فصل سوم : دوران مبارزه با رژیم ستم شاهی

تبعید امام به ترکیه

‏در پی سخنرانی امام خمینی، درباره کاپیتولاسیون،‌ معظم له دستگیر و تبعید شد. پیامد ‏‎ ‎‏این جریان ناگوار، تشنج در حوزه بود،‌ به حدی که پانزده خرداد دیگری در حال ‏‎ ‎‏شکل‌گیری بود. آن روزها در قم بودم و از تهران خبری نداشتم. در قم تمامی مغازه‌ها‏‎ ‎‏به حالت اعتصاب در آمد و به دستگیری مرجع تقلید خود اعتراض داشتند. شهر خلوت ‏‎ ‎‏بود. همه در نگرانی و بی‌خبری از وضعیت آیت الله خمینی به خشم آمده و مترصد ‏‎ ‎‏شنیدن خبری از وضعیت مرجع خود بودند. در چنین مواقعی طلاب به منازل مراجع ‏‎ ‎‏هجوم آوردند، تا از اوضاع مطلع شوند. یادم هست که در یکی از روزنامه‌ها این مطلب ‏‎ ‎‏به چاپ رسید،‌ که آقای خمینی به دلیل این‌که قصد داشت بخشی از خاک کشور را به ‏‎ ‎‏بیگانگان ببخشند،‌ به خارج از کشور تبعید شد. این‌جا بود که مردم فهمیدند، دیگر آیت ‏‎ ‎‏الله خمینی در ایران نیست.‏

‏پس از پیگیری‌های مکرر طلاب و هجوم آوردن آنان برای کسب خبر، سرانجام ‏‎ ‎‏معلوم شد که ایشان در ‏‏ترکیه‏‏ هستند. طولی نکشید که مکان دقیق ایشان ـ ‌که بورسای ‏‎ ‎‏ترکیه بود ـ مشخص شد. پس از برگزاری مجالس دعای توسل‌ و شعار دادن‌های ‏‎ ‎‏پی‌درپی طلاب ـ که خواستار اطلاع از جای دقیق اقامت و صحت امام بودند ـ‌ دو تن ‏‎ ‎‏از قم به نمایندگی از مراجع وقت به ترکیه رفتند، آقایان: جلیلی کرمانشاهی و سید ‏‎ ‎‏فضل الله خوانساری اطلاعاتی درباره‌ وضعیت آیت الله خمینی آوردند. به دنبال تبعید ‏‎ ‎‏آیت الله خمینی، حاج آقا مصطفی،‌ فرزند ایشان هم دستگیر، و به ترکیه نزد پدر تبعید ‏‎ ‎‏شد.‏

کتابدر وادی عشقصفحه 125

‎ ‎

کتابدر وادی عشقصفحه 126