شئون و وظایف پیامبر با تاکید بر دیدگاه امام خمینی (س)

‏‏چکیده‏

‏‏پیامبری و نبوت منشأ الهی و بستر توحیدی دارد؛ خداوند از باب لطف و محبت مطلق خویش، برای هدایت و راهنمایی انسان به سوی سعادت دنیوی و اخروی، پیامبرانی را از میان خود آنان، گسیل داشت تا میثاق فطری انسان را یادآوری کرده و او را از اسارت نفس و قید و بند ابلیس و شیاطین، برهانند و به سوی خدا که خالق و فیاض همه خوبیها است هدایت نمایند. تکیه و رویکرد پژوهش حاضر بر تبیین شئون و وظایف پیامبر با اولویت بیان دیدگاه امام خمینی (ره) از زاویه نگاه عرفانی و کلامی‌ ـ سیاسی ‌ایشان است. حقیقت نبوت کشف حقایق و بسط آن می‌باشد، زیرا پیامبر از زاویه ارتباط خود با غیب، حقایق را از علم‌ غیب، گرفته و از بابت جنبه بشری خویش آن حقایق را در جهت هدایت همه‌جانبه انسان‌ها به کار می‌گیرد. از نظر امام (ره) نبوت حقیقه مطلقه، اظهار آن‌چه در مقام غیب‌الغیوب و حضرت و احدیت است، می‌باشد.‏

‏‏پیامبران الهی همه‌ هادیان به سوی حق می‌باشند. اما به حسب ‌این‌که مظهر کدام اسم از اسمای الهی هستند، تفاوت مرتبه دارند و پیامبر خاتم (ص) در ‌این میان سرآمد همه پیامبران الهی است؛ برای ‌این‌که آن حضرت مظهر اسم اعظم «الله» است که جامع همه اسمای الهی است. از همین جهت است که دعوت تمامی ‌انبیا برای به ثمر نشستن هدایت پیامبر خاتم (ص) بوده و همه انبیا بسترساز بعثت آن حضرت بوده‌اند و جاودانگی دین و معجزه او، از امتیازهای آن بزرگوار می‌باشد. امام همانند برخی عرفای اسلامی، از ولایت به‌عنوان باطن نبوت یاد می‌کند که نبوت به ظاهر، با رحلت پیامبر خاتم (ص)، تمام گردیده اما باطن آن در قالب ولایت ادامه یافته است.  پیامبر به‌عنوان انسان کامل، همه اوصاف کمالی انسانی را داراست اما اوصاف و ویژگی‌هایی چون: اعجاز، علم لدنی و علم غیب و عصمت از ویژگی‌های بارز و لازم پیامبری شناخته شده است، و در هر سه بستر، کمال مطلق از آن خداوند متعال است و پیامبر نیز با اذن الهی و برای مجاب کردن مخالفان و تثبیت صدق خویش، دست به ابراز معجزه زده و در صورت لزوم به اذن الهی از علم غیب که از نزد پروردگار یکتا گرفته است، بهره می‌برد و پیامبر چون هدایت‌گر انسان به کمال و سعادت است از هرگونه عیب و نقص و خطا مصون و معصوم است.  در نگاه امام خمینی (ره) با الهام ار مکتب اهل بیت (ع)، پیامبر دارای وظایف مهمی ‌است که امام خمینی (ره)، آن را در قالب رسالت و نبوت، زمامداری و حکومت و قضاوت، مطرح می‌نماید. در بستر وظایف رسالتی پیامبر، تلقی و ابلاغ وحی و رساندن پیام و احکام الهی و تعلیم و تربیت انسان الهی جای می‌گیرد، و در ‌این بستر، وظیفه پیامبر ابلاغ دستورات الهی است. اما در شأن وظایف حکومتی و زمامداری، پیامبر از جانب خدا مأذون است که جامعه انسانی را در چهارچوب احکام الهی و تشخیص مصالح انسانی، مدیریت نماید،‌اینجاست که اطاعت از دستورات پیامبر در طول اطاعت الهی صورت بایسته و الزامی ‌می‌یابد.  شأن و وظیفه مهم دیگر پیامبر ‌ایجاد نظام عادلانه بر اساس مظهریت عدل الهی و قضاوت نمودن در قضایای اختلافی و جنجال‌های حقوقی و جزایی مردم که لازمه زیست اجتماعی است، می‌باشد. و در ‌این بستر نیز اطاعت از دستورات و احکام قضایی پیامبر و تسلیم محض بودن در برابر احکام وی، در ظاهر و باطن، واجب شرعی و محک و نماد دینداری قلمداد گردیده است.

‏‎ ‎

‏‎

‎