شرط دوم: تعیین مقدار عوض و معوّض

‏‏شرط دوم: تعیین مقدار عوض و معوّض‏

‏‏[سؤال 7118]‏‏ ‏ ‏ 3585‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 13 / 2 / 1362‏

‏‏محضر مبارک حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی، دامت توفیقه، احتراماً؛ به‏‎ ‎‏عرض می رسانم: ‏

‏‏1. در بازار برنج فروش ها برنجی که از کشاورزها خریداری می شود وزن اصلی‏‎ ‎‏گونی های کنفی آن حداکثر و اقل، یک کیلو الی یک کیلو و دویست گرم و گونی های‏‎ ‎‏پلاستیکی هم وزن اصلی آن دویست گرم الی دویست و پنجاه گرم می باشد. اما‏‎ ‎‏خریدارها اعم از مصرف کننده و یا خریدار و حمل کننده، گونی های اولی را یک کیلو‏‎ ‎‏و پانصد گرم و گونی های دومی را پانصد گرم حساب می کنند. وقتی از خریدارها‏‎ ‎‏سؤال می شود که این دویست یا سیصد گرم اضافی را چرا حساب نمی کنید می گویند:‏‎ ‎‏«عُرف بازار همین است». خواهشمند است صحت و یا بطلان معامله را مرقوم‏‎ ‎‏فرمایید.‏

‏‏بسمه تعالی، با فرض این که وزن معلوم است و عرف بازار بر همان است‏‎ ‎‏صحیح است.‏

‏‏2. نذری هم به نام امام شده، نذر برآورده شده. لطفاً بفرمایید به کجا تقدیم شود؟ ‏

‏‏بسمه تعالی، اختیار با ناذر است.‏

‏‏[سؤال 7119]‏‏ ‏ ‏ 3586‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی، دام ظله العالی‏

‏‏با عرض سلام؛ قراردادی میان طرفین منعقد می شود و یکی از شروط معامله این‏‎ ‎‏است که فروشنده متعهد است 70 تن تنباکوی صادراتی اصفهانی، در بسته های‏‎ ‎‏سلوفانی، به خریدار تحویل بدهد. فروشنده به هنگام تحویل، جنس مزبور را، علاوۀ‏
‏‎

‎‏بر ظرف های سلوفانی، در کارتن می گذارد و با کارتن وزن می نماید که در نتیجه، مقدار‏‎ ‎‏3330 کیلوگرم از 70 تن کمتر تحویل می دهد؛ آیا فروشنده ضامن است که مقابل وزن‏‎ ‎‏کارتن ها تنباکو بدهد یا معادلش از پول برگرداند؟ و آیا خریدار حق مراجعه برای‏‎ ‎‏گرفتن کسر تنباکوی مورد معامله را دارد؟ و اگر فروشنده ادعا کند که رویۀ تحویل‏‎ ‎‏تنباکو در سال های قبل همین گونه بوده است، با توجه به این که در حین معامله چنین‏‎ ‎‏حرفی را نزده است، این ادعا برای فروشنده اثری دارد یا خیر؟‏

‏‏استدعا دارد جواب را مشروحاً مرقوم فرمایید و آیا زیان این کسر را چه کسی باید‏‎ ‎‏بدهد؟ متّع الله‌ المسلمین بطول بقائکم‏

‏‏بسمه تعالی، فروشنده معادل وزن کارتن را ضامن است که تنباکو تحویل‏‎ ‎‏دهد؛ مگر این که متعارف در فروش تنباکو این باشد که وزن را با کارتن‏‎ ‎‏حساب کنند و شرط خلاف نشده باشد.‏

‏‏[سؤال 7120]‏‏ ‏ ‏ 3587‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏دفتر محترم حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی، مدّ ظله العالی لطفاً بفرمایید:‏

‏‏1. دو نفر با یکدیگر شروع به کار می کنند، به این کیفیت که پول و سرمایه از یکی و‏‎ ‎‏کار از دیگری و استفاده هم به نصف. بعد از مدتی یکی از این دو نفر حاضر می شود‏‎ ‎‏سهمیۀ استفادۀ دیگری را به نرخ یک هزار تومان بخرد، چگونه است؟‏

‏‏بسمه تعالی، خرید مذکور صحیح نیست.‏

‏‏2. از نظر مبارک امام، ملاک در قصر و اتمام چیست؟‏

‏‏بسمه تعالی، در سفر، نماز قصر است با شرایطی که در رساله ذکر شده است.‏

‏‏3. سپاه عده ای را در رابطه با امور روستاها استخدام می کند و مقر سپاه هم وطنشان نیست و هر روزه‏‎ ‎‏یا دو سه روزه به ناچار به اطراف آن شهر مسافرت می کنند، تکلیف نماز و روزۀ آن ها چیست؟ و‏‎ ‎‏خلاصه لازمۀ کارشان مسافرت است.‏

‏‏بسمه تعالی، در غیر وطن، بدون قصد اقامۀ ده روز در محل واحد، نماز شکسته و روزه صحیح‏‎ ‎‏نیست.‏

‏
‏‎

‎‏[سؤال 7121]‏‏ ‏ ‏ 3588‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏به شرف عرض رهبر کبیر انقلاب و بنیان گذار جمهوری اسلامی آیت الله‌ العظمی‏‎ ‎‏خمینی بت شکن می رساند:‏

‏‏چه می فرمایید در مبایعه و خرید و فروشی که ثمن و قیمت مبیع در آن به هیچ وجه‏‎ ‎‏مشخص و معین نشده است؟ مستدعی است نظر مبارک خود را در این مسأله جهت‏‎ ‎‏روشن شدن امر، ذیلاً بیان فرمایید که شدیداً مورد حاجت است.‏

‏‏بسمه تعالی، در فرض مرقوم، معامله باطل است.‏

‏‏[سؤال 7122]‏‏ ‏ ‏ 3589‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏دفتر محترم حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی، به عرض عالی می رساند:‏

‏‏دو نفر، قطعه زمینی را که سال ها قبل زراعت دیمی می کرده اند به نام خود ثبت‏‎ ‎‏می نمایند و چاهی در آن حفر می کنند و دو دانگ مشاع از جمله شش دانگ را طی قبالۀ‏‎ ‎‏عادی، با تعیین حدود و دانگ زمین، به مشتری می فروشند و دو نفر فروشنده و‏‎ ‎‏خریدار مشترکاً وامی از بانک کشاورزی می گیرند و تلمبه روی چاه نصب می نمایند و‏‎ ‎‏مشغول بهره برداری می شوند. ‏

‏‏در سمت غرب زمین نامبرده، زمین دیگری که جزء همین پلاک بوده، ده سال قبل‏‎ ‎‏از این معامله یک نفر دیگر آن را آباد می کند و تلمبه روی آن می گذارد و به چند نفر‏‎ ‎‏می فروشد و مورد اعتراض مالکین پلاک زمین هم واقع نمی شود. ‏

‏‏الحال، خریدار مدعی است چون از لحاظ اظهارنامۀ ثبتی، این تلمبه که شخص‏‎ ‎‏دیگری آباد کرده و فروخته جزء این پلاک است، خود را مالک تمام شش دانگ قبالۀ‏‎ ‎‏عادی می داند و اظهار می دارد باید محدودۀ ثبتی حساب شود و این زمینی که طی قبالۀ‏‎ ‎‏عادی، نصف آن را به من داده اید، دو دانگ، و دو دانگ هم آن تلمبه ای که دیگری ده‏
‏‎

‎‏سال قبل آباد کرده و فروخته. ‏

‏‏با توجه به این که خریدار هم از آن تلمبه و زمین سمت غرب که دیگری فروخته،‏‎ ‎‏اطلاع داشته و نیز می دانسته که دو نفر فروشنده، ملک دیگری ـ غیر از آن که نصف آن‏‎ ‎‏را‏‎ ‎‏به خودش فروخته اند ـ نداشته اند، فقط به استناد پلاک ثبتی، خود را مالک کل‏‎ ‎‏شش دانگ قبال‏‏ۀ‏‏ عادی می داند و مانع از دخالت دو نفر فروشنده در زمین و تلمبه‏‎ ‎‏است، مستدعی است حکم الله‌ را بیان فرمایید.‏

‏‏بسمه تعالی، یکی بودن پلاک زمین ها میزان نیست؛ آنچه را که مشتری‏‎ ‎‏نصف آن را پس از مشاهده و اطلاع از حدود و مشخصات آن خریده، فقط‏‎ ‎‏نصف همان زمین را استحقاق دارد و اگر نزاعی در بین است به محاکم‏‎ ‎‏صالحۀ قضایی مراجعه نمایند.‏

‏‏[سؤال 7123]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 3478‏

‏‏2. در بیع نامه نوشته شده: ممکن است از طول زمین کم یا زیاد شود. آیا این امر‏‎ ‎‏موجب مجهول بودن مبیع نمی شود که وجهی برای بطلان معامله باشد؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر زمین را مشاهده نموده، معامله باطل نیست. و در صورت‏‎ ‎‏اشتراط و تخلف، خیار ثابت است.‏

‏‏[سؤال 7124]‏‏ ‏ ‏ 3590‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏محضر مبارک حضرت امام خمینی، دامت برکاته‏

‏‏محترماً به عرض می رساند بیان فرمایید حکم این مسأله را:‏

‏‏زیدی قولنامه می کند با عمرو، میاه و کلیۀ اراضی ثبتی آن را، که بعد از پنج ماه که‏‎ ‎‏تمام وجه آن را دریافت، در محضر سند رسمی به او بدهد. در صورتی که متبایعین یا‏‎ ‎‏احدهما عالم به مساحت زمین نباشند و زمین هم تابع آب نیست (یعنی هر کدام از‏‎ ‎‏آن ها جداگانه معامله می شود) و زمین احیا شده و مزروعی است و قیمت آن به واسطۀ‏
‏‎

‎‏کم و زیاد فرق می کند و علاوه، بایع مغبون است به غبن فاحش و در قولنامه اسقاط‏‎ ‎‏خیار شده؛ آیا این قولنامه صحیح است و بیع محقّق شده یا باطل است؟ و در صورت‏‎ ‎‏صحت، آیا بایع حق فسخ دارد یا خیر؟ حفظکم الله‌ من جمیع الشرور‏

‏‏خدایا خدایا تا انقلاب مهدی خمینی را نگهدار‏

‏‏بسمه تعالی، در فرض مجهول بودن زمین در حین معامله، بیع نسبت به آن‏‎ ‎‏باطل است و اگر معامله صحیح باشد و یکی از طرفین مغبون شده باشد،‏‎ ‎‏حق فسخ دارد.‏

‏‏[سؤال 7125]‏‏ ‏ ‏ 3591‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 3 / 3 / 1361‏

‏‏محضر حضرت مستطاب، نایب الامام و مجتهد اکبر و رهبر گران قدر، آیت الله‌‏‎ ‎‏العظمی امام خمینی، مدّ ظله العالی‏

‏‏معاملۀ شش دانگ یک باب خانه با مشخصات کامل و مبلغ معین که عبارت از‏‎ ‎‏نهصد هزار تومان می باشد، انجام و بین فروشنده و خریدار شرط شده که از مبلغ بالا‏‎ ‎‏دویست و پنجاه هزار تومان نقداً پرداخت شود که پرداخت شده و فروشنده دریافت‏‎ ‎‏کرده و مبلغ سیصد هزارتومان در دو قسط معین پرداخت شود و بقیه هم، در عوض‏‎ ‎‏سیصدوپنجاه هزارتومان دیگر، دو قطعه زمین ـ که هر یک مساحت آن با طول و ابعاد‏‎ ‎‏و محل وقوع ملک مشخص و معین شده و در سند مشروحاً ذکر گردیده ـ با اجرای‏‎ ‎‏صیغه و حضور دو نفر شاهد به فروشندۀ خانه از طرف خریدار خانه، واگذار گردیده و‏‎ ‎‏طرفین تراضی به انجام معامله نموده و معامله انجام گردیده و سند عادی هم نوشته‏‎ ‎‏شده و طرفین معامله و شهود حاضر در مجلس، ذیل سند را امضا نموده اند. بنابراین با‏‎ ‎‏وجود این که معامله با رعایت جهات اسلامی انجام پذیرفته، آیا می توان بعد از مدتی به‏‎ ‎‏عنوان و صرف این که قیمت زمین در سند نوشته نشده و با عنایت به این که قیمت‏‎ ‎‏زمین قبلاً تعیین و برای اصحاب معامله مجهول نبوده، معامله را بر هم زد و «کأن‏
‏‎

‎‏لم یکن» فرض نمود؟ مستدعی است نظریۀ مبارک را ذیلاً مرقوم که عندالله‌ حجت‏‎ ‎‏گردد.‏

‏‏بسمه تعالی، در فرض سؤال، اگر زمین مشخص و معلوم است معامله‏‎ ‎‏صحیح و شرط نافذ است.‏

‏‏[سؤال 7126]‏‏ ‏ ‏ 3592‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏محضر مقدس رهبر کبیر انقلاب، حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی، دامت‏‎ ‎‏برکاته، بعد از درود فراوان؛ از محضر آن قائد اعظم تقاضامندیم که جواب مسأله های‏‎ ‎‏زیر را بیان فرموده و با مهر حضرت عالی ممهور شود.‏

‏‏1. قراردادی به نام ملکی بسته می شود؛ ولی این قرارداد به هیچ وجه زمین و یا‏‎ ‎‏ملک را مشخص نمی کند. یعنی به هیچ نوع حدود و مشخصات زمین در قرارداد‏‎ ‎‏مزبور وجود ندارد. آیا این قرارداد صحیح است و یا باطل؟‏

‏‏بسمه تعالی، باید حدود و مشخصات مبیع معلوم باشد که غرر مرتفع شود؛‏‎ ‎‏و الاّ معامله صحیح نیست.‏

‏‏2. اگر قراردادی روی ملکی و یا جنسی منعقد شود و بعد از مدتی معلوم شود که آن ملک و یا آن‏‎ ‎‏جنس مال غیر بوده است؛ آیا آن قرارداد باطل می شود و یا نه؟‏

‏‏بسمه تعالی، معامله بر مال غیر، فضولی و موقوف به اجازه مالک است.‏

‏‏[سؤال 7127]‏‏ ‏ ‏ 3593‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏محضر مبارک رهبر کبیر انقلاب، حضرت آیت الله‌ العظمی خمینی، دامت برکاته‏‎ ‎‏لطفاً نظر مبارک حضرت عالی را در مورد مسائل زیر بیان فرمایید:‏

‏‏1. خرید و فروش حیوانات زنده به صورت کیلویی چه صورت دارد؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر متعارف باشد مانع ندارد.‏

‏
‏‎

‎‏2. در موقع خواندن خطبۀ نماز جمعه که مأمومین نشستن به حالت تشهد را مراعات نمی کنند به‏‎ ‎‏اطراف نگاه می کنند و با گفتن اسم امام زمان قیام می کنند. نمازشان چه صورت دارد؟ ‏

‏‏بسمه تعالی، اشکال ندارد.‏

‏‎ ‎

‏‎

‎