توضیحات کارشناس:
چنین نیست که اسلام تنها و فقط به طهارت روح و پاکی جان توجه کرده و اهمیت داده باشد، بلکه نظافت و پاکی در همه ابعاد وجودی و شؤون زندگی انسان مورد تأکید بوده و در سخنان اولیای الهی و منابع اسلامی بدان توصیه و سفارش زیادی شده است. جمله معروف "النظافة من الایمان" عمق و ابعاد اهمیت آن را به خوبی روشن می‌سازد.
در این جهت از نقش حمام کردن و زدودن چرک و آلودگی از بدن در بهداشت جسم و روان، حفظ سلامتی و شادابی انسان و ارتقای کمی و کیفی کار و فعالیت روزانه نمی‌توان چشم پوشی کرد.
چه بسا که آداب معاشرت و اصول اخلاقی اقتضا می‌کند انسان در طول روز اقدام به دوش گرفتن نماید تا که در محیط خانه و عرصه اجتماع دیگران از بوی ناخوشایند بدن وی آزار نبینند.
با این وصف در احکام روزه آمده است که "زیر آب فرو بردن تمام سر در یک لحظه" روزه را باطل می‌کند. این مسأله موجب پیدایش سؤالاتی است؛ مانند:
اگر چنین است پس حمام کردن در حال روزه چه می‌شود و چه حکمی دارد؟
آیا زیر آب دوش قرار دادن سر نیز همین حکم را دارد و مبطل روزه است؟
برای روشن شدن مسأله باید ببینیم از دید فقها این‌ها در واقع یک موضوع واحد هستند یا دو موضوع متفاوت؟
وقتی منابع فتوایی فقهای بزرگ از جمله امام خمینی (ره) را بررسی می‌کنیم به این نکته می‌رسیم که ایشان این دو را متفاوت از هم دیده‌اند. به این بیان که بر سر ریختن آب موضوعی غیر از فرو بردن سر در آب است. به اولی "غمس الرأس فی الماء" صدق نمی کند لذا زیر آب دوش رفتن با روزه‌داری منافات ندارد و مبطل روزه نبوده و لازم نیست که روزه‌دار خود را از این جهت در مضیقه ببیند.
فرع مزبور در صفحه 549 کتاب "العروة الوثقى مع تعالیق الإمام الخمینی" چنین آمده است:
(مسألة 33): لابأس بإفاضة الماء علىٰ رأسه، و إن اشتمل علىٰ جمیعه ما لم یصدق الرمس فی الماء، نعم لو أدخل رأسه أو تمام بدنه فی النهر المنصبّ من عال إلى السافل و لو علىٰ وجه التسنیم فالظاهر البطلان؛ لصدق الرمس، و کذا فی المیزاب إذا کان کبیراً و کان الماء کثیراً کالنهر مثلًا.
یعنی: باکى نیست به ریختن آب بر سر اگر چه تمام آن را فرا گیرد مادامى که بر آن فرو بردن سر در آب، صدق نکند. بلى، هر گاه روزه‌دار سر و یا تمام بدن خویش را زیر آب زیادى که از نهر یا ناودان بزرگى از بالا به پایین می‌ریزد و سرازیر می‌باشد، وارد کند، پس ظاهر بطلان روزه است؛ زیرا که آب با شکل جریانی که دارد همه سر فرا می‌گیرد و بر سر را داخل آن کردن، ارتماس صادق است.
بنابر این روزه در صورتی باطل می‌شود که روزه‌دار همه سر را در آب ثابت و جاری مثل آب دریا و وان حمام و رودخانه فرو برد و یا این که آن را در زیر ناودان و آبشاری که آب زیادی از آن سرازیر است و حجم آب همه سر را مانند آب دریا و استخر فرا می‌گیرد، داخل کند. اما زیر آب دوش حمام و آبشار کم آب بردن سر مبطل روزه نیست.
اما در خصوص حمام کردن در حال روزه که فرعی متمایز با مسأله "زیر آب دوش بردن سر" است نیز نظر امام خمینی (ره) بر این است که مبطل روزه نیست. و تنها در صورتی که روزه‌دار بترسد حمام رفتن باعث ضعف او می‌گردد مکروه است. مراجعه شود به تحریر الوسیلة؛ ج1، ص: 272 «مسأله 1- یکره للصائم امور: ...و منه دخول الحمام اذا خشی منه الضعف ...»
28/4/1392