فصل چهارم: احکام فقهی جنگ و دفاع

اذن والدین

‏ ‏

‏ ‏

‏ ‏

‏ ‏

‏ ‏

رضایت والدین‎ ‎برای حضور در‎ ‎جبهه ها

سؤال:‏ آیا داوطلب شدن جهت اعزام به ارسال جبهه ها موکول به اذن پدر‏‎ ‎‏یا مادر یا هر دوی آنها هست یا خیر؟‏

جواب:‏ اگر رفتن شما به جبهه متعین نشده رضایت والدین را تحصیل‏‎ ‎‏نمایید.(247)‏

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

اعزام به جبهه و‎ ‎اذن والدین

سؤال:‏ اساساً در این موقعیتی که برای بازپس گرفتن شهرها از دست‏

کتابجنگ و دفاع در اندیشه امام خمینی (س)صفحه 136

‏متجاوزان، نیروی انسانی زیادی لازم است به طوری که هر کس برای‏‎ ‎‏ثبت نام برود او را اعزام می کنند آیا اذن پدر و مادر شرط است؟‏

جواب:‏ اذن شرط نیست ولی اگر اذیت می شوند تحصیل رضایت آنها را‏‎ ‎‏بکنند.(248)‏

‏ ‏

‏ ‏

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

لزوم و وجوب‎ ‎حضور در جبهه ها

سؤال:‏ در شرایط حاضر رضایت والدین برای رفتن به جبهه لازم است یا‏‎ ‎‏خیر؟‏

جواب:‏ تا موقعی که جبهه ها نیاز به نیرو دارد رفتن به جبهه واجب است و‏‎ ‎‏اجازه والدین شرط نیست.(249)‏

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

عدم اذیت والدین

سؤال:‏ اگر کسی از والدین خود برای جبهه اذن بخواهد، و آنان در جواب‏‎ ‎‏چنین بگویند: اگر به ما باشد رضایت نمی دهیم ولی اگر می خواهی بروی‏‎ ‎‏برو، آیا این اذن کافی است یا نه؟‏

جواب:‏ اگر اذیت نمی شوند اشکال ندارد.(250)‏

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

پرهیز از اذیت‎ ‎والدین

سؤال:‏ اگر شخصی پدر و مادری دارد که آنها از آغاز با این انقلاب و‏‎ ‎‏موضعگیریهای آن در قبال هر موضوع مخالف بوده و یکسره غیبت سران‏‎ ‎‏مملکت اسلامی را می کنند و به ایشان افترا می بندند و هر حرکت‏‎ ‎‏حزب الله را محکوم به خیانت می کنند، و اسلام را بدون روحانیت‏‎ ‎‏می خواهند و نیز آن جوان را از همکاری با بسیج و سپاه پاسداران یا به‏‎ ‎‏جبهه رفتن منع می کنند و حتی آن اسلام به اصطلاح صحیح خودشان‏‎ ‎‏را نیز انجام نمی دهند، مثلاً پدر ریش خود را با تیغ می تراشد، اما ظاهراً‏

کتابجنگ و دفاع در اندیشه امام خمینی (س)صفحه 137

‏به فرزند خود علاقه مندند و آن هم در صورتی است که مطابق میل ایشان‏‎ ‎‏رفتار نمایند با تمام این صفاتی که این مادر و پدر دارند تکلیف شرعی‏‎ ‎‏این فرزند در قبال اطاعت یا غیر آن در مورد والدین خودش چیست؟ آیا‏‎ ‎‏جایز است که در خانه بماند یا بدون اجازه ایشان به جبهه رفته و احیاناً‏‎ ‎‏شهید شد آیا این شهادت مقبول می باشد یا خیر؟ خواهشمند است مرا‏‎ ‎‏در این مساله راهنمایی نمایید مسالت مرا اجابت بفرمایید.‏

جواب:‏ رضایت ایشان در کارهای فرزند اعتبار ندارد ولی فرزند کاری که‏‎ ‎‏موجب اذیت والدین است انجام ندهد، و در هر صورت شهید‏‎ ‎‏می باشند.(251)‏

‏ ‏

‏ ‏

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

دفاع از اسلام اذن‎ ‎نمی خواهد

سؤال:‏ هل ان الذی یرید الجهاد فی سبیل الله او الدفاع عن دیارالاسلام‏‎ ‎‏مع الکفایة یجب علیه ان یستاذن والدیه ولو مع بعدهم وعدم علمهم؟ و‏‎ ‎‏علی فرض ان الشرع لایجوز الذهاب من دون اذنهم، فهل سماحتکم‏‎ ‎‏تعطون الاذن فی الذهاب فیحق لنا الذهاب الی الجبهات؟‏

جواب:‏ الدفاع عن الاسلام والمسلمین و بلادهم واجب کفائی و لایجب‏‎ ‎‏فی مثله الاستیذان من الابوین.‏‎[1]‎‏(252)‏

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

رعایت حال‎ ‎والدین

سؤال:‏ دانش آموز سال سوم راهنمایی هستم؛ برای شرکت در مبارزۀ‏

کتابجنگ و دفاع در اندیشه امام خمینی (س)صفحه 138

‏حق علیه باطل در بسیج ثبت نام کرده ام ولی پدر و مادرم می گویند که:‏‎ ‎‏«تو زود است به جبهه بروی!» و بدین طریق مانع رفتن من به جبهه شده و‏‎ ‎‏مرتب در خانه دعوا داریم و مرا از خانه بیرون می کنند و باعث آزار من‏‎ ‎‏می شوند، خواهشمند است بفرمایید تکلیفم چیست؟‏

جواب:‏ مراعات حال والدین خود را بنمایید.(253)‏

‏ ‏

‏ ‏

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

حضور در جبهه‎ ‎موکول به نظر‎ ‎مسئولین

سؤال:‏ قبل از فرمان صریح حضرتعالی در مورد رفتن به جبهه ها در یک‏‎ ‎‏مجله فرموده بودید که جوانان در این مورد با بی اعتنایی به فرمان پدر و‏‎ ‎‏مادر موجب اذیّت ایشان نشوند، آیا حالا که این نیاز (رفتن به‌جبهه)‏‎ ‎‏بیشتر شده، باز هم همین فرمایش مورد نظر است؟ و آیا بعضی‌جوانان‏‎ ‎‏این حق را دارند که طبق فرمان آن حضرت در باب دفاع،‌بدون اعتنا به‏‎ ‎‏نظر پدر و مادرشان اقدام به جبهه رفتن نمایند یا‌خیر؟‏

جواب:‏ بستگی به نیاز جبهه ها دارد و تشخیص، موکول به نظر مسئولین‏‎ ‎‏است.(254)‏

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

حضور در جبهه‎ ‎با‌مراعات حال ‎ ‎والدین

سؤال:‏ اینجانب جوانی 27 ساله هستم و دارای زن و دو فرزند می باشم و‏‎ ‎‏به تدریس دینی و قرآن در دورۀ راهنمایی مشغولم، از آنجا که اشتیاق‏‎ ‎‏فراوانی به جبهه دارم و مادرم به جز من سرپرستی ندارد و با رفتن من به‏‎ ‎‏جبهه راضی نمی شود آیا تکلیف شرعی من چیست؟ باعث تشویش و‏‎ ‎‏نگرانی من شده و بر دین خود ترسانم.‏

جواب:‏ اگر مادر از رفتن شما اذیت می شود و رفتن به جبهه بر شما لازم و‏‎ ‎‏متعین نشده مراعات حال او را بنمایید. و بستگی به نیاز جبهه دارد.(255)‏

*  *  *


کتابجنگ و دفاع در اندیشه امام خمینی (س)صفحه 139

ضرورت رفع نیاز‎ ‎جبهه ها

سؤال:‏ اینجانب تنها پسر خانواده هستم، اکنون که تکلیف شرعی شده‏‎ ‎‏که به جبهه بروم، والدینم مخالفت می کنند، البته ایشان معتقد به اسلام‏‎ ‎‏و انقلابند، ولی چون مادرم دچار ناراحتی قلبی است مرا از رفتن منع‏‎ ‎‏می کنند، آیا مجاز هستم که بدون توجه آنان به جبهه بروم؟‏

جواب:‏ تا موقعی که جبهه ها نیاز به نیرو دارند، شرکت در جبهه واجب‏‎ ‎‏است و اذن والدین شرط نیست.(256)‏

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

حضور در جنگ‎ ‎نیاز به اذن والدین‎ ‎ندارد

سؤال:‏ جوانی هستم بیست ساله، علاقۀ زیادی به شرکت در جنگ‏‎ ‎‏داشته و دارم ولی پدر و مادرم به علت اینکه من تنها فرزند خانواده‏‎ ‎‏هستم، با رفتن من به جبهه مخالفت می کنند، البته من می توانم بدون‏‎ ‎‏اجازۀ آنها و به زور بروم ولی فکر کردم رفتن من از نظر شرعی اشکال‏‎ ‎‏داشته باشد و در قیامت مورد بازخواست قرار گیرم! لطفاً تکلیف مرا‏‎ ‎‏روشن کنید!‏

جواب:‏ تا موقعی که جبهه ها نیاز به نیرو دارند، اجازۀ والدین شرط‏‎ ‎‏نیست.(257)‏

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

حضور در جبهه ها‎ ‎واجبتر است

سؤال:‏ آیا افرادی که در وضع کنونی جامعه مسئولیتهای تثبیت‌شده‏‎ ‎‏مانند مسئولیتهای فرهنگی در مساجد و یا انجمنهای اسلامی و یا بسیج‏‎ ‎‏مستضعفین و به طور کلی لیاقت و کارایی خوبی برای تقبل مسئولیتها‏‎ ‎‏در آینده دارند نسبت به صدور حکم امام مبنی بر اهمیت دادن به جبهه‏‎ ‎‏چه وظیفه ای دارند و آیا اگر این عمل موجب وارد آمدن ضرر جانی به‏‎ ‎‏والدین و یا ضرر به امرار معاش و اقتصاد خانواده محسوب شود باز هم به‏‎ ‎‏قوت خود باقی است؟‏


کتابجنگ و دفاع در اندیشه امام خمینی (س)صفحه 140

جواب:‏ مادامی که جبهه ها نیاز به نیرو دارد حضور در جبهه واجب است و‏‎ ‎‏اذن والدین شرط نیست.(258)‏

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

وجوب اذن والدین‎ ‎در عدم نیاز‎ ‎جبهه ها

سؤال:‏ در کدام صورت برای شرکت در جبهه باید رضایت پدر و مادر را‏‎ ‎‏جلب کرد؟‏

جواب:‏ در مواقعی که شرکت در جبهه بر مکلف واجب نباشد و رفتن او‏‎ ‎‏موجب اذیت والدین گردد.(259)‏

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

نیاز به اذن والدین‎ ‎در عدم احتیاج‎ ‎جبهه ها

سؤال:‏ جوانی که تحت تکفل پدر و مادر است می تواند بدون رضایت آنها‏‎ ‎‏به جبهه برود یا نه؟ و در صورت راضی نبودن والدین اگر رفت و شهید شد‏‎ ‎‏مورد پذیرش خداوند است یا نه؟‏

جواب:‏ اگر داوطلب می روند و از نظر مقررات رفتن آنها لازم نیست،‏‎ ‎‏تحصیل رضایت والدین را بکنند و در هر صورت شهید هستند.(260)‏

‏ ‏

‏ ‏

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

حضور در‎ ‎بازسازی موکول به‎ ‎تشخیص مسئولین

سؤال:‏ چندی قبل از طرف اداره متبوعه خواستار اعزام داوطلب برای‏‎ ‎‏بازسازی مناطق جنگی شده اند، مورد سوال این است اگر فردی‏‎ ‎‏علاقه مند باشد جهت امور بازسازی یا خدمت در جبهه شرکت جوید از‏‎ ‎‏طرفی می داند که اگر پدر یا مادر مطلع شوند قطعاً مخالفت خواهند کرد‏‎ ‎‏با عنایت به واجب کفایی بودن موضوع بدون اطلاع پدر و مادر و یا هر‏‎ ‎‏دوی آنها می توان شرکت جست و یا وقعی به مخالفت آنان نگذاشت؟‏

جواب:‏ به مسئولین مراجعه نمایید اگر نیاز باشد رضایت والدین معتبر‏‎ ‎‏نیست.(261)‏


کتابجنگ و دفاع در اندیشه امام خمینی (س)صفحه 141

سب رضایت‎ ‎والدین برای‎ ‎حضور دختران

سؤال:‏ رفتن دختران امدادگر که وجودشان در جبهۀ جنگ مفید است‏‎ ‎‏اگر پدر و مادر راضی نباشند چه حکمی دارد؟‏

جواب:‏ اگر موجب اذیت پدر و مادر است رضایت ایشان را تحصیل‏‎ ‎‏کنند.(262)‏

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

تحصیل رضایت‎ ‎والدین

سؤال:‏ اینجانب دارای زن و سه فرزند می باشم و پدر و مادرم که از کار‏‎ ‎‏افتاده اند تحت تکفل اینجانب هستند و تصمیم دارم ان شاءالله به جبهه‏‎ ‎‏بروم آیا رضایت پدر و مادرم برای اعزام به جبهه از نظر شرعی لازم است‏‎ ‎‏یا خیر؟‏

جواب:‏ اگر موجب اذیت پدر و مادر می شود رضایتشان تحصیل شود.‏‎ ‎‏مگر در صورت نیاز جبهه ها با تشخیص مسئولین ذی ربط.(263)‏

‏ ‏

‏ ‏

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

اذن مسئولین برای‎ ‎حضور در جبهه

سؤال:‏ پدر اینجانب به جبهه رفته و مرا تا بازگشت خود از رفتن به جبهه‏‎ ‎‏منع نموده است وظیفۀ اینجانب را طبق فتوای امام در شرایط فعلی‏‎ ‎‏مرقوم فرمایید؟‏

جواب:‏ اگر با مراجعه به مسئولین محرز شود حضور شما در جبهه لازم‏‎ ‎‏است منع پدر مانع نیست.(264)‏

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

حضور در‎ ‎کردستان با نظر‎ ‎مسئولین

سؤال:‏ شخصی (بالغ) عضو جهاد سازندگی کردستان است ولی پدر و‏‎ ‎‏مادرش راضی نباشند که او در کردستان باشد چه حکمی دارد؟‏

جواب:‏ اگر موجب اذیت پدر و مادر نیست مانع ندارد. و همچنین در‏‎ ‎‏صورت نیاز جبهه با تشخیص مسئولین ذی ربط.(265)‏

‎ ‎

کتابجنگ و دفاع در اندیشه امام خمینی (س)صفحه 142

  • سوال: آیا کسی که می خواهد جهاد فی سبیل اللّه و دفاع از دیار اسلام نماید با توجه به کفایی بودن آن، واجب  است که از والدین کسب اجازه کند با وجودی که آنها از وی دورند و اطلاع ندارند؟ و بر فرض اینکه شرع اجازه رفتن بدون اذن آنان را نمی دهد، آیا حضرتعالی اجازه رفتن به جبهه را می دهید تا رفتن به جبهه ها بر ما لازم شود؟     جواب: دفاع از اسلام و مسلمین و کشور آنها واجب کفایی است و در چنین شرایطی اجازه از پدر و مادر شرط نیست.