پرتال امام خمینی  (س) / استفتائات

سؤال: اگر خانمی احتیاج مالی نداشته و از خودش درآمد و ثروت داشته باشد، آیا باز هم نفقه‌اش بر شوهر واجب است؟

توضیحات کارشناس:

به فتوای امام خمینی (س) «وقتی نفقه زن‏ بر شوهر واجب است که زن‏ دائمی باشد - پس زن انقطاعی نفقه‏ ندارد - و در آن چیزی که اطاعت او از شوهر واجب است، مطیع شوهر باشد - پس زن ناشزه نفقه‏ ندارد - و بین زن مسلمان و زن ذمّی فرقی نیست.» [۱] و زوجه «اگر ناشزه شود سپس به اطاعت شوهر برگردد، مستحق نفقه نمی‏‌باشد تا آن‏که اطاعتش را اظهار نماید و شوهر آن را بداند و زمانی که رسیدن شوهر به او ممکن باشد بگذرد.» [۲] و «در استحقاق نفقه، فقر و احتیاج زن شرط نمی‌باشد؛ پس زن بر شوهر حق نفقه دارد اگر چه از بی نیازترین مردم باشد.» [۳] لیکن «ظاهر آن است که زوجه صغیره‌‏ای که قابل تمتع بردن شوهرش از او نیست نفقه ندارد، خصوصاً اگر به طوری کوچک باشد که قابل تمتع و تلذذ نباشد. و همچنین‏ است زوجه کبیره که شوهرش صغیری باشد که نتواند از او تمتع ببرد. البته اگر زوجه نزدیک بلوغ باشد و زوج هم نزدیک بلوغ یا کبیر باشد، یا زوج نزدیک بلوغ و زوجه کبیره باشد بعید نیست که مستحق نفقه باشد، البته با تمکین خودش به او به هر چه که او می‏‌تواند تلذذ و تمتع ببرد.» [۴] 

بنابر این: نفقه زن به شرطی بر شوهر او واجب است، که ازدواج آنها دایمی باشد؛ و زن نیز ناشزه نباشد یعنی در آن چیزی که اطاعت وی از شوهر واجب است، شوهرش را اطاعت نماید. البته در صورتی که زن یا مرد به حدی کوچک باشند که قابل لذت بردن نباشند، نفقه واجب نیست. و در هر حال محتاج بودن زن، شرط وجوب نفقه نیست؛ و اگر مردی به بهانه این‌که زنش تمکّن مالی دارد، نفقه او را ندهد، مدیون وی می‌ماند.

۱۳۹۱/۱۰/۰۲ (ویرایش با اضافات: ۱۴۰۲/۰۳/۲۸) - محمد ساعدی