اینکه امام خمینی(س) از ابتدا از ریاست جمهوری بنی صدر حمایت کردند، گزاره ای است که گویا مورد تصدیق سئوال کننده محترم می باشد اما بهتر است چنین گزاره ای را به صورت سئوالی مطرح کنیم و برای یافتن پاسخ به نکات زیر عنایت داشته باشیم.
- امام خمینی(س) با مرحوم آیت الله نصرالله بنی صدر که از علمای همدان بود، آشنایی دیرینه داشتند و شاید فرزند او ابوالحسن بنی صدر را از دوران کودکی می شناختند.
- بنی صدر در دانشگاه تهران اقتصاد و حقوق اسلامی خواند و چون از مخالفین رژیم شاه بود، به زندان افتاد و اقوالی حکایت از مجروح شدن او در یک درگیری که برای قیام علیه شاه بود نیز وجود دارد و نهایت در خرداد 42 به فرانسه رفت و در رشته جامعه شناسی اقتصاد، دکتری گرفت.
- در فرانسه با گروههای مخالف شاه مانند جبهه ملی و نهضت آزادی رابطه برقرار کرد و اگرچه گرایشات ناسیونالیستی از خود نشان می داد، با نوشتن مقالات و کتاب هایی از مواضع اسلام در موضوعات مبتلابه روز، دفاع می کرد.
- با تبعید امام(س) به عراق، بنی صدر نامه ای به امام نوشت که از مضمون آن بی اطلاع هستیم اما از پاسخ امام که در 2 آذر 44 برای ایشان ارسال شده می توان دریافت امام به ایشان علاقه مند بوده است.
- وقتی امام خمینی(س) ولایت فقیه را تدریس کرد و مجموعه آن در کتابی با همین نام و نیز با نام حکومت اسلامی منتشر گردید، بنا بر اقوالی به توصیه بنی صدر این کتاب توسط همسر ایشان به زبان فرانسه ترجمه شد.
- با مهاجرت امام به پاریس بنی صدر در فرودگاه به استقبال آمد و در طی 116 روزی که امام در فرانسه بودند، ایشان نیز جزو حلقه یاران امام محسوب می شد و یکی از کارهای او چارتر کردن ایر فرانس بود که به پرواز انقلاب مشهور شد و خود نیز همراه امام به کشور باز گشت.
- بنی صدر با حکم امام(س) به عضویت شورای انقلاب در آمد و نظرات خود را اگر همسو با نظرات اکثریت نبود، بدون ملاحظه بیان می کرد. بی تردید امام کسانی را که از خود استقلال رای نشان می دادند بر تابعین نظرات دیگران ترجیح می داد. با اینحال وی برای نشان دادن استقلال رای گاه تکروی هایی که به کجروی نیز تعبیر می شد نشان می داد که برای دیگر نیروهای انقلاب نگران کننده بود.
- بنی صدر با رای مردم تهران به عضویت خبرگان قانون اساسی در آمد و هنگام بحث پیرامون ولایت فقیه با آن به مخالفت پرداخت. با اینحال امام در این زمینه بر او خرده نمی گرفت. چرا که در اندیشه امام آزادی فکر و بیان جایگاه والایی داشت. اما مواضع او در این مورد موجب رنجش برخی دیگر از اعضای خبرگان شد.
- بنی صدر در دولت موقت به پیشنهاد شورای انقلاب و حکم امام ابتدا معاون و سپس به عنوان وزیر اقتصاد و دارایی منصوب شد. مدتی نیز سرپرست وزارت امور خارجه گردید.
- بنی صدر در مناظرات سیاسی و عقیدتی حضور می یافت و با گروه های مخالف اسلام به بحث می پرداخت و در این زمینه از خود بارقه فکری نشان می داد.
- بنی صدر بدون آنکه حزبی تاسیس کند با تاسیس یک روزنامه بنام انقلاب اسلامی به رقابت با حزب جمهوری پرداخت و در جلب آرای عمومی موفقیت کسب کرد و در عین حال برای رقابت با آن حزب گاه از خطوطی عبور می کرد که مورد سوء ظن واقع می شد.
موارد فوق مجموعاً بنی صدر را از سویی به عنوان یک شخصیت قابل توجه که برای ریاست جمهوری مناسب می باشد در افکار عمومی مطرح کرد و از سویی برخی دیگر به او با دیده تردید می نگریستند. با اینحال با فاصله زیاد از رقبای خود با نزدیک به 11 میلیون رای به عنوان اولین رئیس جمهور اسلامی ایران رای آورد. بنا براین اگر سخنان و شواهدی از رضایت امام خمینی(س) در مورد انتخاب بنی صدر در برخی گفتارهای امام(س) دیده می شود، عنایت به روندی داشت که در نظام جمهوری اسلامی برای تثبیت مردمسالاری طی شده بود و اکثریت مردم به کسی گرایش نشان داده بودند که او را روشنفکر مسلمان، دارای سوابق دینی، اعتقادی و مبارزاتی دیده بودند و اگر امام در ابتدا بنی صدر را حمایت می کردند و حتی فرماندهی کل قوا را به او سپردند، برای آن بود که وی در اجرای اموری که به عهده ریاست جمهوری نهاده شده، سربلند بیرون آید تا اولین تجربه مردمسالاری دینی با توفیق همراه گردد. البته اگر نشد آنچه باید می شد، خود حکایتی دیگر است که بخشی از آن به خصلت های شخصی بنی صدر مرتبط می باشد، بخشی به توطئه های گروهک های داخلی و دشمنان خارجی که زمینه رویارویی ها را فراهم می کرد تا قوه مجریه در مقابل کل نظام قرار گیرد و بخش هایی نیز به موضوعاتی دیگر که باید در جای خود مورد بررسی قرار گیرد.
علاوه بر اینها امام در نامه مورخه 6/1/68 به آقای منتظری با قسم با لفظ جلاله بیان می کنند که: «والله قسم، من رای به ریاست جمهوری بنی صدر ندادم و در تمام موارد نظرات دوستان را پذیرفتم» (صحیفه امام، ج21، ص331)...

. انتهای پیام /*