مبدأ سال در پرداخت خمس

‏‏مبدأ سال در پرداخت خمس‏

‏‏[سؤال 4285]‏‏ ‏ ‏ 2102‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏تعیین مبدأ سال برای پرداخت خمس، چگونه انجام می گیرد؟ ‏

‏‏بسمه تعالی، کسانی که درآمد تدریجی روزانه دارند، مبدأ سالشان روز‏‎ ‎‏شروع به کسب و کار است؛ و کسانی که درآمد کارشان در زمان معینی به‏‎ ‎‏دست می آید، مبدأ سالشان روزی است که درآمد در اختیارشان قرار‏‎ ‎‏می گیرد؛ مانند کارمند وقتی که اولین حقوق به حسابش واریز می شود، و‏‎ ‎‏کشاورز هنگام جمع آوری محصول، و باغدار در زمان چیدن میوه. ‏

‏‏[سؤال 4286]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 1876‏

‏‏6. کارمندی که هر ماه مقداری پول در بانک می گذارد، حتی اگر یادداشت نماید که‏‎ ‎‏هر ماه چقدر در بانک گذاشته است، باز هم سر سال نمی تواند خمس آن را حساب‏‎ ‎‏نماید؛ چون در طی سال مقدار پولی را که برداشت می نماید مشخص نیست که متعلّق‏
‏‎

‎‏به کدام ماه بوده است تا از خمس آن مقدار پول معاف شود، اگر سر سال هر چقدر‏‎ ‎‏پول که پس انداز کرده است خمس آن را حساب نماید، پول ها در زمان های مختلفی‏‎ ‎‏پس انداز شده و تاریخ تعلّق گرفتن خمس به آن ها متفاوت است، پس چگونه باید‏‎ ‎‏خمس آن را حساب نماید؟‏

‏‏بسمه تعالی، از وقتی اولین حقوق به حساب او ریخته شده را اول سال‏‎ ‎‏قرار دهد و آخر آن سال، خمس تمام پس انداز بین این سال را بپردازد.‏

‏‏[سؤال 4287]‏‏ ‏ ‏ 2103‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏باتوجه به این که سال کارمندان از اولین روزی که حقوق می گیرند آغاز می شود، آیا‏‎ ‎‏در سال بعد، در همان روز که کارمند حقوق ماه را می گیرد باید خمس همۀ آن را‏‎ ‎‏بپردازد یا آن حقوق، جزء سال بعد به حساب می آید؛ باتوجه به این که غالب کارمندان‏‎ ‎‏و کارگران به سختی با حقوق خود، ماه را می گذرانند و اگر خمس آن را از اول ماه‏‎ ‎‏بپردازند، به سختی بیشتری می افتند؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر از وقتی که در سال اول، حقوق گرفته یک سال گذشته و‏‎ ‎‏بعد حقوقی گرفته است، از درآمد سال بعد محسوب می شود.‏

‏‏[سؤال 4288]‏‏ ‏ ‏ 2104‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏پس از سلام و دعای طول عمر آن حضرت؛ به عرض عالی می رساند که: ‏

‏‏1. این جانب کارمند اداری هستم که از تاریخ 9 / 7 / 1360 استخدام شده و در‏‎ ‎‏تاریخ 19 / 11 / 1360 حقوق یک جا به من داده اند که از آن تاریخ به بعد تا این زمان‏‎ ‎‏پس انداز کرده ام؛ البته در حساب بانک مسکن برای تقاضای وام سپرده ام. ضمناً بنده‏‎ ‎‏فردی مجرد هستم که منزل و ماشین نیز ندارم و خرجی من را پدرم می دهد. لطفاً‏‎ ‎‏تکلیف این حقیر را از تاریخی که باید سال بگیرم مشخص فرمایید.‏

‏
‏‎

‎‏ضمناً آیا خمس و سهم امام به من تعلق می گیرد؟‏

‏‏بسمه تعالی، مبدأ سال شما وقتی است که حقوق گرفته اید و پس انداز‏‎ ‎‏خمس دارد.‏

‏‏2. چون در چند نذر به من لازم شده مقداری خرما بگیرم و تقسیم کنم، آیا اجازه می فرمایید وجه آن را‏‎ ‎‏به جنگ زدگان یا جبهه واریز نمایم؟ ‏

‏‏بسمه تعالی، اگر در نذر، صیغۀ مخصوص به نذر را نخوانده اید اختیار دارید.‏

‏‏[سؤال 4289]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 1957‏

‏‏2. خمس از چه موقعی بر انسان واجب می شود؟‏

‏‏بسمه تعالی، مکلف از موقعی که شروع به پیدا کردن درآمد می کند تا سر‏‎ ‎‏سال، اگر از درآمد چیزی باقی ماند خمس دارد.‏

‏‏[سؤال 4290]‏‏ ‏ ‏ 2105‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 26 / 9 / 1361‏

‏‏بعد از عرض سلام و آرزوی موفقیت هرچه تمام تر نسبت به وظایف محوّله برای‏‎ ‎‏شما برادران عزیز، خواهشمندم که به سؤالات این جانب پاسخ دهید:‏

‏‏1. این جانب در سپاه مشغول انجام پاسداری هستم و ماهیانه مبلغ 2000 تومان‏‎ ‎‏حقوق دریافت می دارم و هر ماه مبلغ 1000 الی 1500 تومان آن را در بانک می گذارم‏‎ ‎‏و سال گذشته خمس آن را پرداختم ولی امسال که مسأله آن را از بعضی ها پرسیدم،‏‎ ‎‏گفتند که چون شما سال مالی مشخص نکرده اید و قصد ازدواج نیز دارید، خمس به آن‏‎ ‎‏تعلّق نمی گیرد؛ لطفاً پاسخ دهید که به موجودی حساب من، با توجه به شرایط فوق،‏‎ ‎‏خمس تعلّق می گیرد یا نه؟‏

‏‏بسمه تعالی، شروع سال مالی از وقتی است که اول حقوق و درآمد به دست‏‎ ‎‏شما می رسد و چنانچه از آن وقت تا یک سال از درآمد کسب چیزی زیاد‏‎ ‎‏بیاید باید خمس آن داده شود.‏

‏
‏‎

‎‏2. اگر فرد روزه داری در ماه رمضان عملی را انجام دهد که نداند آن عمل روزه را باطل می کند یا نه و‏‎ ‎‏بعداً بفهمد که آن عمل روزه را باطل می کند، تکلیف او چیست؟ ‏

‏‏بسمه تعالی، اگر جاهل غیر ملتفت به سؤال باشد کفاره ندارد و چنانچه کوتاهی در یادگرفتن‏‎ ‎‏حکم و سؤال نموده، کفارۀ جمع در افطار به حرام و یکی از شقوق کفارۀ تخییری در افطار به‏‎ ‎‏غیر حرام باید بدهد.‏

‏‏3. آیا به کتاب هایی که در طول سال برای مطالعه خریداری می شود (اعم از مرجع یا...) خمس تعلّق‏‎ ‎‏می گیرد یا نه؟‏

‏‏بسمه تعالی، چنانچه مورد احتیاج بوده، خمس واجب نیست.‏

‏‏4. این جانب مدت تقریباً یک سالی است که از سپاه اراک به تهران رفته ام و هر هفته روزهای پنج شنبه و‏‎ ‎‏جمعه را در اراک به سر می برم و در ضمن، قصد برگشت نیز به اراک ندارم؛ آیا تهران وطن دوم من‏‎ ‎‏محسوب می شود و می توانم نماز و روزه را در آن جا درست بخوانم یا نه؟‏

‏‏بسمه تعالی، وطن محسوب نیست؛ مگر این که یک محله از محلات تهران را محل سکونت‏‎ ‎‏دائم قرار داده باشید.‏

‏‏5. استعفا از سپاه به قصد ادامۀ تحصیل، آیا از لحاظ شرعی اشکال دارد یا نه؟ (این جانب دانشجو‏‎ ‎‏می باشم)‏

‏‏بسمه تعالی، چنانچه مخالف مقررات سپاه نباشد اختیار با خود شما است.‏

‏‏[سؤال 4291]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 2054‏

‏‏3. آیا سالی که تعیین می کنم، هروقت باشد می شود یا باید ماه مشخصی از سال‏‎ ‎‏باشد؟‏

‏‏بسمه تعالی، سال از وقتی شروع می شود که اول حقوق به شما رسیده و‏‎ ‎‏پایان سال، گذشت یک سال کامل از آن وقت می باشد. ‏

‏‏[سؤال 4292]‏‏ ‏ ‏ 2106‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 5 / 12 / 1361‏

‏‏با سلام و امید تندرستی برای شما و امام، سؤالی داشتم لطفاً پاسخ بفرمایید.‏

‏‏آیا یک کارمند با سطح حقوق 2500 تا 3500 تومان در ماه، اگر آخر سال مقداری‏
‏‎

‎‏از آذوقه در خانه اش ذخیره بماند، خمس دارد؟ با فرض این که آن آذوقه، مازاد‏‎ ‎‏نمی تواند باشد؛ چون با این حقوق سطح پایین، چیزی مازاد نمی ماند و در واقع آن،‏‎ ‎‏احتیاج ماه های بعد است. با علم به این که کارمند جماعت در انتهای ماه که به اول ماه‏‎ ‎‏بعد وصل می شود، آذوقۀ ماه بعد را یک جا خریداری کرده و در ماه بعد از آن استفاده‏‎ ‎‏می کند؛ مثل برنج و امثالهم. حالا اگر در آخر اسفند ماه چنین آذوقه ای تهیه و خریداری‏‎ ‎‏شد تا در ماه های بعد فروردین، اردیبهشت و خرداد مورد استفاده قرار گیرد، این‏‎ ‎‏آذوقه آیا مازاد محسوب می شود و خمس دارد؟ و اصولاً آذوقۀ مازاد بر احتیاجات‏‎ ‎‏سال، چگونه قابل تشخیص است؟ ‏

‏‏بسمه تعالی، مبدأ سال، وقت شروع به کار و گرفتن حقوق است و آنچه در‏‎ ‎‏بین سال در مؤونه صرف شد خمس ندارد و هرچه سر سال زیاد باشد، باید‏‎ ‎‏تخمیس شود؛ هرچند در ماه های آینده صرف شود.‏

‏‏[سؤال 4293]‏‏ ‏ ‏ 2107‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏دفتر حضرت امام، خواهشمند است نظر مبارک قائد اعظم و مرجع عالی قدر،‏‎ ‎‏حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی، ایده الله‌ تعالی را دربارۀ سؤال های ذیل مرحمت‏‎ ‎‏فرمایید:‏

‏‏1. طرز محاسبۀ خمس، برای کارمند دولت و یا هر فردی که مانند او، حقوق و یا‏‎ ‎‏مزدی ماهانه دریافت می دارد، چگونه است؟‏

‏‏بسمه تعالی، مبدأ سال وقتی است که حقوق خود را می گیرد و آخر سال او،‏‎ ‎‏وقتی است که دوازده ماه کامل از آن بگذرد.‏

‏‏2. اگر کارمند با وجود درآمد جدید (حقوق ماهانه) و یا به فرض که هنوز اجرتی دریافت نکرده، از پول‏‎ ‎‏مخمس شده، برای نیازمندی های روزانه استفاده نماید، می تواند در آخر سال از مازاد به جای آن ها‏‎ ‎‏بگذارد؟‏

‏‏بسمه تعالی، از درآمد سال، جبران مخارجی را که با پول دیگر صرف کرده، جایز نیست.‏

‏
‏‎

‎‏3. می توان ارزاق منزل، مانند روغن، نان و... را به طور تقریبی به قیمت درآورد و پول آن ها را حساب‏‎ ‎‏کند؟‏

‏‏بسمه تعالی، جایز است.‏

‏‏4. اگر اجناس خوراکی مخمس شده را به تدریج مصرف نماید، آیا می تواند معادل آن ها را در آخر سال‏‎ ‎‏از اجناسی که خریده، کنار بگذارد یا پول آن ها را از مازاد سال کم نماید؟‏

‏‏بسمه تعالی، حکم مسأله دوم را دارد.‏

‏‏[سؤال 4294]‏‏ ‏ ‏ 2108‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏مبدأ سال کسی که تازه حقوق بگیر شده چه زمانی است؟ و اگر به خاطر تأمین‏‎ ‎‏آینده زندگی خود با قناعت مخارجش را به حداقل برساند تا پس اندازی داشته باشد‏‎ ‎‏آیا به آن خمس تعلق می گیرد؟‏

‏‏بسمه تعالی، مبدأ سال اولین زمانی است که حقوق می گیرد و اگر از حقوق‏‎ ‎‏پس انداز کند سر سال خمس پس انداز را باید بدهد.‏

‏‏[سؤال 4295]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 4899‏

‏‏3. شنیدم که خمس را می توان به این صورت داد که آخر ماه پول اضافه را‏‎ ‎‏یادداشت کرده و بگذاریم سال آینده، آخر همان ماه، خمس پولی که سال گذشته‏‎ ‎‏اضافه بود، را بدهیم. آیا می شود این کار را کرد؟ ‏

‏‏بسمه تعالی، اگر بین سال صرف در مؤونه نشده مانع ندارد؛ ولی برای سال،‏‎ ‎‏مبدأ آن را زمان گرفتن اولین حقوق قرار دهند و تا یک سال از آن تاریخ‏‎ ‎‏آنچه از مؤونه زیاد آمده را تخمیس نمایند.‏

‏‏[سؤال 4296]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 5159‏

‏‏2. در حساب سال خمس، مناط سال شمسی است یا قمری؟‏

‏‏بسمه تعالی، می تواند سال شمسی قرار دهد و میزان سال شمسی است.‏

‏
‏‎

‎‏[سؤال 4297]‏‏ ‏ ‏ 2109‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 25 / 11 / 1361‏

‏‏محضر مقدس یگانه مرجع عالی قدر ملت شیعه، حضرت آیت الله‌ العظمی روح‏‎ ‎‏الله‌ الموسوی الخمینی، دام ظله العالی‏

‏‏به شرف عرض می رساند: در موضوع سه مسأله که ذیلاً به عرض می رسد،‏‎ ‎‏استدعای بیان حکم می نماید.‏

‏‏1. به طوری که در افواه مردم شایع شده است، گویا احتساب سال با حساب‏‎ ‎‏شمسی، برای اخراج خمس از ارباح مکاسب، در نظر آن حضرت مورد اشکال‏‎ ‎‏می باشد؛ لذا از مقام آن مرجع عالی قدر تقاضای بیان حکم می نماید.‏

‏‏بسمه تعالی، سال خمس شمسی است.‏

‏‏2. در مورد صرف سهم امام علیه السلام چون بعضی اوقات ضرورتی پیش می آید که کسب اجاز‏‏ۀ‏‏ از مرجع، به‏‎ ‎‏فوریت امکان پذیر نیست، شخص تا چه حد اجازه دارد بدون اجازه بپردازد؟‏

‏‏بسمه تعالی، باید اجازه بگیرند.‏

‏‏3. طبق دستور صریح علمای اعلام، کثر الله‌ امثالهم، باید وقوع طلاق در محضر عدلین انجام گیرد. آیا‏‎ ‎‏محرز بودن عدالت عدلین برای ازدواج و طلاق دهنده لازم است یا خیر؟ در صورت لزوم، طلاق هایی‏‎ ‎‏که فعلاً در محاضر رسمی انجام می گیرد، زوج نه صاحب دفتر را می شناسد و نه از وجود عدلین اطلاع‏‎ ‎‏دارد، چه صورتی دارد؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر عدالت نزد مجری صیغۀ طلاق محرز است؛ آثار طلاق صحیح، مترتّب است،‏‎ ‎‏مگر یقین داشته باشند که شاهد عادل نبوده است.‏

‏‏خدایا خدایا تا انقلاب مهدی خمینی را نگهدار‏

‏‏[سؤال 4298]‏‏ ‏ ‏ 2110‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏آیا سال خمس باید سال شمسی باشد یا سال قمری؟‏

‏‏بسمه تعالی، سال را شمسی قرار دهید اگرچه قمری هم مانع ندارد.‏

‏
‏‎

‎‏[سؤال 4299]‏‏ ‏ ‏ 2111‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏آیا ملاک سال برای پرداخت خمس، شمسی است یا قمری؟ ‏

‏‏بسمه تعالی، میزان، سال شمسی است. ‏

‏‏[سؤال 4300]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 2313‏

‏‏4. صاحبان اغنام و احشام که در کوهستان ها به سر می برند دیده شده بعضی سال‏‎ ‎‏خمس خود را اول فروردین قرار داده اند، در حالی که کاه و علفی که تهیه نموده اند تا‏‎ ‎‏اول خرداد مثلاً باید به صرف آن حیوانات برسانند، آیا به نظر حضرت آیت الله‌ از این‏‎ ‎‏قبیل اشیا جزء مؤونه سال قبل محسوب می شود، یا ملاک همان اضافه و مازاد است در‏‎ ‎‏آخر سال کیف کان.‏

‏‏بسمه تعالی، در آخر سال باید خمس بدهند.‏

‏‏[سؤال 4301]‏‏ ‏ ‏ 2112‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏1. زارع که اول سال خمس او موقع تصفی‏‏ۀ‏‏ غلّه است، آخر سال او‏‎ ‎‏موقعی است که‏‎ ‎‏یک سال از اول سال او بگذرد یا این که موقع تصفی‏‏ۀ‏‏ غلّه سال دوم است؟ در هر‏‎ ‎‏صورت آخر سال خمسش که می شود محصولاتی از قبیل سبز موجود در صحرا دارد‏‎ ‎‏که مثلاً دو ماه بعد ثمر‏‏ۀ‏‏ آن به دست می آید و گندم و جویی که مثلاً نزدیک چیدن آن ها‏‎ ‎‏رسیده یا این که چیده اند و هنوز تصفیه نشده، آیا تمام حاصل های موجود در صحرا را‏‎ ‎‏باید حساب کند و خمس آن ها را بدهد یا این که این ها جزء منافع سال بعد است و آیا‏‎ ‎‏فرقی بین حاصل سبز و حاصل به ثمر رسیده هست یا خیر؟‏

‏‏بسمه تعالی، میزان گذشتن یک سال است و بعید نیست سال شمسی باشد‏‎ ‎‏و مقداری از ثمر که موجود است باید تخمیس شود و آنچه بعداً به ثمر‏‎ ‎‏می رسد از ارباح سال بعد است.‏

‏‏2. کسی که در دهی قصد اقامه می کند و قصد دارد که در ده دیگر هم در ضمن مدت اقامت برود در‏
‏‎

‎‏صورتی که فاصله بین این دو ده کمتر از حد ترخص باشد آیا مضر به قصد اقامت هست یا خیر؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر دو محل است قصد اقامه محقق نشده است.‏

‏‏[سؤال 4302]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 1993‏

‏‏3. کشاورزی ـ مانند برنج کاران ـ مبدأ سال مالی او مثلاً اول مهر است و برداشت‏‎ ‎‏محصول سالیانه در شهریور است؛ یعنی یک ماه مانده به آخر سال محصول به دست‏‎ ‎‏آمده، تا اول سال یک دهم فرضاً مصرف شد و بقیه باقی ماند آیا همه این محصول‏‎ ‎‏باقیمانده را باید خمس بدهد ـ در حالی که زندگی یازده ماهه او تقریباً از این محصول‏‎ ‎‏اداره می شود ـ یا خیر از به دست آمدن محصول یک سال باید بگذرد؟‏

‏‏بسمه تعالی، تا وقت محصول سال آینده می تواند از حاصل در مؤونه‏‎ ‎‏صرف کند و از بقیه خمس بدهد.‏

‏‏[سؤال 4303]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 2189‏

‏‏3. سال زراعتی در صورتی که موقع تصفیۀ گندم یا جو باشد، هرگاه تصفیه در‏‎ ‎‏سال های بعد دیرتر یا زودتر انجام شد ـ مثلاً اگر اول مرداد تصفیه گندم شد برای زیدی‏‎ ‎‏و سال بعد تصفیه گندم او دهم مرداد شد ـ آیا آنچه موجودی دارد از امسال، خمس‏‎ ‎‏ندارد؟ یا اگر بیستم تیر شد، هرچه فواید سال جاری هم بوده، باید خمسش را بدهد؟‏‎ ‎‏در هر صورت، لطفاً توضیح دهید که زارع چگونه حساب کند تا از محصول های سال‏‎ ‎‏گذشته و پول آن ها فقط اول مرداد خمس بدهد.‏

‏‏بسمه تعالی، دیرشدن وقت تصفیه یا زود شدن، ربطی به سال خمسی که‏‎ ‎‏سال شمسی است ندارد و باید تمام مال را در هر حالی که هست حساب‏‎ ‎‏کند و خمس بدهد.‏

‏‏[سؤال 4304]‏‏ ‏ ‏ 2113‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 20 / 10 / 1361‏

‏‏محضر مبارک حضرت امام خمینی مدّ ظله العالی‏

‏
‏‎

‎‏1. بنده از اول، حساب خمس مال خود را اول ماه محرّم سال هجری قمری قرار‏‎ ‎‏داده ام، اگر از نظر شرعی اشکالی ندارد بفرمایید و اگر سال شمسی باید باشد به چه‏‎ ‎‏نحو تغییر دهم؟‏

‏‏بسمه تعالی، سال خمس، شمسی است و اگر ضرر ارباب خمس نشود،‏‎ ‎‏مانع ندارد تغییر دهید.‏

‏‏2. خمس مال خود را به آقای پسندیده توسط بانک ارسال داشته ام، اگر از نظر شرعی اشکالی ندارد‏‎ ‎‏بفرمایید.‏

‏‏بسمه تعالی، اشکال ندارد.‏

‏‏3. آیا ردّ مظالم را هم باید به آقای پسندیده بدهم یا به هر مجتهدی می شود داد؟ و نیز آیا خودم‏‎ ‎‏می توانم به فقرا بدهم؟‏

‏‏بسمه تعالی، باید به فقیر صدقه داده شود.‏

‏‏[سؤال 4305]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 2089‏

‏‏2. پولی را از ارباح مکاسب وسط سال و غیره مثلاً قرض گرفته خرج‏‎ ‎‏وسایل‏‎ ‎‏قالیبافی برای فروش می کند؛ بعد از یک سال و چند ماه قالی بافته می شود؛ طریق‏‏ۀ‏‎ ‎‏تخمیس پول قالی چگونه است؟ در ضمن پولی را که قرض گرفته، به اقساط در چند‏‎ ‎‏ماه می پردازد.‏

‏‏بسمه تعالی، سر هر سال باید موجودی قالی را حساب کند و زاید بر‏‎ ‎‏مقداری که راجع به آن بدهکار است و مقداری که قبلاً خمس آن داده شده‏‎ ‎‏را تخمیس نماید.‏

‏‏[سؤال 4306]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 2657‏

‏‏5. خریدن وسایل سواری ـ اعم از موتورسیکلت و یا ماشین ـ برای کسی که‏‎ ‎‏حساب سال ندارد جزو مؤونه است؟‏

‏‏بسمه تعالی، باید سال قرار دهد و بعد تصرف کند.‏

‏
‏‎

‎‏[سؤال 4307]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 2182‏

‏‏4. درخت بید را که چندین سال بر آن رفته است، یک جا و به هنگام کندن تخمیس‏‎ ‎‏کند، آیا بری ءالذمه است؟‏

‏‏بسمه تعالی، مانع ندارد.‏

‏‎ ‎

‏‎

‎