حمد و شکر و ثنا در خطبۀ حضرت زهرا(س)
بسم اللّه الرحمن الرحیم
الحمد للّه علی ما اَنْعَم، و له الشکر علی مَا اَلْهَم و الثّناءُبما قَدَّم مِن عمومِ نِعَمٍ ابتَدأَهٰا و سبوغِ آلاءٍ اَسْدادها و تمامِ مننٍ والاها جَمَّ عن الاحصاءِ عددُها و نای عن الجَزاء اَمَدُها و تفاوتَ عن الادراکِ اَبَدَها و نِدَّبِهِم لِأَستزاَدْتهٰا بِالشُّکرِ
کتابیک ساغر از هزار: سیری در عرفان امام خمینی (س)صفحه 113 لِأِتصالها و اْستَحْمَدَ اِلی الخلایقِ بأِ جْزاٰلها و ثَنّٰی باَلنَّدبِ اِلی أَمثالِها اشهد ان لا اله الا اللّه وحده لا شریک له...
بجاست که در ابتدا، به ذکر برخی از نکات ادبی و عرفانی جملات خطبه پرداخته و سپس در بخشهای بعد، مباحث اصلی علم و عرفان الهی که مورد توجه این بانوی بزرگ بوده است را در چند محور خلاصه کنیم: حضرت زهرا(س) در قسمت نخست خطبه، سپاس و ستایش الهی را با ذکر سه کلمۀ «حمد» و «شکر» و «ثنا» بیان فرموده است و متعلق آنها را «انعام عام» و «الهام خاص» و «مِنن پیوسته» دانسته و نتیجۀ این سپاس و ستایش را، فزونیِ نعمت و گرفتن پاداش و پیوستن نعم دنیوی به نعمتهای اخروی یاد فرموده اند که هر کدام از این سخنان، نکته ها در خود دارد.
می دانیم که «حمد»، ستایش در برابر نیکیها و نیکوییهای اختیاری است؛ و «شکر»، سپاس به زبان، از نعمت ارزانی شده به انسان؛ و «ثنا» تکرار لحظه به لحظه این سپاس و ستایش است که ایشان «حمد» را ویژۀ اللّه دانسته اند تا توجه دهند که همه ستایشها از آن خداوند است و تنها اوست که «محمود» همه «حامدها» می باشد، و حتی آنان که ندانسته به مسجود و معبود دیگری روی می آورند و از ممدوح و محبوب دیگری دَم می زنند، ناآگاهانه خدا را می پرستند و قصوری که دارند همین جهل و بیخبری آنان است.
کتابیک ساغر از هزار: سیری در عرفان امام خمینی (س)صفحه 114