چکیده
در این پایان نامه ابتدا به تاریخچه مختصر فرقه های اسلامی از جمله معتزله و اشاعره و کیفیت پیدایش آنان اشاره می شود. آن‌گاه مفاهیم جبر، تفویض، اراده و طلب نفسی مورد ارزیابی قرار می گیرد. در ادامه ادله عقلی و نقلی معتزله و اشاعره در مورد اثبات جبر و اختیار و پاسخ امام خمینی به آنان مطرح شده و سرانجام مذهب حق (امر بین الامرین) تبیین گردیده است. شبهات موجود در این زمینه از جمله: شبهه تسلسل اراده، شبهه جبر مادی و شبهه تنافی اختیار انسان با برخی آیات و روایات مورد تحلیل واقع شده است. نویسنده در تبیین نظریه متکلمان امامیه در مورد اختیار یا امر بین الامرین، این نظریات را به سه دسته تقسیم می کند: 1) دادن توانایی بر انجام نیکی ها که طبق آن خداوند نه مردم را به گناهکاری وا می دارد و نه کارها را یکسره به آن‌ها واگذار می کند بلکه در عین اینکه آنان را به انجام کار خیر فرمان می دهد با وضع قوانینی آن‌ها را از کارهای بد باز می دارد؛ 2) انسان در کارهای خود علتِ نزدیک و خداوند علتِ دور است و اراده انسان و قدرت خداوند در طول هم قرار دارند؛ 3) کارهای آدمی، معلول قدرت خود او و یاری خدا است. از دیدگاه نویسنده امام خمینی جبر و تفویض مطلق را رد کرده و مسلک امر بین الامرین ـ با تبیین مذکور ـ را می پسندد.
پایان نامهجبر و اختیار از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 1