چکیده
در معارف قرآن کریم، آیات فراوانی وجود دارد که با کمی تأمل در محتوای آن این مسأله به دست می‌آید که سراسر جهان هستی دارای شعور و ادراک می‌باشند؛ نظیر آیاتی چون تسبیح موجودات، شهادت اعضا و جوارح انسان و اشیاء عالم نزد خداوند متعال و نیز امر به آسمان و زمین و وحی به حیوان و نظائر آن می‌باشد.
این نوشته بر آن است تا مباحثی از این دست را با تأکید بر دیدگاه معمار بزرگ معنویت در عصر حاضر، امام خمینی (ره) و با استفاده از برداشت‌های تفسیری و روایات وارده از معصومین (ع) مورد بررسی قرار دهد. حقایقی همچون تسبیح نباتات و جمادات، تسبیح حیوانات و طیور و ابراز احساسات برخی از موجودات و سجده اشیای عالم و امثال این موارد. و نیز با استفاده از آیات قرآن کریم و روایات حضرات معصومین (ع) و براهین عقلی و فلسفی به خوبی روشن می شود که تسبیح و حمد و سجده همه موجودات عالم از روی معرفت نسبت به خداوند متعال می‌باشد. و خداوند متعال اشیاء این عالم را مانند انسان‌ها مورد خطاب قرار داده است و آنان نیز فرمان الهی را به خوبی ادراک نموده‌اند و همچنین همچون مراقبانی تیزهوش تمامی حرکات انسان را زیر نظر داشته و در وقت لازم به فرمان خداوند متعال به نطق آمده و آن‌چه را که دیده‌اند با دقت تمام شهادت می‌دهند و خودشان نیز در صحنه قیامت حضور پیدا می‌کنند. با توجه به همه این استدلالات قرآنی، روایی و عقلانی در این زمینه روشن می‌شود که جهان هستی یکسره دارای هوش، شعور و ادراک است، اما ادراکات آنان یکسان نبوده بلکه دارای مراتب و متفاوت از یکدیگر است. در نتیجه باید چنین گفت: موجوداتی که دارای شعور و ادراک هستند نمی‌توانند بدون حیات باشند چون این‌گونه آثار از لوازم موجودات زنده بوده و از موجودات غیرذی حیات چنین اعمالی سر نمی‌زند. پس همه موجودات دارای حیات می‌باشند.
پایان نامهحیاتمندی موجودات از م‍ن‍ظر ع‍ق‍ل و نقل با تاکید بر آراء امام خمینی (س)صفحه 1