اینجا جای گوش کردن است
ویژگی ای که در برخورد آن حضرت با شاگردانشان احساس می شد، روح پاک و
کتابسلسلۀ موی دوستصفحه 180
درک بسیار دقیق ایشان بود. امام به راحتی افرادی را که برای تحصیل و فهم مطالب درسی می آمدند، از کسانی که به نیت و منظور دیگری می آمدند، تشخیص می دادند و با اینها برخوردهای مختلفی داشتند؛ مثلاً اگر کسی در درس اشکال می کرد، چنانچه به انگیزۀ فهمیدن مطلب بود، تا آخر با او همراهی می کردند و کاملاً مطلب را برای او تشریح می کردند. ولی اگر به انگیزه های دیگری از قبیل خودنمایی و غیره اشکالی می شد، برخورد می فرمودند: و گاهی با عبارتهایی مانند «اینجا جای گوش کردن است» یا «شما گوش کنید» و امثال آن تنبیه می کردند. به یاد می آورم روزی کلام یکی از بزرگان را نقل می فرمودند. کسی اشکال کرد و می خواست بگوید که نقل شما مطابق کلام آن شخص بزرگ نیست. امام به او فرمودند: «مطالعه کرده ای یا نه»؟ کسانی که متوجه شدند حضرت چه موضعی گرفته اند، همانجا تبسم کردند. چون اگر می گفت مطالعه نکرده ام، می فرمودند، پس چرا می گویی که نقل من مطابق واقع نیست. اما آن فرد این را نگفت و گفت: «مطالعه کرده ام». امام فرمودند: «پس اناللّه و اناالیه راجعون». ناگهان تبسم شاگردان به خنده تبدیل شد. زیرا معنای این کلام این بود که تو با مطالعه هم نفهمیده ای. ناگفته نماند که در درس و بحث طلبگی بین استادان و شاگردان اینطور برخوردها عادی بود و موجب رنجش هم نمی شد. بلکه گاهی موجب افتخار هم بود. مخصوصاً اگر استاد بزرگی به یکی از شاگردان می گفت: «از شما عجیب است» یا «از شما توقع نبود» و از این دست کلمه ها که آن را اشاره به فضل شاگرد می گرفتند.
* * *
کتابسلسلۀ موی دوستصفحه 181