برای تشرف به اماکن متبرکه، همراه دوستان تصمیم گرفتیم، که یک سفر دوره‌ای آغاز کنیم. نخست از کوفه ـ که به نجف نزدیک بود ـ آغاز کردیم و به زیارت حرم مسلم و هانی مشرف شدیم. اعمال مسجد کوفه را انجام داده و به زیارت حرم کمیل بن زیاد رفتیم. سپس به کربلا رفته و توفیق زیارت حرم امام حسین علیه السلام و حضرت ابوالفضل به دست آمد، سپس از آن‌جا به کاظمین رفته و سرانجام خود را به شهر سامرا رساندیم.
در شهر سامرا، مدرسه‌ای به آیت‌الله بروجردی تعلق داشت که معروف به حسینیه آیت‌الله بروجردی بود. در یکی از حجره‌های آن مدرسه ساکن شدیم.
در این ایام مرحوم آیت‌الله شیخ مجتبی لنکرانی، از نجف آمده و در آن‌جا ساکن شده و تدریس می‌کردند، آقای لنکرانی از بزرگان و مراجع نجف بود. از زمان مرحوم آیت‌الله میرزای شیرازی رسم است، که همیشه یکی از بزرگان در حوزه علمیه سامرا حضور پیدا کنند، تا شیعیانی که در این شهر در اقلیت بوده، و یا زواری که از شهرهای
کتابدر وادی عشقصفحه 181
دیگر به منظور زیارت عسکریین مشرف شده و در این شهر اقامت می‌گزینند، احساس غربت و تنهایی نکنند.
در شهر سامرا، چون بیشتر برادران اهل سنت زندگی می‌کنند، و شیعیان در اقلیت هستند معمولا حرم عسکریین علیهما السلام خلوت می‌باشند. ما همراه دوستان، وقتی به حرم مشرف شدیم، از غربت امامان معصوم علیها السلام و حرم آنان بسیار اندوهگین شده، و بی‌اختیار به گریه افتادیم. آقای دکتر صادقی ـ که با خانواده‌شان آمده بودند ـ گوشه‌ای از حرم مشغول زیارت شدند.
بعد متوجه شدیم، که آیت‌الله وحید خراسانی نیز در گوشه دیگری از حرم مشغول زیارت می‌باشند. افزون بر آنان آیت‌الله فانی، یکی دیگر از روحانیون بزرگ نجف را مشاهده کردیم، که در گوشه‌ای دیگر به دعا و زیارت مشغول بودند. آیت‌الله فانی در شمار اساتید نجف بود، که در فقه و اصول تسلط و اطلاعات دقیق و عمیق داشت. من در سفر دوم به نجف، خدمت ایشان رسیده، و نزدیک به چهار سال درس خارج مکاسب فرا گرفتم. باری، اساتید و عالمان دیگری هم در حرم حضور داشتند که بعضی با خانواده، و برخی به تنهایی از نجف و کربلا و کاظمین آمده، و زیارت می‌کردند.
من با دوستانم، آقایان: مجتبی قائمی، حسن کروبی، اسدالله حبیب اللهی و سید محمد احسانی، به دلیل خلوت بودن حرم امامان، تصمیم گرفتیم، که چند روزی در سامرا بمانیم. در این روزها که در مدرسه آیت الله بروجردی بودیم، به طور مرتب، در چند نوبت به حرم مشرف می‌شدیم. در این ایام آیت‌الله فانی اصفهانی هم در همین مدرسه، به عنوان زائر در یکی از حجره‌ها سکونت داشت. گاهی به منظور کسب فیض به حجره ایشان رفته و از محضرشان به عنوان زائر بهره می‌بردیم. ایشان افزون بر فقه و اصول، نسبت به علوم دیگر و نیز دانش روز مسلط بود و محضرش مغتنم بود. در ضمن به محضر آیت‌الله شیخ مجتبی لنکرانی رفته، و از محضر علمی و اخلاقی ایشان نیز بهره‌های معنوی می‌اندوختیم.
کتابدر وادی عشقصفحه 182