حادثۀ کربلا در آیینۀ آمار و ارقام

‏‏ ‏

‏‏حادثۀ کربلا در آیینۀ آمار و ارقام‏

‏‏ ‏

‏‏حجةالاسلام عباس جعفری‏

‏‏ ‏

‏‏     مسئلۀ آمار وارقام در نهضت باشکوه وحماسی کربلا یکی از مسایلی است که پیرامون آن ابهامات و سؤالات فراوانی مطرح می باشد . اگرچه در این موضوع مورخین اسلامی آرا و دیدگاههای متفاوتی دارند ولی در این مقاله سعی شده است اقوال مورخین جمع آوری و گوشه هایی از تاریخ سرنوشت ساز کربلا روشن گردد. ‏

‏‏     یاران امام حسین(ع) هنگام خروج از مدینه شامل برادران، خواهران، فرزندان برادرش و تعدادی از اصحاب حضرت بود که مشخصاً نمی توان یک یک آنها را معین کرد. تعداد نامه های نوشته شده توسط کوفیان  به امام(ع) را اگرچه مقدار دقیق آن را نمی توان معین کرد ولی به هر حال از کثرت زیادی -  حدود چند ده هزار -  برخوردار بوده است. ‏

‏‏     در مورد تعداد بیعت کنندگان با حضرت مسلم(ع) نیز اقوال مختلفی وجود دارد. این تعداد را مورخین، دوازده هزار تا سی هزار نفر گفته اند که البته مردم احتمال این را نمی دادند که امام حسین(ع) در قیام خودشان با شکست(ظاهری ) مواجه شوند و به شهادت برسند. ‏

‏‏     درخروج از مکه بطور قطع تعدادی از اهل بیت و اصحاب نزدیک، همراه امام(ع) بوده اند که با تقریب زیاد حدود هشتاد نفر می شده اند. پس از آن افراد زیادی در راه به امام (ع) پیوستند; اما پس از رسیدن خبر شهادت مسلم و هانی و اجازۀ  امام(ع) برای متفرق شدن افراد، فقط همراهانی که از مکه(و مدینه ) با ایشان آمده بودند، باقی ماندند. عددی که درمیان مورخین در مورد این باقیماندگان مشهور است، عدد هفتاد ودواست، ‏

‏
‏‎

‎‏اما با توجه به اینکه در مقابل تعدادی که از حضرت جدا  می شدند، تعداد زیادی نیز به سپاه  امام(ع) ملحق می شدند، عدد نهایی باید بیش از این باشد، چیزی بیش از صدتن (اهل بیت و انصار). ‏

‏‏     در برابر امام(ع) سپاهیان  عمر سعد بسیار بیش از این بوده اند که با توجه  به آنچه رخ  داد(شهادت قریب به یکصد تن از شجاعان  و اصحاب دلاور امام حسین(ع) در کمتر از ده ساعت) پذیرش آمار و ارقام سپاهیان عمرسعد در حدود سی هزار نفر معقول و منطقی به نظر می رسد. ‏

‏‏     قول مشهور تعداد شهدای قیام عاشورا  را 72 تن می داند. ولی برخی آنان را یکصدوهفت یا یکصدوسی ونه گفته اند و اسامی آنان را نیز ذکر نموده اند. به همین دلیل اسامی شهدای اهل بیت نیز بین 17 تا 30  نفر در نوسان است. ‏

‏‏     در مقابل با توجه به اینکه هدف امام(ع) ریختن خون دشمنان فریب خورده نبوده بلکه تمام سعی و تلاش ایشان  و اصحاب ایشان به هدایت و آگاه نمودن آنان مصروف می گشته است، بنابراین آمار مبالغه آمیزی که در مورد تعداد کشته های دشمن وجود دارد، غیرقابل قبول می باشد. برخی محققین این عدد را 88 نفر می دانند. ‏

‏‏     پس از شهادت امام حسین(ع) عمرسعد دستور داد سپاهیان او سرهای تمامی شهدای اهل بیت و انصار را  از بدنهای مطهرشان جدا سازند که بطور قطع می توان گفت که سرهای شهدا همراه سر مقدس و مطهر سیدالشهدا(ع) 73 تن بوده است. ‏

‏‏     اسرا نیز 12 الی 14 نفر بوده اند که طبق نوشتۀ مورخین  و صاحبان مقاتل، تعدادی موالی(غلامان و کنیزان) نیز زنده ماندند که به همراه اسرا به کوفه برده شدند.      ‏

‏‏ ‏

‏‎

‎