● نقش مستقیم سیاسی (در قیام و مبارزات زنانو مردان در 32
نهضت اسلامی ایران انقلاب اسلامی)
● نقش شهادت طلبی زنان در نهضت و حکومت 13
اسلامی در حصول پیروزی1
● قیام و مبارزات زنان دوشادوش مردان در نهضت 18
اسلامی ایران
● پیشقدم بودن و رهبریت زنان در قیام و مبارزات 32
انقلاب اسلامی ایران
● حضور زنان در انقلاب اسلامی ایران 31
نقش غیر مستقیم سیاسی شجاعت مردان (در
انقلاب اسلامی)
● نقش ایثار مادران شهدا در انقلاب اسلامی ایران2 20
● نقش مستقیم و غیر مستقیم حق و سهم بیشتر زنان در نهضت 32
اسلامی ایران سیاسی (در انقلاب اسلامی)
حضورج. 3صفحه 240
جدول 2- نقش سیاسی، اجتماعی زنان در جامعه اسلامی (جمهوری اسلامی ایران)
نوع نقش معرف فراوانی
● فعال بودن زنان در مسائل سیاسی اجتماعی در 72
جمهوری اسلامی ایران
● مشارکت زنان در ساختن جامعه و سازندگی کشور 24
● نقش سیاسی _ حق رأی و مشارکت زنان در انتخابات و لزوم آن جهاد و 40
اجتماعی (اعم از نقش مالی و امداد اجتماعی زنان در نهضت و حکومت 15
مستقیم و غیر مستقیم) اسلامی
● لزوم فعال بودن زنان در مسائل سیاسی، اجتماعی در 88
جمهوری اسلامی ایران 16
● نقش اساسی و ویژه زن در جامعه 1
جمع 255
زیرنویس جدول:
1- در مورد میزان فراوانی و اهمیت این معرف، در صفحات بعد ذیل توصیف و تحلیل معرف مذکور توضیح داده می‌شود. برای اطلاع بیشتر نیز می‌توان به «کتاب الگوی اجتماعی نقش و یا نگاه زن در جامعۀ اسلامی براساس دیدگاه حضرت امام(ره) مراجعه کرد.
اسلامی ایران:
حضور مثبت زنان در نقش مادران، همسران و خواهران در انقلاب اسلامی در تحول روحی و ذهنی و رفتار عینی فرزندان، شوهران و برادران مؤثر افتاد و به حفظ و گسترش روحیۀ انقلابی، در کانون خانواده توسط زنان و مادران انجامید، که خود عاملی بسزا در پیروزی نهضت اسلامی محسوب می‌شود. ج: حق و سهم زنان در انقلاب اسلامی ایران (نقش مستقیم و غیر مستقیم)
براساس نظر حضرت امام(س) زنان نسبت به مردان بر ملتها حق بیشتری دارند و انقلاب اسلامی ایران نیز بیشتر رهین منت بانوان است تا مردان، بدین سبب ایشان فرموده‌اند: «پیروز و سرافراز باد نهضت اسلامی زنان معظم ایران.»
2- نقش سیاسی – اجتماعی زنان در جامعه اسلامی (جمهوری اسلامی ایران).
جدول شماره 2، نمایشگر نقش سیاسی و اجتماعی زنان در جامعۀ اسلامی است که معرفهای آن را به طور اختصار توضیح می‌دهیم.
حضورج. 3صفحه 241
1. فعال بودن زنان در مسائل سیاسی، اجتماعی در جمهوری اسلامی ایران:
ورود زنان به صحنه‌های سیاسی، اجتماعی و طرح این مسائل توسط آنها در اثر تحول فکری و روحی ایجاد شده در آنان در جریان انقلاب بوده است. که در مورد آن سخن گفتیم. شرکت زنان در قلمرو امور سیاسی، اجتماعی جامعه و آزادی آنها در این امور همقدم با مردان و دیگر اقشار جامعه و حتی پیشقدم نسبت به دیگران به اهداف زیر است:
در جهت عدم تعهد نسبت به ابرقدرتها – به هدف اسلام و عمل به تکلیف شرعی خویش – برای ادارۀ مملکت و امور کشور به دست خود - جنگ با ابرقدرتها و قوای شیطانی – رواج و گسترش اخلاق اسلامی و اعمال صالحه...
از طرفی وجود بینش سیاسی و آگاهی در این امور و علاقه به مسائل سیاسی، اجتماعی و مشارکت زنان در این زمینه موجب آسیب‌ناپذیری ملت و پیروزی آن و ابطال نقشه‌های دشمنان نسبت به مردان و زنان در به فساد کشیدن آنها و پیشبرد اهداف اسلام می‌شود. اما عنصر اساسی حرکت سیاسی، اجتماعی زنان رعایت حجاب و مسائل مبتنی بر آن مانند عدم آمیزش و اختلاط غیر شرعی زنان و مردان است. اهمیت این نکته از آنجا ناشی می‌شود که در تاریخ معاصر بی‌حجابی و آزادی روابط زنان و مردان عنصر تفکیکناپذیر پیشرفت و حرکت سیاسی، اجتماعی زنان قلمداد می‌شد.
2. مشارکت زنان در ساختن جامعه و سازندگی کشور و لزوم آن:
جامعه و کشور تنها به دست مردان آباد و ساخته نمی‌شود، بلکه زنان با مردان در سازندگی کشور معنای واقعی آزاد بودن برای زنان و مردان یک جامعه است، نه آزادی در مراکز عیش و عشرت و آمیزشهای غیر شرعی.
از طرفی مشارکت زنان ایران در سازندگی کشور مثلاً شرکت در جهاد سازندگی، موجب گسترش موج سازندگی در سراسر کشور و تحریک و ازدیاد قوای مردان در این امور می‌شود، علاوه بر این آنان با تربیت جوانان توانا برای انجام سازندگی و عمران کشور گام دیگری در سازندگی برمی‌دارند و اهداف آنان در این سازندگی قطع وابستگی کشور در تمام ابعاد - ریشه کن نمودن فقر و استضعاف – ساختن کشور و خرابه‌های دوران پهلوی و بقای جامعۀ اسلامی می‌باشد.
3. حق رأی و مشارکت زنان در انتخابات و لزوم آن:
شرکت زنان در رفراندومها و رأی دادن و رأی گرفتن و انتخاب شدن برای ورود به مجلس، برای آنها همانند مردان یک حق سیاسی است که باید در جهت استقلال
حضورج. 3صفحه 242
کشور و آزادی آن و تحقق اسلام حقیقی به کار گرفته شود. که مشارکت فعالانه، آزادانه و مشتاقانه زنان در رفراندومها در جمهوری اسلامی ایران موجب حصول پیروزی نمونه برای جمهوری اسلامی در دنیا شده است.
حضرت امام(س) ورود زنان به مجلس در جمهوری اسلامی با ورود آنها به مجلس در رژیم پهلوی را متفاوت می‌دانند. در این مورد ایشان فرموده‌اند: «امروز غیر روزهای سابق است، امروز باید خانمها وظایف اجتماعی خودشان را و وظایف دینی خودشان را باید عمل بکنند و عفت عمومی را حفظ بکنند و روی آن عفت عمومی کارهای اجتماعی و سیاسی را انجام بدهند، نه مثل سابق که فرض کنید اینها یک زنی را هم وارد کردند در مجلس، اما چه زنی بود چکار می‌خواست بکند؟حالا هم وارد شدند بعضی از خانمها در مجلس، این ورود غیر آن ورود است، آن یک ورودی بود این هم یک ورود آنها مجالس داشتند، روز زن داشتند، روزی که برای کشف حجاب بود...
1. جهاد مالی و امداد اجتماعی زنان در نهضت و حکومت اسلامی:
جهاد مالی و پیشقدم بودن زنان مسلمان در این امر، برای مستضعفین، مستمندان و آوارگان و نیز خدمت به بیماران و معلولان یکی دیگر از بخشهای فعالیت زنان در جمهوری اسلامی است. و ارزش فعالیتهای زنان در این زمینه از ارزش فعالیتهای مردان در این امور بیشتر است و یکی از بهترین تحولات ناشی از انقلاب اسلامی است.
5. لزوم فعال بودن زنان در مسائل سیاسی، اجتماعی در جمهوری اسلامی ایران:
اسلام می‌خواهد زنان مانند مردان به انجام کارهای اساسی و جدی مبادرت ورزند. از این رو بر زنان است که در مقدرات اساسی مملکت اسلامی دخالت کنند چه از طریق غیر مستقیم یعنی با تربیت جوانان توانا برای اسلام و مملکت و چه به طور مستقیم، یعنی با مشارکت در کلیۀ امور سیاسی اجتماعی جامعه و پیشقدم بودن در این امور جهت آزادی و استقلال کشور، استقرار و تداوم حکومت اسلامی، طرفداری از مظلومان، احیای سنت الهی به تبع خاندان اهل بیت(ع) و حفظ ارزشهای انسانی.
مجاهدات الگوها و رهبرانی چون حضرت زهرا(س) و حضرت زینب(ع) در واقع اینگونه وظایف و مسئولیتهایی برای زنان مسلمان ایجاد می‌کند.
6. نقش اساسی و ویژه زن در جامعه:
اگر چه تعداد فراوانیهای این معرف کم است اما با توجه به معانی و قیدها و اوصافی که در گفتار حضرت امام(س) درباره نقش اساسی و ویژه زن در جامعه وجود دارد. میزان اهمیت این معرف بسیار است.
زنان سرچشمۀ صلاح و یا فساد در هر جامعه‌ای هستند و لذا نقش آنها در جامعه
حضورج. 3صفحه 243
بالاتر از نقش مردان است. زیرا آنها علاوه بر اینکه خود در تمام ابعاد سیاسی – اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی فعال هستند، قشرهای فعال را نیز در دامن خود تربیت می‌کنند، آنها می‌توانند انسانهایی تربیت نمایند که دارای استقامت و برخوردار از ارزشهای والای انسانی باشند و یا در مقابل انسانهایی سست عنصر و غیر انسان تربیت کنند، پس هم صلاح جامعه و هم فساد آن در دست زنان است. و در یک جامعۀ اسلامی زنان متعهد اساس آن ملت و جامعه هستند.
با عنایت به این مطلب و سایر مباحث این بخش نقش اول و اساسی زنان در مسائل مختلف سیاسی - اجتماعی تضمین کنندۀ حفظ و تکامل ساخت سیاسی – اجتماعی جامعۀ اسلامی ایران است. حضرت امام(س) نقش زن در جامعۀ اسلامی را سازنده و در جوامع غیر اسلامی و فاسد تخریبی می‌دانند. نمودار زیر بیانگر این موضوع است.
مثبت و منفی بودن
نوع جامعه نقش نقش سازنده نقش تخریبی
جوامع اسلامی ×
جوامع فاسد و غیر اسلامی ×
این جدول بیانگر تعیین کنندگی ساختار سیاسی، حکومتی و مناسبات اجتماعی، هر جامعه و در کلیۀ شئون حیات اجتماعی و حتی فردی است. زیرا خط مشی، سیاستها و اصول اجتماعی توسط این ساختار و مناسبات و سیاستها و اصول آن تعیین می‌شود. از این رو در جامعه‌ای که مناسبات اجتماعی آن مفاسد بیشمار اخلاقی، روحی برای افراد آن جامعه به بار می‌آورد نقش زنان نیز چون در این چارچوب صورت می‌پذیرد و با مفاسد اخلاقی، روحی درمی‌آمیزد، بنابراین تخریبی است. این دلیل اساسی علت مخالفت حضرت امام با وظایف سیاسی، اجتماعی زنان در رژیم پهلوی و موافقت ایشان با این وظایف و فعالیتها در جمهوری اسلامی (جامعه اسلامی) است. از این رو در کلام ایشان می‌بینیم که گفته شده: از دخالت زنها در اجتماع مستلزم مفاسد بیشمار زنان پهلوی ابراز انزجار کنید و یا فرموده‌اند: احترام به حیثیت اجتماعی و اخلاقی زنان موجب ممانعت اسلام از حضور و اختلاط مخالف با عفت زنان در مجلس رژیم پهلوی است و یا اینکه درست کردن زنان به شکل عروسک و فرستادن آنها به ادارات موجب از فعالیت افتادن مردان و رژیم پهلوی شد و از طرف دیگر ایجاد تقابل بین وظایف خانوادگی و
حضورج. 3صفحه 244
نقش مادری با وظایف اجتماعی و بی‌ارزش کردن شغل مادری در زمان پهلوی در این راستا قرار دارد.
زیرنویسها:
حضورج. 3صفحه 245