انتزاع مفاهیم متخالف دلیل بر ترکب منشأ انتزاع نیست
وخداوند ـ عزّ شأنه ـ چون حدی نداشته ونقصی ندارد «والله لیس بمستنکر ا نّه جامع الکمالات» پس مفاهیم کمالیه طُرّاً از او منتزع می شود، بدون اینکه جهاتی داشته
تقریرات فلسفه امام خمینی (س)(ج. 2)صفحه 46
باشد و ترکبی در ذات او باشد، و شی ء واحد بسیط کامل فوق الکمال به تحلیل عقلی هم به اجزاء تحلیلیه منحل نمی شود.
و بالجمله: علم برای علوم جزئیه وضع نشده بلکه الفاظ موضوع برای معانی کلیه هستند. انسان برای این و آن و این وجود محدود و آن وجود محدود و این متشخص و آن متشخص موجود، وضع نشده است تا وضع عام و موضوع له خاص باشد، بلکه برای طبیعت کلیۀ سیّاله وضع شده است. منتها به موجودیت این فرد، آن طبیعت موجود می شود و به موجودیت آن شخص طبیعت موجود می شود، ولیکن عند الوضع به این موجود و آن موجود نظر نشده است. انسان برای طبیعت کلیۀ «من له النطق الکلی» وضع گردیده پس بر هر شخصی که دارای نطق بوده و موجود باشد، صادق است.
بنابراین: حقیقة العلم بتحققه و خارجیته لابعنوانه و مفهومه بر موجودی که کشف اشیاء با اوست صادق است. و چون حضرت حق، لاتعیّن له و لاتمدّد له ولانقص فیه، به صرافت وجود، وجود است، غیر محدود بوده و متعین به حدی نیست، همان حقیقت است که هست، پس موجود است، همان حقیقت است که کشف اشیاء است، پس علم و نور است و همان حقیقت است که بوده و هست و خواهد بود، پس به همان حقیقت حیات است و چون صرف الکمال است، این مفاهیم کمالیه از او منتزع می شود و منشأ اسماء کمالیه و اوصاف جمالیه بدون تنقصی و تحددی و تعدد جهتی اوست.
و اگر بخواهی خوب بفهمی که ممکن است شی ء واحد در کمال بساطت قابل انطباق بر عناوین غیر متضاده باشد، می گوییم: هر چیزی را که در این عالم خلق ملاحظه کنی قابل انحلال و تجزیه است، و هر مرکبی از اجزاء بسیطه ترکیب یافته و ممکن است آن را به اجزاء بسیطه تجزیه کرد. اگر جسمی مرکب باشد، آن را تجزیه و تحلیل نموده تا به جزء بسیط غیر مرکب برسد. آن جزء بسیط غیر مرکب، معلومِ خدا و مقدور او و مخلوق اوست. تصادق مقدوریت و معلومیت و مخلوقیت در آن شی ء
تقریرات فلسفه امام خمینی (س)(ج. 2)صفحه 47
بسیط با اینکه بسیط بوده وهیچ ترکبی ندارد صحیح است. زیرا فرضاً اجزاء را از هم باز کرده و عناصر را تجزیه و تحلیل نموده ایم تا به عنصر بسیط غیر مرکب رسیده ایم، باز آن عنصر بسیط غیر مرکب مقدور و معلوم و مخلوق خداوند علیم قدیر خالق است.
والحاصل: وزان صدق عالم و قادر و خالق بر ذات اقدس جامع کمالات بسیط من جمیع الجهات، هنگام تجزیه و تحلیل عقلی، وزان صدق مقدور و معلوم و مخلوق بر اجزائی است که مرکب به آنها تجزیه و تحلیل شده است.
تقریرات فلسفه امام خمینی (س)(ج. 2)صفحه 48