آیت اللّه محمدابراهیم جناتى: یک وقت در نجف اشرف معروف شد که جایگاه مقام حضرت ابراهیم(ع) را در مسجدالحرام تغییر و آن را به نزدیک چاه زمزم انتقال دادهاند ولى آنچه که واقعشده بود چنین نبود و صرفاً برداشتن پوشش مقام حضرت ابراهیم صورت گرفته بود و آن را به پوشش بلورین که فعلاً هم همانگونه است تغییر داده بودند. درهر حال در زمانى که در آن شهر و در شهرهاى دیگر این تغییر مکان شایع شد، سؤالات بسیارى از حجاج و کاروانهاى ایران درباره دو رکعت نماز پشت مقام ابراهیم از طریق اینجانب به مراجع نجف عرضه شد. به اینصورت که آیا دو رکعت نماز طواف را باید در جاى اولى که مقام حضرت ابراهیم(ع) قرار داشت خواند و یا در جاى دوم که مقام حضرت در آنجا (بر حسب شایعه) قرار داده شده است؟
به هر یک از مراجعى که مراجعه کردم پاسخهایى را به تفصیل دریافت نمودم،بعضى جواب دادند که باید احتیاط شود و نماز را هم در جاى اول که مقام قرارداشت و هم در جاى دوم که شایع شده است اقامه کرد. برخى دیگر از آقایان و مراجع جواب دادند که باید دو رکعت نماز طواف را در همانجاى اول که مقام ابراهیم(ع) قرار داشت اقامه کنند، چرا که مقام را اسم مکان گرفته بودند. سپس عینهمان استفتاء را به محضر امام ارائه کردم. ایشان بدون درنگ جوابى برخلاف دو فتواى یادشده ارائه دادند و فرمودند: «باید دو رکعت نماز طواف در جاى دوم کهمقام ابراهیم(ع) قرار گرفته اقامه شود همچنین فرمودند که مقام اسم جایگاه سنگ نیست، بلکه عنوان خود سنگ است که حضرت ابراهیم(ع) بر آن قرار مىگرفت».
بنده پاسخ را گرفتم و این مسأله را شب در منزل براساس روایات مورد بررسى قرار دادم. به حدیثى بدین مضمون برخورد کردم: «مقام حضرت ابراهیم(ع) به کعبه چسبیده بود و به تعبیرى دیگر به دیوار کعبه منسوب بود. بعدها آن را به جایى که الآن قرار دارد منتقل کردند. ائمه ما هم این مکان را پذیرفتند و نماز طواف را پشتسر آن اقامه کردند». ما از این حدیث کشف مىکنیم که سنگ موضوعیت دارد و هر کجا باشد باید پشت آن نماز طواف اقامه شود. شب دیگر خدمت امام رسیدم به ایشان عرض کردم، آقا شما به چه دلیل فرمودید که دو رکعت نماز طواف باید در همانجایى که مقام ابراهیم(ع) منتقل شده است اقامه گردد؟ فرمودند: «من از خود آیۀ شریفه «و اتخذوا من مقام ابراهیم مصلى» (بقره / 125)، این را استفاده کردم». عرض کردم، چنین حدیثى را هم در وسایل یافتم، آیا شما از این حدیث چیزى در خاطر مبارک داشتید؟ ایشان فرمودند: «خیر، بلکه نظر من مستند بهظاهر خود آیه بود». گفتم، شما براى نماز خواندن در پشت مقام ابراهیم(ع) براى سنگ موضوعیت قائلید؟ ایشان فرمودند: «بله». عرض کردم، حتى اگر سنگ به کشور دیگر هم منتقل شود باید رفت و پشت آن نماز خواند؟ فرمودند: «بلى در صورتى که بر بودن آن در مسجد دلیلى نباشد موضوعیت براى نماز دارد».
بعد از آنکه نظر قطعى امام را در این مسأله یافتم، بلافاصله به منزل آن بزرگوارى که فرموده بود باید در جاى اصلى مقام نماز خوانده شود رفتم. جریان را به ایشان بازگو کردم. ایشان بلافاصله فرمود: «حق هم همین است و به من امر کرد که استفتاء را بیاور». استفتاء را آوردم و نظرش را مطابق نظر امام تغییر داد و فرمود: «همین نظریه صحیح است». به دو مرجع دیگرى هم که احتیاط مىکردند رجوع کردم و جریان را گفتم، ولى آنها دست از احتیاط خویش برنداشتند. منبع: سلسله موی دوست، خاطرات دوران تدریس امام خمینی(س)، ص 64 و 65
.
انتهای پیام /*