فایده ی شابک چیست ؟
با زیاد شدن کتاب های منتشر شده و بالا رفتن تعداد عنوان ها و بیشتر شدن عنوان های مشترک کتابها (مثلاً چندین دیوان حافظ داریم که عنوان یکی است اما کیفیت آنها از نظر محتوایی و چاپی فرق می کند) . مشکل بزرگی در توزیع و اطلاع رسانی کتاب ایجاد شد که با استفاده از شماره شابک و کمک از رایانه ، می توان شناسنامه ی واحدی برای هر کتاب به دست آورد .
شابک را چگونه تعیین می کنند ؟
هر کتاب دارای شماره شابک مخصوص به خود است و این شماره 10 تا 13 رقم دارد . این ارقام دارای پنج بخش هستند :
1- بخش اول مربوط به زمانی است که شابک 13 رقمی است . اگر چنین باشد شابک با عدد 978 یا 979 شروع می شود .
2- هر زبان یا کشور برای خود شماره یا کُد مخصوصی دارد ؛ مثلاً شماره ایران در نوشتن شابک ، عدد 964 است یا شماره شابک آلمان 3 است . اگر شابکی این کد را نداشته باشد در جهان شناخته نمی شود .
3- هر انتشارات دارای شماره خاصی است .
4- هر کتاب دارای شماره خاصی است .
5- در آخر شماره شابک (طرف راست) شماره ای وجود دارد که با انجام عملیات ریاضی ساده ای می توان درستی یا نادرستی شماره شابک را بررسی کرد .
مثلاً 7-79-713-964 : ISBN به ترتیب از چپ به راست ، نشانه ی شماره کد کشور (964) ، شماره انتشارات (713) ، شماره کتاب (79) و شماره کنترل کننده درستی یا نادرستی شابک (7) می باشد .
شابک در کشور ما
با افزایش کتاب های چاپ شده در ایران ، کشور ما از سال 1372 با شماره 10 رقمی شابک به عضویت موسسه جهانی شابک درآمد . اما بعضی نارسایی ها و ناآگاهی ها بعضی ناشران باعث شده است تا شابک در کشور ما کمی از کارایی اش کم شود .
با استفاده از دوربین های مخصوص و نورپردازی خاص ، امکان عکسبرداری پر سرعت از موضوع هایی که چشم ما قادر به دیدن آنها نیستند ، فراهم شده است . این تصویر در چند صد هزارم ثانیه از حرکت یک فشنگ برداشته شده است .
مجلات دوست کودکانمجله کودک 311صفحه 19