فصل هشتم: تعلیم و تربیت جوانان

دانشگاهها و تربیت جوانان

تربیت جوانان مبارز

‏دانشگاههایتان جوری نشود که برنامه هایش جوانهای ما را بد بار‏‎ ‎‏بیاورند. جوانهای ما را مبارز بار بیاورید؛ جوانهای ما را جوری بار‏‎ ‎‏بیاورید که در مقابل استعمار ایستادگی کنند.(473)‏

26 / 1 / 43

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

مسئولیت علمای جوان

‏الآن جوانهای ما، این جوانهای دانشگاهها، چه در اینجا‏‎[1]‎‏، چه در‏‎ ‎‏ایران، چه در سایر ممالکی که هستند، اینها نمی دانند که اصل‏‎ ‎‏اسلام چه چیز است یا اصلاً مطلع نیستند که اسلام یعنی چه.‏‎ ‎‏اسلام را غیر از یک نمازی و غیر از یک ـ عرض می کنم که ـ‏‎ ‎‏طهارات و امثال ذلک، چیز دیگری ادراک نکردند؛ و اعتقاداتشان‏‎ ‎‏این است که خوب، ما اگر چنانچه بخواهیم مسلم بشویم و به‏‎ ‎‏اسلام عمل کنیم چیزی ندارد که عمل کنیم. می گویند این را، برای‏‎ ‎‏اینکه اسلام معرفی نشده است. این حرف، این مطلب را می گویند‏

کتابجوانان از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 291
‏که چه برنامه ای اسلام دارد که ما عمل کنیم؟ خوب، فلان طایفه‏‎ ‎‏برنامه دارد، فلان طریقه برنامه دارد، برنامۀ زندگی دارد، ما زندگی‏‎ ‎‏می خواهیم. اسلام یک مطلبی است فردی مابین انسان و خدای‏‎ ‎‏تبارک و تعالی؛ بیش از این چیزی نیست، بنابراین برنامه ای ندارد‏‎ ‎‏تا اینکه ما عمل بکنیم. این برای این است که مطلع نیستند از‏‎ ‎‏اسلام؛ اطلاعی از احکام اسلام ندارند؛ خیال می کنند که برنامه‏‎ ‎‏ندارد اسلام... اسلام را آنطور که هست معرفی کنند به دنیا؛ بفهمد‏‎ ‎‏دنیا که ما چه داریم و با اینکه این را داریم اینطور زندگی می کنیم.‏‎ ‎‏این مسئولیت بزرگی است که به دوش علمای اعلام ـ اعلَی الله ‏‎ ‎‏کلِمَتَهُم ـ به دوش آنهاست و شما آقایان، شما فضلای اعلام و‏‎ ‎‏علمای جوان هم مسئولیت دارید؛ آتیۀ اسلام به دوش شماست‏‎ ‎‏مسئولیتش؛ الآن هم مسئولیت دارید و بسیار مسئولیت سنگینی‏‎ ‎‏است.‏

‏     باید از همین حالا، همین جوان شانزده ساله، همین جوان‏‎ ‎‏بیست ساله که ‏‏[‏‏در‏‏]‏‏ مدارس هست، در مدارس علمی هست، از‏‎ ‎‏حالا باید آنطوری که رضای خداست، آنطوری که دستورات الهی‏‎ ‎‏است، از حالا باید خودش را عادت بدهد به اینکه آنطور باشد.‏‎ ‎‏یک قدم که برای تحصیل علم برمی دارد، یک قدم هم برای‏‎ ‎‏تحصیل اخلاق خوب و تهذیب بردارد. اگر خدای نخواسته عالِمی‏‎ ‎‏مهذب نباشد، اگر خدای نخواسته عالمی آنطوری که اسلام‏‎ ‎‏می خواهد نباشد، این ضررش از نفعش بیشتر است.(474)‏

23 / 8 / 44

*  *  *

‎ ‎

‏ ‏

جوانان و ضرورت شناخت اسلام

‏باید جوانان روحانی و دانشگاهی قسمتی از وقت را صرف کنند‏‎ ‎

کتابجوانان از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 292

‏در شناخت اصول اساسی اسلام که در راس آن توحید و عدل و‏‎ ‎‏شناخت انبیای بزرگ، پایه گذاران عدالت و آزادی است، از ابراهیم‏‎ ‎‏خلیل تا رسول خاتم ـ صلی الله علیه و آله و علیهم اجمعین ـ و در‏‎ ‎‏شناخت طرز تفکر آنها از نقطۀ اقصای معنویت و توحید تا تنظیم‏‎ ‎‏جامعه و نوع حکومت و شرایط امام و اولی الامر و طبقات دیگر، از‏‎ ‎‏امرا و ولات و قضات و فرهنگیان که علما هستند و متصدیان‏‎ ‎‏مالیات اسلامی و شرایط آنها تا برسد به شُرطه و کارمندان‏‎ ‎‏شهربانی؛ و ببینند اسلام چه کسانی را برای حکومت و کارمندان‏‎ ‎‏آن به رسمیت شناخته و چه کسانی از شغل حکومت و شاخه های‏‎ ‎‏آن مطرود است.(475)‏

24 / 11 / 56

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

تجهیز جوانان به سلاح علم و دین

‏باید چه طبقۀ جوان روحانی و چه دانشگاهی، با کمال جدیت به‏‎ ‎‏تحصیل علم، هر یک در محیط خود ادامه دهند. این زمزمۀ بسیار‏‎ ‎‏ناراحت کننده که اخیراً بین بعضی جوانان شایع شده که درس‏‎ ‎‏خواندن چه فایده ای دارد، مطلبی است انحرافی و مطمئناً یا از‏‎ ‎‏روی جهالت و بیخبری است و یا با سوءنیت و از القائات طاغوتی‏‎ ‎‏شیطانی است که می خواهند طلاب علوم دینی را از علوم اسلامی‏‎ ‎‏باز دارند که احکام اسلام به طاق نسیان سپرده شود و محو آثار‏‎ ‎‏دیانت به دست خودمان تحقق پیدا کند، و جوانان دانشگاهی ما را‏‎ ‎‏انگل و متکی به قشرهای استعماری بار بیاورند که همه کس چون‏‎ ‎‏همه چیز وارداتی باشد و احتیاج به اجنبی در تمام ابعاد و‏‎ ‎‏رشته های علمی هر چه بیشتر روزافزون شود؛ و این خطر بزرگی‏‎ ‎‏است که کشور را هر چه بیشتر به عقب می راند. اگر علوم اسلامی‏

کتابجوانان از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 293

‏مردانی متخصص نداشت، تا کنون آثار دیانت محو شده بود؛ و اگر‏‎ ‎‏پس از این نداشته باشد، این سد عظیم مقابل اجانب منهدم‏‎ ‎‏می شود و راه برای استثمارگران هر چه بیشتر باز می شود و اگر‏‎ ‎‏دانشگاهها خالی از مردانی دانشمند و متخصص شوند، اجانب‏‎ ‎‏منفعت طلب چون سرطان در تمام کشور ریشه دوانده و زمام امور‏‎ ‎‏اقتصادی و علمی ما را در دست می گیرند و سرپرستی می کنند.‏‎ ‎‏باید جوانان با این فکر غلط استثماری مبارزه کنند؛ و بهترین و‏‎ ‎‏موثرترین مبارزه با اجنبی، مجهز شدن به سلاح علم دین و‏‎ ‎‏دنیاست. و خالی کردن این سنگر و دعوت به خلع این سلاح،‏‎ ‎‏خیانت به اسلام و مملکت اسلامی است.(476)‏

24 / 11 / 56

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

ممانعت دشمنان از رشد جوانان

‏دانشگاه از وقتی که امیرکبیر ایجاد کرده است تا حالا، به قدر هفتاد‏‎ ‎‏سال یا... خیلی سال می گذرد از عمرش، لکن نگذاشتند جوانهای‏‎ ‎‏ما درست بشوند، خوب سرانجام کار را انجام بدهند. اصلاً مانع‏‎ ‎‏شدند از اینکه رشد بکنند جوانهای ما. دانشگاههایی، که به دست‏‎ ‎‏دیگران درست شده است که نگذارند رشد در آن پیدا بشود.(477)‏

19 / 7 / 57

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

دانشگاههای استعماری

‏الآن بیشتر از هفتاد سال است که ما مدارس جدید داریم از آن‏‎ ‎‏وقتی که «دارالفنون» درست شده است، و چقدر سالهاست که ما‏‎ ‎‏دانشگاه داریم ـ اگر این دانشگاهها یک دانشگاههایی بود که به نفع‏‎ ‎‏این ملت بود، یعنی این جوانهای ما را گذاشته بودند درست‏

کتابجوانان از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 294
‏تحصیل کرده بودند، برنامه برنامۀ استعماری اگر نبود، آدم درست‏‎ ‎‏شده بود حالا. حالا جوانهای ما جوانهایی بودند که در مقابل‏‎ ‎‏دولت می ایستادند. اگر ما یک دانشگاه مستقل داشتیم، کار‏‎ ‎‏مملکت ما نمی رسید به اینجایی که هر جایش دست بگذاری‏‎ ‎‏خراب است. این نیروی مهم مملکت ما، که عبارت از نیروی‏‎ ‎‏جوان است، این را از بین بردند. دیگر این نیروها را همه را به هدر‏‎ ‎‏داده اند. این جوانهایی که در خارج آمدند در همین قضیۀ نیروی‏‎ ‎‏اتمی‏‎[2]‎‏ و انرژیِ ـ نمی دانم ـ کذا، اینجا کار می کنند در خارج، اینها‏‎ ‎‏پیش من آمدند، دو دسته شان آمد ـ یک دسته شان هم زیاد بود‏‎ ‎‏جمعیتشان آمدند ـ یک دسته شان می گفتند که، همه در این متفق‏‎ ‎‏بودند که این کار، کار لغوی است که دارند می کنند! کار بیخودی‏‎ ‎‏است برای اینکه این معنا را می گویند درست می کنیم برای اینکه‏‎ ‎‏اگر نفت باشد کذا؛ بعد از این، نفت تا بیست سال دیگر فرض کنید‏‎ ‎‏هست، تا بیست سال دیگر اینها دیگر نیست. اصلاً این کار، کار‏‎ ‎‏غلطی است. و مهم آن است که اینها می گفتند به اینکه ما را‏‎ ‎‏نمی گذارند تحصیل کنیم! ما را در یک حد پایین نگه داشته اند،‏‎ ‎‏نمی گذارند بالا برویم. تحصیلات ما در ایران زیادتر از این مقداری‏‎ ‎‏است که حالا اینجا ‏‏[‏‏به‏‏]‏‏ ما ‏‏[‏‏تعلیم‏‎ ‎‏]‏‏می کنند! ما را آورده اند اینجا‏‎ ‎‏در یک سطح پایینی نگه داشته اند برای اینکه ترقی نکنیم.‏‎ ‎‏نمی گذارند جوانهای ما تحصیل بکنند. در داخل ایران و‏‎ ‎‏دانشگاههای ایران نمی گذارند که ‏‏[‏‏رشد کنند‏‏]‏‏ یعنی برنامه یکجور‏‎ ‎‏برنامه ای است که اینها را در یک حد معینی نگه دارند. برنامۀ‏‎ ‎‏استعماری است. یک فرهنگ وابسته ما داریم. ما یک فرهنگ‏
کتابجوانان از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 295
‏مستقل نداریم. ‏‏[‏‏با‏‎ ‎‏]‏‏این فرهنگ وابسته به دولتهای استعماری‏‎ ‎‏می خواهند که ‏‏[‏‏نسل جوان‏‎ ‎‏]‏‏را همین طور عقب مانده نگه دارند.‏‎ ‎‏آن آقا که می گوید که من ‏‏[‏‏به‏‎ ‎‏]‏‏«دروازۀ تمدن بزرگ» ‏‏[‏‏رسیده ام‏‏]‏‏! به‏‎ ‎‏دست این آقا این جوانهای ما الآن در مرتبۀ پایین قرار گرفته اند و‏‎ ‎‏هیچ نمی گذارند اینها ترقی بکنند.‏

‏     این هم فرهنگ ما که فرهنگ استعماری و عقب نگه داشته‏‎ ‎‏شده ‏‏[‏‏است‏‏]‏‏ که نگذارند جلو برود. نه طبیب یک طبیبِ تام و‏‎ ‎‏تمامی باشد، نه یک مهندس درستی از کار در آید، یا ـ نمی دانم ـ‏‎ ‎‏نه یک ‏‏[‏‏متخصص‏‎ ‎‏]‏‏دیگری. تمام اینها را. اصلاً مملکت را از حیث‏‎ ‎‏قوۀ نیروی جوان فلج کرده اند. الآن ما نیروی جوان نداریم.‏

‏     این فرهنگ ما، جزء فرهنگ ما که الآن خیلی رواج دارد، این‏‎ ‎‏فسادهایی که در ایران هست، اینها را جزء فرهنگ حساب‏‎ ‎‏می کنند! سینماها جزء فرهنگ است! اینها از تَبَعات فرهنگ است!‏‎ ‎‏کدام سینماها؟ همینهایی که همۀ جوانها، نیروی جوان ما را از بین‏‎ ‎‏برده است؛ یعنی جوری اش کرده، یک همچو فلجش کرده که ...‏‎ ‎‏هر چه واقع بشود به نظر او چیزی نیست! او مشغول عیش و‏‎ ‎‏عشرتش باشد کافی است! اینطور دارند درست می کنند. ریشۀ این‏‎ ‎‏مملکت را اینها از بین بردند و دارند می برند. هر مملکتی به نیروی‏‎ ‎‏انسانی اش ‏‏[‏‏بسته‏‏]‏‏ است. اگر نیروی انسانی در کار نباشد، مملکت‏‎ ‎‏دیگر مملکت نیست. اینها نیروی انسانی را دارند از بین‏‎ ‎‏می برند.(478)‏

29 / 8 / 57

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

استقلال دانشگاهها

‏یکی از مواردی که اینها باز دیدند که اگر اینها قدرت پیدا کنند‏

کتابجوانان از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 296

‏نمی گذارند آنها کارهای خودشان را بکنند، دانشگاههای ما بود.‏‎ ‎‏اینها دانشگاهها را با هر قدرتی که داشتند عقب نگه می داشتند؛‏‎ ‎‏نمی گذاشتند که اساتید ما درست بچه های ما را تعلیم کنند،‏‎ ‎‏نمی گذاشتند که بچه ها تعلیماتشان درست بشود. این هم برای این‏‎ ‎‏بود که می دیدند که اگر دانشگاه به طور صحیح عمل کند، مستقل‏‎ ‎‏باشد، بعد که این جوانها از دانشگاه بیرون بیایند ضد استعمار‏‎ ‎‏بیرون می آیند. این هم یک نقشه ای بود که اینها کشیده بودند.(479)‏

27 / 11 / 57

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

هدایت جوانها

‏شما آقایان که در دانشگاه هستید ـ الآن هم یک دسته ای که اینها‏‎ ‎‏هم از اجانبند یعنی از عمال اجانبند، الآنی که ما می خواهیم یک‏‎ ‎‏ایران آزاد مستقل درست بکنیم اینها نمی توانند ببینند، یک‏‎ ‎‏دسته ای که الآن شلوغ دارند می کنند اینها نمی توانند ایران را‏‎ ‎‏مستقل ببینند، ایران را باید حتماً یا پیوستۀ شوروی ببینند یا پیوستۀ‏‎ ‎‏امریکا، و بیشتر به نظر من می رسد که اینها وابسته به امریکا‏‎ ‎‏هستند به اسم دیگری که نزدیک به شوروی است ـ اینها را شما‏‎ ‎‏هدایت کنید. اگر قابل هدایتند هدایت کنید. و جوانهای ما را‏‎ ‎‏هدایت کنید. این آشوبی که الآن دارد می شود مقابل انقلاب‏‎ ‎‏[‏‏جلوگیری کنید‏‏]‏‏، یک انقلاب اسلامی که همۀ مردم را با هم متحد‏‎ ‎‏کرده است، الآن یک دسته ای افتاده اند توی کار و این انقلاب را‏‎ ‎‏می خواهند آلوده بکنند. اینها را معرفی کنید به شاگردهای‏‎ ‎‏خودتان، به جوانهای ما، که اینها برای عمالِ غیر هستند... بنابراین‏‎ ‎‏باید شما، بر فرض حالا آنها دارند شلوغی می کنند، باید شما‏‎ ‎‏جوانها را آگاه کنید. جوانهایی که الآن پیش شما هستند برایشان‏

کتابجوانان از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 297

‏صحبت کنید؛ آگاه کنید بفهمانید به ایشان که احتراز کنند از این‏‎ ‎‏دسته ای که الآن افتاده اند توی ایران و دارند خرابکاری می کنند. و‏‎ ‎‏این خرابکاری حتماً بدانید که به نفع دیگران است و اینها از عمال‏‎ ‎‏غیر هستند؛ منتها به این صورت درآمدند. مثل آن آقا‏‎[3]‎‏ که از عمال‏‎ ‎‏غیر بود و می خواست باز شاه را برگرداند به اینجا، با صورت‏‎ ‎‏ملیت و امثال ذلک.(480)‏

27 / 11 / 57

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

انسان سازی در دانشگاهها

‏باید یک مملکتی که عهده دار تربیتش دانشگاه است، چه دانشگاه‏‎ ‎‏روحانی و چه دانشگاه شما، عهده دار انسان سازی باشد، که وقتی‏‎ ‎‏این جوانها از دانشگاه بیرون آمدند انسان بیرون آمده باشند؛ غربی‏‎ ‎‏نباشند؛ اسلامی باشند.(481)‏

21 / 3 / 58

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

سنگینی مسئولیت تربیت جوانان

‏این شغل، شریفترین شغلهاست؛ و مسئولیتش، بزرگترین‏‎ ‎‏مسئولیتهاست. و ما و شما که این شغل را داریم، ما در طرف‏‎ ‎‏روحانیت و شما در طرف دانشگاهها مسئول این جوانها هستیم.‏‎ ‎‏در پیشگاه خدای تبارک و تعالی مسئول هستیم که اینها را خوب‏‎ ‎‏بار بیاوریم، اینها را اشخاصی که به درد یک مملکت بخورند؛‏‎ ‎‏اشخاصی که خدمتگزار باشند به اسلام؛ خدمتگزار باشند به‏‎ ‎‏کشور خودشان؛ امین باشند و خیانتکار نباشند. و همۀ اینها زیر‏‎ ‎‏بیرق توحید است و اسلام است. اسلامی بار بیاورید بچه هایتان‏

کتابجوانان از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 298

 

‏را؛ و اسلامی بشوید همۀ شما.(482)‏

21 / 3 / 58

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

توطئه در دانشگاهها

‏اینها از دانشگاه هم می ترسیدند. می دیدند که خوب اینها یک قوۀ‏‎ ‎‏متفکره ای هستند که جوان هم هستند، ممکن است از اینجا باز‏‎ ‎‏یک قدرتی پیدا بشود در مقابلشان، دانشگاه ‏‏[‏‏را‏‎ ‎‏]‏‏هم به طریقهای‏‎ ‎‏مختلف کوبیدند. طریقهای مختلفی داشتند تا توانستند اینها را به‏‎ ‎‏واسطۀ همین تبلیغات منحرف کردند؛ اذهانشان را منحرف کردند.‏‎ ‎‏یک کارهای مهمی اینها کردند برای اینکه طبقۀ جوان را هر چه‏‎ ‎‏هست مشغول کنند به خودشان و نگذارند که اینها در مقدّرات‏‎ ‎‏مملکت دخالت بکنند. اگر دانشگاه را به حال خودش می گذاشتند‏‎ ‎‏و تبلیغات در کار نبود و کارشکنی در کار نبود، از دانشگاه خوب‏‎ ‎‏متفکرهایی پیدا می شدند که در فکر این بودند که دارند دیگران‏‎ ‎‏می چاپند ما را، یک علاجی بکنیم.‏

‏     اینها طبقۀ جوان را، که این کارها از آنها می آمد و می آید، به‏‎ ‎‏طریقهای مختلف مشغول می کردند اینها را به خودشان... و یکی‏‎ ‎‏از نقشه هایشان این بود ـ نقشه های دیگر زیاد ـ ‏‏[‏‏که‏‏]‏‏ نگذارند در‏‎ ‎‏دانشگاه درس بخوانند. یک دسته ای را درست بکنند به اسم‏‎ ‎‏چپ گرا، بریزند توی دانشگاه و شلوغ بکنند و دعوا راه بیندازند و‏‎ ‎‏امثال ذلک؛ و دانشگاهیها را، جوانها را، از کلاسها بیرون بکشند و‏‎ ‎‏بیاورند به بیرون، به جنگ و به چیزهای دیگر. تبلیغات چپی بکنند‏‎ ‎‏در دانشگاهها که توجه اینها را به آن مسائل کنند و هکذا از این‏‎ ‎‏قبیل. اینها همه چیزهایی است که روی نقشه ای درست شده است‏‎ ‎‏که ماها از مقدَّرات مملکتمان غافل بشویم. حالا بیشتر روی این‏

کتابجوانان از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 299

‏امور تکیه می شود، برای اینکه حالا لمس کرده اند که اسلام و‏‎ ‎‏ایمان به خدا اسباب این شد که یک جمعیتی که هیچی دستشان‏‎ ‎‏نبود، از تفنگ و بساط ـ حالا هم چهار تا تفنگ اگر پیدا شده است‏‎ ‎‏بعد از غنایم جنگی پیدا شده ـ اینها دیدند که اینها با مشت خالی،‏‎ ‎‏لکن با ایمان، با ایمان به خدا آمدند به میدان و قدرتهای بزرگ را‏‎ ‎‏شکست دادند و همه را بیرون کردند، قطع دستشان را کردند، اینها‏‎ ‎‏الآن لمس کردند که آنی که اینها را شکست داد این ایمانی بود که‏‎ ‎‏این جوانها داشتند و این توجهی بود که به اسلام داشتند، حالا‏‎ ‎‏بیشتر درصدد این هستند که شما را از اسلام جدا کنند.(483)‏

30 / 4 / 58

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

یاس در جوانان

‏یکی از جنود ابلیس «یاس» است. در اموری که انسان باید با امید و‏‎ ‎‏طُمَانینه و تصمیم عمل بکند شیاطین ایجاد یاس می کنند و با این‏‎ ‎‏ایجاد یاس جوانهای ما را در آن مسائلی که باید با تصمیم جدّی‏‎ ‎‏پیش ببرند گاهی سست می کنند.(484)‏

30 / 4 / 58

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

حفظ محیط دانشگاه

‏باید خود جوانهای ما که اکثراً متعهد هستند، اکثراً این ملت ملی‏‎ ‎‏هستند، اکثراً به اسلام اعتقاد دارند، اینها نگذارند یک عده ای‏‎ ‎‏بیایند آنجا و شلوغ کنند و توطئه کنند. پشت کنند به اینها.‏‎ ‎‏کتابهایشان را نخوانند.(485)‏

17 / 6 / 58

‏ ‏


کتابجوانان از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 300

دشمنان عامل تباهی جوانان

‏در دانشگاهها دنبال این بودند که آنهایی که می خواهند بچه ها را‏‎ ‎‏تربیت کنند اشخاصی باشند که تربیتی که می کنند تربیت نباشد؛‏‎ ‎‏عقب راندن باشد. و از حیث اخلاق هم تربیت اخلاقی نباشد به آن‏‎ ‎‏معنایی که ما می گوییم؛ تربیت اسلامی در کار نباشد؛ بلکه یک‏‎ ‎‏تبلیغاتی باشد که این جوانهای ما را تباه کند.(486)‏

28 / 6 / 58

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

سلام بر جوانان برومند

‏سلام بر دانش و دانشگاه و دانشگاهیانی که چراغ راه هدایت و‏‎ ‎‏راهنمای ملت به سوی تعالی و سعادت و فضل و فضیلت‏‎ ‎‏می باشند. سلام بر جوانان برومندی که با سلاح علم در سرفرازی‏‎ ‎‏و اعتلای کشور عزیز اسلامی کوشا، و در رسیدن به هدفهای‏‎ ‎‏انسانی ـ اسلامی از هیچ زحمت و کوشش دریغ ندارند. سلام بر‏‎ ‎‏دانشجویان و استادانی که در سالهای طولانی اختناق با محرومیتها‏‎ ‎‏و شکنجه های روحی و جسمی مواجه، و با شجاعت و شهامت در‏‎ ‎‏مقابل استبدادها و قُلدُریها ایستاده و تسلیم قدرتهای شیطانی‏‎ ‎‏نشده اند. سلام بر عزیزانی که در نهضت اسلامی و انقلاب بزرگ‏‎ ‎‏ملت در سخت ترین شرایط از محرومین و مستضعفین دفاع، و از‏‎ ‎‏تهاجم و یورش جنود ابلیسی به مراکز علم و ادب نهراسیده و با‏‎ ‎‏آنان با فداکاری مقابله کردند. و سلام به همۀ قشرهای دانشجو، از‏‎ ‎‏اطفال دبستانی و جوانان دبیرستانی و دانشمندان و استادان و‏‎ ‎‏دانشجویان دانشگاهی سراسر کشور، که مکانهای علمی و مقدس‏‎ ‎‏خود را به صورتهای دژهایی مستحکم و سنگرهای‏‎ ‎‏شکست ناپذیر درآورده، و از استقلال و آزادی میهن عزیز خود‏‎ ‎‏دفاع نموده؛ و سنگرهای شیطانی را با پشتیبانی ملت بزرگ در هم‏

کتابجوانان از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 301

‏شکسته؛ و دشمن خونخوار را دفن کردند.(487)‏

31 / 6 / 58

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

جوانان و رهایی از وابستگی

‏باید کوشش در راه علم و به دست آوردن تخصص در رشته های‏‎ ‎‏مختلفه اساس فعالیت دانشجویان عزیز باشد؛ که نیازمندیهای‏‎ ‎‏میهن به دست خود آنها برآورده و کشور ما با کوشش شما خودکفا‏‎ ‎‏شود. مع الاسف در دوران گذشته اساس بر آن بود که ما را در هر‏‎ ‎‏چیز وابسته کنند؛ و با ملت ما آن کنند که دستش برای هر چیز پیش‏‎ ‎‏دیگران دراز باشد. شما عزیزان کوشش کنید که از این وابستگی‏‎ ‎‏بیرون آیید و احتیاجات کشور خودتان را برآورید. و از نیروی‏‎ ‎‏انسانی و ایمانی خودتان غافل نباشید، و از اتّکال به اجانب‏‎ ‎‏بپرهیزید؛ و استقلال خود را در تمام ابعاد بیمه کنید. و از‏‎ ‎‏هیاهوی غرب و غربزدگان نهراسید که خداوند متعال با‏‎ ‎‏شماست.(488)‏

31 / 6 / 58

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

اصلاح فکری جوانان

‏یک مغز استعماری ما الآن داریم. و تا این مغز استعماری را ما‏‎ ‎‏عوض نکنیم یک مغز استقلالی جایش نگذاریم نمی توانیم این‏‎ ‎‏مملکت را اداره کنیم. هر چه بخواهید هم درست کنید نمی شود.‏‎ ‎‏کوشش کنید که این مغز عوض بشود. اساتید دانشگاه ما کوشش‏‎ ‎‏کنند که این جوانهای ما مغزهاشان عوض بشود. یک مغز‏‎ ‎‏استقلالی باشد، نه استعماری. آن مغزی نباشد که درست کردند‏‎ ‎‏برای ما و مغز خودمان را از ما گرفتند. مستقل باشند اینها. فرهنگ‏

کتابجوانان از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 302

‏هم باید اینطور باشد. اقتصاد هم باید اینطور باشد.(489)‏

21 / 9 / 58

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

دانشگاه استعماری

‏کوشش کردند که از همۀ جهات این مملکت را به آسیب برسانند.‏‎ ‎‏در دانشگاهها یک جور، به یک وسیله، یک دانشگاه استعماری‏‎ ‎‏درست کرده بودند برای ما که جوانهای ما وقتی آنجا می رفتند،‏‎ ‎‏وقتی که بیرون می آمدند به نفع دیگران بیشتر صحبت می کردند تا‏‎ ‎‏به نفع خودشان.(490)‏

14 / 10 / 58

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

تربیت فعال جوانان

‏جوانهاتان را تربیت کنید به یک تربیتی که فعال باشند. همه برای‏‎ ‎‏این نباشد که یک میزی را بگیرند. آقا این یک مصیبتی است که‏‎ ‎‏همۀ دانشگاهها زحمت بکشند، زحمت بکشند برای اینکه بروند‏‎ ‎‏[‏‏پشت سرهم‏‏]‏‏ میز اشغال کنند.(491)‏

14 / 10 / 58

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

جوانان مدیران آینده

‏شما جوانید. اصلاح کنید اینها را. اصلاح کنید اینها را، اگر بخواهید‏‎ ‎‏مستقل باشید. این چیزها را در صدد برآیید اصلاحش بکنید. همۀ‏‎ ‎‏مملکت باید مشغول بشوند برای اصلاح خودشان. اول اصلاح‏‎ ‎‏آدمها را بکنند که مقدم بر همه چیز است. دانشگاهها را مرکز‏‎ ‎‏تربیت قرار بدهید. علاوه بر دانش، تربیت لازم است. اگر یک‏‎ ‎‏دانشمندی تربیت نداشته باشد مضر است. خیانت می کند، و آن‏

کتابجوانان از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 303

‏کسی که با علم خیانت بکند، با دانشمندی خیانت بکند، خطرش‏‎ ‎‏بیشتر از سایر مردم هست. دانشگاهها را تربیت بکنید. دانشگاهیها‏‎ ‎‏تربیت بکنند، این دانش آموزها را. اینها قابل تربیتند. اگر تربیتشان‏‎ ‎‏کردید درست حسابی، می توانند اداره کنند. شما بعدها باید این‏‎ ‎‏مملکت را با این جوانها اداره بکنید. بخواهید مستقل باشید و‏‎ ‎‏ان شاءالله همه می خواهید آزاد باشید و همه می خواهید. باید‏‎ ‎‏شماهایی که اهل دانشگاه و تربیت و اهل تعلیم هستید، جوانها را‏‎ ‎‏تربیت کنید و تعلیم. همراه تعلیم، تربیت باشد.(492)‏

14 / 10 / 58

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

نجات جوانان از غربزدگی

‏کوشش کنید و کوشش کنند کسانی که علاقه دارند به کشورشان،‏‎ ‎‏کسانی که علاقه دارند به ملتشان، کسانی که علاقه دارند به اسلام،‏‎ ‎‏کوشش کنند که این مسائلی که به صورت مصایب در این‏‎ ‎‏مملکتهای ما پیاده شده است بزدایند. مغزهای منحرف را‏‎ ‎‏برگردانند به حال سابق. تربیت کنند جوانها را. دانشگاهها اگر‏‎ ‎‏علاقه دارند به اسلام، اگر علاقه دارند به کشورشان، اگر علاقه‏‎ ‎‏دارند به ملتشان، جوانها را تربیت صحیح بکنند. از این غربزدگی‏‎ ‎‏نجاتشان بدهند. و همه جاها و همه کس باید دنبال این مطلب‏‎ ‎‏باشد.(493)‏

20 / 10 / 58

*  *  *

‏ ‏

توصیه به جوانان دانشگاهی

‏اکنون شنیده می شود که مخالفین اسلام و گروههای ضد انقلاب‏‎ ‎‏درصدد هستند که با تبلیغات اسلام شکن خود دست جوانان عزیز‏

کتابجوانان از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 304

‏دانشگاهی ما را از استفاده از کتب این استاد فقید‏‎[4]‎‏ کوتاه کنند. من‏‎ ‎‏به دانشجویان و طبقۀ روشنفکران متعهد توصیه می کنم که کتابهای‏‎ ‎‏این استاد عزیز را نگذارند با دسیسه های غیر اسلامی فراموش‏‎ ‎‏شود. از خداوند متعال توفیق همگان را خواهانم.(494)‏

27 / 12 / 58

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

دانشگاههای وابسته

‏آنچه که ما می خواهیم بگوییم این است که دانشگاههای ما،‏‎ ‎‏دانشگاههای وابسته است. دانشگاههای ما دانشگاههای‏‎ ‎‏استعماری است. دانشگاههای ما اشخاصی را که تربیت می کنند،‏‎ ‎‏تعلیم می کنند، اشخاصی هستند که غربزده هستند. معلمین‏‎ ‎‏بسیاری شان غربزده هستند و جوانهای ما را غربزده بار می آورند.‏‎ ‎‏ما می گوییم که دانشگاههای ما یک دانشگاههایی که برای ملت ما‏‎ ‎‏مفید باشد، نیست. ما بیشتر از پنجاه سال است که دانشگاه داریم،‏‎ ‎‏با بودجه های هنگفت کمرشکن که از دسترنج همین ملت حاصل‏‎ ‎‏می شود، و در این پنجاه سال نتوانستیم در علومی که در‏‎ ‎‏دانشگاهها کسب می شود خودکفا باشیم.(495)‏

1 / 2 / 59

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

دانشگاه در خدمت ملت

‏ما می گوییم که جوانهای ما اگر علم هم پیدا کردند تربیت ندارند.‏‎ ‎‏مربّی به تربیت اسلامی نیستند. آنهایی که تحصیل می کنند، برای‏‎ ‎‏این است که یک ورقه ای به دست بیاورند و بروند و سربار ملت‏

کتابجوانان از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 305

‏بشوند. آنطور نیست که به حسب احتیاجات ملت، به حسب‏‎ ‎‏احتیاجاتی که کشور ما دارد دانشگاه به آن ترتیب رفتار کند، و‏‎ ‎‏نگذارد این نسلهای بزرگ و این جوانهای بسیار عزیز به هدر بروند‏‎ ‎‏و قوای آنها به هدر برود، در این پنجاه سال قوای ما را به هدر‏‎ ‎‏بردند یا به خدمت خارجیها وادار کردند. معلمین مدارس ما،‏‎ ‎‏معلمین اسلامی به حسب نوع نیست، و تربیت در کنار تعلیم نبوده‏‎ ‎‏است. و لهذا آن چیزی که از دانشگاههای ما بیرون آمده است،‏‎ ‎‏یک انسان متعهد، یک شخصی که برای مملکت خودش دلسوز‏‎ ‎‏باشد، و تمام نظرش به این نباشد که منافع خودش را به دست‏‎ ‎‏بیاورد، ما نداریم. ما که می گوییم باید بنیاداً اینها تغییر بکند،‏‎ ‎‏می خواهیم بگوییم که دانشگاههای ما باید در احتیاجاتی که ملت‏‎ ‎‏دارند، در خدمت ملت باشند، نه در خدمت اجانب. ما معلمینی‏‎ ‎‏که در مدارس ما، اساتیدی که در دانشگاههای ما هستند بسیاری‏‎ ‎‏از آنها در خدمت غربند. جوانهای ما را شستشوی مغزی می دهند.‏‎ ‎‏جوانهای ما را تربیت فاسد می کنند.(496)‏

1 / 2 / 59

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

تغییر بنیانی دانشگاهها

‏دانشگاهها باید تغییر بنیانی کند و باید از نو ساخته بشود که‏‎ ‎‏جوانان ما را تربیت کنند به تربیتهای اسلامی. اگر تحصیل علم‏‎ ‎‏می کنند، در کنار آن تربیت اسلامی باشد، نه آنکه اینها را تربیت‏‎ ‎‏کنند به تربیتهای غربی. نه آنکه یک دسته به طرف غرب بکشانند‏‎ ‎‏جوانهای ما را و یک دسته به طرف شرق و یک دسته با اشخاصی‏‎ ‎‏که با ما جنگ دارند، بالفعل اشخاصی که ما را می خواهند در‏‎ ‎‏انحصار اقتصادی قرار بدهند، یا برای ما ادعا می کنند که ما شما را،‏

کتابجوانان از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 306
‏حصار اقتصادی می کشیم دور شما، و دست و پا می کنند در این‏‎ ‎‏موارد، یک دسته از دانشگاهیهای ما، از جوانهای ما کمک به آنها‏‎ ‎‏نکنند. ما می خواهیم که چنانچه ملت ایران در مقابل غرب ایستاد،‏‎ ‎‏جوانهای دانشگاهی ما هم همه در مقابلش بایستند. ما می خواهیم‏‎ ‎‏که اگر ملت ما در مقابل کمونیست ایستاد، تمام دانشگاهیهای ما‏‎ ‎‏هم در مقابل کمونیست بایستند. نه اینکه وقتی این جوانهایی که به‏‎ ‎‏واسطۀ ساده لوحی خودشان، تربیتهای باطل بعضی از معلمین را‏‎ ‎‏قبول کردند و حالا که ما می خواهیم یک دانشگاه مستقل درست‏‎ ‎‏کنیم و تغییر بنیادی بدهیم که مستقل بشود، وابسته به غرب نباشد،‏‎ ‎‏وابسته به کمونیسم نباشد، وابسته به مارکسیسم نباشد، چنانچه ما‏‎ ‎‏بخواهیم اینطور کنیم، جبهه بندی می کنند. همین دلیل بر این است‏‎ ‎‏که ما دانشگاه اسلامی و دانشگاهی که تربیت کرده باشد جوانان ما‏‎ ‎‏را نداشتیم و نداریم. همین شاهد است بر اینکه جوانهای ما تربیت‏‎ ‎‏صحیح نشدند، و از آن طرف دنبال تحصیل نیستند. تمام عمرشان‏‎ ‎‏را صرف شعار می کنند و صرف تبلیغ سوء باطل. طرفداری از‏‎ ‎‏امریکا، طرفداری از شوروی. ما می خواهیم که جوانان ما، جوانان‏‎ ‎‏مستقل باشند و خودشان را ببینند. احتیاجات خودشان را ببینند.‏‎ ‎‏شرقی نباشند. غربی نباشند. اینهایی که راه افتادند در خیابانها یا‏‎ ‎‏در خود دانشگاهها و درگیری ایجاد می کنند. و زحمت برای دولت‏‎ ‎‏و ملت ایجاد می کنند، اینها اشخاصی هستند که طرفدار غرب یا‏‎ ‎‏شرقند. و به عقیدۀ من طرفدار غربند. طرفدار امریکایند. ‏

‏     ما که امروز با امریکا در قبال هم ایستادیم، در قبال این‏‎ ‎‏ابرقدرت ایستادیم و احتیاج به این داریم که جوانهای ما هم در‏‎ ‎‏قبال آنها بایستند، جوانهای ما در مقابل خودشان می ایستند و برای‏‎ ‎‏امریکا کار می کنند. ما می خواهیم دانشگاهها را طوری کنیم که‏

کتابجوانان از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 307

‏جوانهای ما برای خودشان و برای ملتشان کار کنند.(497)‏

1 / 2 / 59

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

ترس از دانشگاههای استعماری

‏عزیزان من، ما از حصر اقتصادی نمی ترسیم. ما از دخالت نظامی‏‎ ‎‏نمی ترسیم. آن چیزی که ما را می ترساند وابستگی فرهنگی است.‏‎ ‎‏ما از دانشگاه استعماری می ترسیم. ما از دانشگاهی می ترسیم که‏‎ ‎‏جوانهای ما را آنطور تربیت کنند که خدمت غرب بکنند. ما از‏‎ ‎‏دانشگاهی می ترسیم که آنطور جوانهای ما را تربیت کنند که‏‎ ‎‏خدمت به کمونیسم کنند.(498)‏

1 / 2 / 59

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

حدود دانشگاه استعماری

‏آن کسی که حتی علم توحید را، علم ادیان را، علم اخلاق را، همۀ‏‎ ‎‏این علوم را دارد لکن تزکیه نکرده نفسش را، این یک موجود‏‎ ‎‏خطرناک می شود برای جامعه. و یک دانشگاهی که، جوانهایی که‏‎ ‎‏در آنجا می روند که آموزش ببینند، نه آموزشش آموزش است و نه‏‎ ‎‏پرورشش پرورش. و اگر آموزشش هم آموزش صحیح باشد، اگر‏‎ ‎‏تزکیه نشده باشد این آدم، بعد از تزکیه تعلیم و تربیت هست، اگر‏‎ ‎‏تزکیه نشده باشد و علم وارد بشود در یک قلبی که مُزَکّی نیست،‏‎ ‎‏این فساد ایجاد می کند. و خدا نکند که فساد از جانب عالِم غیر‏‎ ‎‏مزّکی واقع بشود. در احادیث ما هست که در جهنم از بوی تعفن‏‎ ‎‏عالِم سوء، جهنمی ها در ایذا هستند.‏‎[5]‎‏ شما دیدید که در این مدتی‏‎ ‎

کتابجوانان از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 308

‏که دانشگاههای ما دست نااهلها بود، تعلیمات، تعلیماتی بود که‏‎ ‎‏جوان وقتی از آنجا با این تعلیمات بیرون می آمد غربزده بود. حتماً‏‎ ‎‏باید پیوسته به غرب باشد، پیوسته به خارج باشد. آموزش اینطور‏‎ ‎‏بود؛ نه آن هم یک آموزش صحیح، یک حدودی داشت.‏‎ ‎‏دانشگاههای استعماری یک حدودی دارد در تعلیمات.‏‎ ‎‏نمی گذارند که جوانهای ما تعلیم صحیح ببینند، درست تحصیل‏‎ ‎‏بکنند. تا یک حدودی اینها را آموزش می دهند. جوانهای ما که‏‎ ‎‏خارج هم می روند، اینطور نیست که وقتی خارج رفتند همدوش‏‎ ‎‏جوانهای انگلستان و امریکا تحصیل بکنند، و همان طور که آنها‏‎ ‎‏تحصیل کردند به اینها هم همان طور آموزش بدهند. آنجا هم‏‎ ‎‏آموزش، برای ممالک استعماری؛ پرورش هم، پرورش برای‏‎ ‎‏مملکت استعماری.(499)‏

10 / 4 / 59

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

تزکیه دانشگاه و ادارات از منحرفین

‏باید معلمینی که در دانشگاه می آیند و می خواهند تربیت کنند و تعلیم‏‎ ‎‏بدهند به دانشجوها، همراه آنها یک عالمی باشد که تزکیه کند این‏‎ ‎‏جوانها را. از آن افرادی که کوشش دارند که این جوانهای ما را به‏‎ ‎‏انحراف بکشند، باید تزکیه بشود این دانشگاه ما از اینطور افراد. باید‏‎ ‎‏ادارات ما از این چیزهایی که جوانهای ما را به فساد می کشند،‏‎ ‎‏جوانهای ما را به تباهی می کشند، باید اینها تزکیه بشود.‏‏(500)‏

10 / 4 / 59

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

دانشگاه محل تربیت و تزکیه و علم

‏باید آن اشخاصی که متعهد هستند کوشش کنند به اینکه، یک‏

کتابجوانان از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 309

‏دانشگاهِ محلِ تربیت و تزکیه و محل علم به آن معنایی که برای‏‎ ‎‏کشور ما لازم است ‏‏[‏‏به وجود بیاید‏‏]‏‏، نه آن چیزی که لازم نیست و‏‎ ‎‏نه آن چیزی که کشور ما را به فساد و جوانهای ما را به فساد‏‎ ‎‏می کشد. بسیاری از این چیزهایی که در دانشگاهها برای جوانها به‏‎ ‎‏عنوان تعلیم هست اینها فاسد می کنند جوانهای ما را. باید‏‎ ‎‏اشخاصی باشند و ان شاءالله هستند و برنامه بریزند. برنامه ای که‏‎ ‎‏تعلیمات به مقدار احتیاج و به آن اندازه ای که ما محتاج به آن‏‎ ‎‏هستیم. و آن چیزهایی که برای اصلاح کشور ما هست آنها را در‏‎ ‎‏برنامه ها بگذارند. و آن چیزی که برخلاف صلاح ما بوده است در‏‎ ‎‏آن زمان، آن را حذف بکنند تا ان شاءالله یک دانشگاهی بشود از‏‎ ‎‏حیث علم، دانشگاه خوب. و همین طور باید در دانشگاه‏‎ ‎‏اشخاصی را بیاورند که تهذیب کنند این افراد را. این جوانها از ابتدا‏‎ ‎‏خوبند، مربیها ضایع می کنند انسان را. والاّ اول که بچه ای متولد‏‎ ‎‏می شود ‏کلُّ مولودٍ یُولَدُ عَلَی الفِطرة‏ به فطرت انسانیت و به فطرت‏‎ ‎‏خوب تولد پیدا می کند، بعدش مربیها هستند که این را می کشانند‏‎ ‎‏به فساد. محیط است که اگر فاسد باشد اینها را می کشد به فساد.‏‎ ‎‏باید محیط دانشگاه یک محیطی باشد که اگر انسان رفت توی آن‏‎ ‎‏ببیند محیطی است که همۀ اینها متعهدند، و همۀ اینها خدمتگزار‏‎ ‎‏کشور هستند، و همه برای اسلام و کشور دارند خدمت‏‎ ‎‏می کنند.(501)‏

10 / 4 / 59

*  *  *

‎ ‎

‏ ‏

دانشگاه منشا همه سعادتها

‏منشا همۀ گرفتاریهای یک کشور از دانشگاه هست و حوزه های‏‎ ‎‏علمی. و منشا همۀ سعادتها، مادی و معنوی، از دانشگاه است و‏‎ ‎

کتابجوانان از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 310

‏حوزه های علمی. اینکه نقشه های بزرگ برای نفوذ کردن در‏‎ ‎‏دانشگاهها و تربیت کردن جوانهای ما را به یک تربیتهایی که‏‎ ‎‏برخلاف مصالح کشورشان است، این برای این است، که اگر‏‎ ‎‏دانشگاه فاسد بشود، یک کشور فاسد می شود.(502)‏

27 / 9 / 59

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

ایجاد انحراف در دانشگاهها

‏مطرح بود این مطلب که باید دانشگاههای ما اینطور باشد. تربیت‏‎ ‎‏فاسد از آن اوّلی که بچه های نورس ما در کودکستان می رفت تا آن‏‎ ‎‏آخر که جوانهای برومند ما که سرمایه های این کشور هستند، در‏‎ ‎‏دانشگاهها بودند. برنامۀ سابق همین بود که اینها از اینجا تا آخر‏‎ ‎‏طوری بار بیایند و طوری تربیت بشوند که تربیت مسکو باشد یا‏‎ ‎‏تربیت واشنگتن. مساله این بود والآن که شما جوانهای عزیز و همۀ‏‎ ‎‏دبیرستانیها و همۀ دانشگاهها می خواهید کشور خودتان دست‏‎ ‎‏خودتان باشد، استقلالش محفوظ باشد، آزادی داشته باشید،‏‎ ‎‏طریق انسانیت را طی بکنید و به کمال انسانی برسید، و آن چیزی‏‎ ‎‏که انسان برای آن خلق شده است به او برسید، شیاطین به دست و‏‎ ‎‏پا افتادند که شماها را منحرف کنند.(503)‏

2 / 11 / 59

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

لزوم تحول اساسی دانشگاهها

‏آقایان می دانید که دانشگاه یک کشوری اگر اصلاح بشود آن کشور‏‎ ‎‏اصلاح می شود؛ برای اینکه آنکه در راس امور اجرایی یا تقتین یا‏‎ ‎‏قضاوت یا اینطور چیزها واقع می شود دانشگاهیها هستند و‏‎ ‎‏روحانیین و با اصلاح این دانشگاه امور کشور اصلاح می شود و با‏

کتابجوانان از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 311

‏انحراف دانشگاه، کشور منحرف می شود. حتی اگر یک استاد‏‎ ‎‏منحرف باشد ممکن است که اثرش برای یک کشور اثر چشمگیر‏‎ ‎‏باشد؛ برای اینکه یک استاد منحرف ممکن است که جمعی از‏‎ ‎‏جوانها را منحرف کند و آنها هم همین طور در دراز مدت، یک‏‎ ‎‏وقت یک غائلۀ بزرگ برپا بشود. از این جهت، در اصلاح دانشگاه‏‎ ‎‏و در انقلاب فرهنگی دانشگاه آنکه از همه مهمتر است قضیۀ‏‎ ‎‏اساتید دانشگاه، معلمان و دانش آموزان از آن پایین تا بالا که این‏‎ ‎‏نورسها دست یک اشخاص متعهد بیفتند، بالاتر که می آیند‏‎ ‎‏نوجوانها باز دست یک دسته متعهد و بعد هم در دانشگاه که‏‎ ‎‏می آیند دانشگاه هم آنها را بسازد.(504)‏

22 / 9 / 60

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

پذیرش تائبین در دانشگاه

‏آنهایی که دانشگاه را سنگر کرده بودند و اتاق جنگ درست کرده‏‎ ‎‏بودند و این مفاسد را ایجاد می کردند، آنها را باید شناسایی کنند و‏‎ ‎‏کنار بگذارند. اما یک دسته جوان هستند از دخترها، از پسرها که‏‎ ‎‏اینها گاهی در سابق یک ابتلائاتی به معصیتهایی داشتند و بعد توبه‏‎ ‎‏کردند، اینها را نباید آقایان بگویند که شما در فلان وقت یک کار‏‎ ‎‏خلافی کردید و حالا دیگر باید محروم باشید از دانشگاه؛ خیر، در‏‎ ‎‏توبه باز است، خدای تبارک و تعالی در توبه را باز گذاشته است‏‎ ‎‏برای همه معاصی. البته مفسدها نباید باشند، لکن اشخاصی که‏‎ ‎‏توبه کردند، اشخاصی که قبلاً افسادی نکرده بودند لکن یک‏‎ ‎‏ـ مثلاً ـ خلافی کرده بودند، چه دخترها و چه پسرها و حالا پشیمان‏‎ ‎‏شدند، اینها را ما باید با آغوش باز بپذیریم و توبۀ آنها پیش خدای‏‎ ‎‏تبارک و تعالی مقبول است و اینها هم راه پیدا کنند به دانشگاه و این‏

کتابجوانان از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 312

‏جوانها را مایوس نکنید. این جوانها ذخیره این ملت هستند.‏‎ ‎‏انحرافی اگر بوده است فی الجمله، آنها هم که توبه کردند.(505)‏

4 / 11 / 60

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

هماهنگی دانشجو و روحانی

‏کشور شما اگر چنانچه، شما دو قشر، قشر دانشگاهی، جوانهای‏‎ ‎‏دانشگاه، اساتید دانشگاه، معلمهای دبیرستان و دبستان و امثال‏‎ ‎‏ذلک، کوشش کنند به اینکه بچه ها را با حوزه های علمی آشنا‏‎ ‎‏کنند، علمای آنجا هم کوشش کنند که اهل علم آنجا و جوانهای‏‎ ‎‏تحصیلکرده و محصل آنجا را با دانشگاه نزدیک کنند، هماهنگ‏‎ ‎‏کنند، اگر این دو قشر هماهنگ بشود و اگر صالح بشود این دو قشر‏‎ ‎‏دانشمند، کشور ما هیچ نقصی دیگر نمی تواند پیدا بکند.(506)‏

28 / 6 / 61

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

همراهی تعلیم با تربیت در دانشگاه

‏در رژیمهای گذشته آنچه موجب فساد ملت بویژه قشر جوان شد‏‎ ‎‏فساد دستگاه حاکمه بود که چون سرطان به جان ملت افتاده بود و‏‎ ‎‏جوانان را به فساد سوق می داد. و از همۀ کوششها لازمتر، کوشش‏‎ ‎‏دو قشر روحانی و دانشگاهی در راه تهذیب و تربیت خود و‏‎ ‎‏جوانان عزیز همدوش با تعلیم تا حد تخصص است، چرا که با‏‎ ‎‏فساد آنان عالَم فاسد می شود و با صَلاح آنان صالح.(507)‏

12 / 1 / 62

*  *  *

‏ ‏

کوشش در کسب علوم و فنون

‏امروز که کشور از استقلال شایسته برخوردار است و قید و بند غرب‏‎ ‎

کتابجوانان از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 313

‏و شرق و غربزدگان و شرقزدگان از کشور و دانشگاه گسسته شده‏‎ ‎‏است، جوانان عزیز دانشگاهی هرچه بیشتر در کسب علوم و فنون در‏‎ ‎‏اعتلای کشور معظم خود کوشش نمایند؛ و از نفوذ عناصر منحرف و‏‎ ‎‏وابسته به چپ و راست قاطعانه جلوگیری کنند، و نگذارند محیط‏‎ ‎‏مقدس دانشگاه آلوده به اغراض منحرفان و وابستگان به اجانب‏‎ ‎‏گردد. و اگر انحراف و گرایشی به شرق و غرب خدای نخواسته از‏‎ ‎‏اساتید یا دانشجویان مشاهده کردند، به ستاد فرهنگی‏‎[6]‎‏ اطلاع دهند،‏‎ ‎‏و در رفع آن با ستاد همراهی لازم را بنمایند.‏‏(508)‏

8 / 6 / 62

*  *  *

‎ ‎

‏ ‏

فساد تحصیل در خارج از کشور

‏دانشگاههای ما به دست یک مشت غربزدۀ خود باخته، یا مزدور،‏‎ ‎‏اداره می شد. و دانشمندان متعهد در اقلیت بودند، و قدرت را از‏‎ ‎‏آنان سلب کرده بودند. و آن دستۀ اکثریتِ غربزده جوانان را عاشق‏‎ ‎‏غرب می کردند و فوج فوج به خارج می فرستادند. و در خارج‏‎ ‎‏دست استعمار کار خود را می کرد، و جوانان را در حدی که‏‎ ‎‏مطلوب استعمارگران بود نگه می داشتند؛ و با افکار غربی و‏‎ ‎‏غیراسلامی و غیر ملی به کشور بازمیگرداندند. و این فاجعۀ قرن‏‎ ‎‏اخیر برای ممالک اسلامی و اشتباه آنها بود. و حدیث مفصل را از‏‎ ‎‏این مجمل باید خواند.(509)‏

12 / 6 / 62

*  *  *

‏ ‏

اعزام جوانها به خارج

‏دانشگاه از جهت اینکه اصلاً اساسش اگر هم بر این نبود که ایران‏

کتابجوانان از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 314

‏را به دامن قدرتهای بزرگ بیندازد، کم کم به آن قضیه کشیده شد، و‏‎ ‎‏جوانهای عزیز ما را آن اشخاصی که مامور بودند، به نحوی که آنها‏‎ ‎‏می خواستند تبلیغ و تربیت می کردند و بعد هم می فرستادند به‏‎ ‎‏خارج، و آنها رویشان کار می کردند و بعد هم که می آمدند،‏‎ ‎‏بسیاریشان اصلاً با دیانت بکلی مخالف بودند، و بسیاریشان هم‏‎ ‎‏بودند که اگر هم مخالف نبودند نمی توانستند کاری انجام بدهند.‏‎ ‎‏در هر صورت دانشگاه وضعش این بود.(510)‏

15 / 6 / 62

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

نظارت بر دانشگاهها

‏قضیۀ دانشگاه از اهم امور است، همان طوری که برای دشمنان ما‏‎ ‎‏و برای آنها که می خواهند افکار جوانان ما را منحرف کنند هم مهم‏‎ ‎‏است، چون دانشگاه مرکز همه چیز است، حتی تشکیل دولت. و‏‎ ‎‏باید این مسئله را دنبال کنیم که دانشگاه اسلامی شود تا برای کشور‏‎ ‎‏ما مفید گردد. و باید سعی شود که تا دانشگاه به یکی از دو قدرت‏‎ ‎‏گرایش پیدا نکند، و این به صرف وقت و نظارت کامل احتیاج دارد.‏‎ ‎‏و باید توجه داشت تا بعد از بازگشایی مبادا افراد منحرف با تزریق‏‎ ‎‏مسائل انحرافی افکار جوانان ما را فاسد بکنند، و برای نظارت بر‏‎ ‎‏این موضوع احتیاج به افراد بسیاری است.‏

‏     امیدوارم دانشگاهی داشته باشیم که به درد ملت بخورد. و‏‎ ‎‏برای تحقق این امر لازم است از افراد متخصص متعهد و در‏‎ ‎‏صورت کمبود از متخصصین غیر مخالف  با جمهوری‏‎ ‎‏اسلامی استفاده نمایید. ان شاءالله با قدرت هر چه تمامتر در این‏‎ ‎‏امر فعالیت کنید و به پیش بروید تا به مقاصد الهی برسیم.(511)‏

12 / 7 / 62


کتابجوانان از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 315

رشد خودباوری دانشجویان

‏همه باید این معنا را احساس کنیم که کارها را خودمان انجام دهیم.‏‎ ‎‏و این مساله خلافی که به ذهن دانش آموزان و دانشجویان ما تلقین‏‎ ‎‏کرده بودند که به غیر از رفتن به امریکا و فرانسه و انگلستان در‏‎ ‎‏جای دیگری امکان ندارد به جایی رسید و همین امر موجب شد که‏‎ ‎‏جوانهای ما را دسته دسته بردند و فاسد کردند از فکرمان دور کنیم.‏‎ ‎‏ما می دانیم که شرقی ها و غربیها با ما خوب نیستند و نخواهند بود و‏‎ ‎‏خیر و صلاح ما را نمی خواهند، و دلیلش هم وضعی است که شما‏‎ ‎‏می بینید که اکثر جناحهایی که در دنیا هستند بر ضد ما تبلیغ می کنند‏‎ ‎‏و این به خاطر آن است که آنها اسلام را نمی خواهند، و هر کشوری‏‎ ‎‏که بخواهد به اسلام عمل کند، مورد تهاجم آنها قرار می گیرد. لذا ما‏‎ ‎‏باید فکری بکنیم که جوانهای ما در همین جا خوب تحصیل بکنند‏‎ ‎‏و بر فرض احتیاجی به خارج رفتن باشد به کشورهایی بروند که‏‎ ‎‏استعماری نباشد و طمع اینکه ما تحت سلطۀ آنان باشیم، نداشته‏‎ ‎‏باشند. و من امیدوارم که بزودی وضعی پیش بیاید که نیازی به‏‎ ‎‏خارج رفتن نباشد و این بسته به فعالیت شما آقایان و سایر دوستان‏‎ ‎‏در این امر حیاتی است که از وجود این جوانهای خوبی که داریم‏‎ ‎‏چقدر استفاده شود که در همین جا تربیت گردیده ومشغول خدمت‏‎ ‎‏به خدا و خلق باشند.‏‏(512)‏

24 / 8 / 62

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

دانشگاه مردم

‏امیدوارم با زحمت شما آقایان و شورایعالی انقلاب فرهنگی،‏‎ ‎‏دانشگاهی پیدا کنیم که دانشگاه مردم باشد، نه دانشگاه خارج. ما‏‎ ‎‏باید طوری جوانانمان را تربیت کنیم که مسلمانان دیگر کشورها‏‎ ‎‏بفهمند که تربیت در اینجا مفید است. و این را بدانید که اگر‏

کتابجوانان از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 316

‏دانشگاه درست کار کرد و خود را به دنیا عرضه نمود و مردم دنیا‏‎ ‎‏فهمیدند که دانشگاه ایران برای خودش کار می کند، نه برای‏‎ ‎‏خارج، قهراً مسلمانان دیگر کشورها به اینجا خواهند آمد.(513)‏

27 / 1 / 64

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

تربیت دانشجو در ایران

‏ما امیدواریم جوانانمان در خود ایران تربیت شوند، برای اینکه در‏‎ ‎‏خارج به جوانان ما درس اساسی نمی دهند. ان شاءالله روزی بیاید‏‎ ‎‏که از جاهای دیگر برای تحصیل به ایران بیایند و ما هرگز احتیاجی‏‎ ‎‏نداشته باشیم کسی را به خارج بفرستیم. و این امری است شدنی،‏‎ ‎‏و این طرز تفکر که غیر از خارج در جای دیگر نمی شود تحصیل‏‎ ‎‏کرد، امری است باطل، چرا که با این گونه تبلیغات می خواهند‏‎ ‎‏جوانان ما را به خارج بکشند و با تفکر خودشان به ایران برگردانند.‏

‏     امیدوارم این دانشگاه‏‎[7]‎‏ و همۀ دانشگاههای دیگر مراکزی‏‎ ‎‏شوند که هم جوانان ما را مهذب کنند و هم عالم، و آنان به صورتی‏‎ ‎‏تربیت شوند که از خارج بریده شده و مستقل شوند و در راه اسلام‏‎ ‎‏و کشورشان خدمت کنند.(514)‏

24 / 4 / 64

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

حراست دانشگاهیان از انقلاب

‏روحانیون، دانشگاهیها اگر واقعاً علاقه دارند به اینکه این کشور‏‎ ‎‏محفوظ بماند، خصوصاً دانشگاهیها، اساتید دانشگاه، اگر واقعاً‏‎ ‎‏علاقه مندند که این کشور دوباره برنگردد به اوضاع سابق، باید‏‎ ‎‏مواظب باشند، دانشگاهیها، اساتید مواظب خودشان باشند در‏

کتابجوانان از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 317

‏تربیت و مواظب بچه ها و جوانها باشند در کارهایی که می کنند.‏‎ ‎‏باید نگه دارند دانشگاه را به یک صورتی که، به یک واقعیتی که آن‏‎ ‎‏واقعیت همین تحولی است که در ایران پیدا شده است.(515)‏

5 / 6 / 64

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

تربیت جوانان خداخواه

‏در این راه که دارید، توجه کنید که مستقیم باشد، صراط مستقیم‏‎ ‎‏باشد، شرقی و غربی نباشد. جوانها را تربیت کنید به اینکه مستقیم‏‎ ‎‏باشند، خداخواه باشند. ادارات را اصلاح کنید و همه چیز را.(516)‏

13 / 6 / 64

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

اساتید غربزده عاملین استعمار

‏کوشش شد که معلمان و دبیران و اساتید و روسای دانشگاهها از‏‎ ‎‏بین غربزدگان یا شرقزدگان و منحرفان از اسلام و سایر ادیان‏‎ ‎‏انتخاب و به کار گماشته شوند و متعهدان مومن در اقلیت قرار‏‎ ‎‏گیرند که قشر موثر را که در آتیه حکومت را به دست می گیرند، از‏‎ ‎‏کودکی تا نوجوانی و تا جوانی طوری تربیت کنند که از ادیان‏‎ ‎‏مطلقاً، و اسلام بخصوص، و از وابستگان به ادیان خصوصاً‏‎ ‎‏روحانیون و مبلغان، متنفر باشند.(517)‏

15 / 3 / 68

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

دوستی دانشگاهیان با روحانیون

‏توصیۀ اینجانب آن است که نسل حاضر و آینده غفلت نکنند و‏‎ ‎‏دانشگاهیان و جوانان برومند عزیز هر چه بیشتر با روحانیان و‏‎ ‎‏طلاب علوم اسلامی پیوند دوستی و تفاهم را محکمتر و استوارتر‏

کتابجوانان از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 318

‏سازند و از نقشه ها و توطئه های دشمن غدار غافل نباشند و به‏‎ ‎‏مجرد آنکه فرد یا افرادی را دیدند که با گفتار و رفتار خود در صدد‏‎ ‎‏است بذر نفاق بین آنان افکند او را ارشاد و نصیحت نمایند؛ و اگر‏‎ ‎‏تاثیر نکرد از او روگردان شوند و او را به انزوا کشانند و نگذارند‏‎ ‎‏توطئه ریشه دواند که سرچشمه را به آسانی می توان گرفت. و‏‎ ‎‏مخصوصاً اگر در اساتید کسی پیدا شد که می خواهد انحراف ایجاد‏‎ ‎‏کند، او را ارشاد و اگر نشد، از خود و کلاس خود طرد کنند.‏‏(518)‏

15 / 3 / 68

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

حفظ دانشگاهها از انحراف

‏نقشه آن است که جوانان را از فرهنگ و ادب و ارزشهای خودی‏‎ ‎‏منحرف کنند و به سوی شرق یا غرب بکشانند و دولتمردان را از بین‏‎ ‎‏اینان انتخاب و بر سرنوشت کشورها حکومت دهند تا به دست آنها‏‎ ‎‏هرچه می خواهند انجام دهند. اینان کشور را به غارتزدگی و‏‎ ‎‏غربزدگی بکشانند و قشر روحانی با انزوا و منفوریت و شکست قادر‏‎ ‎‏بر جلوگیری نباشد. و این بهترین راه است برای عقب نگهداشتن و‏‎ ‎‏غارت کردن کشورهای تحت سلطه، زیرا برای ابرقدرتها بی زحمت و‏‎ ‎‏بی خرج و در جوامع ملی بی سر و صدا، هر چه هست به جیب آنان‏‎ ‎‏می ریزد. پس اکنون که دانشگاهها و دانشسراها در دست اصلاح و‏‎ ‎‏پاکسازی است، بر همۀ ما لازم است با متصدیان کمک کنیم و برای‏‎ ‎‏همیشه نگذاریم دانشگاهها به انحراف کشیده شود؛ و هر جا‏‎ ‎‏انحرافی به چشم خورد با اقدام سریع به رفع آن کوشیم. و این امر‏‎ ‎‏حیاتی باید در مرحلۀ اول با دست پرتوان خود جوانان دانشگاهها و‏‎ ‎‏دانشسراها انجام گیرد که نجات دانشگاه از انحراف، نجات کشور و‏‎ ‎‏ملت است.‏


کتابجوانان از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 319

‏     و اینجانب به همۀ نوجوانان و جوانان در مرحلۀ اول، و پدران و‏‎ ‎‏مادران و دوستان آنها در مرحلۀ دوم، و به دولتمردان و روشنفکران‏‎ ‎‏دلسوز برای کشور در مرحلۀ بعد وصیت می کنم که در این امر مهم که‏‎ ‎‏کشورتان را از آسیب نگه می دارد، با جان و دل کوشش کنید و‏‎ ‎‏دانشگاهها را به نسل بعد بسپرید. و به همۀ نسلهای مسلسل توصیه‏‎ ‎‏می کنم که برای نجات خود و کشور عزیز و اسلامِ آدم ساز،‏‎ ‎‏دانشگاهها را از انحراف و غرب و شرقزدگی حفظ و پاسداری کنید و‏‎ ‎‏با این عمل انسانی ـ اسلامی خود دست قدرتهای بزرگ را از کشور‏‎ ‎‏قطع و آنان را ناامید نمایید. خدایتان پشتیبان و نگهدار باد.‏‏(519)‏

15 / 3 / 68

*  *  *

‎ ‎

کتابجوانان از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 320

  • )) مراد، نجف اشرف بوده است.
  • )) اشاره به دانشجویانی که طبق قرارداد فیمابین ایران و آلمان در مورد تاسیس نیروگاه اتمی بوشهر جهت آموزش به کشور آلمان غربی اعزام شده بودند.
  • )) مراد، شاپور بختیار آخرین نخست وزیر شاه بوده است.
  • )) مراد، استاد شهید مرتضی مطهری است که در دوازدهم اردیبهشت ماه سال 1358 به دست گروهک فرقان به شهادت رسید.
  • )) «قال رسول الله : و ان اهل النار لیتاذون من ریح العالم التارک لعلمه؛ و بدرستیکه اهل دوزخ از بوی بد عالمی که به علمش عمل نکرده است متاذی می گردند»؛ اصول کافی؛ ج 1، ص 55.
  • )) منظور، ستاد انقلاب فرهنگی است که بعداً به شورای عالی انقلاب فرهنگی تغییر نام یافت.
  • )) مراد، دانشگاه آزاد اسلامی بوده است.