م‍ب‍انی حکوم‍ت اس‍لامی در ن‍ه‍ج ال‍ب‍لاغ‍ه ب‍ا رویکردی ب‍ر ن‍ظر امام خمینی (س)

‏‏چکیده‏

‏‏حکم و حکومت در لغت به معنای داوری و در اصطلاح عمل کردن به حکم شرعی تکلیفی یا وضعی می‌باشد. در حقوق اساسی به معنای تصدی حاکمیت یا اقتدار سیاسی به دست ولی امر است، یعنی قیام به وظایف دولت. در مبانی نظریه مشروعیت الهی، حکومت ولایت ذات مقدس خداوند بر انسان مبتنی بر اصل محکم عقلی است، پس او بالاصاله ولایت دارد و تدبیر امور را به پیامبر (ص) و بعد از او به امام (ع) واگذار کرده است. در‌ اندیشه امام علی (ع) مشروعیت دولت اسلامی، الهی و مقبولیت آن، مردمی ‌است، فلذا بیعت وسیله تحقق حکومت و مقبولیت بوده و زمامدار با پشتوانه مردمی، ‌خود را متعهد و ملزم به اهداف و برنامه‌ها می‌داند. در میان ‌اندیشمندان مسلمان تا کنون کسی در ضرورت تحقق حکومت تردید نکرده است زیرا جامعه به اجرای عدالت و رعایت حقوق افراد نیازمند است. عقلا هم به ضرورت حکومت همواره حکم کرده‌اند خواه نیکوکار باشد یا بدکار. اجماع فقهای شیعه بر نیابت فقیه از سوی امام (ع) محقق است و بر‌ این مبنا لازم است فقیه جامع‌الشرایط حاکم جامعه اسلامی‌ گردد. حکومت اسلامی، حکومتی است برای مردم که در آن حق مردم بر منافع شخصی حاکم مقدم است و انتقادپذیری و قاطعیت در عمل از خصوصیات بارز حاکم است. پایبندی به اخلاق سیاسی بر اساس صراحت و صداقت، مشارکت دادن مردم در تعیین سرنوشت خویش و امور جامعه از صفات دیگر حاکم است؛ چون حاکمیت از آن مردم است و مردم منشأ اقتدار مشروع می‌باشند. حاکم علوی میبایست دارای علم و دانش لازم برای رهبری باشد تا مردم را به گمراهی نکشاند و همچنین عادل باشد که در غیر ‌این‌صورت اعتمادی به او نخواهد بود. در انقلاب اسلامی ‌ایران عنصر عقیده و ایمان، فرهنگ‌ ایثار و شهادت و وجود رهبری فقیه واجد شرایط از عوامل پیروزی تلقی می‌گردد. مردم و حاکم در چنین حکومتی نسبت به هم دارای حقوقی می‌باشند. به همین دلیل حاکم اسلامی ‌باید دارای شرایطی باشد. پذیرش مسئولیت و رهبری مردم و تقسیم مسئولیت‌ها بر اساس توانمندی‌ها از حقوق مردم بر والی و حاکم اسلامی ‌است. مردم حق دارند حاکمی ‌صادق و امانتدار داشته باشند تا عملکردها را به آن‌ها گزارش دهد و با برنامه‌ریزی، فقر را در جامعه ریشه‌کن کند و نیز باید با نگرش در اعمالش اسوه‌ای برای مردم باشد و در اجرای احکام الهی بین افراد تبعیض قائل نگردد تا نظم و امنیت در جامعه حاکم شود. مردم هم وظیفه متقابل در برابر او دارند و موظفند از دستور و امر زمامدار و رهبر تبعیت کنند و بر بیعتشان باقی بمانند و در صورت لزوم با ارائه پیشنهادهای سازنده رهبر را یاری دهند و با پرداخت به موقع مالیات، دولت را کمک نمایند تا آمادگی دفاعی کشور را بالا برده و وضعیت اقتصادی و اجتماعی کشور را ارتقا دهد.‏

‏‎ ‎

‏‎

‎