لوازم و موانع سیر و سلوک در اشعار و آثار امام خمینی (س)

‏‏چکیده‏

‏‏سیر و سلوک الی‌الله یعنی سفری روحانی که سالک در آن با طی منازل و مراحلی خود را به قرب الهی و مقام لقاء‌الله می‌رساند. روایات و ‌آیات قرآنی آدمی ‌را با لحن خاصی متوجه مسأله‌ی سیر و سلوک نموده و بر ضرورت و اهمیت ‌این موضوع تأکید می‌نماید. اما‌ این حرکت معنوی و ‌این سیر و سلوک الهی دارای روش معینی بوده و برای خود مقدمات و لوازمی ‌می‌طلبد که سالک الی‌الله باید با علم و آگاهی آن‌ها را فراهم نماید و نیز در‌این راه پرپیچ و خم خطرات و موانع بسیاری وجود دارد که راهرو باید آن‌ها را شناخته و از آن‌ها پرهیز کند. بدیهی است که سالک به یاری اولیاء‌الله و عارفان وارسته که خود‌ این راه را با موفقیت پیموده‌اند، می‌تواند با لوازم و موانع سیر و سلوک آشنا شود. از جمله پیران طریق حق و واصلان کوی یار حضرت امام خمینی می‌باشد که در اشعار و آثار و سخنان خود‌، این لوازم و موانع را معرفی کرده است و سالکان راه پرپیچ و خم طریقت را راهنمایی‌ها کرده‌اند. از جمله لوازمی‌ که امام برای سالک ضروری دانسته است و توصیف می‌کنند یقظه، توبه، مشارطه، مراقبه، محاسبه، موازنه،‌ ایمان، اخلاص، عزم، عشق و حب خدا، تضرع و استعانه، تفکر، ذکر، توکل، تمسک و توسل به صاحبان مقام ولایت، قرآن، تقوا، همت، پیرطریق، ضبط خیال، خدمت به خلق، خوف، ورع، استغفار، حفظ اوقات نماز و علم روحانی می‌باشد. به نظر امام بر سالک الی‌الله واجب است که به‌ این لوازم توجه نموده و آن‌ها را رعایت کند و گرنه از سیر باز خواهد ماند. از جمله موانعی که امام، سالک را به رفع آن‌ها توصیه نموده است خودبینی، علم صوری، انکار، حب دنیا، ارتکاب به گناهان، وسوسه‌ها و حیله‌های شیطان، یأس و ناامیدی، توقف در مراحل سلوک، غفلت از حق و دلبستگی به غیر می‌باشد که از نظر امام اگر سالک ‌این موانع را رفع نکند و از آن‌ها بر حذر نباشد در سلوک معنوی خود با شکست روبه‌رو خواهد شد.‏

‏‎ ‎

‏‎

‎