ارث و حقوق پرداختی به بازماندگان

‏‏ارث و حقوق پرداختی به بازماندگان‏

‏‏[سؤال 11241]‏‏ ‏ ‏ 6447‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 10 / 11 / 1361‏

‏‏دفتر حضرت مستطاب حجت الاسلام سید العلماء والمجتهدین آیت الله‌ العظمی‏‎ ‎‏امام خمینی، سلّمه الله‌ تعالی ‏

‏‏یک نفر کارگر در کارخانه، کارگر و بیمه بوده، در اثر تصادف فوت نموده است.‏‎ ‎‏بلا  وصیت بوده و فعلاً مدتی است که حقوق بیمۀ او را هر ماه دو هزار تومان، برای‏‎ ‎‏مخارج به زنش می دهند و یک هزار تومان به فرزند صغیرش. آیا این پول از اصل مال‏‎ ‎‏میت حساب می شود و همه ورثه حق دارند یا نه مال زن و فرزندش می باشد؟‏

‏‏آیا این پول از هشت یک زن به حساب می آید یا از منقول و غیر منقول هشت یک‏‎ ‎‏را جداگانه می برد؟ حکم شرع را مرقوم فرمایید که مورد حاجت می باشد.‏

‏‏بسمه تعالی، هر مقدار که از حقوق زمان خدمت شخص متوفی کسر شده و‏‎ ‎‏فعلاً به بازماندگان وی پرداخت می شود، حکم ترکۀ میت دارد و به تمام‏‎ ‎‏ورثه می رسد و آن مقدار که ادارۀ بیمه از خودش می پردازد تابع مقررات‏‎ ‎‏ادارۀ بیمه است و به کسی اختصاص دارد که طبق قرارداد بیمه باید به او‏‎ ‎‏پرداخت شود. ‏

‏‏[سؤال 11242]‏‏ ‏ ‏ 6448‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی  ‏ ‏ بیست و پنجم محرم 1400 ق‏

‏‏محضر مقدس مرجع عالی قدر جهان تشیع، حضرت آیت الله‌ العظمی حاج سید‏‎ ‎‏روح الله‌ موسوی خمینی، دامت برکاته، پس از سلام و اظهار تشکر، امید است در پناه‏
‏‎

‎‏حضرت ولی عصر ـ عجل الله‌ تعالی فرجه الشریف ـ مصون و محفوظ بوده باشید.‏

‏‏شخصی دبیر اداره آموزش و پرورش بوده و فوت کرده است. وراث او عبارتند از‏‎ ‎‏یک نفر زوجه دائمی و مادر و سه بچه دختر. وصیت نموده که ثلث مالم را خرج‏‎ ‎‏ترحیم و هفته و غیره کنید و ما بقی بین ورثه تقسیم شود. حال که یک سوم به مصرف‏‎ ‎‏رسیده، از طرف اداره آموزش و پرورش طبق رسمیت مبلغ یک صد هزار ریال بابت‏‎ ‎‏مخارج ترحیم و هفته و غیره به حساب متوفی پرداخته اند. آیا این مبلغ معین جزء‏‎ ‎‏مایملک است یا نه؟ اگر جزء مایملک نیست آیا به اداره برگردانده شود یا صرف‏‎ ‎‏خیرات شود و یا به بچه های صغیر داده شود؟ خواهشمندم جوابش را قلمی فرمایید.‏

‏‏بسمه تعالی، اگر به منظور کمک به ورثه داده می شود، ولو به داعی صرف‏‎ ‎‏در امور مذکوره، از ورثه است.‏

‏‏[سؤال 11243]‏‏ ‏ ‏ 6449‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏این جانب دامادی داشتم که قبل از پیروزی انقلاب به علت شرکت در تظاهرات‏‎ ‎‏شهید گردید و اولادی هم نداشت، نامبرده در آموزش و پرورش ساوه به عنوان دبیر‏‎ ‎‏مدرسۀ راهنمایی استخدام بوده است، بعد از شهادت ایشان- طبق قراری که وزارت‏‎ ‎‏آموزش و پرورش دارد- مبلغ یک صد هزار ریال به وارث نامبرده پرداخته اند و‏‎ ‎‏حقوقش را هم می دهند، ولی همۀ این ها را پدر و مادر او می گیرند و چیزی به دختر‏‎ ‎‏من نمی دهند، با توجّه به این که مهریّۀ دخترم دویست هزار تومان می باشد که به‏‎ ‎‏صورت دین بر ذمّۀ شهید می باشد، آیا از مبلغ ده هزار تومان و حقوق او که ابوینش‏‎ ‎‏دریافت می دارند نباید مهریّۀ او را بدهند؟‏

‏‏بسمه تعالی، مهریه را باید از ترکۀ متوفی ادا کنند، و پولی که دولت می دهد‏‎ ‎‏اگر کسری حقوق متوفی در حال حیات است از ترکه محسوب است که‏‎ ‎‏مهریه از آن خارج می شود و اگر پولی است که دولت به ورثه می پردازد از‏‎ ‎‏ترکه نیست و دائر مدار مقرّرات دولت است.‏

‏
‏‎

‎‏[سؤال 11244]‏‏ ‏ ‏ 6450‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 12 / 10 / 1361‏

‏‏دفتر امام خمینی، مدّ ظله العالی، معروض این که:‏

‏‏شوهر این جانبه در سال 58 فوت نموده و کارمند بازنشسته بوده و دارای عیال و‏‎ ‎‏شش فرزند و مادر می باشد. برابر شرع و قانون هر یک از وراث سهم الارث خود را‏‎ ‎‏دریافت نموده اند و مادر متوفی نیز سهم خود را به میزان سدسیه از ماترک وصول‏‎ ‎‏نموده و در خانۀ پسر دیگرش که کارمند است و خانمش نیز کارمند است و درآمد‏‎ ‎‏کافی و زندگی مرفهی دارند، زندگی می نماید. همچنین مادر، خود شخصاً دارای‏‎ ‎‏درآمد مستقل است، اکنون مادر مدعی است که از مستمری ماهیانه چهار هزار تومان‏‎ ‎‏بیوه و فرزندان پسر متوفی مبلغی نیز به او پرداخت شود.‏

‏‏استدعا دارد با توجه و بررسی رسالۀ امام و در صورت امکان، استفتای مسأله از‏‎ ‎‏محضر ایشان، مرقوم فرمایید چنین ادعایی به جا است یا باطل می باشد و در صورت‏‎ ‎‏تعلق چه مقدار بایستی پرداخت گردد؟ با آرزوی طول عمر حضرت امام‏

‏‏بسمه تعالی، بستگی به مقررات ادارۀ دهندۀ پول دارد، اگر فقط به همسر‏‎ ‎‏متوفی و فرزندان او می دهند، مادر حق ندارد و اگر به وارث او می دهند،‏‎ ‎‏مادر هم نسبت به سهم خود حق دارد. ‏

‏‏[سؤال 11245]‏‏ ‏ ‏ 6451‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 1 / 7 / 1361‏

‏‏دفتر حضرت امام خمینی، رهبر کبیر انقلاب اسلامی ایران ‏

‏‏احتراماً؛ در رابطه با مسائل اداری و مالی مسائلی برای این اداره کل مطرح است؛‏‎ ‎‏خواهشمند است از پیشگاه حضرت امام استفتا فرموده مراتب را به این اداره کل ابلاغ‏‎ ‎‏فرمایند.‏

‏‏1. در صورتی که پدر و مادر هر دو مستخدم دولت باشند و فوت نمایند، آیا‏
‏‎

‎‏می توان حقوق وظیفه و مستمری آنان را توأماً به فرزندان و بازماندگان قانونی آنان‏‎ ‎‏پرداخت نمود یا خیر؟‏

‏‏بسمه تعالی، تابع مقررات دولت اسلامی است و اشکال ندارد.‏

‏‏[سؤال 11246]‏

‏‏2. آیا حقوق وظیفه و مستمری کارمندان متوفی جنبۀ ارث و ماترک دارد یا خیر؟‏

‏‏بسمه تعالی، هر مقدار که بابت حقوق زمان خدمت از دولت طلبکار است،‏‎ ‎‏جزو ترکه محسوب است و طبق قانون ارث، به ورثه می رسد و آنچه را که‏‎ ‎‏دولت، طبق مقررات از خودش به بازماندگان کارمند متوفی می دهد تابع‏‎ ‎‏مقررات دولت است و اختصاص پیدا می کند به کسی که دولت به او‏‎ ‎‏می پردازد.‏

‏‏[سؤال 11247]‏‏ ‏ ‏ 6452‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏محضر مبارک رهبر انقلاب و امید مستضعفان جهان حضرت امام خمینی ‏

‏‏این جانب مادر شهید هستم. فرزندم در حملۀ فتح المبین به درجه شهادت رسیده‏‎ ‎‏و نامزدی دارد که در منزل پدرش می باشد. دربارۀ مهریه و حق و حقوق این دختر شما‏‎ ‎‏جواب دهید. حدود پنجاه هزار تومان اثاث زندگی در منزل پدر آن دختر داریم و آن‏‎ ‎‏دختر نیز، حدود پانزده هزار تومان اثاث زندگی در منزل پسر دارد. می خواهیم ببینیم‏‎ ‎‏حقوق دولتی شهید به نامزدش می رسد یا نه؟ جواب دهید.‏

‏‏والسلام علیکم ورحمة الله‌ وبرکاته‏

‏‏بسمه تعالی، حقوقی که به بازماندگان شهید می دهد، تابع مقررات ادارۀ‏‎ ‎‏مربوطه است. به هر کس دادند به همان شخص اختصاص پیدا می کند.‏‎ ‎‏مگر آن که حقوق مدت خدمت باشد که به ورثه می رسد، زن نیز ارث‏‎ ‎‏می برد.‏

‏
‏‎

‎‏[سؤال 11248]‏‏ ‏ ‏ 6453‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 11 / 12 / 1361‏

‏‏حضور محترم پدر بزرگوارم سلام عرض می کنم.‏

‏‏اماما! وقت ارجمند شما را نمی گیرم و بدون مقدمه سخنم را آغاز می کنم، من‏‎ ‎‏همسر یکی از شهدا می باشم، همسر این جانب درجه دار ارتش بوده و بعد از شهادت‏‎ ‎‏ایشان، دولت برای سه نفر از ما که وارث وی می باشیم حقوق صادر کرده (همسر ـ‏‎ ‎‏پدر ـ مادر) ولی از روزی که همسرم شهید شده تا حالا که مدت هفت ماه می باشد‏‎ ‎‏حقوق ایشان به شماره حساب من (همسر شهید) واریز گردیده و این مبلغ که در‏‎ ‎‏حدود 266000 ریال می باشد به نام این جانب که همسر شهید می باشم ارسال گردیده.‏‎ ‎‏حال این جانب از پدر بزرگوارم یاری می جویم آیا این مبالغ از نظر شرعی و اسلامی‏‎ ‎‏سهم این جانب می باشد و یا این که باید آن ها را تقسیم نمایم و لازم به تذکر است که‏‎ ‎‏شهید اولادی ندارد. پدر بزرگوارم در این مسأله مهم از شما یاری و مدد می طلبم، مرا‏‎ ‎‏یاری کنید و بفرمایید که این مبالغ را چگونه باید تقسیم کنم، طبق وراثت و یا طبق نیاز‏‎ ‎‏روزانه؟‏

‏‏بسمه تعالی، شما باید به محلی که به شما حقوق می دهند مراجعه کنید و از‏‎ ‎‏آن جا تحقیق نمایید.‏

‏‏[سؤال 11249]‏‏ ‏ ‏ 6454‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏دفتر محترم امام خمینی قم، فرزند شخصی به شهادت رسیده؛ شهید دارای نامزدی‏‎ ‎‏عقد کرده بوده ولی ازدواج و نزدیکی صورت نگرفته؛ مهریۀ نامزد شهید 000 / 500‏‎ ‎‏ریال (پنجاه هزار تومان) می باشد و شهید مذکور اموالی ندارد؛ بنابر این است از طریق‏‎ ‎‏دولت جمهوری اسلامی مبلغی به خانوادۀ شهید پرداخت گردد که کمّیت مبلغ‏‎ ‎‏مشخص نیست. لذا با توجه به مندرجات فوق، طریقۀ تقسیم ارث چگونه می باشد؟‏

‏‏بسمه تعالی، در فرض سؤال، ارث و تقسیم آن در کار نیست و مبلغی را که‏
‏‎

‎‏دولت اسلامی می دهد، خانوادۀ شهید ـ طبق مقررات دولت ـ باید استفاده‏‎ ‎‏نمایند.‏

‏‏[سؤال 11250]‏‏ ‏ ‏ 6455‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 23 / 1 / 1362‏

‏‏با درود فراوان به رهبر کبیر انقلاب اسلامی ایران، حضرت امام خمینی، روحی له‏‎ ‎‏الفداء، این جانب پدر شهید می باشم.‏

‏‏از طرف دولت جمهوری اسلامی ایران مبلغی به عنوان کمک به بازماندگان شهید‏‎ ‎‏داده می شود، این شهید هم همسر معقوده ای دارد که در خانۀ پدرش است، آیا از این‏‎ ‎‏مبلغ به آن همسر شهید چیزی تعلق می گیرد یا نه؟ متشکرم‏

‏‏بسمه تعالی، تابع مقررات است؛ به هر کس که پول به حسب مقررات داده‏‎ ‎‏می شود، مالک می شود.‏

‏‏[سؤال 11251]‏‏ ‏ ‏ 6456‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 4 / 11 / 1361‏

‏‏محضر مبارک حضرت آیت الله‌ امام خمینی، دامت برکاته‏

‏‏با تحیت و سلام، استدعا دارد: در پاسخ سؤال زیر، حکم شرعی و رهنمود ارائه‏‎ ‎‏فرمایید تا مورد عمل واقع شود. ‏

‏‏آیا غرامت فوت (مبلغی که از طرف شرکت به خانوادۀ کارگر متوفی داده می شود)‏‎ ‎‏جزء ماترک محسوب می شود، که طبق قوانین ارث بین ورثه تقسیم گردد؟ و یا این که‏‎ ‎‏چون این مبلغ در زمان حیات کارگر وجود ندارد که جزء دارایی وی محسوب شود و‏‎ ‎‏پس از فوت، به خانوادۀ وی تعلق می گیرد، جزء ارثیه محسوب نمی شود و باید به طرز‏‎ ‎‏مساوی بین ورثه تقسیم شود و یا روش دیگر؟ لطفاً ارائه طریق فرمایید. ‏

‏‏بسمه تعالی، بستگی به مقررات شرکتِ دهندۀ پول دارد. به هرکس به‏‎ ‎‏حسب مقررات باید بدهند، مربوط به همان کس است.‏

‏
‏‎

‎‏[سؤال 11252]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 2068‏

‏‏25. آیا حقوق بازنشستگی افراد اداری هم مانند ماترک آن ها بعد از فوتشان بین‏‎ ‎‏تمام ورثه تقسیم می شود یا نه، چون طبق قانون دولتی به بعضی وراث داده نمی شود.‏

‏‏بسمه تعالی، اگر از حقوق زمان خدمت کم شده و در وقت بازنشستگی‏‎ ‎‏پرداخت می شود جزو ترکه است و به تمام ورثه می رسد و اگر از طرف‏‎ ‎‏خود اداره پرداخت می شود به هر کس بدهند به او اختصاص دارد.‏

‏‏[سؤال 11253]‏‏ ‏ ‏ 6457‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏. . . با پولی که مادرم به من داده برای حج واجب ثبت نام کردم الآن که نوبت من‏‎ ‎‏شده است حاضرم مقداری طلا که در حدود 8000 تومان می شود و بقیه اش را هم با‏‎ ‎‏پول شوهرم به مادرم بدهم و برای خودم به حج بروم و پول حج مادرم را که نمی دانم‏‎ ‎‏او واجب الحج است یا نه پس بدهم و او (مادرم) الآن خیلی ناراحت است و می گوید‏‎ ‎‏نفرین می کنم و از دست تو راضی نیستم باید برای من حج بروی می خواستی با پول‏‎ ‎‏من ثبت نام نکنی و من (مادرم) پول را پس نمی گیرم و می گوید دیگر تا 5 سال ثبت نام‏‎ ‎‏نمی کنند شاید من بمیرم و از این حرف ها. ‏

‏‏سؤالاتی دارم که مطرح می نمایم و خواهشمندم جواب آن را بیان فرمایید:‏

‏‏1. آیا حقوق پدر به عنوان ارث به ما می رسد یا نه؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر از حقوق زمان خدمت ذخیره شده و حالا به ورثه می دهند‏‎ ‎‏در حکم ترکه است و به تمام ورثه می رسد ولی اگر دولت از خودش‏‎ ‎‏می دهد به کسانی می رسد که دولت به آن ها می پردازد.‏

‏‏2. آیا با این عناوین که ذکر کردم پولی را که مادرم روی هم گذاشته باید خرج حج کند یا این که باید از‏‎ ‎‏این پول هایی که دارد به ما هم بدهد؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر پول هایی که جمع کرده شرعاً حق او بوده و در ایام صحت، توانایی رفتن به‏‎ ‎‏حج را داشته، حج بر او مستقر شده و واجب است حج به جا آورد ولی اگر در آن پول ها حق‏
‏‎

‎‏سایر ورثه هم بوده، باید حق سایر ورثه را بپردازد.‏

‏‏3. آیا پولی را که من به عنوان پول حج واجب از مادرم گرفته ام می توانم پس بدهم در صورتی که راضی‏‎ ‎‏نیست پول را پس بگیرد و می گوید باید بروی حج، یا این که می توانم این پول را به عنوان حق خود ـ که‏‎ ‎‏به آن دو خواهر به یکی 14000 تومان داده و به یکی دیگر هم ماهی 500 تومان در حدود 3 سال‏‎ ‎‏می دهد ولی به من هیچی نداده ـ بردارم و نه برایش حج بروم و نه پول را به او پس بدهم؟ در صورتی‏‎ ‎‏که از خواهران من یکی معلم است و دیگری هم شوهرش پول دار است و در صورتی که مادر من در‏‎ ‎‏حدود 30000 تومان پول دارد. و حقوق را هم که در هر ماه می گیرد.‏

‏‏بسمه تعالی، اگر هنگام ثبت نام اجیر شدید از طرف مادر که برای او حج به جا آورید واجب‏‎ ‎‏است بر طبق قرارداد اجاره عمل نمایید و بعداً اگر استطاعت داشتید برای خودتان حج به جا‏‎ ‎‏آورید ولی اگر اجیر نشدید و الآن خودتان مستطیع هستید واجب است برای خودتان حج‏‎ ‎‏به جا آورید.‏

‏‎ ‎

‏‎

‎