بررسی همه جانبه و بی نیازی از کتاب دیگران
برنامۀ امام در تحقیقات علمی بسیار عجیب و بهت انگیز است. من در مدت سی و خرده ای سال در حوزۀ قم و نجف زیاد خدمت استادان و مدرسان رسیده ام و کتب مؤلفان را هم تا حدودی که توفیق مساعد بوده و مجال داشته ام، مطالعه و نگاه کرده ام و کم و بیش از نظرات محققان اطلاع دارم؛ پس از بررسی دریافتم هر یک از محققان در نظرات علمی یک بعد را گرفته اند. افرادی که اهل فن هستند و به کتب فقهای عالیقدر شیعه مراجعه می کنند، خوب متوجه می شوند که می خواهم چه عرض کنم. حضرت امام وقتی وارد مسائل علمی و تحقیقی می شدند، تمام ابعاد قضایا را با دقت کافی و وافی بررسی می کردند. به طوری که وقتی آدم پای بیان علمی ایشان می نشست، می دید هیچ نیازی ندارد که بعداً به کتاب یا گفتار دیگران مراجعه کند. آنچنان دربارۀ مطالب تحقیق می کردند که نقطۀ ابهام در مطلب باقی نمی ماند. نمونۀ این مطلب را در دو بحث بسیار ارزنده و علمی ایشان در نجف اشرف می توان یافت. یکی بحث بیع از اول تا آخر خیارات، و دیگری بحث خلل در نماز می باشد. بحمداللّه کتاب ایشان به خط مبارک خودشان زیرنظر اینجانب و برادر عزیزم حجت الاسلام والمسلمین آقای خاتم، چاپ شد و در دسترس قرار
کتابسلسلۀ موی دوستصفحه 187
گرفت. شاهد صدق گفتارم این کتاب است که وقتی آن را مطالعه می کنید، درمی یابید که حق مطلب را به تمامی ادا کرده اند.
* * *
کتابسلسلۀ موی دوستصفحه 188