انتظارات امام از اساتید دانشگاه
دور کردن ناامیدی از دلهای دانشجویان
آری، امام صادق ـ علیه السّلام با این عمل، یعنی تعیین رهبری امت از جانب خود، اساسی استوار برای امت اسلامی و نیز برای مذهب تشیع بنا نهاد، به طوری که اگر این طرح و برنامه در میان شیعیان منتشر شود و فقها و اندیشمندان آن را به مردم، خصوصاً به جوامع علمی و روشنفکران برسانند، یقیناً موجب بیداری ملتها و جلب توجه آنان به این امر خواهد شد؛ بویژه طبقه جوان با آگاهی یافتن از این امر، آتش بیداری در دلهایشان شعله ور می شود. و چه بسا این طرح باعث شود شخص یا اشخاصی جهت تأسیس و برپایی حکومت اسلامی و دادگرانه به پاخیزند و دست بیگانگان را از سرزمینهای اسلامی کوتاه کنند. امروز بر دانشمندان بزرگ و مبلغان اسلامی ـ که خداوند تأییدشان فرماید ـ واجب است هرچه سریعتر به این امر حیاتی اقدام کرده، ناامیدی را از دلهای خود و از دلهای طلاب و دانشجویان و سایر مردم نسبت به تشکیل این حکومت دور کنند و بدانند که ناامیدی، سرچشمه سستی و دلسردی و مانع اصلی رسیدن به حق است.(321)
* * *
کتابدانشگاه و دانشگاهیان از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 242
گلایه از روشنفکران دانشگاهی
گروههای روشنفکر و دانشگاهی و محصلین جدید و آنها ـ ایّدهم الله ـ آنهایی که خدمتگزارند برای اسلام ـ خداوند تأییدشان کند ـ من از آنها گلایه دارم برای اینکه می بینم که در نوشته هایشان، بعضی نوشته هایشان، اینها راجع به فقها، راجع به فقه، راجع به علمای اسلام، راجع به فقه اسلام، اینها یک قدری زیاده روی کرده اند، یک قدری حرفهایی زده اند که مناسب نبوده است بگویند. اینها غرض ندارند. من می دانم که غالباً اینها که برای اسلام می خواهند خدمت کنند، نه این است که مغرض باشند و از روی سوءنیت اینها حرفی بزنند؛ اینها اطلاعشان کم است.(322)
10 / 8 / 56
* * *
آگاه نمودن جوانان
باید شما جوانها را آگاه کنید. جوانهایی که الآن پیش شما هستند برایشان صحبت کنید؛ آگاه کنید بفهمانید به ایشان که احتراز کنند از این دسته ای که الآن افتاده اند توی ایران و دارند خرابکاری می کنند. و این خرابکاری حتماً بدانید که به نفع دیگران است و اینها از عمال غیر هستند؛ منتها به این صورت درآمدند. مثل آن آقا که از عمال غیر بود و می خواست باز شاه را برگرداند به اینجا، با صورت ملیت و امثال ذلک. و ان شاءالله خداوند همه را توفیق بدهد، مؤید کند. و ایران امروز محتاج به وجود شماست؛ محتاج به همه چیز هست. ما همه با هم باید دست به هم بدهیم و این احتیاج را رفع کنیم. ان شاءالله خداوند همه تان را حفظ کند.(323)
27 / 11 / 57
کتابدانشگاه و دانشگاهیان از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 243
اصلاح کتابهای درسی
کتابهای درسی را، چه دبستانی و چه دبیرستانی و چه دانشگاهی، تغییر اساسی داده و آنچه از عکس و مطالبی که به نفع استعمار و استبداد است تصفیه کنید؛ و دروس انقلابی و اسلامی که بچه های ما را بیدار و جوانان ما را مستقل و آزاده بارآورد جایگزین آن کنیم.(324)
30 / 11 / 57
* * *
حفظ نهضت
شما که در دانشگاه هستید، شما که تماس با جوانها دارید، این معنا را تذکر بدهید که این تحولی که رمز پیروزی شما بود و شما را تا اینجا رساند و این سد بزرگ شیطانی را شکستید، این تحول و این نهضت را به این معنا که هست حفظش کنید، تا اینکه بعدها هم بتوانیم یک دانشگاه داشته باشیم مستقل برای خودمان، یک مدرسه علمی داشته باشیم مستقل برای خودمان، یک ارتش داشته باشیم مستقل برای خودمان.(325)
13 / 4 / 58
* * *
نجات ملت از وابستگی فکری
بزرگترین فاجعه برای ملت ما این وابستگی فکری است که گمان می کنند همه چیز از غرب[است]، و ما در همۀ ابعاد فقیر هستیم، و باید از خارج وارد کنیم. شما استادان و فرهنگیان و دانشجویان دانشگاهها و دانشسراها، و نویسندگان و روشنفکران و دانشمندان معظّم باید کوشش کنید، و مغزها را از این وابستگی فکری شستشو دهید. و با این خدمتِ بزرگ و ارزنده، ملت و کشور خود را نجات دهید.(326)
31 / 6 / 58
* * *
کتابدانشگاه و دانشگاهیان از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 244
شستشوی مغزهای غربی و شرقی
شما جوانها، شماهایی که جوانها را تربیت می کنید، درصدد این باشید که اولاً مغزهای آنها را از این چیزی که پُر کردند از آنها، این مغزهایی که پُر شده است از اینکه مغز شرقی را برداشتند، جایش مغز غربی گذاشتند، شستشو کنید. به آنها حالی کنید که شما خودتان مفاخر داشتید، خودتان فرهنگ دارید، خودتان همه چیز دارید. و به آنها حالی کنید که باید خودتان هر کاری را بکنید. ما اگر خودمان یک امر ناقص هم داشته باشیم، بهتر از این است که [پیش] دشمنمان دست دراز کنیم و یک امر کامل از آنها بگیریم. من متأسفم از اینکه ما پیش دشمنهامان باید برویم و اظهار احتیاج بکنیم.(327)
11 / 8 / 58
* * *
یاری نمودن نهضت
امیـدوارم که جوانهـای ما، اسـاتید ما، اساتید دانشگاه ما، همۀ نویسندگان ما، روشنفکرهای ما همه بیدار بشوند، متوجه بشوند که غفلتها شده است. تا حالا اغفالمان کردند، مغزهای ما را عوض کردند. باید همه دست به هم بدهیم، نویسنده کمک کند به این نهضت، گوینده کمک کند به این نهضت، روزنامه ها کمک کنند به این نهضت. نه اینکه روزنامه ها را آدم ببیند ـ بعضی روزنامه ها را گاهی من می بینم، غیر این معروفها ـ بعضی از آنها را می بینم سر تا ته آن چیزهایی است که به حال این ملت مُضر است. در بین همین روزنامه ها هم باز پیدا می شود، البته یک دسته ای هستند نمی خواهند، [اما] یک دسته ای منافعشان را به این دیدند که غربیها در اینجا حکومت بکنند؛ یا امثال این خائنها بیایند سر کار، آنها نمی خواهند. اما آنهایی که اینطور نیستند، آن دسته از نویسنده ها، از روشنفکرها، از اساتید دانشگاه، از معلّمین، از سایرین که اینطور نیستند، و جوانها ـ که باز اینطور بلااِشکال نیستند، برای اینکه
کتابدانشگاه و دانشگاهیان از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 245
آنها در رژیم سابق کاری نداشتند تا آنطور بشوند باید فکر این معنا باشند که ما خودمان انسانیم؛ ما خودمان فرهنگ داریم؛ مـا خودمـان می توانیم تربیت و تعلیـم کنیم؛ و می توانیم کار انجـام بدهیم و مشغول بشویم. حالا اول وقت است، اولی است که دست این جنایتکارها کوتاه شده است از مملکت ما. آنها هم که ما را می چاپیدند آنها هم حالا دستشان کوتاه شده. ما به فکر این باشیم که خودمان را درست بکنیم. اول مطلب این است که این جوانهای ما درست بشوند. این جوانهایی که در آتیه باید این مملکت را حفظ کنند، این مملکت را اداره بکنند، اینها باید درست تربیت بشوند و اصلاح بشوند.(328)
11 / 8 / 58
* * *
اصلاح فکری جوانان
ما الآن یک جمعیتی هستیم که از حبس بیرون آمدیم از آن حبسهای طول پنجاه سال حالا ما بیرون آمدیم، در حبس باز شده است و ما آمدیم بیرون لکن از این حبس که بیرون آمدیم باز یک گرفتاریهای زیاد دیگری داریم که در رأس همه گرفتاریها همین گرفتاری فکری است که گرفتار فکری هستیم. این را باید اساتید دانشگاه، معلمین، آموزگارها ـ این را باید بچه های ما را از این انگل بودن و از این افکار بیرون بیاورند.(329)
17 / 9 / 58
* * *
قیام در مقابل غرب
نترسید از غرب. اراده کنید. دانشمندهای ما نترسند از غرب. اساتید دانشگاه ما نترسند از غرب. و جوانان ما نترسند و اراده کنند که در مقابل غرب قیام کنند، و شرق اراده کند که در مقابل غرب قیام کند.(330)
12 / 10 / 58
کتابدانشگاه و دانشگاهیان از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 246
ایجاد خودباوری در جوانان
اگر شما آقایان و همۀ ملت ما بخواهند استقلال خودشان را ـ و می خواهند ـ بخواهند آزادی خودشان را و می خواهند ـ باید اول افکارشان را آزاد کنند. افکار ما الآن در قید و بند است. حالا هم هست. ان شاءالله بشود الآن یک نهضت، یک نهضت فکری هم شده الآن، لکن باید این [نهضت] را تتمیمش کرد. شماهایی که در دانشگاه هستید و دانشمند هستید و متفکر هستید، این جوانهای ما را یک جوری بار بیاورید که خودشان بفهمند که خودشان یک چیزی اند. نگویند که ما باید گیر غرب باشیم، نگویند که ما باید غربی باشیم، شرقی باشند. اگر از غرب هم صنعتی می آید، یاد بگیرند، اما غربی نشوند، یاد گرفتن مسأله یک چیزی است و مغز را غربی کردن و از خودش غافل شدن، مسألۀ دیگر است.(331)
14 / 10 / 58
* * *
قطع امید از غرب
گویندگان و روشنفکران و متفکران و دانشگاهیان و دانشمندان، همۀ توان خود را صرف قطع امید دشمن اصلی ما امریکا کنند که با سلطۀ دشمن قدرتمند، برای هیچ یک چیزی باقی نخواهد ماند.(332)
12 / 1 / 59
* * *
تربیت اخلاقی
همۀ دانشگاهها، همۀ مراکز تربیت، همۀ مدارس قدیمی باید در آن اشخاصی باشند که آن اشخاصی که در آنجا هستند تربیت بکنند، تربیت اخلاقی بکنند. علمای اخلاق لازم است، هم در دانشگاه و هم در مدارس و هم در همه جا.(333)
10 / 4 / 59
کتابدانشگاه و دانشگاهیان از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 247
تربیت صحیح اسلامی
از فرهنگیان و متصدیان تعلیم و تربیت و قضات و متصدیان دادگستری و دادگاههای انقلاب می خواهم که به مأموریت بزرگی که به آنان سپرده شده و مسئولیت عظیمی که به عهده گرفته اند توجه نمایند که با انحراف آنها فرهنگ کشور به انحراف کشیده می شود و نوباوگان و جوانان که امید ملت و اسلام هستند، اماناتی بس بزرگ و شریفند که خیانت در آن خیانت به اسلام و کشور است، و این نوباوگان و جوانانند که در آتیه، سرنوشت کشور به دست آنان است و باید تربیت صحیح اسلامی در جمیع مدارس به طور جدی اجرا شود تا کشور از آسیب مصون گردد.(334)
29 / 12 / 59
* * *
تعهد به مسئولیت شغلی خویش
البته علوم انسانی محتاج به یک انسانهای متعهد دارد. انسانی که تعهد به قواعد اسلام ندارد و تعهد به آن زیربنایی که توحید است ندارد، در علوم انسانی نمی تواند عملی انجام بدهد الاّ انحراف و این قابل پذیرش نیست. در سایر رشته هایی که در دانشگاه هست آن چیزی که مورد نظر است این است که اساتید مشغول به کار خودشان باشند و توطئه در کار نباشد. اما انگیزه های آنها یک انگیزه های مختلفی است. یک امر طبیعی است که انگیزه ها با هم اختلاف دارد، لکن اگر اساتید محترم دانشگاه، که می خواهند به این مملکت خدمت بکنند و می خواهند تخصص را از خودشان به دیگران [تعلیم] کنند، توجه داشته باشند که محیط دانشگاه، محیط تعلیم و تعلم است، نه محیط اموری که به کشور ما ضرر می رساند. هر یک از آنها در این حد باشند که فقط مشغول آن تعهدی که استاد دارد باشند، ولو انگیزۀ آنها با انگیزه های دیگران اختلاف داشته باشد، آنها مورد پذیرش هستند و در دانشگاهها
کتابدانشگاه و دانشگاهیان از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 248
می توانند خدمت بکنند و برادران، همۀ ما، با آنها مخالفت نباید بکنند، ولی این جهت باید محرز باشد که انحرافات در کار نباشد؛ و بنا بر این نباشد که اساس جمهوری اسلامی را بخواهند متزلزل کنند و جوانان را وادار کنند به کارهایی که در دانشگاه مناسب نیست.(335)
24 / 1 / 60
* * *
پاکسازی محیط آموزشی
بر دانش آموزان و دانشجویان عزیز و اساتید و معلمان متعهد است که با تمام توان و قدرت در شناسایی عوامل فساد کوشش کنند و محیط آموزش و پرورش را از لوث وجود آنان پاک نمایند. و گمان نشود که این نفوذ فقط برای انحراف دانشگاههاست، که منحرفین و منافقین برای نفوذ در دبیرستانها بلکه دبستانها اهمیت بیشتری قائلند، تا جوانان را برای انحراف دانشگاهها مهیا کنند. آنان می دانند اگر نوباوگان در مراکز آموزش، تربیت صحیح شوند و حیله های استعمارگران را احساس و توطئه های همه جانبۀ آنان را لمس کنند، در دانشگاه برای عمال استعمار توفیق کمتری حاصل می شود؛ و لهذا در دبستانها و دبیرستانها و قبل از ورود به دانشگاهها در ساختن جهاز استعماری شرق و غرب برای ورود به دانشگاه اهمیت خاصی احساس می کنند. از این روست که باید دستگاههای آموزشی متعهد و دلسوز برای نجات کشور اهمیت ویژه ای در حفظ نوپایان و جوانان عزیزی که استقلال و آزادی کشور در آینده منوط به تربیت صحیح آنان است قائل باشند؛ و نیز از این روست که نقش معلمان و اساتید در تربیت و تهذیب دانش آموزان و دانشجویان به عنوان اساسی ترین و مؤثرترین نقش مطرح می گردد. و همه دیدید که گرایش آنان به شرق و غرب برای کشورمان چه فاجعه ها آفرید و دانشگاهها را به صورت دژ محکمی برای خدمت به شرق و غرب درآورد
کتابدانشگاه و دانشگاهیان از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 249
و اکثریت قاطع غرب و شرقزدگان این مملکت را به عنوان فارغ التحصیل تحویل جامعه داد. اکنون بر معلمان متعهد و مسئول دبستانی و دبیرستانی است تا با کوشش خود جوانانی را تحویل دانشگاهها دهند که با آگاهی از انحرافات گذشتۀ دانشگاه، بر فرهنگ غنی و مستقل اسلامی ایرانی تکیه کنند؛ و بر اساتید متعهد است تا با باز شدن دانشگاهها در صورت مشاهدۀ انحراف و گرایش جوانان به یکی از دو قطب قدرت و مکر، آنان را به توطئه ها و شیطنتها آگاه کنند و جوانانی متعهد نسبت به مصالح کشور و آگاه به اهداف اسلام تحویل جامعه دهند و مطمئن باشند که با این خدمت، استقلال و آزادی کامل میهن عزیزشان تضمین خواهد شد.(336)
31 / 6 / 60
* * *
تعلیم همگام با تربیت
اگر اساتید دانشگاه فقط همّشان این باشد که درس بگویند ـ البته در دانشگاههای سابق ما، درس هم درست نبود. اگر بود، ما اینقدر عقب نمانده بودیم از دانش هم. حالا ما فرض می کنیم که خیر، خوب حالا هم ان شاءالله خوب است ـ فقط بنایشان بر این باشد که تعلیم کنند اینها را، پهلویش تربیت نباشد، تربیت معنوی نباشد،از دانشگاه آنها می آید بیرون که فساد می کنند.(337)
28 / 6 / 61
* * *
بیمه نمودن کشور
اساتید دانشگاه بدانند که اگر دانشگاه را بسازند، کشورشان را بیمه کرده اند تا آخر. و معلمهای دبیرستان و دبستان و همه جا که مهیا می کنند بچه ها را برای دانشگاه، بدانند که اگر آنجا مهذب کردند این
کتابدانشگاه و دانشگاهیان از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 250
بچه ها را و این بچه ها را مؤمن به بار آوردند و مؤمن تحویل دانشگاه دادند و دانشگاه مؤمن تحویل ملت داد، کشور خودشان را از همۀ آسیبها نجات داده اند.(338)
28 / 6 / 61
* * *
آموزش همراه با اشاعه تقوا
شما آموزگارها باید اهمیت بدهید به مسأله تقوا. و آموزندگان هم باید اهمیت بدهند. و اساتید دانشگاه و اساتید حوزه ها هم به این خاصه باید اهمیت خاص بدهند که اگر علم تنهای بی تقوا باشد، ولو علم توحید باشد، ولو علم ادیان باشد، در آن عالم ارزش ندارد. علم تنها اگر ضررش بر ملتها و بر اسلام بالاتر از نفعش نباشد ـ که هست ـ باید گفت که بی تقوا می تواند که یک کشوری را، یک انسانهایی را به باد فنا بدهد. و آن کسی که عالمتر است بهتر می تواند که مردم را فاسد کند. پس باید که همراه این آموزش، آموزش تقوا هم باشد. از بچه ها اگر هستند، بچه ها را آموزش تقوا [بدهید ]به اندازۀ فهمشان و بزرگترها را هم همین طور. و بزرگترها گمان نکنند دیگر احتیاج ندارند یا اینکه وقت گذشته است؛ وقت نمی گذرد. انسان در هر حال، اگر یک چیزی را بداند بهتر از ندانستن است.(339)
5 / 10 / 61
* * *
بار آوردن افراد متعهد
امیدوارم با کوشش اساتید و معلمین، وضع به صورتی درآید که فردی که دورۀ درسی اش تمام شد، فردی متعهد بار آمده باشد، فردی که بداند باید برای کشورش خدمت کند و کاری به رضایت کشورهای بیگانه نداشته باشد.(340)
27 / 1 / 64
کتابدانشگاه و دانشگاهیان از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 251
مواظبت از تحول انقلابی درون دانشگاهها
اساتید دانشگاه، اگر واقعاً علاقه مندند که این کشور دوباره برنگردد به اوضاع سابق، باید مواظب باشند، دانشگاهیها، اساتید مواظب خودشان باشند در تربیت و مواظب بچه ها و جوانها باشند در کارهایی که می کنند. باید نگه دارند دانشگاه را به یک صورتی که، به یک واقعیتی که آن واقعیت همین تحولی است که در ایران پیدا شده است. دانشگاه باید متحول باشد و البته شده است، لکن بیشتر مواظبت می خواهد.(341)
5 / 6 / 64
* * *
کتابدانشگاه و دانشگاهیان از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 252