محکومیت در صورت عدم اصلاح
من اکنون روزهای آخر عمرم را می گذرانم و دیر یا زود از میان شما می روم، ولی آیندۀ تاریک و روزهای سیاهی برای شما پیش بینی می کنم اگر خود را اصلاح نکنید، مجهز نگردید، نظم و انضباط در امور درسی و زندگی خود حکمفرما نسازید، درآتیه خدای نخواسته محکوم به فنا خواهید بود.(13)
* * *
تربیت اختصاصات انسانی
در میان همۀ موجوداتی که در این طبیعت موجود هستند، انسان اختصاصاتی دارد که سایر موجودات ندارند. یک مرتبۀ باطن، یک مرتبۀ عقلیت، یک مرتبۀ بالاتر از مرتبۀ عقل، در انسان بقوه هست. از اول در سرشت انسان هست که این انسان از عالم طبیعت سیر بکند تا برسد به آنجایی که وَهم ماها نمی تواند برسد
کتابتعلیم و تربیت از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 10
و همۀ اینها محتاج به تربیت است.(14)
6 / 8 / 57
* * *
عواقب عدم مهار نفس
اگر چنانچه به راه مستقیم نباشیم و مهار نکنیم معلومات خودمان را و مهار نکنیم نفس خودمان را و در این راه مستقیم نکُشیم نفس را، هر چه معلومات زیادتر بشود، از انسانیت، انسان دورتر می شود و مشکلتر می شود انسان خودش را برگرداند.(15)
17 / 4 / 58
* * *
ضرورت تربیت انسان توسط انبیا
این موجود طاغوتی شیطانی اگر تحت سیطرۀ انبیا نرود، تحت تعلیم و تربیت انبیا نرود، هیچ فرقی مابین این فرد با آن فردی که یک عالم را دارد می چاپد در روحیات نیست، در عمل هست؛ از باب اینکه این دستش نمی رسد، او دستش می رسد.(16)
17 / 4 / 58
* * *
لزوم تربیت جوانان
اول مطلب این است که این جوانهای ما درست بشوند. این جوانهایی که در آتیه باید این مملکت را حفظ کنند، این مملکت را اداره بکنند، اینها باید درست تربیت بشوند و اصلاح بشوند.(17)
11 / 8 / 58
* * *
افسار گسیختگی انسان
انسان اولش یک حیوانی است، بدتر از حیوانات. اگر سر خود
کتابتعلیم و تربیت از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 11
باشد انسان، همین طور بار بیاید، هیچ حیوانی مثل انسان نیست در اینکه در شهوت، در درندگی، در شیطنت. حیوانات دیگر حدود شیطنتشان محدود است. حدود شهواتشان محدود است. حدود آن سبعیتشان. انسان چون یک موجودی است که به حسب خلقت از همۀ موجودات بالاتر هست. در طرفِ آن طرف، شهوت و غضب و طرف شیطنت و اینها می تواند تا تقریباً لامتناهی برود، حد ندارد. شما می بینید که اگر چنانچه انسان یک ـ فرض کنید که ـ خانه ای پیدا بکند، دنبال این است که یکی دیگر هم پیدا کند. اگر یک کشوری هم پیدا بکند دنبال این است که یکی دیگر هم پیدا بکند. اگر همۀ دنیا هم تحت سیطره اش باشد به فکر این است که در کرۀ قمر هم شاید باشد، برود آنجا. در مریخ هم باشد، برود آنجا. محدود نیست، نه شهواتش محدود است که با یک حد خاصی بسازد، یکی، دوتا، ده تا، صدتا، و نه طمَعش محدود است که به یک کشور، دو کشور، ده کشور اکتفا کند. انبیا آمدند محدودش کنند؛ یعنی مهارش کنند. این حیوان افسار گسیخته که به هیچ حدی از حدود محدود نیست، اگر آزاد بگذارند و این را تربیتش نکنند افسار گسیخته است. به طوری که همه چیز را برای خودش می خواهد و همه کس را فدای خودش می خواهد. انبیا آمدند که این افسار گسیخته را مهارش کنند و بیاورند تحت ضوابط و بعد از اینکه آن مهار شد، راه نشانش بدهند برای اینکه تربیت بشود، یک تربیتی که برسد به آن کمالاتی که تا آخر برای او سعادت است.(18)
7 / 10 / 58
* * *
کتابتعلیم و تربیت از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 12
علت همه کشمکشها
ما اگر خودمان را تربیت بکنیم مشکلاتمان همه رفع می شود. همۀ مشکلات از این است که ما تربیت نشده ایم. یک تربیت الهی و تحت بیرق اسلام در نیامدیم. به حسب واقع، همۀ این کشمکشهایی که شما ملاحظه می کنید، همۀ این کارشکنیهایی که برای ملت ما هست، همۀ اینها برای این است که تربیت نیست در کار، تزکیه نیست.(19)
18 / 10 / 59
* * *
نیاز جمهوری اسلامی به تربیت و تزکیه
جمهوری اسلامی محتاج به تربیت و تزکیه است. تمام قشرهای ملت ما و همۀ ملتها احتیاج به تربیت و تزکیه دارند، احتیاج به تعلیماتی که از ناحیۀ انبیا آمده است دارند.(20)
18 / 10 / 59
* * *
شیطان بزرگ، شیطان نفس
انسان یک موجودی است که چنانچه مهار نشود و سر خود بار بیاید و یک علف هرزه ای باشد و تحت تربیت واقع نشود، هرچه بزرگتر بشود به حسب سال و بلند پایه تر بشود به حسب مقام، آن جهات روحی تنزل می کند و آن معنویات تحت سلطۀ شیطان، شیطان بزرگ ـ که همان شیطان نفس است ـ واقع می شود.(21)
7 / 12 / 59
* * *
آغاز تربیت از کودکی
جوانها جدید العهد هستند به ملکوت عالم و نفوسشان پاکتر
کتابتعلیم و تربیت از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 13
است. هرچه بالاتر بروند، چنانچه مجاهده نکنند و تحت تربیت واقع نشوند، هر قدمی که به بالا بردارند و هر مقداری که از سنّشان بگذرد، بعیدتر می شوند از ملکوت اعلی و اذهانشان کدورتش بیشتر می شود. و لهذا تربیتها باید از اول باشد. از همان کودکی تحت تربیت انسان قرار بگیرد. و بعد هم در هر جا که هست یک مربّیهایی باشند که تربیت کنند انسان را. تا آخر عمر هم انسان محتاج به این است که تربیت بشود.(22)
7 / 12 / 59
* * *
اخلاق در راس برنامه های تحصیلی
آنقدری که اسلام، از زبان و قلم اشخاصی که تعهد به اسلام نداشته اند و انحراف داشته اند کشور ما صدمه دیده است از توپ تانک و از محمدرضا و پدرش صدمه ندیده است. صدمۀ اینها صدمۀ روحی است. صدمۀ روحی بالاتر از صدمات جسمی است. چنانچه عالِم مهذب نباشد، ولو اینکه عالِم به احکام اسلام باشد، ولو اینکه عالِم به توحید باشد اگر مهذب نباشد، برای خودش و برای کشورش و برای ملتش و برای اسلام ضرر دارد که نفع ندارد. اگر بخواهید خدمتگزار اسلام باشید، خدمتگزار ملت اسلامی باشید، و اسیر در دست ابر قدرتها و آنها که پیوند با ابر قدرتها دارند نباشید، باید دانشگاه و فیضیه و همۀ آنها که مربوط به دانشگاهند و همۀ آنها که مربوط به فیضیه هستند در راس برنامه های تحصیلی شان برنامۀ اخلاقی و برنامه های تهذیبی باشد؛ تا امثال مرحوم مطهری ـ رحمهُ الله ـ را به جامعه [تقدیم] کند. و اگر خدای نخواسته بر خلاف باشد، آن وقت افرادِ مقابلِ این افراد را به جامعه می فرستد؛ و اینها جامعه را به فساد می کشند و
کتابتعلیم و تربیت از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 14
مردم را به اسارت.(23)
10 / 12 / 59
* * *
کتابتعلیم و تربیت از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 15