چکیده
بیتردید هر نظام حکومتی، برای حفظ حاکمیت خود، در معرض خطرات و آسیبهایی است که غفلت از آنها ممکن است لطمات جبرانناپذیری را به همراه داشته باشد.
جرمشناسی محاربه و تعیین مجزات آن از مواردی است که در فقه اسلامی جایگاه ویژهای را داراست. قرآن کریم در آیه 33 سوره مائده به صراحت به این جرم اشاره کرده و موضوع و حکم محاربه را مشخص نموده است. هرچند در باب محاربه و افساد فیالارض هم در متون فقهی و هم در کتب حقوقی مباحث متنوع و درخور توجهی مطرح شده است؛ اما از آنجا که در فصول مختلف آن، میان فقیهان و بهتبع آن در بین حقوقدانان اختلافاتی دیده میشود، لازم است که مبانی اختلاف و آرای متفاوت همراه با صاحبان آن نظریات مورد تحقیق و پژوهش قرار گیرند. در کیفیت اجرای حکم محارب و تفسیر آیه یاد شده و روایات وارده در این موضوع و سرانجام احکام مستفاد از آن، میان فقیهان اختلافنظر وجود دارد. اختلاف در مفهوم محاربه و تعیین مصداق محارب و مهمتر از همه ترتیبی بودن مجازاتهای مندرج در آیه یا تخییری بودن آن از آن جمله است. در این جستار سعی شده نظرات دو فقیه بزرگ معاصر یعنی امام خمینی (ره) و آیتالله خویی (ره) مورد تطبیق و مقایسه قرار گیرند تا برآیند آن بتواند پاسخگوی برخی مسائل مطرح شده در این باب باشد. بهطور کلی از مقایسه نظرات ایشان این نتیجه حاصل میشود که هر دو به کار بردن سلاح و ترساندن مردم را در تعریف محارب ذکر کردهاند و در باب کیفیت اجرای مجازات محارب تفاوتی که وجود دارد این است که امام خمینی به تخییر و آیتالله خویی به ترتیب در اجرای کیفر محارب نظر دارند و در بقیه مباحث تفاوت چندانی بین آرا دیده نمیشود.
پایان نامهتطبیق آراء حضرت امام خمینی (س) و حضرت آیت الله خوئی درباره محاربهصفحه 1