مدرسه، دانشگاه

‏‏ ‏

‏‏ ‏

‏‏انتخاب معلم‏‎ ‎‏متدین‏‏ ‏

‏‏     ‏‏پس از این مرحله، تربیتهای خارجی از معلّمان و مربّیان ـ غیر‏‎ ‎‏پدر و مادر ـ است که آن را نیز در اول امر، پدر کفیل است، و‏‎ ‎‏صحت و فساد در این مرحله به ذمۀ پدر است. و البته انتخاب معلم‏‎ ‎‏متدیّن خوش عقیدۀ خوش اخلاق، و مدرسه و معلّم خانه مناسبِ‏‎ ‎‏دینیِ اخلاقیِ مهذّب، در تربیت ابتدایی طفل دخالت تامّ تمام دارد.‏‎ ‎‏چه بسا باشد که نقشه سعادت و شقاوت طفل در این مرحله،‏‎ ‎‏ریخته شود و تزریقات معلّمین، یا شفای امراض و یا سمّ قاتل‏‎ ‎‏است که عهده دار آن پدر است.(471)‏

‏‏*  *  *‏

‏‏ ‏

‏‏ ‏

‏‏معلمها و تربیت‏‎ ‎‏صحیح‏‏ ‏

‏‏     ‏‏ان شاءالله امیدواریم که با همت همۀ اقشار مملکت بتوانید شما‏‎ ‎‏این مملکتی را که عقب رانده شده است، و اینها رفتند و اینجا را‏‎ ‎‏خراب کرده رفتند، بتوانید که همه با هم دست به هم بدهید، با‏
‏‎

‎

‏‏وحدت کلمه، با وحدت، فعالیت، ایران را از سر بسازید. معلمها‏‎ ‎‏بچه های ما را تربیت کنند، یک تربیت صحیح، مهندسین ما‏‎ ‎‏کارهای نافع به جا بیاورند، و همین طور سایر اقشار.(472)‏

‏‏19 / 11 / 57 ‏

‏‏*  *  *‏

‏‏ ‏

‏‏ ‏

‏‏تربیت شیطانی‏‎ ‎‏نکنید‏‏ ‏

‏‏     ‏‏مواظب باشید که اعمالتان اعمال صالح باشد، قیامتان برای‏‎ ‎‏خدا باشد، اعمالتان برای خدا باشد. هر کدام بچه دارید تربیت‏‎ ‎‏کنید، تربیت الهی بکنید، تربیت شیطانی نکنید. هر کدام مدرسه‏‎ ‎‏می روید، چه به مدرسه که می روید تربیت الهی بشوید. هر کدام‏‎ ‎‏معلم مدرسه هستید، تربیت کنید بچه ها را به تربیت الهی؛‏‎ ‎‏تربیتهای شیطانی را از آن دست بردارید.(473)‏

‏‏19 / 11 / 57 ‏

‏‏*  *  *‏

‏‏ ‏

‏‏ ‏

‏‏تربیت بچه ها برای‏‎ ‎‏آینده‏‏ ‏

‏‏     ‏‏... شما، متصدیان مدرسۀ «علوی»، از قراری که تا حالا به من‏‎ ‎‏گفته اند ـ من خودم کاری به کار این امور ندارم لکن از قراری که من‏‎ ‎‏شنیدم ـ بسیار خوب عمل کردید. بچه های ما را خوب تربیت‏‎ ‎‏کردید. فقط یک نکته بوده است که اشکال داشتم، و آن نکته را از‏‎ ‎‏این به بعد شما مورد نظرتان باشد؛ و آن اینکه بچه های ما در هر‏‎ ‎‏زمانی موافق آن زمان باید تربیت بشوند.‏

‏‏     در روایات هم هست که بچه هاتان را تربیت کنید به غیر آن‏‎ ‎‏طوری که خودتان هستید، برای زمان آتیه. برای اینکه اینها در‏‎ ‎‏زمان آتیه باید دست به کار مملکت و کشور بشوند. شما بچه ها را‏‎ ‎‏از سیاست، از اینطور چیزها دور نگه ندارید. دور نگه داشتن‏
‏‎

‎

‏‏بچه ها از سیاست اساس این می شود که وقتی وارد در اجتماع‏‎ ‎‏شدند، مثل یک آدم کوری وارد اجتماع بشوند. خود اشخاصی که‏‎ ‎‏می خواهند بعد در این مملکت در این کشور زندگی بکنند و‏‎ ‎‏مقدرات این مملکت دستشان باشد، آنها باید آگاه باشند از همۀ‏‎ ‎‏خدعه هایی که کرده اند، از همۀ کارهایی که استعمار کرده، از همۀ‏‎ ‎‏عقب نگهداریهایی که به دست اینها واقع شده، اینها باید به دست‏‎ ‎‏شما و به تعلیم شما به آنها گفته بشود. آنها را وارد کنید در مسائل‏‎ ‎‏روز. آنها مطلع باشند از مسائل روز. اگر خدای نخواسته در این‏‎ ‎‏[‏‏مورد‏‎ ‎‏]‏‏قصور بشود یکوقت می بینید که چهره های منحرف که‏‎ ‎‏وارد در مسائل روز هستند غلبه می کنند بر چهرۀ حق که وارد به‏‎ ‎‏مسائل روز نیست. تربیت و تعلیم همه جانبه باید باشد؛ یعنی آن‏‎ ‎‏مقداری که کشور احتیاج به آن دارد، انسان احتیاج به آن دارد، خود‏‎ ‎‏شخص احتیاج به آن دارد، باید تعلیم و تربیت در آنجا به همۀ ابعاد‏‎ ‎‏باشد.(474)‏

‏‏30 / 11 / 57 ‏

‏‏*  *  *‏

‏‏ ‏

‏‏ ‏

‏‏نبودن خیانت در‏‎ ‎‏تربیت اسلامی‏‏ ‏

‏‏     ‏‏آنهایی که معلم هستند، در دانشگاهها استاد هستند ‏‏[‏‏نیروی‏‎ ‎‏انسانی درست شود‏‏]‏‏. در دبیرستانها، در دبستانها، از همان اول که‏‎ ‎‏بچه ها تحویلشان داده می شود باید مسئول تربیت آنها باشند،‏‎ ‎‏مشغول این باشند که اینها را تربیت کنند، یک تربیت صحیح‏‎ ‎‏اسلامی؛ که در تربیت صحیح اسلامی همه ‏‏[‏‏خصوصیات‏‎ ‎‏]‏‏است.‏‎ ‎‏یعنی یک مُسلم اگر همان طوری که اسلام می خواهد بزرگ بشود،‏‎ ‎‏این ممکن نیست که به مملکت خودش خیانت بکند؛ ممکن‏‎ ‎‏نیست که به برادر خودش، به همسایۀ خودش، به همشهری‏
‏‎

‎

‏‏خودش، به یک آدم غریبه خیانت بکند. اصلاً خیانت منتفی‏‎ ‎‏می شود. ما باید کوشش کنیم که افراد صالح درست بکنیم.(475)‏

‏‏15 / 1 / 58 ‏

‏‏*  *  *‏

‏‏ ‏

‏‏ ‏

‏‏تقویت اعتماد به‏‎ ‎‏نفس در جوانها‏‏ ‏

‏‏     ‏‏جوانها را با اعتماد به نفس، با استقلال نفسانی بار بیاورید.‏‎ ‎‏معلمها! جوانها را مستقل، آزاد بار بیاورید؛ مُعتمِد به نفسشان‏‎ ‎‏کنید.(476)‏

‏‏29 / 1 / 58 ‏

‏‏*  *  *‏

‏‏ ‏

‏‏ ‏

‏‏حافظان استقلال‏‏ ‏

‏‏     ‏‏معلمان خیلی مقام بزرگ دارند و خیلی مسئولیت بزرگ. اگر‏‎ ‎‏معلمان ما کوتاهی کنند در تعلیم، مسئول هستند. معلمین هستند‏‎ ‎‏که می توانند مملکت را حفظ کنند ـ استقلال مملکت را.(477)‏

‏‏7 / 2 / 58  ‏

‏‏*  *  *‏

‏‏ ‏

‏‏ ‏

‏‏معلم، بیدار شو‏‏ ‏

‏‏     ‏‏جوانهای ما، آنهایی که مقدرات مملکت به دست آنها خواهد‏‎ ‎‏بود، زیر دست معلمین باید تربیت بشوند؛ اگر تربیت صالح شدند‏‎ ‎‏مملکت صالح به دست ما می افتد و اگر ـ خدای نخواسته ـ‏‎ ‎‏تربیتهای غیرالهی شد مملکت از دست می رود. معلم! بیدار‏‎ ‎‏شو!(478)‏

‏‏7 / 2 / 58 ‏

‏‏*  *  *‏

‏‏ ‏

‏
‏‎

‎

‏‏تربیت نونهالان‏‎ ‎‏مهذّب‏‏ ‏

‏‏     ‏‏بانوان هم باید معلم باشند برای فرزندان خود، در دامن خود‏‎ ‎‏مثل استادان، مثل معلمان تربیت کنند. پدران باید معلم باشند از‏‎ ‎‏برای فرزندان خود. خانوادۀ شما باید مدرسه باشد، تعلیم احکام‏‎ ‎‏اسلام، تهذیب اخلاق نونهالان. شما باید نونهالانِ مهذب تحویل‏‎ ‎‏معلمان بدهید و معلمان باید آنها را بیشتر تهذیب کنند.(479)‏

‏‏7 / 2 / 58 ‏

‏‏*  *  *‏

‏‏ ‏

‏‏ ‏

‏‏همه افراد معلم یا‏‎ ‎‏متعلّم‏‏ ‏

‏‏     ‏‏تمام ملت باید معلم باشند، معلم فرزندان خود. اسلام تمام‏‎ ‎‏افرادش معلم باید باشند، و تمام افرادش متعلم.(480)‏

‏‏7 / 2 / 58 ‏

‏‏*  *  *‏

‏‏ ‏

‏‏ ‏

‏‏نقش معلمین در‏‎ ‎‏پیشرفت و‏‎ ‎‏عقب ماندگی‏‏ ‏

‏‏     ‏‏مسئول تمام مقدراتی که برای یک کشوری پیش می آید،‏‎ ‎‏مسئول تمام انسانهایی که باید انسان بشوند، مسئول تمام جوانهایی‏‎ ‎‏که زیردست آنها باید تربیت بشوند. تربیت باید بشود انسان در‏‎ ‎‏مکتب فرهنگیان، معلم؛ و مقدرات هر مملکتی به دست‏‎ ‎‏همینهاست که از فرهنگ بیرون می آیند؛ و پیشرفت هر کشوری و‏‎ ‎‏عقب ماندگی هر کشوری باز به دست معلمین است. معلم است که‏‎ ‎‏با ساختن خود، افراد را، کشور را پیش می برد؛ و معلم است که اگر‏‎ ‎‏خدای نخواسته در پیش او انحراف حاصل بشود، کشور را خراب‏‎ ‎‏می کند. معلم است که انسانها را یا مهذب بار می آورد، متعهد بار‏‎ ‎‏می آورد، و یا انگل بار می آورد و وابسته. همه از مدرسه ها بلند‏‎ ‎‏می شود. همۀ سعادتها و همۀ شقاوتها انگیزه اش از مدرسه هاست،‏‎ ‎‏و کلیدش دست معلمین است.‏

‏
‏‎

‎

‏‏     باید معلمین توجه داشته باشند اولاً، به شغل شریف خودشان‏‎ ‎‏که شغل انبیاست، و ثانیاً به مسئولیت خودشان که همان مسئولیت‏‎ ‎‏انبیاست. انبیا مسئولند؛ لکن درست آنها عمل می کنند؛ از‏‎ ‎‏مسئولیت درست بیرون می آیند، از امتحان درست بیرون می آیند.‏‎ ‎‏آنها مامور به تربیت هستند، و تربیت می کنند. و آنقدری که از‏‎ ‎‏عهده شان برآمد عمل کردند. شما هم همان مسئولیت را دارید، و‏‎ ‎‏همان شرافت را.‏

‏‏     کاَنَّه فرهنگ سایه ای است از نبوت؛ و فرهنگیها سایه ای‏‎ ‎‏هستند از نبی. این سایه باید عمل کند به آنطوری که ذی ظل عمل‏‎ ‎‏کرد. اینکه می گویم «سایه»، برای این است که سایه از خودش هیچ‏‎ ‎‏نباید داشته باشد؛ همان طوری که یک سایه ای وقتی که می افتد‏‎ ‎‏روی زمین از یک شخص، حرکت، حرکت شخص است، و سایه‏‎ ‎‏به حرکت شخص حرکت می کند.(481)‏

‏‏1 / 3 / 58 ‏

‏‏*  *  *‏

‏‏ ‏

‏‏ ‏

‏‏مسئولیت در برابر‏‎ ‎‏خدا‏‏ ‏

‏‏     ‏‏شما هم، فرهنگیها هم، ظل انبیا باید باشید.‏

‏‏     و همۀ کسانی که شغل انبیا را دارند، که فرهنگیها هم همان‏‎ ‎‏شغل را دارند. مسئولیت زیاد است برای فرهنگیها، چنانچه برای‏‎ ‎‏علمای دین زیاد است. یعنی یک مسئولیت است برای همه. همه‏‎ ‎‏یکجور مسئولیت در مقابل خدا دارند. شما مسئولید که آنهایی که‏‎ ‎‏در کلاسهای شما هستند و تحت تربیت شما هستند، مسئولید که‏‎ ‎‏آنها را انسان کنید.(482)‏

‏‏1 / 3 / 58 ‏

‏‏*  *  *‏

‏
‏‎

‎

‏‏کلید سعادت و‏‎ ‎‏شقاوت به دست‏‎ ‎‏فرهنگیها‏‏ ‏

‏‏     ‏‏پس شغل ماها همه مان، شغل من و شغل شما، هر دو شغلی‏‎ ‎‏است که از انبیا به ما رسیده است. اگر ما به این شغل که داریم‏‎ ‎‏خیانت کنیم به انبیا خیانت کرده ایم، به خدای تبارک و تعالی‏‎ ‎‏خیانت کرده ایم؛ و خیانتمان این است که جوانهایی که پیش ما باید‏‎ ‎‏تربیت بشوند یک تربیت منحرفی بشوند. جوانها را مستقیم بار‏‎ ‎‏بیاورید؛ آدم بار بیاورید. اگر علاقه دارید به اینکه کشور شما، دین‏‎ ‎‏شما محفوظ بماند، این محفوظیت کلیدش دست شماست. کلید‏‎ ‎‏سعادت و شقاوت یک ملت دست فرهنگی است. فرهنگی اگر‏‎ ‎‏خوب باشد، مملکت خوب می شود؛ معلم اگر خوب باشد،‏‎ ‎‏مملکت خوب می شود؛ معلم اگر منحرف باشد، مملکت خراب‏‎ ‎‏می شود. پس شمایید که می توانید یک مملکتی را به پیش برانید؛‏‎ ‎‏هم معنویاتش را و هم مادیاتش را. و شمایید که می توانید یک‏‎ ‎‏مملکتی را خدای نخواسته به عقب برانید؛ هم معنویتش را و هم‏‎ ‎‏مادیتش را. پس شغل شریف، مسئولیت زیاد. این شغل شریفی که‏‎ ‎‏الآن به عهدۀ شما آمده است، و ما هم با شما هستیم ـ تبع شما‏‎ ‎‏ان شاءالله ـ این شغل شریف را، این امانتی است که خدا به شما‏‎ ‎‏داده. به این امانت خیانت نکنید، و نکنیم ان شاءالله .(483)‏

‏‏1 / 3 / 58 ‏

‏‏*  *  *‏

‏‏ ‏

‏‏ ‏

‏‏حفظ دین و دنیا با‏‎ ‎‏تربیت صحیح‏‏ ‏

‏‏     ‏‏برنامۀ طویل المدت برای شما جوانها، برای شما خانمها، برای‏‎ ‎‏همه، این است که اگر شماها یک انسان مذهبی باشید مقاصد‏‎ ‎‏اسلامی را پیش می برید. اگر این خانمها بچه های مهذب بار‏‎ ‎‏بیاورند، بچه های اسلامی بار بیاورند، شما هم دینتان و هم دنیاتان‏‎ ‎‏محفوظ است. اگر خدای نخواسته در دامن اینها بچۀ غیر مهذب،‏
‏‎

‎

‏‏بچۀ غیر اسلامی پیدا بشود، و در کفالت شما جوانها بچه های غیر‏‎ ‎‏اسلامی، بچه های غیر مهذب پیدا بشوند، و در دبستانهای ما که‏‎ ‎‏بچه هامان می روند مهذب و مودب به آداب اسلامی نباشند، در‏‎ ‎‏دبیرستانهای ما که جوانهای ما می روند تهذیب در کار نباشد، ادب‏‎ ‎‏اسلامی در کار نباشد و در دانشگاه اسلامی نباشد و از علوم اسلام‏‎ ‎‏و از احکام اسلام خبری نباشد، رو به زوالیم. یعنی هم اسلام به باد‏‎ ‎‏می رود و هم کشور.(484)‏

‏‏2 / 3 / 58 ‏

‏‏*  *  *‏

‏‏ ‏

‏‏ ‏

‏‏مصونیت از‏‎ ‎‏شیاطین‏

‏‏     ‏‏اگر دانشگاهها درست نشود و مدرسه های ما هم درست‏‎ ‎‏نشود، امید اینکه یک جمهوری اسلامی ما پیدا بکنیم نداریم. اگر‏‎ ‎‏این دو قشر تربیت شدند به طوری که اسلام می خواهد، تربیت‏‎ ‎‏انسانی شدند، هم مملکت ما مصون می شود از تصرف شیاطین و‏‎ ‎‏روی چرخ خودش گردش می کند بدون وابستگی به خارج و بدون‏‎ ‎‏خیانتهای داخلی؛ و هم ترقیّات حاصل می شود برای شما.(485)‏

‏‏17 / 4 / 58 ‏

‏‏*  *  *‏

‏‏ ‏

‏‏ ‏

‏‏اولین معلّم‏‏ ‏

‏‏     ‏‏نقش معلم در جامعه، نقش انبیاست. انبیا هم معلم بشر هستند.‏‎ ‎‏نقش بسیار حساس و مهمی است؛ و مسئولیت بسیار زیاد دارد.‏‎ ‎‏نقش مهمی است که همان نقش تربیت است که «اخراج مِنَ‏‎ ‎‏الظلمات الی النور» آنهایی که الله ُ وَلیُّ الَّذیِنَ آمَنُوا یُخرِجُهُم مِنَ‏‎ ‎‏الظُّلُماتِ الَی النُّورِهمین سِمَت معلمی است. خدای تبارک و تعالی‏‎ ‎‏این سِمَت را به خودش نسبت می دهد که خدای تبارک و تعالی‏
‏‎

‎

‏‏ولیّ مومنین است؛ و آنها را از ظلمات اخراج می کند به سوی نور.‏‎ ‎‏و معلم اول خدای تبارک و تعالی است که اخراج می کند مردم را از‏‎ ‎‏ظلمات به وسیلۀ انبیا و به وسیلۀ وحی مردم را دعوت می کند به‏‎ ‎‏نورانیت؛ دعوت می کند به کمال؛ دعوت می کند به عشق، دعوت‏‎ ‎‏می کند به محبت؛ دعوت می کند به مراتب کمالی که از برای انسان‏‎ ‎‏است. دنبال او انبیا هستند که همان مکتب الهی را نشر می دهند، و‏‎ ‎‏آنها هم شغلشان تعلیم است؛ معلمند، معلم بشرند. آنها هم‏‎ ‎‏شغلشان این است که مردم را تربیت کنند و انسان را تربیت کنند که‏‎ ‎‏از مقام حیوانیت بالا برود و به مقام انسانیت برسد.(486)‏

‏‏27 / 5 / 58 ‏

‏‏*  *  *‏

‏‏ ‏

‏‏ ‏

‏‏وظیفۀ معلمان بعد‏‎ ‎‏از انقلاب‏‏ ‏

‏‏     ‏‏آنچه که بعد از انقلاب بر شما معلمین و بر همۀ قشرهایی که‏‎ ‎‏سمت تعلیم و تربیت را دارند وظیفه است، و لازم اینکه این‏‎ ‎‏مغزهایی که در طول پنجاه و چند سال حکومت جائرانه و سلطۀ‏‎ ‎‏اجانب باید بگوییم غربزده شدند نجات بدهید.(487)‏

‏‏4 / 8 / 58 ‏

‏‏*  *  *‏

‏‏ ‏

‏‏ ‏

‏‏لزوم تربیت‏‎ ‎‏اخلاقی‏‏ ‏

‏‏     ‏‏همۀ دانشگاهها، همۀ مراکز تربیت، همۀ مدارس قدیمی باید‏‎ ‎‏در آن اشخاصی باشند که آن اشخاصی که در آنجا هستند تربیت‏‎ ‎‏بکنند، تربیت اخلاقی بکنند. علمای اخلاق لازم است، هم در‏‎ ‎‏دانشگاه و هم در مدارس و هم در همه جا.(488)‏

‏‏10 / 4 / 59 ‏

‏‏*  *  *‏

‏
‏‎

‎

‏‏تربیت و تزکیه در‏‎ ‎‏مدرسه و دانشگاه‏‏ ‏

‏‏     ‏‏شما که برای تربیت معلم قیام کردید، و هر کس که برای تربیت‏‎ ‎‏معلم قیام کرده است باید بداند که اولاً شغل، شغلی الهی است.‏‎ ‎‏خدای تبارک و تعالی مربّی معلّمین است که انبیا باشند. اولاً شغل،‏‎ ‎‏شغلی الهی است و ثانیاً تربیت و تزکیه، مقدّم بر تعلیم است.‏‎ ‎‏مدرسه های ما، دانشسراهای ما، دانشگاههای ما و همۀ مدارس‏‎ ‎‏علوم ـ چه علوم اسلامی یا غیر اسلامی باشد ـ اینها اگر در آنها‏‎ ‎‏تربیت باشد، تزکیه باشد، آنها می توانند خدمتها بکنند و برای بشر‏‎ ‎‏سعادت را به هدیه بیاورند. و همۀ سعادتهای بشر از علم و ایمان و‏‎ ‎‏تزکیه است.(489)‏

‏‏18 / 10 / 59 ‏

‏‏*  *  *‏

‏‏ ‏

‏‏ ‏

‏‏دعوت به ارزشها‏‏ ‏

‏‏     ‏‏اگر چنانچه معلّم، یک معلّمی باشد که دعوت به نور بکند،‏‎ ‎‏دعوت به صلاح بکند، دعوت به اسلام بکند، دعوت به اخلاق‏‎ ‎‏صالحه بکند، دعوت به ارزشهای انسانی بکند، آن ارزشهایی که‏‎ ‎‏عندالله ارزش است، اگر معلّم این کار را بکند، همان طوری که انبیا‏‎ ‎‏مردم را از ظلمات به نور می کشانند، این معلّم هم این بچه ها را از‏‎ ‎‏ظلمات به نور وارد می کند. و همین شغلی است که شغل‏‎ ‎‏انبیاست.(490)‏

‏‏18 / 10 / 59 ‏

‏‏*  *  *‏

‏‏ ‏

‏‏ ‏

‏‏انسان، امانت معلم‏‏ ‏

‏‏     ‏‏ معلم امانتداری است غیر همۀ امانت‏‏[‏‏دار‏‎ ‎‏]‏‏انسان امانت‏‎ ‎‏اوست. امانتهای دیگر را اگر کسی خیانت به آن بکند خلاف کرده‏‎ ‎‏است؛ یک قالی را که به آن امانت داده بودند از بین برده است، در‏
‏‎

‎‏جامعه یک چیزی درست نمی شود؛ یک شخصی ضرری کرده‏‎ ‎‏است، و این هم باید ضرر او را جبران کند. اما امانت اگر انسان‏‎ ‎‏شد، اگر یک طفلِ قابل تربیت شد، اگر خدای نخواسته این امانت‏‎ ‎‏به آن خیانت شد، یک وقت می بینید خیانت به یک ملت است،‏‎ ‎‏خیانت به یک جامعه است، خیانت به اسلام است. بنابراین، این‏‎ ‎‏شغل در عین حالی که بسیار شریف است و بسیار ارزنده است، از‏‎ ‎‏باب اینکه همان شغل انبیاست که برای انسان سازی آمده بودند،‏‎ ‎‏مسئولیت بسیار بزرگ است، چنانچه مسئولیت انبیا هم بسیار‏‎ ‎‏بزرگ بود.‏

‏‏     باید خیلی شما توجه کنید به اینکه یک فرد عادی نیستید. اگر‏‎ ‎‏فرض کنید در یک اداره ای یک نفر آدم یک خلاف کرد، در یک‏‎ ‎‏وزارتخانه یک نفر آدم یک خلاف کرد، آن خلافی که در یک‏‎ ‎‏وزارتخانه می شود یا یک اداره می شود با این خلافی که در‏‎ ‎‏جاهایی که تربیت و تعلیم باید واقع بشود و در آموزش و پرورش‏‎ ‎‏می شود، بسیار فرق دارد. آن طور نیست که در یک وزارتخانه اگر‏‎ ‎‏یک کسی خلاف کرد، خلافش همچو باشد که یک کشور را به هم‏‎ ‎‏بزند؛ مگر نادراً یک همچو اتفاقی بیفتد. اما چنانچه در آموزش و‏‎ ‎‏پرورش یک بچه ای فاسد از کار درآمد، یک بچه ای با اخلاق‏‎ ‎‏شیطانی تربیت شد، با اخلاق استکباری تربیت شد، این بچه با‏‎ ‎‏اخلاق شیطانی، با اخلاق استکباری، امکان این را دارد که یک‏‎ ‎‏کشور را تباه کند، و یک انسانهای زیاد را تباه کند. و ‏‏[‏‏در‏‎ ‎‏]‏‏تمامش،‏‎ ‎‏شما که مشغول این شغل عظیم هستید، در تمام آنها، هم در‏‎ ‎‏خوبیهایشان و هم در بدیهایشان، شریک هستید. گاهی شریک‏‎ ‎‏جُرمید؛ و گاهی شریک یک نورانیتی که شما ایجاد کردید. باید‏‎ ‎‏خیلی توجه شما داشته باشید که شماها یک مردم عادی نیستید.‏
‏‎

‎

‏‏شماها معلّم نسلی هستید که در آتیه همۀ مُقدّرات کشور به آن‏‎ ‎‏نسل سپرده می شود. شما امانتدار یک همچو نسلی هستید. تربیت‏‎ ‎‏شما وتعلیم شما باید همراه هم باشد. فقط این وظیفه نیست برای‏‎ ‎‏معلّم علوم دینی. این وظیفه است برای تمام معلمین در هر رشته‏‎ ‎‏که هستند و تمام اساتید دانشگاه در هر رشته ای هستند. ‏

‏‏     همان طوری که معلم علوم دینی فقط اگر بخواهد علوم دینی را‏‎ ‎‏یاد بدهد و توجه به اخلاق دینی نداشته باشد، توجه به سازندگی‏‎ ‎‏این طفل یا این جوان نداشته باشد، ممکن است غائله بار بیاورد و‏‎ ‎‏کشور را به تباهی بکشد، معلّم غیر علوم دینی هم همین طور‏‎ ‎‏است. در هر رشته ای که تعلیم واقع می شود، چنانچه در آن رشته‏‎ ‎‏خدای نخواسته انحراف ایجاد بشود، معلّمینی یا اساتیدی باشند‏‎ ‎‏که انحراف ایجاد بکنند، هم خودشان شریک اند در این جرمهایی‏‎ ‎‏که از آنها صادر می شود؛ و هم کشورشان به تباهی کشیده می شود‏‎ ‎‏به حسب امکان. همچو نیست که وظیفۀ شما آقایان که معلم دینی‏‎ ‎‏هستید این باشد که تعلیم کنید. شما باید این عدّه ای که در دست‏‎ ‎‏شماست تعلیم کنید، و اهمیت تربیت را از تعلیم بیشتر بدانید.(491)‏

‏‏18 / 10 / 59 ‏

‏‏*  *  *‏

‏‏ ‏

‏‏ ‏

‏‏شکوفایی نورانیت‏‎ ‎‏کودکان‏‏ ‏

‏‏     ‏‏خیلی باید چشمها را باز کنید. شغلی که انتخاب کردید بسیار‏‎ ‎‏شغل عالی است؛ لکن به مسئولیتش هم باید توجه بکنید. تربیت‏‎ ‎‏کنید، مهم تربیت است. علم تنها فایده ندارد، علم تنها مُضر است.‏‎ ‎‏گاهی این باران که رحمت الهی است وقتی که به گُل ها می خورد‏‎ ‎‏بوی عطر بلند می شود؛ وقتی که به جاهای کثیف می خورد بوی‏‎ ‎‏کثافت بلند می شود. علم هم همین طور است. اگر در یک قلب‏
‏‎

‎

‏‏تربیت شده علم وارد بشود، عطرش عالَم را می گیرد. و اگر در یک‏‎ ‎‏قلب تربیت نشده یا فاسد بریزد این علم و وارد بشود، این فاسد‏‎ ‎‏می کند عالم را اذا فَسَدَ العَالِم فَسَدَ العالَم اگر صالح بشود، صالح‏‎ ‎‏می کند. یک شعاعهای زیادی دارد که به صلح و به اصلاح و به‏‎ ‎‏خوبی می رساند مردم را. و شما متصدی یک همچو امری هستید.‏‎ ‎‏شماها متصدی هستید که این عالم را به نور برسانید از ظلمات.‏‎ ‎‏این بچه هایی که نورانی هستند آن نورانیت آنها را شکوفا کنید.‏‎ ‎‏شما متصدی یک امر بزرگ هستید، آنها را تربیت اسلامی و‏‎ ‎‏صحیح بکنید تا ـ ان شاءالله ـ کشور شما سعادت خودش را پیدا‏‎ ‎‏بکند.(492)‏

‏‏ ‏‏10 / 11 / 59 ‏

‏‏*  *  *‏

‏‏ ‏

‏‏ ‏

‏‏لازمه عملی کردن‏‎ ‎‏اسلام‏‏ ‏

‏‏     ‏‏آن چیزی که مهم است برای شما که انجمن اسلامی تشکیل‏‎ ‎‏می دهید و خصوصاً، برای شما حاضرین که انجمنهای اسلامی‏‎ ‎‏دبیرستانها را متکفل هستید و دوستان شما متکفل هستند، این یک‏‎ ‎‏امر بسیار مهمی است که شما عهده دار شدید باید شما از خودتان‏‎ ‎‏شروع کنید و خودتان را به اخلاق اسلامی آرایش بدهید و از‏‎ ‎‏اخلاقی که بر خلاف اسلام است تحرز کنید؛ برای اینکه شما‏‎ ‎‏می خواهید در دبیرستانهایی که هستید اسلام را در آنجا پیاده کنید،‏‎ ‎‏نمی خواهید که فقط یک اسمی باشد که دیگران چون انجمن دارند‏‎ ‎‏پس ما هم انجمن داشته باشیم. شما می خواهید که اسلام را در‏‎ ‎‏دبیرستانها که بسیار اهمیت دارد، پیاده کنید و این تابع این است که‏‎ ‎‏خود شما هم عقاید اسلامیتان صحیح باشد و هم اخلاق اسلامی‏‎ ‎‏داشته باشید.(493)‏

‏‏*  *  *‏‏10 / 11 / 59 ‏

‏
‏‎

‎

‏‏تعهد بزرگ‏‏ ‏

‏‏     ‏‏هر کسی از خودش باید شروع کند و عقاید و اخلاق و اعمالش‏‎ ‎‏را با اسلام تطبیق بدهد و بعد از اینکه خودش را اصلاح کرد، آن‏‎ ‎‏وقت دنبال این باشد که دیگران را اصلاح کند، خصوصاً، شما که‏‎ ‎‏در دبیرستانها هستید و همۀ آنهایی که سرو کارشان با بچه ها،‏‎ ‎‏نوباوگان، جوانان هست، این یک عهدۀ بزرگی است برای شما که‏‎ ‎‏در آنجاها هستید و می خواهید که دبیرستان را با هر چه در‏‎ ‎‏دبیرستان هست به صورت اسلامی در بیاورید. و این یک تعهد‏‎ ‎‏بزرگی است. آنهایی که در آنجا هستند، در دبیرستانها هستند، در‏‎ ‎‏دبستانها هستند، بعد هم در دانشگاهها وارد می شوند، اینهایی‏‎ ‎‏هستند که آتیۀ یک کشور در دست آنهاست و اگر آنها به طور تعهد‏‎ ‎‏اسلامی، اخلاق اسلامی، تربیت شدند و به جامعه تحویل داده‏‎ ‎‏آنها می توانند یک کشور را اصلاح کنند و از استقلال کشور دفاع‏‎ ‎‏کنند.(494)‏

‏‏11 / 1 / 60 ‏

‏‏*  *  *‏

‏‏ ‏

‏‏ ‏

‏‏خودسازی برای‏‎ ‎‏آینده‏‏ ‏

‏‏     ‏‏به همه معلمین و بچه ها سلام مرا برسانید. و همین طور سر‏‎ ‎‏کلاسها به آنها بگویید که خودتان را برای آینده، خوب درست‏‎ ‎‏کنید.‏‎[1]‎‏(495)‏

‏‏  ‏‏28 / 12 / 63 ‏

‏‏ ‏

‏‏*  *  *‏

‏‎

‎

• علاوه بر موارد مذکور برای اطلاع بیشتر در این مبحث رجوع کنید به:1. صحیفه امام؛ ج 7، ص 467ـ468 .2. همان؛ ص 104و115 .3. همان؛ ج 9، ص 135ـ137 .4. همان؛ ص 292ـ294 .5. همان؛ ج 11، ص 400ـ403 .6. همان؛ ج 13، ص 171ـ172 .7. همان؛ ص 507ـ509 .8. همان؛ ج 14، ص 2ـ3 .9. همان؛ ص 33ـ36 .10. همان؛ ص 245ـ246 .11. همان؛ ج 15، ص 107ـ108 .12. همان؛ ص 317ـ319 .13. همان؛ ج 17، ص 410ـ411 .