علم فعلی و انفعالی
برای علم تقسیم دیگری است که عبارت از تقسیم آن به فعلی و انفعالی است.
علم فعلی آن است که علت ایجاد وجود خارجی می شود، و علم انفعالی آن است که صورت خارج باعث تولید صورت علمیه می شود. مثلاً تو اگر این مدرسه را دیدی از این خارج در نفس تو یک صورت، که مثل صورت خارج است پیدا می شود ولکن بنّا که می خواهد مدرسه را بنا کند در ذهن او صورتی مرتسم شده و طبق آن نقشه مدرسه ای به این شکل موجود می شود.
تقریرات فلسفه امام خمینی (س)(ج. ۱)صفحه 391