امام خمینی (س) سه بار مفهوم بالا را با جملاتی شبیه هم بیان کرده اند:

بار اول 24 آذر 1361 در پیام هشت ماده‏ ای به قوه قضاییه و ارگان های اجرایی با چنین عبارتی «و میزان، حال فعلی اشخاص است.» (صحیفه امام؛ ج: 17؛ ص: 139)

بار دوم 15 دی 1361 در حکم انحلال هیأت های گزینش در سراسر کشور و تأسیس هیأت های دارای صلاحیت با عبارت: «میزان در گزینش، حال فعلی افراد است». (صحیفه امام؛ ج: 17؛ ص: 220)

بار سوم 26 بهمن 1361 در وصیتنامه سیاسی -الهی که در تاریخ 19 آذر 1366 مورد بازبینی قرار گرفته، چنین مرقوم داشته اند: «و میزان در هر کس حال فعلی او است.» (صحیفه امام؛ ج:21؛ ص:452)

مورد اول و دوم از لحاظ مصداق های کلی با مورد سوم تفاوت دارد. آن دو وجه ایجابی و جذبی دارد. به این معنا که وقتی انقلاب به پیروزی رسید و افرادی تندخو، تندرو، متشرع اما جاهل نسبت به روح احکام شرع و یا افراد نفوذی در نهادهای انقلاب، نسبت به افراد و وابستگان کسانی که در رژیم گذشته مسئولیت هایی را عهده‌ دار بودند، تندروی می کردند و حقوق شهروندی آن ها را نادیده گرفته و دست به تصفیه های بی قاعده و بی رویه در محاکم یا ادارات می زدند، در بند دوم پیام هشت ماده ای اعلام فرمودند: «و میزان، حال فعلی اشخاص است» که از سیاق کلام بر می آید، که اگر کسانی در گذشته مرتکب لغزش و خطاهایی شده ولی اکنون مرتکب آن خطاها نمی شوند، نباید مورد تعرض قرار گیرند و از حقوق حقه خود محروم گردند. بند 2 فرمان هشت ماده ای چنین است:

«رسیدگی به صلاحیت قضات و دادستان ها و دادگاه ها با سرعت و دقت عمل شود تا جریان امور، شرعی و الهی شده و حقوق مردم ضایع نگردد. و به همین نحو رسیدگی به صلاحیت سایر کارمندان و متصدیان امور، با بی طرفی کامل بدون مسامحه و بدون اشکال‏ تراشی های جاهلانه که گاهی از تندروها نقل می ‏شود، صورت گیرد تا در حالی که اشخاص فاسد و مفسد تصفیه می ‏شوند اشخاص مفید و مؤثر با اشکالات واهی کنار گذاشته نشوند. و میزان، حال فعلی اشخاص است با غمض عین از بعض لغزش هایی که در رژیم سابق داشته ‏اند، مگر آن که با قرائن صحیح معلوم شود که فعلًا نیز کارشکن و مفسدند.» (صحیفه امام؛ ج:‏17؛ ص: 139)

مورد دوم که 21 روز بعد در حکم انحلال هیأت‌ های گزینش در سراسر کشور مرقوم داشتند، به این علت بود که افرادی تندرو و به ظاهر متشرع اما بیگانه با قواعد اجتماعی شرع، و یا افراد نفوذی در هیأت های گزینش که بیشتر از اعضای گروه‌ های اسلامی، اما ناهماهنگ با انقلاب بودند، جزوات و کتاب هایی به ظاهر اسلامی تهیه می کردند، که در واقع با طرح موضوعات بی خاصیت و چه بسا موهن، وهن اسلام می شد و در هنگام استخدام افراد در ادارات، نهادها، ارتش و دانشگاه ها از میان آن ها به طرح سؤال می پرداختند؛ علاوه بر آن، سؤالات خارج از عفاف طرح و نیز تفتیش عقاید می کردند و نیز می گشتند تا ببینند فردی که برای گزینش آمده در گذشته چه خلاف هایی مرتکب شده تا وی را رد کنند، اما امام (س) در مورد این نوع سخت گیری ها با قلمی که ناراحتی از آن به خوبی آشکار است و در فرمان هشت ماده ای ستادی برای پیگیری آن تشکیل داده بودند، خطاب به اعضای آن ستاد چنین مرقوم داشتند:

«1- تمام هیأت هایی را که به نام گزینش در سراسر کشور تشکیل شده ‏اند، منحل اعلام می ‏نمایم، چه در قوای مسلح یا در وزارتخانه ‏ها و ادارات، و چه در مراکز آموزش و پرورش تا برسد به دانشگاه ‏ها، تمام آن ها منحل است و ستاد انحلال را اعلام نماید.

2- ستاد موظف است در اسرع وقت دستور دهد تا هیأت هایی به جای هیأت های منحله، از افراد صالح و متعهد و عاقل و صاحب اخلاق کریمه و فاضل و متوجه به مسائل روز تعیین تا در گزینش افراد صالح، بدون ملاحظه روابط اقدام نمایند، و گزینش زیر نظر آن ها. انجام گیرد، و دقت شود تا این افراد، تنگ نظر و تندخو و نیز مسامحه کار و سهل انگار نباشند. و چنان چه قبلًا تذکر داده‏ ام میزان در گزینش، حال فعلی افراد است، مگر آن که از گروه کها و مفسدین باشند، یا حال فعلی آن ها مفسده ‏جویی و اخلالگری باشد. و اما کسانی که در رژیم سابق به واسطه جو حاکم یا الزام رژیم ستمگر مرتکب بعضی نارواها شده ‏اند ولی فعلًا به حال عادی و اخلاق صحیح برگشته ‏اند، تندروی های جاهلانه در حق آن ها نشود که این ظلم است و مخالف دستور اسلام، و باید ممنوع اعلام شود.» (صحیفه امام؛ ج:‏ 17؛ ص: 219 و 220)

و اما سومین مورد که در وصیتنامه سیاسی- الهی آمده، برخلاف دو مورد قبلی در مورد ریاکارانی است که خود را انقلابی نشان داده و گاه امام از آن ها تمجید کرده اند، لذا به جهت آن که چنین کسانی از تمجیدهای امام سوء استفاده نکنند، مطالب زیر را در حاشیه وصیتنامه ذکر کردند:

« من در طول مدت نهضت و انقلاب به واسطه سالوسی و اسلام ‏نمایی بعضی افراد ذکری از آنان کرده و تمجیدی نموده ‏ام، که بعد فهمیدم از دغلبازی آنان اغفال شده ‏ام. آن تمجیدها در حالی بود که خود را به جمهوری اسلامی متعهد و وفادار می ‏نمایاندند، و نباید از آن مسائل سوء استفاده شود. و میزان در هر کس حال فعلی او است.» (صحیفه امام؛ ج: ‏21؛ ص: 452)

. انتهای پیام /*