چکیده
یکی از قاعده‌های فقهی که در سرتاسر فقه بدان استناد می‌شود و در بسیاری از مسائل سیاسی و اجتماعی نیز می‌تواند کارساز باشد، قاعده لاضرر است. اهمیت قاعده یاد شده به اندازه‌ای است که شماری از متفکران اسلامی، از آن به‌عنوان راز و رمز هماهنگی اسلام با پیشرفت‌ها و توسعه فرهنگ یاد کرده‌اند. در این رساله ابتدا ضمن مقدمه به معانی لغوی و اصطلاحی قاعده و تفاوت‌های قاعده فقهی و قاعده اصولی و سیر تحول و گسترش قواعد فقهی از نظر امامیه و اهل سنت و منابع و مأخذ قواعد فقهی امامیه و اهل سنت بیان شده و جهت آشنایی بیشتر شماری از قواعد فقه نام برده شده است و بعد از آن وارد بحث اصلی شده و به مدرک و مستندات قاعده لاضرر که کتاب و سنت و اجماع بوده پرداخته و متن حدیث آورده شده و به دنبال آن مفردات حدیث ذکر شده و به فرق بین ضرر و ضرار اشاره گردیده و بعد از آن به دیدگاه‌های وارده از سه شخصیت مهم شیخ مرتضی انصاری، آخوند خراسانی، امام خمینی (ره) پرداخته شده است و در پایان از مفاد حقوقی قاعده لاضرر و تنبیهات آن سخن رفته و کاربرد آن نیز در قانون مدنی ایران لحاظ شده است.
پایان نامهقاعده لاضرر از دیدگاه شیخ انصاری، آخوند خراسانی، امام خمینی (س)صفحه 1