س: فرمودید که شرایط اجتماعی برای فعالیت سیاسی مناسب نبود، بفرمایید فامیل و بستگان نسبت به فعالیت سیاسی شما چه واکنشی نشان میدادند؟
ج: عکس العمل فامیل مناسب نبود. من نظرم هست که اولین بار که من را در چهارراه مخبرالدوله در جریان پخش اعلامیه امام، اطلاعات شهربانی بازداشت کرد و با وساطت آیت الله بهبهانی آزاد شدم، در بین مردم و فامیل می گفتند این جوان سیاسی شده، آنها خیلی بد می دانستند که فردی در مسائل سیاسی، اجتماعی حضور داشته باشد.
س: مبارزات انقلابی خودتان را از کجا و با چه گروهی شروع کردید؟
ج: من با همان دوستان هم درسی خودم در مسجد امین الدوله، با افرادی مثل حاج مهدی عراقی، حبیب الله عسگر اولادی، حبیب الله شفیق و ... شروع کردم. در واقع شروع مبارزات من از قضیه مصوبه انجمنهای ایالتی و ولایتی بود که در تاریخ 16 / 7 / 1341 جراید عصر تهران با تیتر درشت آن را منعکس کردند.
در آن زمان آیت الله العظمی بروجردی تقریباً یک مرجعیت علی الاطلاق داشت و گهگاه شاه به قم می رفت و از ایشان دیدن می کرد.
کتابدیدار در نوفل لوشاتوصفحه 8
با فوت مرحوم آیت الله بروجردی در سال 1340 شاه که همواره مترصد این فرصت بود که در یک موقعیت مناسب اهداف خود را پیاده کند. اولین گام تغییر را با طرح مصوّبه انجمنهای ایالتی و ولایتی در دولت اسدالله علم برداشت. شاه بیت این مصّوبه حذف کلام الله مجید در تحلیف (سوگند خوردن) بود و به جای تحلیف به قرآن کریم قسم به یکی از کتابهای آسمانی گنجانیده شد یعنی ادیان مسیحی، زرتشتی و حتی فرقه ضاله بهائیت که در نتیجه، ورود آنها به ارتش، آموزش و پرورش، سازمان برنامه و بودجه بازگذاشته می شد.
هدف از این مصوّبه سوق دادن مردم مسلمان به سوی فرهنگ مبتذل غرب و سکولار کردن کشور و سرانجام الغای اسلام بود. امام خمینی به مجرد اعلام این مصوّبه بیدرنگ علمای طراز اول قم را به نشست و گفتگو پیرامون این تصویب نامه دعوت کرد و اولین نشست علمای قم در منزل مرحوم حاج شیخ عبدالکریم حائری تشکیل یافت. امام این توطئه خطرناک عوامل استعمار علیه اسلام و استقلال کشور را یادآوری کرد و اظهار کرد اگر در مقابل این توطئه نایستیم؛ در پیشگاه قرآن و پیامبر عظیم الشان اسلام مؤاخذه و مسئول خواهیم بود. بدنبال بیانات بیدار کننده امام خمینی و تبادل نظر با دیگر آقایان تصمیمات ذیل اتخاذ شد:
1ـ طی تلگرافی به شاه، مخالفت علمای اسلام را با مفاد تصویب نامه ی مزبور اعلام داشته و لغو فوری آن درخواست گردد.
2ـ طی نامه و پیغامی به علمای مراکز و شهرستانها، جریان تصویب نامه و خطرهائی که این تصویبنامه برای اسلام و ملت ایران در برخواهد داشت بازگو شود و برای مقابله و مبارزه با آن، از آنان دعوت بعمل آید.
3- هر دو هفته یک بار و در صورت لزوم جلسه مشاوره و تبادل نظر بیشتری میان علمای قم بر قرار شود.
تلگرافهای علمای قم به شاه در مخالفت با تصویبنامه در روز 17 مهرماه 1341 که فقط یک شب از اعلام آن در جراید عصر تهران می گذشت مخابره گردید.
کتابدیدار در نوفل لوشاتوصفحه 9
پس از گذشت یک هفته شاه پاسخ نامناسبی برای علمای قم که آنان را با عنوان حجت الاسلام مورد خطاب قرار داده بود فرستاد. البته شاه در فوت مرحوم آیت الله بروجردی تلگراف تسلیت به نجف و به آیت الله حکیم زده بود. این حرکت حساب شده شاه حاکی از این بود که او می خواهد از استقرار مرجعیت در قم جلوگیری نماید.
امام هم مصمم به این بود که مبارزه با رژیم ستم شاهی را تا سقوط رژیم فاسد شاه ادامه دهد. گروه ما و دوستانمان که در مسجد امین الدوله مستقر بودیم، در خدمت مراجع و امام(س) قرار گرفتیم. دو گروه دیگر از دوستان، که گروه پل سیمان (معروف به گروه اصفهانی ها) و گروه مسجد شیخ علی نیز بصورت جداگانه درخدمت امام و مراجع قرار گرفت.
این ایستادگی مراجع عظام و وعاظ و مردم در صحنه، خصوصاً سخنرانی مرحوم فلسفی در مسجد ارک و مسجد آذربایجانیها، برای دولت علم نامنتظره بود. او هم اعلام کرد: «چرخ زمان به عقب بر نمی گردد». در تاریخ هفتم آذر ماه از طرف علمای تهران در مسجد حاج سید عزیزالله در بازار تهران از مردم دعوت بعمل آمد تا درباره تصویبنامه انجمنهای ایالتی و ولایتی ضد اسلامی رژیم شاه تصمیم جدی بعمل آید. جلسات هیأت دولت هم تا پاسی از شب ادامه یافت و سرانجام اعلام شد تصویبنامه مورخه 14 / 7 / 41 قابل اجرا نخواهد بود. رژیم بیدرنگ و شبانه با دستپاچگی و شتابی که حاکی از نگرانی و وحشت از اجتماع فردا در مسجد حاج سید عزیزالله بود، طی تلگرافی به سه تن از علمای قم (آیت الله گلپایگانی، آیت الله نجفی، آیت الله شریعتمداری) و طی نامه ای به علمای تهران، خبر لغو تصویبنامه مزبور را اعلام کرد. با اعلام این خبر بسیاری تصمیم گرفتند که در شهرها جشن و سرور بپا کنند و این پیروزی را جشن بگیرند. اما قبل از برگزاری این مراسم عده ای از من که با حضرت امام در ارتباط بودم خواستند که از ایشان سئوال کنم: آیا اجازه این کار هست یا نه؟ من هم خدمت امام رسیدم و از ایشان پرسیدم: آیا اجازه میدهید که مردم به مناسبت این پیروزی و خبر لغو تصویبنامه در خیابانها جشن برپا کنند؟
امام فرمودند: خیر.
کتابدیدار در نوفل لوشاتوصفحه 10
و طی اعلامیه کوتاهی از مردم تشکر کردند و اعلام فرمودند:
صفوف خودتان را فشرده تر کنید که اگر خدای ناخواسته دستهای ناپاکی مجدداً بسوی مقدسات شما دراز شد، قطع کنید.
سه گروهی که در مصوبه انجمنهای ایالتی و ولایتی فعالیت داشتند عبارت بودند از:
1ـ گروه مسجد امین الدوله شامل: مهدی عراقی، حبیب الله عسگر اولادی، حبیب الله شفیق و اینجانب.
2ـ گروه پل سیمان شامل: عزت الله خلیلی، مهدی بهادران، علاء میر محمد صادقی و علی حبیب اللهیان.
3ـ گروه مسجد شیخ علی شامل: صادق امانی، صادق اسلامی، اسدالله لاجوردی و حسین رحمانی.
کتابدیدار در نوفل لوشاتوصفحه 11