توقف سومین دورۀ تدریس اصول به جهت دستگیری امام
مرحوم آیت اللّه بروجردی پس از ورود به حوزۀ علمیۀ قم، درس اصول را شروع کردند. به موازات این درس، فضلایی که هم شاگرد امام بودند و هم در درس آیت اللّه بروجردی شرکت می کردند، از حضرت امام خواستند که درس اصول را شروع کنند. چون آقای بروجردی جلد اول اصول را می فرمودند، از امام خواسته شد که جلد دوم را شروع کنند. ایشان هم جلد دوم را به عنوان «حاشیه بر کفایه» شروع کردند. در بحث استصحاب، من هم به شاگردان امام پیوستم. اگر چه افتخار با آنان است که از ابتدا در درس شرکت می کردند. از بحث استصحاب تا بحث اجتهاد و تقلید در محضر امام بودم تا اینکه این بخش را سال 30 و در طی هفت سال به صورت مبسوط فرمودند. دورۀ دیگر را از اول اصول زمانی آغاز کردند که مرحوم آیت اللّه بروجردی کم کم درس اصول را رها کرده بودند، از این رو این درس شلوغتر از دورۀ قبلی بود. در دورۀ قبل که فقط جلد دوم را تدریس می کردند، جمع کمی حضور داشتند. حضرت امام این دوره را به طور خلاصه تدریس کردند، از این رو در طی هفت سال دورۀ اصول به پایان رسید که
کتابسلسلۀ موی دوستصفحه 127
سه سال به جلد اول و چهار سال به جلد دوم اختصاص داشت.
در سال 1337 دومین دوره نیز تمام شد و ایشان دورۀ سوم را آغاز کردند که البته من سعادت شرکت در این دوره را نداشتم. در این دوره، جلد اول را به پایان بردند و جلد دوم را هم تا مباحث اشتغال تدریس کردند. هنگامی که بحث به اینجا رسید که آیا علم اجمالی منجِّز است یا نه؛ مخالفت قطعیه حرام است یا نه؛ و به فرض اینکه حرام باشد، موافقت قطعیه واجب است یا نه؛ که دستگیر شدند. به این ترتیب، سومین دورۀ اصول ایشان در اینجا متوقف شد.
* * *
کتابسلسلۀ موی دوستصفحه 128