم غضب··· ‏412

‏          ‏‏تجسّم به کار بردن اعضا در غیر طاعت··· ‏413


کتابمعاد از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 484

‏          ‏‏تجسّم غیبت··· ‏414

‏          ‏‏تجسّم عمل عالم فاسد··· ‏416

‏          ‏‏تجسّم حبّ دنیا و حبّ نفس··· ‏417

‏          ‏‏تجسّم اسارت در شهوات نفسانی··· ‏417

‏          ‏‏تجسّم عبادات··· ‏418

‏          ‏‏تجسّم قرائت قرآن··· ‏418

‏          ‏‏تجسّم تسلیم در برابر حق··· ‏419

‏پاسخ شبهه عدم تناسب بین اعمال و جزاء··· 420‏

‏          ‏‏ثواب و عقاب اخروی، حاصل اعمال دنیوی··· ‏420

‏          ‏‏تفاوت عذابهای دنیا و آخرت··· ‏420

‏          ‏‏ثواب و عقاب اخروی، بروز درون انسان··· ‏420

‏          ‏‏تحذیر از پیامد اعمال··· ‏421

‏          ‏‏انعکاس اعمال ما در آخرت··· ‏421

‏          ‏‏بهشت و دوزخ ساخته عمل انسان··· ‏422

‏          ‏‏دوزخ صورتهای عمل و اخلاق انسان··· ‏422

‏          ‏‏اعمال و کردار آتشزای جهنّم··· ‏423

‏ ‏

فصل پانزدهم: صورت ملکوتی اخروی

‏          ‏‏رابطه باطن با ظاهر··· ‏427

‏          ‏‏فراغت روح از بدن سبب بروز ملکات نفسانی··· ‏429

‏          ‏‏ستر و بروز ملکات در دنیا و آخرت··· ‏429

‏          ‏‏صورت ملکوتی اخروی، تابع ملکات دنیوی··· ‏430

‏          ‏‏صورت هشتگانه انسان در آخرت··· ‏432

‏          ‏‏صورت ملکوتی مشرک··· ‏433

‏          ‏‏صورت موحش انسان در آخرت··· ‏434


کتابمعاد از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 485

‏          ‏‏حشر یک فرد به صور مختلف··· ‏434

‏          ‏‏وجود صور متعدّد برای یک فرد··· ‏435

‏          ‏‏حشر انسان با آخرین صورت دنیایی··· ‏435

‏          ‏‏آخرین فعلیّت نفس، ملاک تعیین صورت اخروی··· ‏436

‏صور اخروی برخی اعمال و حرکات··· 437‏

‏          ‏‏صورت اخروی دارندگان رذایل··· ‏437

‏          ‏‏صورت اخروی منافق··· ‏438

‏          ‏‏صورت اخروی متعصّب··· ‏439

‏          ‏‏صورت اخروی متکبّر··· ‏440

‏          ‏‏متکبّر، مظهر شیطان··· ‏440

‏          ‏‏صورت اخروی غضب کننده··· ‏441

‏          ‏‏صورت اخروی غیبت کننده··· ‏441

‏          ‏‏نسیان آیات حق و کوری باطن··· ‏443

‏ ‏

فصل شانزدهم: تغییر و تکامل در عوالم سه گانه

‏          ‏‏دنیا، دار تبدّلات جوهری··· ‏447

‏          ‏‏دنیا، دار تغییر و تبدیل··· ‏447

‏          ‏‏تغییر ملکات و اخلاق نفسانی در دنیا··· ‏447

‏          ‏‏نفی ذاتی بودن صفات رذیله··· ‏448

‏          ‏‏مادّه، عامل اصلی حرکت و تکامل··· ‏448

‏          ‏‏ضرورت وجود مادّه در حرکت جوهری··· ‏449

‏          ‏‏پایان حرکت در عالم ماورای طبیعت به سبب نبودن مادّه··· ‏450

‏          ‏‏مادّه، شرط اساسی ترقّی ممکنات··· ‏450

‏          ‏‏توقّف حرکت در عالم برزخ و آخرت··· ‏451

‏          ‏‏تفاوت تکامل در دنیا، برزخ و آخرت··· ‏451


کتابمعاد از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 486
‏          ‏‏تکامل در برزخ··· ‏452

‏          ‏‏نقش عالم برزخ در حصول تجرّد عقلانی··· ‏452

‏          ‏‏نقش اختیار در تغییر و اصلاح انسان··· ‏453

‏          ‏‏امکان اصلاح تمام امراض نفسانی در دنیا··· ‏454

‏          ‏‏عوامل اصلاح در حال احتضار و برزخ··· ‏454

‏          ‏‏عوامل اصلاح در قیامت··· ‏455

‏          ‏‏برزخ و قیامت شفای بیماریهای روحی··· ‏456

‏          ‏‏درازی زمان تغییرات در آخرت··· ‏456

‏          ‏‏زمان حصول تغییرات در دنیا و آخرت··· ‏457

‏          ‏‏کمال نفوس طاهره و منکوسه··· ‏457


کتابمعاد از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 487

‎ ‎

کتابمعاد از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 488