فصل اول: از تولد تا تبلیغ در سرنجلک

تحصیل در حوزه علمیه بروجرد

‏حضور محمدحسن در حوزه علمیه آبادان‏‏ دو سال بیشتر دوام نیافت. ‏‎ ‎‏گویا عطش علم آموزی زیاد، وجود استادان برجسته در مدارس و حوزه ‏‎ ‎‏علمیه بروجرد‏‏ و رونق علمی و سطح بالای علمی آن شهر سبب شد که ‏‎ ‎‏محمدحسن از آبادان رخت سفر ببندد و ابتدا در مدرسه علمیه نوربخش ‏‎ ‎‏امام صادق(ع) بروجرد به تحصیل مقدمات بپردازد. او در آن مدرسه از ‏‎ ‎‏جلسه درس حجت الاسلام شیخ محمود جبرئیلی‏‏، که مدیریت آن جا را بر ‏‎ ‎‏عهده داشت، بهره برد و در همان ایام با حجت الاسلام والمسلمین شیخ ‏‎ ‎‏محمد فطرس‏‎[1]‎‏ ارتباط و دوستی یافت. آن ها مدتی در کنار هم به تحصیل ‏‎ ‎‏علوم حوزوی ادامه دادند. حجت الاسلام فطرس‏‏ در این باره می گوید: «با ‏‎ ‎‏آقای شریف متن صمدیه را در روزهای برف و یخبندان در مدرسه راه ‏‎ ‎

کتابشیخ شریفصفحه 10
‏می رفتیم، می خواندیم و کلاً حفظ می کردیم و جوری بود که شبها نماز ‏‎ ‎‏شب با هم می خواندیم... ». به گفته حجت الاسلام فطرس‏‏، آن ها مقدمات ‏‎ ‎‏و منطق را پیش‏‎ ‎‏مرحوم آیت الله صاحب زمانی‏‏، سیوطی را نزد محمدعلی ‏‎ ‎‏فاضل‏‏ و ادبیات را در محضر حاج آقا علی جواهری‏‏ فراگرفتند‏‎.‎

‎ ‎‏شریف قنوتی پس از مدت کوتاهی وارد حوزه علمیه بروجرد‏‏ شد و ‏‎ ‎‏در محضر استادان گرانقدری چون آیت الله شیخ علی محمد نجفی ‏‎ ‎‏بروجردی‏‏ به کسب علم پرداخت. او در ایام اقامت در آن حوزه از طریق ‏‎ ‎‏دریافت شهریه امرارمعاش می کرد. به گفته همدوره ای هایش به ویژه ‏‎ ‎‏احمد زمانیان‏‎[2]‎‏ او انسان قانعی بود و با آنکه زندگی فقیرانه ای داشت ‏‎ ‎‏هیچ وقت به این موضوع اعتراضی نمی کرد. در عین حال، در رفع نیازها ‏‎ ‎‏و احتیاجات طلبه های دیگر می کوشید. حجره کوچک او محل رجوع ‏‎ ‎‏بسیاری از طلبه ها بود و همین امر سبب شده بود آدم مفید و مؤثری در ‏‎ ‎‏حوزه به شمار آید. او به دلیل علاقه اش به احادیث و اخبار دیوار و سقف ‏‎ ‎‏حجره را پر از احادیث و اخبار کرده بود و هرگاه به حدیثی بر می خورد ‏‎ ‎‏که برایش تازگی و جذابیت داشت آن را به مجموع نوشته های روی دیوار ‏‎ ‎‏اضافه می کرد‏‎.‎

‏محمدحسن شریف قنوتی پس از مدتی، ارتباطات و فعالیت های ‏‎ ‎‏اجتماعی و سپس سیاسی اش را به خارج از حوزه علمیه بروجرد‏‏ کشاند. ‏‎ ‎

کتابشیخ شریفصفحه 11
‏در حدود سال 1334ش امامت مسجد شیخ احمد، واقع در دروازه ملایرـ ‏‎ ‎‏نهاوند‏‏، را عهده دار شد و با روحانیان شهر بروجرد ارتباطات نزدیکی ‏‎ ‎‏برقرار کرد و با مجتهدانی چون حاج میرزا لطف الله آشنایی یافت. در ‏‎ ‎‏همان ایام با نام مستعار با برخی از نشریات به همکاری پرداخت و ‏‎ ‎‏چندین مقاله انتقادی در نشریه ندای حق‏‎[3]‎‏ منتشر ساخت. یکی از این ‏‎ ‎‏مقاله ها در مخالفت با فرقه بهایی گری بود. در دوره ای که فعالیت بهایی ها ‏‎ ‎‏به اوج خود رسیده بود شریف قنوتی فعالیتهایی را علیه آنان آغاز کرد. ‏‎ ‎‏در همان ایام فاش شد که شرکت پپسی کولا به بهایی ها تعلق دارد و ‏‎ ‎‏شریف قنوتی با آگاهی از این موضوع مقاله ای ارائه کرد که در آن ‏‎ ‎‏استفاده از پپسی کولا برای مردم ایران‏‏ حرام شده بود و توضیح داده شده ‏‎ ‎‏بود که درصدی از درآمد این شرکت در جهت تبلیغات بهایی ها به ‏‎ ‎‏مصرف می رسد. این مقاله تأثیر زیادی در بین مردم گذاشت و گویا ‏‎ ‎‏آیت الله محمدحسین بروجردی‏‏ شریف قنوتی را مورد تشویق و تفقد ‏‎ ‎‏قرار داده بود. شریف قنوتی بین سالهای 1332 تا 1337 با ندای حق ‏‎ ‎‏همکاری داشت. او به یک طلبه بسیار دلسوز و آگاه به مسائل اجتماعی و ‏‎ ‎‏سیاسی و در عین حال مشتاق به کسب علم و دانش تبدیل شده بود. و ‏‎ ‎‏با آنچه که در نظرش خلاف شرع و مصلحت جامعه می دانست برخورد ‏‎ ‎‏می کرد. او بسیار صبور و شجاع بود‏‎.‎

‏در دوره حضور شیخ شریف در بروجرد‏‏، در حدود سال های 1334 ‏‎ ‎

کتابشیخ شریفصفحه 12
‏و 1335ش، مبلّغ بسیار جسور و انقلابی ای به نام حجت الاسلام تربتی ‏‎ ‎‏وارد بروجرد شد و در مدرسه علمیه به منبر رفت. او از استادان حوزه ‏‎ ‎‏علمیه قم بود و از نظر علمی جایگاه والایی داشت و در فن خطابه از ‏‎ ‎‏سرآمدان بود و در مدت کوتاه توانست بسیاری را مجذوب منبرهای ‏‎ ‎‏خود بنماید. در آن ایام حزب توده در بروجرد فعالیت های گسترده ای ‏‎ ‎‏را آغاز کرده بود و می کوشید بر جوانان تسلط یابد لذا وجود تربتی در ‏‎ ‎‏آن برهه خوشایند سران حزب نبود. لذا قرار شد براساس نقشه ای، ‏‎ ‎‏جلسه سخنرانی حجت الاسلام تربتی به هم بخورد و با استفاده از ‏‎ ‎‏شلوغی اوضاع، با حجت الاسلام تربتی برخورد فیزیکی صورت گیرد. ‏‎ ‎‏شریف قنوتی به همراه یکی از دوستانش ـ حجت الاسلام فطرس‏‏ ـ پس ‏‎ ‎‏از آگاهی از این موضوع تصمیم گرفتند با تشکیل گروهی به محافظت ‏‎ ‎‏از تربتی بپردازند. یک گروه دوازده نفره از طلاب تشکیل شد. این ‏‎ ‎‏گروه که به چوب هایی که زیر پالتوهایشان پنهان کرده بودند مجهز ‏‎ ‎‏بودند، در همه سخنرانی ها و منابر تربتی در اطراف او قرار می گرفتند و ‏‎ ‎‏از وی محافظت می کردند. تربتی چندی در بروجرد ماند و سپس آنجا ‏‎ ‎‏را ترک کرد‏‎.‎

‎ ‎‏به دنبال عزیمت تربتی از بروجرد‏‏، شریف قنوتی خود جلساتی در ‏‎ ‎‏مسجد سید بروجرد تشکیل داد و به منبر رفت و عده زیادی را جذب آن ‏‎ ‎‏جلسات کرد و مدت زیادی این جلسات را ادامه داد‏‎.‎

‎ ‎

کتابشیخ شریفصفحه 13

  • . حجت الاسلام شیخ محمد فطرس  متولد 1312ش، دبیر بازنشسته آموزش و پرورش، از  روحانیان برجسته بروجرد  و از دوستان نزدیک و صمیمی شهید قنوتی است که در فروردین  1384 با وی مصاحبه شده است.
  • . احمد زمانیان  فرزند امیرحسین در 1318ش در نهاوند به دنیا آمد. تحصیلات خود را تا  خارج فقه و اصول ادامه داد و در کنار آن به مبارزات سیاسی پرداخت. او پس از پیروزی  انقلاب اسلامی در خدمت نظام جمهوری اسلامی قرار گرفت و چهار دوره عهده دار سمت  نمایندگی مردم نهاوند در مجلس شورای اسلامی شد. زمانیان  از همدوره ای های شریف  قنوتی در بروجرد  بود. مصاحبه با وی در مهر 1383 انجام یافته است.
  • . ندای حق عنوان نشریه دینی ـ اجتماعی است که در سال های 1329ش تا 1353ش در  تهران  انتشار می یافت. مدیر مسئول و صاحب امتیاز آن سیدحسن عدنانی  بود. ندای حق هر  هفته یکبار منتشر می شد.